یادگیری معنادار

پژوهش حاضر، به منظور مقایسه اثربخشی شیوه مطالعه، با استفاده از نقشه های مفهومی و شیوه سنتی مطالعه، بر درک مطلب انجام گرفت. روش پژوهش، آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. آزمودنی های این پژوهش، عبارت بودند از: 38 نفر از دانش آموزان سال سوم متوسطه که از بین دانش آموزان سال سوم متوسطه شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 91-1390، به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. این افراد در گروه آزمایش و گروه کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده، عبارت بودند از: 1. متون آزمایشی، 2. آزمون درک مطلب، و 3. نقشه های مفهومی محقق ساخته. برای اجرای این پژوهش، ابتدا از هر دو گروه، پیش آزمون درک مطلب از متون آزمایشی به عمل آمد، سپس، گروه آزمایش همراه با متون آزمایشی، نقشه های مفهومی از قبل آماده را مطالعه کردند. گروه کنترل نیز متون آزمایشی را بدون تهیه یا ارایه نقشه مفهومی مطالعه نمودند. بعد از اجرای پس آزمون درک مطلب، اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها نشان دادند که ارایه نقشه های مفهومی از قبل آماده نسبت به مطالعه متن ها بدون نقشه مفهومی، درک مطلب آزمودنی ها را به طور معناداری افزایش می دهد. پیشنهاد اصلی حاصل از نتایج این پژوهش، این است که برای افزایش درک مطلب، همراه نمودن نقشه های مفهومی از قبل آماده با متون مورد مطالعه توسط دانش آموزان مفید می باشد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور یافتن مفاهیم تشکیل دهنده تبدیلات لاپلاس و رابطه بین آنها جهت ارائه مناسب آموزش این مبحث و یادگیری معنادار دانشجویان انجام گرفته است. روش: این پژوهش از نوع بنیادی به شمار می آید. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان رشته های علوم پایه و فنی- مهندسی دانشگاه آزاد نجف آباد در سال تحصیلی 90-89 است. با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای 108 دانشجو انتخاب و در آزمون شرکت کردند. مطابق با سطوح یادگیری بلوم، جدول هدف- محتوا تنظیم و سؤالات آزمون براساس این جدول طراحی گردید. روایی سؤالات آزمون توسط سه نفر از اساتیدی که تجربه تدریس مبحث مربوطه را داشتند، مورد تأیید قرار گرفت. پایایی این سؤالات با توجه به آلفای کرونباخ (817/0) برای هماهنگی درونی سؤالات مورد بررسی قرار گرفت. سپس مدل ساختاری مفاهیم تشکیل دهنده مبحث تبدیلات لاپلاس و روابط بین آن ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد که اثرات مستقیم بین مؤلفه های دانش تعاریف و دانش قوانین (05/0>p)، دانش تبدیل معکوس و قضایای تکمیلی (05/0>p)، دانش تبدیل معکوس و کاربردها (05/0>p)؛ و قضایای تکمیلی و کاربردها (05/0>p) معنادار است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهند که برای رسیدن به یادگیری معنادار توجه به ارتباط این مفاهیم و به خصوص مفهوم کاربردها حائز اهمیت است، زیرا زمانی یادگیری به شکل معنادار صورت می گیرد که بتوان مفاهیم یادگرفته شده را به صورت کاربردی و عملی استفاده کرد.

این مطالعه ی شبه تجربی با هدف مقایسه تأثیر آموزش برمبنای نقشه مفهومی با روش تلفیقی در یادگیری درس علوم دانش آموزان پایه سوم استان البرز صورت گرفته است. تعداد 4 دانش آموز پایه سوم به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در 2 گروه گواه و آزمایش کاربندی شدند. پس از اجرای پیش آزمون، هر دو گروه به مدت 12جلسه و در طول 3ماه به ترتیب تحت آموزش با روش آموزش تلفیقی و روش نقشه مفهومی قرارگرفته و سپس پس آزمون اجراگردید. برای جمع آوری داده ها از یک آزمون پیشرفت تحصیلی برای ارزشیابی حیطه های دانش و یادگیری معنی دار دانش آموزان در درس علوم استفاده گردید. نتایج با استفاده از نرم افزار spss و با آزمونt با نمونه های زوج و مستقل مورد تجزیه وتحلیل آماری قرارگرفت و نشان داد در داخل گروه ها، بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون هر گروه در 2 آزمون «دانش و یادگیری معنادار» تفاوت معنی دار بوده است. یعنی هر دو روش آموزشی در ارتقای دانش و یادگیری معنی دار دانش آموزان مؤثر بوده است. همچنین اختلاف میانگین نمرات پس آزمون دانش و یادگیری معنی دار گروه آزمایش بیشتر از گروه گواه بود ولی آزمون آماری t مستقل تفاوت معنی داری را در سطح دانش نشان نداد، این اختلاف میانگین ها تنها در بعد یادگیری معنی دار، از نظر آماری معنی دار بود. پس روش آموزش نقشه های مفهومی در مواردی که نیاز به یادگیری عمیق و سطح بالا از مطالب درسی وجوددارد، توصیه می گردد.

در پژوهش حاضر تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه در درس فیزیک بررسی شده است. این پژوهش مشتمل بر دو بخش شبه آزمایشی و مطالعه موردی است. در بخش شبه آزمایشی، میزان اثربخشی ارائه و ساخت نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران درس فیزیک مقطع متوسطه تعیین شده و در بخش دوم، با توجه به تأثیر معنی دار نقشه مفهومی در بررسی علت ها، مطالعه موردی با هدف بررسی تجارب استادان و دبیران در زمینه اثربخشی این روش تدریس در فرایند یاددهی-یادگیری انجام شده است. در بخش طرح شبه آزمایشی که از پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده، شش کلاس درسی پایه دوم متوسطه در سه گروه کنترل، ارائه و ساخت (ترکیبی) و ارائه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. تفاوت این سه گروه در روش آموزشی آنها بوده است. در گروه های کنترل، آموزش به شیوه مرسوم، در گروه های ارائه و ساخت (ترکیبی)، در قالب نقشه مفهومی که دانش آموزان نیز خود نقشه های مفهومی مطالب تدریس شده را تهیه کردند و در گروه های ارائه، آموزش تنها در قالب نقشه مفهومی انجام شد. تأثیر این کاربندی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران از طریق آزمون پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد نمره های دانش آموزان گروه های آزمایشی ترکیبی و معلم ساخته در پس آزمون بالاتر از گروه کنترل است (001/0p≤). بنابراین، آموزش به کمک نقشه مفهومی به افزایش نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر شده است. نتیجه دیگر این پژوهش، این بود که هیچ کدام از گروه های دختران و پسران برتری مشخصی نسبت به هم نداشتند. همچنین، برای دستیابی به هدف دوم پژوهش، به توصیف تجربیات نه نفر از دبیران و استادان در خصوص اثربخشی ارائه نقشه مفهومی در فرایند یاددهی-یادگیری پرداخته شد. نمونه گیری از دبیران و استادان به روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته گرد آوری شده است. یافته های حاصل از تجربیات استادان و دبیران در خصوص اثربخشی کاربرد نقشه مفهومی نیز در سه مضمون اصلی با عنوان «کل نگری»، «یادگیری خودنظم دهنده» و «رشد تفکر» و چندین مضمون فرعی خلاصه شد.

گسترش مطالعات و پژوهش ها در زمینه ی یادگیری و استراتژی های آموزشی سبب شده تا محیط های یاد گیری جایگزین محیط های آموزشی شوند. در این مقاله الگویی برای طراحی یادگیری مبتنی بر یادگیری زایشی ارائه شده است این الگو بر نقش فعال یادگیرنده در جریان یادگیری با استفاده از خلق رابطه ها و معناها تاکید داردو دارای مراحل زیر می باشد: تجزیه و تحلیل ، تدارک مولفه ها ، بیان مفهوم و بافت آن یا ارائه موضوع ، بیان پیش نیازها ، تولید معنا و رابطه ها ، انتقال یادگیری ، ارزشیابی ، منابع و ابزارهای کسب اطلاعات ، تسهیل گری و پشتیبانی و در نهایت تولید دانش که به عنوان درک عمیق یادگیرنده از موضوع است.

هدف پژوهش حاضر تاثیر آموزش مبتنی بر بازنمایی های چندگانه بر یادگیری معنادار مفاهیم اندازه گیری طول، سطح و حجم، در دانش آموزان پایه ششم ابتدایی می باشد. بازنمایی چندگانه، به معنای معرفی یا نشان دادن یک مفهوم در وضعیت ها و شکل های گوناگون است که می تواند درک عمیقی در ذهن یادگیرنده ایجاد کند. روش پژوهش؛ نیمه آزمایشی، با دو گروه آزمایش و کنترل است. نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس با تعداد 60 نفر انتخاب و با پیش آزمون گرفته شده به دو گروه هم سطح آزمایش و گواه تقسیم شدند. در گروه آزمایش مفاهیم به شیوه مبتنی بر بازنمایی های چندگانه و در گروه کنترل به روش معمول و سنتی تدریس شد. روایی این آزمون ها با روش CVR و با عدد 9/0 مورد تایید قرار گرفت و پایایی آزمون ها با روش آلفای کرونباخ برای پیش آزمون، 887/0 و برای پس آزمون، 727/0 بدست آمد و تایید گردید. نتایج پژوهش با استفاده از آزمون t تست برای دو گروه مستقل با استفاده از نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های نشان داد که آموزش مبتنی بر بازنمایی های چندگانه بر یادگیری معنادار مبحث اندازه گیری تاثیر دارد

روش پژوهش حاضر، درس پژوهی است. پژوهش حاضر بر روی دانش آموزان پایه سوم آموزشگاه شهدای مشکان ( دو کلاس 15 و 18 نفره) شهرستان نی ریز که در سال تحصیلی98-97 در این مدرسه مشغول به تحصیل بوده اند، انجام گرفت و از داده های کمی و کیفی استفاده شد. داده های کیفی شامل مشاهده فعال دو کلاس درس ریاضی پایه سوم در فرایند درس پژوهی، مصاحبه با معلمان جهت درک تاثیر درس پژوهی بر ارتقاء کیفیت آموزش و دست یابی به یادگیری معنادار، بررسی طرح درس ها، خودارزیابی معلمان، نظرات ناظران و ارزیابان بیرونی و دانش آموزان پایه سوم در مورد تاثیر درس پژوهی بر یادگیری آن ها از خاصیت توزیع پذیری ضرب است. داده های کمی شامل نتایج آزمون ریاضی پایه سوم قبل و بعد از اجرای درس پژوهی است. جهت آموزش با کیفیت مفهوم خاصیت توزیع پذیری ضرب، توجه به پیش دانسته های دانش-آموزان درباره جمع ها و توانمندی آنان در ضرب ها و خاصیت های آموخته شده ضرب ها برای پیدا کردن نقطه شروع تدریس و استفاده از این مفاهیم به عنوان پیش سازمان دهنده های مقایسه ای و نمایشی موجب تحکیم ساختارشناختی و یکپارچه سازی مفهومی مطالب و یادگیری معنادار و تلفیقی این مبحث می شود.

هدف: پژوهش بین رشته ای (حسابداری و روان شناسی) حاضر با هدف بررسی تأثیر نقشه مفهومی به عنوان یک ابزار روان شناسی که با شاخص های استانداردهای بین المللی آموزش حسابداری هم خوانی دارد، بر یادگیری دانشجویان حسابداری میانه 1 انجام شده است. روش: در این پژوهش از فن پیش آزمون و پس آزمون برای جمع آوری داده ها و از تجزیه و تحلیل کوواریانس (آنکوا) برای آزمون داده ها استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی دانشجویان حسابداری میانه 1 مؤسسه آموزش عالی زند شیراز در نیم سال تحصیلی اول و دوم سال های 1396 و 1397 است. انتخاب نمونه آماری بر اساس جامعه در دسترس بود و در مجموع 70 نفر (35 نفر گروه آزمون و 35 نفر گروه کنترل) از دو گروه حسابداری میانه1 انتخاب شدند و نمره پایان ترم دانشجویان به عنوان شاخص یادگیری مد نظر قرار گرفت. شایان ذکر است که مدرس هر دو گروه یکی از پژوهشگران بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که نمره های پیش آزمون تأثیر معناداری بر نمره های پس آزمون ندارند. از طرف دیگر، مقدار سطح معناداری آزمون آنکوای گروه ها برابر با صفر شد، بنابراین مشخص می شود که بین نمره های پس آزمون (نمره های یادگیری) گروه ها تفاوت معناداری وجود دارد. به بیان دیگر، تفاوت یادگیری در نمره های پس آزمونِ گروه آزمون (نقشه مفهومی) نشئت گرفته از نمره های پیش آزمون (دانش اولیه دانشجویان) نیست، بلکه از نقشه مفهومی نشئت گرفته است. نتیجه گیری: نقشه مفهومی با شاخص مهارت های ذهنی مطابقت دارد و ابزار مناسبی برای ارتقای یادگیری معنادار مفاهیم حسابداری است.

پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و تأثیر تحکیم ساختار شناختی در حوزه فعالیت های آموزشی سامان یافته است. طریقی که افراد اطلاعات و دانش را در ذهن خود سازمان می دهند، «ساختار شناختی» [1] می باشد. [2] یکی از نتیجه های مهم در جریان ایجاد و تحکیم ساختار شناختی، معنادار کردن یادگیری، یعنی پیوند زدن دانش جدید با مفاهیمی است که از پیش در ساختار شناختی فرد وجود دارد. هر قدر این ارتباط ها بیشتر باشد، ادراک عمیق تر می گردد. طبق آیه 9 سوره اسراء «إنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ...» بر این باوریم که قرآن کریم در راستای رسالت آموزش و هدایت اقوم، روش های خود را نیز معرفی می کند. از این روی این مقاله در پی آن است که با تأمل در قرآن و متون علم آموزش و پرورش با روش توصیفی تحلیلی، ضمن تبیین جایگاه ویژه ساختار شناختی و تحکیم آن در فرایند آموزش، روش هایی را که قرآن برای این منظور به کار برده است، استخراج نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایجاد و تحکیم ساختار شناختی در قرآن دارای راهبردهایی است مشتمل بر: بیان مطلب در بستر اتفاقات زمانه، بسترسازی در خلال صحبت با دیگران، بسترسازی در خلال داستان، چندوجهی کردن روی سخن مستقیم با مخاطب، قلاب زدن پیوسته کلام به رکن های برجسته سخنان قبلی و وارد کردن عنصر عاطفی احساسی، مانند تصویرسازی و آهنگ گونه کردن تکرارها، به بدنه هرم ساختار شناختی. [1]. Cognitive Structure. [2]. ساخت شناخت و ساختار شناخت هم ترجمه شده است.

نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یادگیری است که می تواند یادگیری معنادار را در فراگیران آسان کند. نقشه مفهومی روابط بین مطالب درسی را به صورت سلسله مراتبی نمایش می دهد. این پژوهش با هدف  تأثیر کاربرد استفاده از نقشه مفهومی به همراه سخنرانی در یادگیری معنادار  به عنوان یکی از راهبردهای یاددهی یادگیری و در مقایسه با روش سخنرانی در درس تاریخ 3( ایران و جهان معاصر ) رشته ادبیات و علوم انسانی انجام گرفته است. پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و از روش نیمه آزمایشی  استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان پسر سال دوازدهم رشته ادبیات و علوم انسانی دبیرستان امام صادق( ع ) شهر اهرم( Ahram ) مرکز شهرستان تنگستان در استان بوشهر و در سال تحصیلی 1401-1400 بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر آموزش به شیوه ی نقشه مفهومی بر یادگیری معنادار و پیشرفت  در مقایسه با روش سخنرانی تأثیر بیشتری دارد.  

نقشه مفهومی با برقراری ارتباط بین مفاهیم جدید و مفاهیم موجود در ساختار شناختی منجر به یادگیری معنادار می شود. دانش آموزان با استفاده از نقشه مفهومی مطالب بسیاری را با هم ترکیب می کنند و به ارتباط درونی بین مفاهیم پی می برند. هدف پژوهش حاضر اثربخشی کاربرد نقشه مفهومی بر درک دانش آموزان از توابع نمایی و لگاریتم است. روش پژوهش تلفیقی از دو روش کمی و کیفی است. جامعه آماری کل دانش آموزان منطقه آموزش و پرورش فرگ بود که 12دانش آموز کلاس یازدهم رشته علوم تجربی به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. دانش آموزان گروه اول، ابتدا به سوال های آزمون نقشه مفهومی و سپس به سوال های آزمون کتبی و گروه دوم ابتدا به سوال های آزمون کتبی و سپس به سوال های آزمون نقشه مفهومی و گروه سوم فقط به سوال های آزمون کتبی پاسخ می دهند. به این ترتیب که دانش آموزان هر دو گروه فرصت بازگشت به سوالات آزمونی که ابتدا انجام داده بودند و تصحیح پاسخ های خود را ندارند. برای ارزیابی تأثیر استفاده از نقشه مفهومی بر یادگیری دانش آموزان، همه دانش آموزان سه گروه به یک سوال، با عنوان آزمون مجموعی پاسخ می دهند. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از نقشه مفهومی در آموزش توابع نمایی و لگاریتم بر درک دانش آموزان و شناخت بدفهمی های آن ها از این مفاهیم بسیار مؤثر است.