مهارت های ذهنی

هدف اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای تربیت نیروهایی است که بتوانند ضمن کارآفرینی، در محیط های کار از آموخته های دوره کارآموزی خود استفاده کنند. در این راستا دروس در قالب مهارت های پودمانی برنامه ریزی و به کارآموزان ارائه می گردد. شیوه آموزش در این مراکز معمولاً سنتی است لذا این پژوهش بدنبال مطالعه کارائی روش های نوین آموزشی است. اثرات آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی (ارائه و ترکیبی) بر حیطه های یادگیری (مهارت های ذهنی، اطلاعات کلامی، راهبردهای شناختی، و نگرش از نظر گانیه) در قسمت نظری پودمان «آشنایی با اصول الکتریسیته و انجام محاسبات و آزمایش های مربوطه» از پودمان های شغل برقکار صنعتی درجه 2 مورد مطالعه قرار گرفت. آزمودنی ها از کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی به تعداد 60 نفر (سه کلاس) و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند و بطور تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. روش تحقیق نیمه تجربی با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون بود. برای سنجش حیطه های یادگیری مهارت های ذهنی و اطلاعات کلامی از آزمون پیشرفت تحصیلی چندگزینه ای و تشریحی، و برای سنجش نگرش از آزمون نگرش سنج محقق ساخته استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس و آزمون های تعقیبی استفاده گردید. نتایج نشان داد هر دو نوع روش استفاده از نقشه مفهومی بر همه حیطه های یادگیری بجز اطلاعات کلامی بیش از روش رایج تاثیر داشتند و روش استفاده از نقشه مفهومی ترکیبی بیش از روش نقشه مفهومی ارائه بر مهارت ذهنی حل مسئله و راهبردهای شناختی تاثیر داشت.

پژوهش حاضر با هدف توصیف آمادگی ذهنی ورزشکاراننخبه انجام شد. ویژگی های مربوط به دوازده عامل مهارت های ذهنی با استفاده از آزمون اومست سه، سه عامل مکان کنترل با استفاده از آزمون لونسون، هفت عامل انگیزش ورزشی با استفاده از مقیاس انگیزه ورزشی، و سه عامل استحکام روانی با استفاده از آزمون شیرد و همکاران در 295 ورزشکار حاضر در اردوی سال 1392 تیم های ملی بررسی شد. نتایج نشان داد نمرات استاندارد مهارت های پایه روان شناختی ورزشکاران بالا، اما نمرات مهارت های روان- تنی و مهارت های شناختی اکثریت آنها متوسط بود. انگیزش درونی و بیرونی اکثریت ورزشکاران بالا، و نمره بی انگیزگی آنها کم بود. نمرات استاندارد اطمینان، پایداری، و کنترل ورزشکاران در طبقات بالا و متوسط قرار گرفت. از مجموع یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که وضعیت ورزشکاران نخبة ایرانی، از نظر مؤلفه های مکان کنترل و انگیزش مطلوب است اما از نظر استحکام روانی به آموزش نیازمندند. همچنین، طراحی برنامه های آموزشی برای مؤلفه روان- تنی و مؤلفه شناختی مهارت های روان شناختی ورزشکاران نخبه ضروری به نظر می رسد.

تکواندوکاران در طول مبارزات، فشار زیادی را تجربه می کنند، زیرا آنها باید همزمان حمله و دفاع کنند، علاوه بر این، قبل از مسابقات، استرس تکواندوکار افزایش می یابد و وزن خود را سریع از دست می دهد، در این شرایط حفظ حالات مطلوب روان شناختی و موفقیت در تکواندو مستلزم مجموعه عوامل روان شناختی خاصی مانند کمال گرایی مثبت و مهارت های ذهنی است. ازاین رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه کمال گرایی ورزشی و مهارت های ذهنی در تکواندوکاران بود. طرح این پژوهش توصیفی-همبستگی و جامعه آماری آن کلیه تکواندوکاران ایرانی شرکت کننده در مسابقات قهرمانی کشور بودند. نمونه پژوهش 110 مرد با میانگین سنی 84/5 ± 60/23 سال بودند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و مقیاس های کمال گرایی و مهارت های ذهنی را تکمیل کردند. داده ها از طریق آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به روش همزمان تحلیل شد. تحلیل همبستگی داده ها نشان داد که کمال گرایی مثبت با مهارت های ذهنی پایه، روان تنی و شناختی همبستگی مثبتی دارد. این روابط در مورد کمال گرایی منفی معکوس بود (01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که این دو بعد کمال گرایی 40 درصد از واریانس مهارت های ذهنی کل را پیش بینی می کنند (05/0>P). براساس یافته های حاضر به نظر می رسد، ابعاد کمال گرایی نقش مهمی در انتخاب مهارت های ذهنی دارد و سطوح مهارت های ذهنی مورد استفاده تکواندوکاران، متناسب با این ابعاد است.

امروزه مهارت های ذهنی یکی از مولفه های مهم اثر گذار در عملکرد ورزشکاران می باشد لذا هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مهارت های ذهنی بر عملکرد کمی و کیفی شناگران بود. جامعه آماری تحقیق شناگران نوجوان باشگاه های ورزشی کرج بودند. در این مطالعه، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 30 نوجوان پسر فعال در رشته شنا از باشگاه های شنای شهرستان کرج انتخاب به به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. یک طرح نیمه تجربی با سنجش در پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. گروه آزمایش بسته بیست ودو جلسه ای آموزش مهارت های ذهنی را در هفته سه جلسه متوالی در کنار تمرینات جسمانی خود به مدت یک ساعت دریافت نمودند اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. تمامی شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون و پس توسط کرنومتر و چک لیست تکنیک کرال سینه 50 متر (شنای آزاد) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها با استفاده از طریق تحلیل واریانس ترکیبی تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت های روانی بر عملکرد کمی گروه آزمایش تأثیر معنی داری دارد (P

یکی از مهم ترین دغدغه های نوازندگان در جهان، کنترل اضطراب اجرا و عدم افت مهارت نوازندگی در صحنه به دلیل وجود فشارهای ذهنی و مداخله ی درونی است. روش های درمانی مختلفی برای درمان و کنترل اضطراب اجرا تا به حال شناخته و مورد مطالعه قرار گرفته اند. در ایران اما به ندرت به این مسئله پرداخته شده است و جای خالی تحقیقی میدانی و کاربردی در جامعه آماری موسیقی ایران دیده می شود. هدف از این پژوهش میدانی با رویکرد ت حلیلی-کاربردی، این است که با مطالعه، آنالیز و آزمایش یکی از نظریه های شناخت و کنترل اضطراب اجرا به نام «بازی درونی موسیقی» و همچنین با جمع آوری داده  از آن با شرکت ده دانشجوی سال آخر مقطع کارشناسی، میزان تاثیرگذاری مهارت های ذهنی در کنترل مداخله ی درونی  و اضطراب اجرا و دست یابی به اجرای موفق مورد مطالعه قرار گیرد. این تحقیق به دلیل ابراز نگرانی دانشجویان از اجرای عملی پایان نامه ی خود در دوران همه گیری کرونا و عدم امکان اجرای زنده به مدت یک سال و نیم صورت گرفت. مطالعه ی بینارشته ای و میدانی پیش رو نشان می دهد که استفاده از مهارت های ذهنی تاثیر به سزایی در افزایش توانایی های فیزیکی و بهبود کیفیت اجرایی نوازندگان، کاهش پیش آمد ترس و اضطراب از اجرا و  همچنین تسلط بیشتر در کنترل استرس دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه منتخبی از مهارت های ذهنی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه نیروهای مسلح و همچنین مقایسه آنها با ورزشکاران نخبه ملی انجام گردید. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع علی مقایسه ای می باشد. بدین منظور تعداد 141 ورزشکار نخبه و غیر نخبه رزمی کار به صورت تصادفی از جامعه های مربوطه انتخاب و پرسشنامه مهارت های ذهنی اوتاوا-3 را تکمیل نمودند. این پرسشنامه 12 مهارت ذهنی را در سه دسته مهارت های ذهنی پایه، مهارت های روان تنی و مهارت های شناختی مورد سنجش قرار می دهد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره و t مستقل و با استفاده از نرم افزار SPSS 18انجام شد. نتایج: یافته ها نشان داد که ورزشکاران نخبه نیروهای مسلح در هشت مهارت روانی شامل اعتمادبه نفس، تعهد، هدف گزینی، آرام سازی، نیروبخشی، تصویر سازی، تمرین ذهنی و طرح ریزی مسابقه نسبت به ورزشکاران غیر نخبه به طور معنا داری امتیازات بالاتری کسب کردند، اما در چهار مهارت روانی کنترل ترس، مقابله با استرس، تمرکز و بازیابی تمرکز تفاوتی بین آنها مشاهده نشد. این در حالی بود که ورزشکاران نخبه ملی نسبت به ورزشکاران غیر نخبه، علاوه بر مهارت های فوق در دو مهارت مقابله با استرس و تمرکز نیز به طور معناداری امتیازات بالاتری کسب کردند. بحث: یافته ها نشان می دهد که احتمالاً سطوح بالاتر مهارت های روانی در نزد بازیکنان نخبه می تواند یکی از دلایل کسب موفقیت آنان در مسابقات باشد. بر اساس این یافته ها به مربیان نیروهای مسلح پیشنهاد می شود که با به کارگیری مهارت های فوق برای ورزشکاران غیرنخبه (که موفق به کسب مقام نشده اند) باعث ارتقای سطح عملکرد این ورزشکاران شوند. همچنین به رزمی کاران نخبه توصیه می شود که مهارت های کنترل ترس، مقابله با استرس، تمرکز و بازیابی تمرکز را برای دستیابی به اجرایی هر چه بهتر و حفظ سطح مهارتی خود بهبود بخشند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ارتقای عملکرد ورزشی مبتنی بر ذهن آگاهی (MSPE) بر مهارت های ذهنی، اضطراب رقابتی و عملکرد مهارتی فوتبالیست ها بود. روش پژوهش از نوع نیمه تجربی و طرح پیش آزمون/پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه آماری پژوهش را 30 فوتبالیست با رده سنی 16-12 سال تشکیل میداد که به صورت دردسترس از مدارس فوتبال استان آذربایجان شرقی انتخاب شده و در دو گروه تجربی (ذهن آگاهی) و کنترل (هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه تجربی، 6 جلسه (3هفته و هفته ای 2 جلسه) 45 دقیقه ای مداخلات ذهن آگاهی را دریافت نمودند و در گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نگرفت. هر دو گروه در شرایط یکسان و با استفاده از پرسشنامه های مهارت های ذهنی، اضطراب رقابتی ورزش و آزمون عملکرد مهارتی فوتبال در مراحل پیش-آزمون و پس آزمون مورد سنجش قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین گروه تجربی و کنترل در اضطراب ورزشی تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما تفاوت معناداری در مهارت های روانی و عملکرد مهارتی فوتبالیست ها مشاهده شد. پس می توان نتیجه گرفت آموزش مهارت های روانی مانند ذهن آگاهی می تواند یک روش مناسب و مقرون به صرفه برای افزایش عملکرد روانی و جسمانی ورزشکاران شود و زمینه موفقیت ورزشی آنها را ایجاد کند.