مطالب مرتبط با کلیدواژه

دینداری


۲۱.

فرهنگ و شادی،رویکردی نظری و تجربی در زندگی روزمره سرژرستان خانوار در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت دینداری شادی سرمایه فرهنگی تعاریف عاطفی و احساسی تعاریف شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷۲
مقاله حاضر که به سنجش میزان احساس شادی سرپرستان خانوارهای شهری اصفهان و زمینه های فرهنگی از جمله سرمایه فرهنگی، سبکهای فراغتی فرهنگی (علمی - فرهنگی، فرهنگی - هنری، ورزشی و ...) و همچنین دینداری به عنوان یکی از مولفه های فرهنگ می پردازد، یک بررسی پیمایشی است که از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی، مقطعی است (نیمه دوم سال 1386). جامعه آماری آن کلیه سرپرستان خانوارهای شهر اصفهان هستند و حجم نمونه مقتضی بر اساس فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شده است. به طوری که پرسشنامه طراحی شده با روایی سازه های مناسب (طبق ضریب آلفای کرونباخ) بر حسب نسبت خانوارهای هر منطقه در بین مناطق مختلف شهر اصفهان توزیع شده است. بر اساس نتایج حاصل از روشهای آماری مورد استفاده، میزان شادی سرپرستان خانوار در شهر اصفهان 56.23 بوده، به گونه ای که میانگین بعد احساسی شادی 59.37، میانگین بعد شناختی 53.88 و میانگین بعد اجتماعی آن 55.42 است. همچنین میانگین سرمایه فرهنگی در جامعه مورد مطالعه 27.57 است که کسب مهارتهای فرهنگی با میانگین 31.89 دارای بیشترین حد و کسب مدارک فرهنگی دارای کمترین میانگین (19.16) است؛ همچنین میانگین دارا بودن وسایل فرهنگی در جامعه آماری مورد مطالعه 31.68 است. به علاوه در بین سبکهای فراغتی تعیین شده توسط تکنیک تحلیل عاملی، میانگین اوقات فراغت خانوادگی 53.78، اوقات فراغتی تفننی 36، اوقات فراغت ورزشی 28.01، اوقات فراغت فرهنگی - هنری 20.43 و اوقات فراغت علمی - فرهنگی 15.34 است. بر اساس آمارهای موجود اگر چه میزان سرمایه فرهنگی و سبکهای فراغتی فرهنگی در بین سرپرستان میانگین پایینی دارد اما همواره با احساس شادمانی آنها همبسته است به طوری که به نظر می رسد با افزایش آنها میزان شادی نیز افزایش می یابد. از سوی دیگر دینداری نیز به عنوان یکی از مشخصه های فرهنگی در شهر اصفهان با احساس شادی سرپرستان خانوار رابطه معنی دار و مستقیم دارد.
۲۲.

منشا دین و ریشه دینداری ، تنقیح بحث و طرح یک ایده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری کارکردهای دین منشاء دین ریشه فطری دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹۳
مقاله پیش رو، به دنبال آن است تا با وارسیِ مهمترین نظریات مطرح در میان مردمشناسان، روانشناسان و جامعه‌شناسان درباره «منشا دین و ریشه دینداری»، نشان دهد که هیچ تبیینِ نهایی و مورد توافقی در این باره وجود ندارد و همانها نیز دچار سهو و خطاهای نظری- تجربی غیر قابل گذشتی هستند. مع‌الوصف باعث نگردیده تا در اعتبار آنها به عنوان تاملاتی علمی، کوچکترین تردیدی پدیدآید،یا به سبب فقدان اجماع یا خطاهای فراوان و ماخوذات فلسفی و کلامیشان، از ساحت این علوم رانده شوند. این واقعیات معرفت‌شناختی، جستجوگر را ترغیب می‌نماید تا به پشتوانه برخی نقدها و رویکردهای جدید، مداخله فعالانه‌تری در اجزا و مداخل بحث داشته باشد و مسیر اجمالاً متفاوتی را که فراتر از بازخوانی و مرور ادبیات موجود است در پیش بگیرد. تفکیک بحث «منشا دین» از «ریشه دینداری» و هر دو از «کارکردهای دین» که در غالب نظریاتِ ارائه‌شده به درستی صورت نگرفته و آشکارسازیِ پیشفرضهای فلسفی و پیشداوریهای کلامیِ نهفته در پسِ این نظریات، گامهایی است ولو لرزان در گشودنِ دریچه‌ای جدید به روی این موضوعِ مدید و افکندن پرتوی نو بر آن تلاشهای پُرسابقه. ایده «منشا الهی دین» و «ریشه فطری دینداری» در فراز پایانی، بدین منظور مطرح گردیده است تا نشان دهدکه می‌توان با اخذ فرضهایی متفاوت از پیشفرضهای ماخوذه دیگران، نظریه‌ای کاملاً متفاوت ارائه داد که در تبیین و توجیه لااقل برخی از ادیان، تواناتر ظاهرگردد و از اتقان و قدرت انطباق بیشتری برخوردار باشد. نظریه منشا الهی و ریشه فطری اگر چه یک مدعای صراحتاً فلسفی -کلامی است، لیکن به مثابه یک تئوریِ توضیح‌دهنده، به هیچ رو بیش از دیگر نظریات، بر پیشفرضهای فلسفی و پیشداوریهای کلامی ابتنا ندارد.
۲۳.

رضایت از زندگی و دینداری در بین دانش آموزان دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری رضایت از زندگی در میان نوجوانان رضایت از مدرسه رضایت از خانواده رضایت از محیط زندگی رضایت از دوستان رضایت از خود

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۲۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۳۸۴
" این نوشتار بر مبنای پژوهشی با هدف شناسایی رضایت از زندگی و مؤلفه‌های آن و دینداری و وجوه آن و رابطه بین این دو متغیر در بین دانش‌آموزان نمونه تحقیق (1200نفر از دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرهای فردوس و درگز و سه ناحیه آموزشی 4، 5 و7 مشهد) تنظیم شده است. طرح نمونه ‌گیری، خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزار سنجش ،پرسشنامه می‌باشد. یافته‌ها نشان داد کمتر از نیمی از دانش‌آموزان نمونه تحقیق (5/42 درصد) از زندگی رضایت زیاد دارند و بیش از نیمی از آنان در حد متوسط از زندگی راضی هستند. بیشترین نسبت نارضایتی دانش‌آموزان از محیط زندگی است. رضایت از شبکه دوستی و مدرسه در مجموع به یکدیگر نزدیک است و در حد وسط رضایت از محیط زندگی و خانواده قرار دارد. وضعیت دینداری دانش‌آموزان نمونه حاضر نیز براساس مقیاس تحقیق در ابعاد اعتقادی و تجربی بسیار بالاست همچنین در بعد مناسکی و پیامدی دینداری نیز هر چند نسبت به دو بعد دیگر، میانگین امتیازات دینداری کمتر است، اما بالاتر از میانگین نظری است.بررسی توزیع توام دو متغیر دینداری و رضایت از زندگی نشان داد، هم‌تغییری مثبت بین این دو متغیر به وضوح قابل مشاهده است و دینداران از زندگی رضایت بیشتری دارند. "
۲۴.

دینداری سنتی و نگرش نسبت به دموکراسی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسلام دموکراسی دینداری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
تعداد بازدید : ۱۷۲۲ تعداد دانلود : ۹۸۸
" این پژوهش به منظور بررسی رابطه دینداری و برخی عوامل دیگر با نگرش نسبت به دموکراسی و با روش پیمایش انجام شده است. نمونه پژوهش را تعداد 383 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شیراز تشکیل می-دهند که داده های آن از طریق پرسشنامه، در بهار 1383 گردآوری شده است. در این مطالعه برای نشان دادن رابطه دینداری و نگرش نسبت به دموکراسی از نظریه ماکس وبر استفاده شده است. سایر متغیرهای مستقل از میان نظریاتی انتخاب شده اند که بر عوامل سطح خرد مؤثر بر دموکراسی متمرکزند. سنجش میزان دینداری افراد بر اساس مدل چند بعدی گلاک و استارک صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که بین متغیرهای ابعاد مختلف دینداری و میزان کل دینداری، با نگرش نسبت به دموکراسی و ابعاد آن رابطه معنی داری وجود دارد، و متغیرهای مستقل این پژوهش در مجموع می‌تواند حدود 26 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نماید. در ضمن متغیرهای دینداری و ابعاد مختلف آن با نگرش نسبت به دموکراسی رابطه معکوس داشته‌اند، یعنی هر چه به میزان دینداری افراد در ابعاد مختلف افزوده می گردد، نگرش ایشان به دموکراسی منفی‌تر می شود. "
۲۵.

بررسی رابطه میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کثرت‌گرایی انحصارگرایی دینداری مدارا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷۱ تعداد دانلود : ۲۱۹۴
مدارا از جمله موضوعات مهم اجتماعی و سیاسی است که در جامعه ما پژوهش‌های تجربی ناچیزی درباره آن انجام شده است. در این مقاله بر اساس یک نمونه 335 نفره از دانشجویان، رابطه میزان و انواع دینداری با مدارای اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تاثیر میزان دینداری بر ابعاد و مؤلفه‌های مختلف مدارا متفاوت است. هرچه افراد دیندارتر باشند، مدارای آنان نسبت به موضوعاتی مثل مسائل جنسی، جرم، و ارتباط با غیرمسلمانان کمتر است. اما دینداری بر مدارای سیاسی، مدارای ملیتی، و مدارای قومی تاثیر چندانی ندارد. از طرف دیگر، اثر نوع دینداری، که در این پژوهش به کثرت‌گرا، شمول‌گرا، و انحصارگرا تقسیم شده است، بر انواع مدارا بیش از میزان دینداری است. در مجموع بر اساس یافته‌های این پژوهش نمی‌توان از رابطه یک‌بعدی بین دینداری و مدارا صحبت کرد، بلکه برای رسیدن به یک رابطه واقعی و دقیق درباره دینداری و مدارا، لازم است هم ابعاد و موضوع مورد مدارا و هم نوع دینداری مشخص شود. در موضوعاتی که هنجارها و قواعد دینی مشخص و صریح هستند، مدارای دینداران نیز کمتر می‌شود. همچنین، در مقایسه با سایر متغیرهای مورد بررسی، نوع دینداری اصلی‌ترین متغیر برای تبیین تغییرات مدارای اجتماعی است.
۲۶.

مدخلی بر نظریه دینی مرتضی مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دین مطهری دینداری تعریف دین منشا دین کارکرد دین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه اندیشه های فلسفی در ایران معاصر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
تعداد بازدید : ۱۵۷۲ تعداد دانلود : ۸۲۶
توجه به دین وعلت پیدایی و ذات آن همواره مورد توجه فیلسوفان و متکلمان و دیگر دانشمندان بوده و نظریه های گوناگونی را به میان آورده است از جمله کسانی که نظراتی مهم در این مورد دارد مطهری است تلقی و تعریف او از دین و منشا آن و اهمیت دین در زندگی آدمی جایگاه خاصی در آثار وی دارد او نظرات ارائه شده درباره منشا دین را گزارش و نقد و بررسی می کند و علت پیدایش آن را نه جامعه و ضعف روان بلکه وحی و خدا می داند او برای دین نقش و کارکرد مثبت قائل شده و علت دینداری را فطرت وعقل انسان می داند.
۲۷.

رابطه ی دینداری و گرایش به جهانی شدن در میان کارکنان منطقه ویژه انرژی پارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد فرهنگ جهانی شدن سیاست دینداری ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۶۷
هدف از این تحقیق، بررسی رابطه دینداری و گرایش به جهانی شدن می باشد که به روش "پیمایش" صورت گرفته است. چارچوب نظری به کار رفته در این تحقیق، نظریه های آنتونی گیدنز می باشد. نمونه مورد تحقیق، مشتمل بر تعداد 536 نفر از کارکنان زن و مرد منطقه ویژه انرژی پارس می باشند که داده های آن از طریق "پرسشنامه"، جمع آوری شده واعتبار آن به روش صوری و پایایی آن به کمک آماره آلفای کرونباخ سنجیده شده است. سنجش میزان دینداری افراد بر اساس مدل چند بعدی گلاک و استارک صورت پذیرفته و گرایش به جهانی شدن نیز به عنوان (پدیده ای نو ظهور و در حال شدن) به دلیل پیچیدگی ابعاد آن در چهار بعد: ارتباطات، فرهنگ، اقتصاد و سیاست مورد سنجش، واقع شده است. نتایج تحلیل دو متغیره حاکی از وجود رابطه ی معنادار میان متغیرهای ابعاد چهارگانه ی دینداری (اعتقادی، عاطفی، مناسکی و پیامدی) ومیزان کل دینداری با جهانی شدن می باشد. همچنین نتایج معادله رگرسیون بیانگر وجود رابطه مثبت و مستقیم، بین دینداری و جهانی شدن می باشد.
۲۸.

بررسی ارتباط سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی در شهر کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنسیت دینداری بهداشت روان مذهب درونی و بیرونی GHQ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی سلامت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۲۶۸۴ تعداد دانلود : ۱۱۴۳
با توجه به اهمیت نقش باورهای مذهبی در سلامت روان پژوهش حاضر جهت بررسی ارتباط نوع اعتقادات مذهبی با انواع مشکلات در سلامت روان اجرا گردیده است. در همین راستا تعداد 1032 نفر آزمودنی که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از شهر کاشان انتخاب گردیده شده بودند به وسیله ابزارهای مذهب درونی و بیرونی آلپورت و GHQ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بود که بین مذهب درونی با سلامت روان رابطه معنادار وجود دارد ولی این ارتباط در مذهب بیرونی مشاهده نگردید. همچنین بین دو جنس از لحاظ نوع مذهب تفاوت معنادار وجود نداشت. در رابطه با مقایسه هر یک از زیر گروه های تست GHQ با مذهب درونی نیز کلیه این مقیاس ها با مذهب درونی رابطه معناداری داشته و کاهش مذهب درونی موجب افزایش نمرات در این مقیاس ها می گردید. ولی مذهب بیرونی صرفا با نمرات مقیاس افسردگی وخیم ارتباط معنادار داشت بدین معنا که با افزایش مذهب بیرونی میزان افسردگی افراد افزایش می یابد. همچنین مذهب بیرونی هر چند نه در سطح معنادار باعث کاهش میزان نارسا کنش وری اجتماعی می گردد. بر اساس یافته های موجود و با توجه به اهمیت مذهب درونی در سلامت روان و همچنین هر یک از زیر گروه های آن می توان با ارایه طرح های درمانی و خصوصا طرح های پیشگیری در این زمینه در کشورمان که بافت مذهبی بسیار غنی دارد گامی مهم در جهت ارتقای بهداشت روان برداشت.
۲۹.

تبارشناسی « تجربه دینی » در مطالعات دینداری

کلیدواژه‌ها: دین تجربه دینی دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۵۸
تجربه دینی به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه دین پژوهان، پیشینه کلامی و زمینه های اجتماعی روشنی در غرب و در مسیحیت دارد و روند فزونی گرفتنِ توجهات به سوی آن نیز، کاملاً قابل درک و ردیابی است. اما نضج و نمو آن در ایران همچون بسیاری از مفاهیم و مقولات دیگر، از روندی طبیعی برخوردار نبوده، بلکه از طریق تأملات صِرف آکادمیک و تبادلات روشنفکرانه به وقوع پیوسته است. این مقاله، بی آن که قصد ارزشیابی کلامیِ این مفهوم با نظر به آموزه های اسلامی را داشته باشد، تلاش دارد تا با اشاره به برخی از ریشه های کلامی و عقبه های تاریخی _ اجتماعیِ آن در غرب، توجه متألهین و فلاسفه دین از یک سو و روان شناسان و جامعه شناسان دین را از سوی دیگر، به لزوم بذل احتیاط و دقت نظر هر چه بیشتر در تشخیص و تدقیق مفهومی و تعیین جایگاه و مرتبت حقیقی آن در دین و نسبتش با دینداری جلب نماید
۳۰.

بررسی رابطه بین دینداری با اختلالات روانی دانشجویان دانشگاه آزاد خرم آباد(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سلامت روانی دینداری اختلالات روانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۲۰۲۵ تعداد دانلود : ۸۸۹
هدف از پژوهش بررسی رابطه بین دینداری با اختلالات روانی دانشجویان دانشگاه آزاد خرم آباد می باشد. نمونه تحقیق 179 نفر از دانشجویان می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های دینداری و سلامت روانی می باشد. روشهای آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه برای بررسی ارتباط بین متغیرهای پیش بینی و ملاک مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که روابط معنی داری بین دینداری و اختلالات روانی وجود دارد. علاوه بر آن نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان دادند که بعد اعتقادی و مناسکی دینداری بیشترین نقش را در تعیین اختلالات روانی برخوردارند.
۳۱.

خدمات متقابل دینداری و فلسفه ورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دینداری فلسفه ورزی تداخل سازگارانه تکمیل گری آزاداندیشی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۵ تعداد دانلود : ۶۸۲
در این نوشته نخست سه دیدگاه مختلف درباره ارتباط فلسفه ورزی و دینداری مطرح می شود : عدم تداخل این دو، تداخل ناسازگارانه آنها، و تداخل سازگارانه آنها. سپس به خدمات متقابل این دو به یکدیگر، که البته فقط در چهارچوب دیدگاه سوم قابل طرح است، پرداخته می شود، و از میان آن خدمات، شش خدمت مورد بحث واقع می شوند : سه خدمت دین داری به فلسفه ورزی، و سه خدمت فلسفه ورزی به دینداری. سه خدمت دینداری به فلسفه ورزی عبارتند از اینکه دینداری : نقش تکمیل گری برای فلسفه ورزی دارد؛ زمینه ساز فلسفه ورزی است؛ و نقاط ضعف فلسفه ورزی را آشکار می کند و سه خدمت فلسفه ورزی به دینداری عبارتند از اینکه فلسفه ورزی : به عقلانی سازی دین کمک می کند؛ زمینه ساز دینداری است؛ و آزاداندیشی دینی را توسعه و تعمیق می دهد.
۳۲.

نقش مذهب تشیع در رشد فرهنگی ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدرنیته غرب فرهنگ تکامل استبداد دینداری تاریخ علما استعمار تشیع روحانیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام فرق و مذاهب تشیع
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام و ایران
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام تاریخ فرهنگی و اجتماعی اسلام
تعداد بازدید : ۲۰۱۴ تعداد دانلود : ۹۴۱
در این تحقیق تلاش شده تا نقش انحصاری تشیع در رشد فرهنگ و تمدن و حتی جلوه های مادی ایران زمین در قرن گذشته به تصویر کشیده شود و نشان دهد که چگونه مذهب تشیع توانسته فرهنگی تمدن ساز را در این مرز و بوم رشد دهد و خصوصاً با هجوم فرهنگ غرب این مذهب بیشتر کارایی خود را نشان داد و جنبشهای اجتماعی معاصر نشانگر اوج هجوم استعمار و همچنین اوج بالندگی و مقاومت فرهنگ تشیع میباشند. در این منازعات نه تنها خطرات احتمالی هجوم بیگانه دفع میگردد بلکه عناصر دینی فرهنگ ایرانی رشد کرده و بارورتر شده و عناصر غیر دینی آن کم رنگ شده و حتی در بعض موارد جای خود را به عناصر دینی داده است. تاکنون این سیر به انقلاب اسلامی ختم شده و در ادامه به حکومت آرمانی امام زمان(عج) ختم خواهد شد.
۳۳.

نگرش فرزندان شاهد وایثارگر به فرهنگ شهادت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شهادت دینداری باورها نگرش ارزشها ایثارگری دگرخواهی انگیزه شهادت طلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۳۴
انقلاب اسلامی با توجه به ماهیت وشعارهایش موجد تغییرات چشمگیری در نظام ایران گردید.مهمترین و در واقع اصلی ترین این تغییرات،تغییر نظام ارزشی مردم بود.روند تغییرات با آغاز جنگ تحمیلی شدت گرفت و تا پایان جنگ به اوج رسید.امّادر سالهای اخیر به نظر می رسد،این نظام ارزشی(فرهنگ شهادت)در حال تغییر است.فرهنگی که موجبات دفاع 8 ساله را رقم زد. بنابراین هدف این مقاله بررسی نگرش فرزندان شاهد وایثارگر به فرهنگ شهادت می باشد. روش تحقیق این طرح پیمایشی وابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند همراه با طیف می باشد.جهت تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار صوری و روایی آن از مقیاس آلفا کرونباخ استفاده شده است.جمعیت نمونه فرزندان شاهد وایثارگر مرکز شش استان می باشد که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای 1200نفر برآورد شده است.تحلیل داده های این طرح به کمک نرم افزار آماری spss به شکل درصدی،آزمونهای معناداری،رگرسیونی می باشد. نتایج نشان می دهد که بیش از 80% ازجامعه نمونه دارای فرهنگ شهادت بالامی باشند.آزمونهای معنا داری نیز نشان می دهد که بیشترین عامل تعیین کننده فرهنگ شهادت در بین پاسخگویان نقش پدر قبل از مقام ایثار گری می باشد.تحلیل نهایی نشان می دهد که فرزندان شاهد وایثارگر همچنان نگرش بالای به فرهنگ شهادت دارند.
۳۴.

بررسی تاثیر دینداری بر مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: دینداری مشارکت اجتماعی پایگاه اقتصادی اجتماعی تیپ شخصیتی معاشرتی شهروندان تهرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴۰ تعداد دانلود : ۲۱۷۵
مشارکت به معنی به کار گرفتن منابع شخصی به منظور سهیم شدن در یک اقدام جمعی است. هرجامعه ای (مدرن و سنتی، اقتدارگر و دمکراتیک، فئودالی یا سرمایه داری) از طریق مشارکت رسمی و غیر رسمی ارتباطات و مبادلات بین افراد شناخته می شود. میزان این مشارکتها بیانگر سطح توسعه یافتگی جامعه به حساب می آید، زیرا که گستردگی، فراگیری و تنوع مشارکت اجتماعی جوامع در گرو بسط الگوهای تصمیم گیری ، نظارت و کنترل اجتماعی دموکراتیک و کثرت گرا است. بسیاری از منافع اجتماعی از عضویت در تشکلهای داوطلبانه حاصل می شود و مشارکت در سطح فردی در جامعه محلی ، انجام فعالیت های داوطلبانه رفتارهای اجتماعی همراه با عاطفه را به مردم می آموزد، رفتارهایی مانند اعتماد، رابطه متقابل، یکپارچگی و همکاری که شاید مهم ترین نقش را درکارآمدی اقتصادی و ثبات دموکراتیک دارد. با توجه به ویژگی های جامعه ایران به نظر می رسد که مهمترین و نیرومند ترین نهاد موثر در شکل گیری مشارکتهای اجتماعی، میتواند نهاد دین باشد. زیرا در دین اسلام آموزه های دینی بر رفتارهایی تاکید دارند که زمینه و بستر شکل گیری مشارکتهای اجتماعی را فراهم می آورند . این مقاله از نوع توصیفی- تبیینی است که به دنبال شناسایی تاثیر دینداری بر مشارکت اجتماعی است وازسویی دیگراز لحاظ روش ، یک تحقیق پیمایشی به حساب می آید و واحد تحلیل آن شهروندان تهرانی می باشند .پرسشنامه محقق ساخته ،پس از بررسی اعتماد و اعتبار آن با نمونه گیری خوشه ای وطبقه بندی نامتناسب در پنج منطقه شهر تهران و در بین 391 خانوار تهرانی اجرا گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مشارکت اجتماعی بین گروههای جنسیت ،وضعیت تاهل وسن تفاوت معناداری وجود دارد و دینداری نیز در بین گروههای سنی تفاوت معناداری دارد. دینداری در مدل علی ارائه شده در کنار پایگاه اقتصادی – اجتماعی و تیپ شخصیتی معاشرتی بر مشارکت اجتماعی موثر است.
۳۵.

تبیین جامعه شناختی تأثیر دینداری بر سرمایه اجتماعی درون گروهی (مطالعه موردی شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت آگاهی دینداری سرمایه اجتماعی اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۶۰
هدف از نگارش مقاله حاضر تبیین نظری و تجربی مدل تحلیلی است که در آن دینداری و ابعاد آن در نقش متغیر بیرونی و سطح سرمایه اجتماعی در نقش متغیر درونی تعریف شده­اند. تعریف هر یک از پارامترهای تدوین شده در مدل پژوهش دارای مبنایی نظری است. چهارچوب نظری پژوهش با استفاده از نظریات اندیشمندان مختلف چون دورکیم، وبر، برگر، مالینوفسکی، آسلینر، فوکویاما، کلمن، پاتنام تدارک دیده شده است. ترکیب وزنی متغیرهای آشکار به منظور تعریف سازه های پنهان با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها ، پرسشنامه دارای اعتبار و قابلیت اعتماد است. جامعه آماری تحقیق جمعیت 15 سال به بالای شهر اصفهان، تعداد نمونه 384 نفر و روش نمونه­گیری سهمیه­ای براساس متغیرهای گروه سنی، جنس و منطقه محل زندگی بوده است. نتیجه مطالعه نشان داد که اکثر افراد نمونه به لحاظ سطح دینداری و سرمایه اجتماعی در سطح متوسط و بالا و تنها درصد کمی از آنها در سطح ضعیف قرار داشته­اند. آزمون فرضیه­ها نشان داد که دینداری به میزان 14/0 بر سرمایه اجتماعی تاثیر دارد و این تاثیر در سطح کمتر از 05/0 و معنادار بوده است. از بین ابعاد دینداری ، بعد اعتقادی با میزان 09/0 بیشترین تاثیر را بر سرمایه اجتماعی داشته است و بعد از آن به ترتیب بعد مناسکی با 08/0 ، بعد پیامدی با 06/0 و بعد عاطفی با 05/0 بیشترین تاثیر را در سطح معناداری کمتر از 05/0 بر سرمایه اجتماعی داشته­اند.
۳۶.

رابطه گونه های دینداری و سرمایه اجتماعی (رویکردی نظری و تجربی در بین مردم شهرستان کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سکولاریسم دینداری سرمایه اجتماعی گونه های دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸۵ تعداد دانلود : ۱۴۰۲
در این مقاله سعی شده است تا رابطه گونه های متعدد دینداری با میزان سرمایه اجتماعی در شهرستان کاشان نشان داده شود. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه ای بین گونه های متفاوت دینداری و سرمایه اجتماعی وجود دارد. آنچه موجب توجه به این موضوع شده، تاکیدی است که در نظریات گوناگون، بر دین به عنوان یکی از مهم ترین منابع سرمایه اجتماعی شده است. به طوری که در سال های اخیر با رشد مباحث مرتبط با سکولاریسم، به دین و تغییرات آن و همچنین پیامدهای آن تغییرات، توجه بیشتری شده است، هرچند « پیتر برگر» با بیان سکولارزدایی به رد نظریه سکولاریزاسیون پرداخته و حیطه فردی را تا حدودی، ایمن از تاثیر نیروهای سکولار کننده دانسته است، دغدغه اصلی این پژوهش شناخت پیامدهای احتمالی رانده شدن دین از عرصه اجتماعی است که در بسیاری از موارد با در نظر گرفتن نیرومندی دینداری در سطح فردی مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن استفاده از چارچوب مفهومی «فوکویاما» و «پاتنام» و توجه به ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد، انسجام و مشارکت)،­با روش پیمایش به بررسی رابطه گونه های شناخته شده دینداری در جامعه مورد بررسی(غیر رسمی، فقهی سیاسی، مناسکی، تعهدی- تعلقی،کثرت گرا،ترکیبی، بی واسطه) و سرمایه اجتماعی پرداخته شود. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق، مردم شهرستان کاشان بوده است که از طریق فرمول کوکران 383 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهند که گونه هایی از دینداری که دارای عناصر جمعی هستند (همانندگونه های فقهی - سیاسی، مناسکی، تعهدی- تعلقی) با سرمایه اجتماعی رابطه مثبت دارند و موجب تقویت آن می گردند و گونه هایی از دینداری که عناصر فردی در آنها غالب است (همانند گونه­های غیر رسمی، بی واسطه) رابطه منفی با سرمایه اجتماعی دارند.
۳۷.

بررسی رابطه میان دینداری و مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی دانشجویان دینداری نگرش سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷۹ تعداد دانلود : ۱۱۵۶
مشارکت سیاسی به عنوان یکی از انواع مشارکت، از شاخص های توسعه اجتماعی و سیاسی در کشورها به شمار میرود. یکی از گروه های عمده جامعه که شرکت آنان در روند اداره جامعه و توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ضروری به نظر می رسد، دانشجویان هستند. مشارکت سیاسی دانشجویان که بزرگ ترین گروه جمعیتی در کشورهای در حال توسعه و مسئولان اداره جامعه در آینده محسوب می شوند، اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پویایی جامعه دارد. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه میان دینداری و مشارکت سیاسی دانشجویان در دانشگاه اصفهان است. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، روش پیمایشی است. این مطالعه بر روی 188 نفر از دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان صورت گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده که اعتبار آن به روش صوری، و پایایی آن به کمک آماره آلفای کرونباخ سنجیده شده و داده ها از طریق نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. با تقسیم دینداری به دو متغیر (اعتقادی ـ مناسک و اخلاق)، به همراه در نظر گرفتن دو وجه از مشارکت سیاسی یعنی عوامل روان شناختی ـ نگرشی و شیوه مشارکت (رسمی یا غیررسمی) مشاهده می شود که همبستگی های معناداری میان ابعاد دینداری و میزان مشارکت سیاسی پاسخ گویان وجود دارد. یافته ها نشان داد که ارتباط مستقیمی بین سطح دینداری و مشارکت سیاسی وجود دارد؛ بر اساس این یافته ها می توان انتظار داشت در جوامع مذهبی میزان مشارکت سیاسی افراد بالاتر باشد.
۳۸.

رابطه ی دینداری و علم گرایی زنان: مطالعه موردی دانشجویان زن دوره دکتری دانشگاه شیراز

کلیدواژه‌ها: زنان دینداری علم گرایی دانشجویان دکتری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه علوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۱۹۴۴ تعداد دانلود : ۹۲۹
به دلیل حضور چشمگیر زنان در عرصه های علمی کشور و با توجه به هم رایی جامعه شناسان بر دیندار بودن بیش تر زنان نسبت به مردان و نقش مهمی که آن ها در آینده ی علمی کشور ایفا خواهند کرد، در این پژوهش به دنبال فهم رابطه ی دینداری دانشجویان زن دوره ی دکتری دانشگاه شیراز با علم گرایی آن ها هستیم. جامعه ی آماری این پژوهش را، تمامی دانشجویان زن مشغول به تحصیل در دوره ی دکتری که شامل 199 نفر می شود، تشکیل می دهند، در این پژوهش تمام شماری صورت گرفته و به تمامی دانشجویان برای جمع آوری داده ها مراجعه شده است. روش پیمایش به عنوان روش پژوهش مورد نظر این مطالعه و پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش نظریه ی ماکس وبر در باب تمایز میان علم و دین است. نتایج توصیفی نشان می دهد که بیش از شصت درصد پاسخگویان از میزان دینداری، متوسطی برخوردارند و میان دینداری پاسخگویان به عنوان متغیر مستقل با گرایش علمی، معدل لیسانس و فوق لیسانس به عنوان بخشی از متغیر وابسته رابطه ی معکوس و منفی وجود دارد، درحالی که این رابطه بین فعالیت علمی و دینداری رابطه ای مثبت و مستقیم است
۳۹.

مطالعه میزان پایبندی دینی جوانان شهر اهواز

کلیدواژه‌ها: جوانان دینداری شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۴۳۰
هدف این پژوهش بررسی میزان تقید به دین در جوانان شهر اهواز است. پرسشنامه سنجش دین داری مسلمانان که بر اساس الگوی گلاک و استارک تهیه شده است، به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد و چند سؤال به عنوان نظرخواهی از جوانان در مورد وضعیت دین در جامعه به آن افزوده گردید. پس از تکمیل پرسشنامه های تحقیق که به صورت مراجعه حضوری به منازل انجام شد، داده ها با رایانه و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. جامعه آماری شامل 814 نفر از جوانان 29-18 سال شهر اهواز است با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که دینداری جوانان شهر اهواز در ابعاد اعتقادی و عاطفی قوی تر و بر اساس طیف لیکرت، بین زیاد و خیلی زیاد قراردارد، اما در ابعاد پیامدی و مناسکی ضعیف تر بوده و نزدیک به متوسط قرار دارند و نمره کل دین داری جوانان نیز در حد بالاتر از متوسط و نزدیک به زیاد به دست آمد. همچنین از نظر جنسیت در همه ابعاد دین داری، میانگین نمره جوانان دختر بالاتر از جوانان پسر بوده است. علاوه بر این، از دیدگاه جوانان شهر اهواز مهم ترین علت دین گریزی جوانان مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور و نارضایتی از مسئولان در این زمینه است.
۴۰.

مطالعه رابطه میان دینداری دانشجویان دوره دکتری دانشگاه شیراز با گرایش و فعالیت علمی آنان

کلیدواژه‌ها: دینداری فعالیت علمی دانشجویان دکتری گرایش علمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۵ تعداد دانلود : ۷۲۲
هدف از این تحقیق بررسی رابطه میان دینداری و گرایش و فعالیت علمی در میان دانشجویان دوره دکتری دانشگاه شیراز است. جامعه آماری این تحقیق را تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره دکتری که شامل 642 نفر می شود، تشکیل می دهند. در این تحقیق تمام شماری صورت گرفته و به تمامی دانشجویان برای جمع آوری اطلاعات مراجعه شده است، اما جمع آوری اطلاعات تنها از 449 نفر از این دانشجویان میسرگردید. روش پیمایش به عنوان روش تحقیق مورد نظر این مطالعه و پرسش نامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. چارچوب نظری مورد استفاده در این تحقیق نظریه مرتون در باب هماهنگی میان علم و دین است. نتایج توصیفی نشان می دهد که بیش از شصت درصد پاسخ گویان از میزان دینداری متوسطی برخوردارند؛ همچنین رابطه میان دینداری وگرایش علمی برای پاسخ گویان رابطه معکوس و منفی است، درحالی که این رابطه برای فعالیت علمی مثبت و مستقیم و نشان دهنده جهت گیری متفاوت پاسخ گویان نسبت به رابطه علم و دین در قلمرو عین و ذهن است.