کثرت‌گرایی

"حقوق بشر یکی از مفاهیم درجه یک مطرح در روابط بین‌الملل است. این موضوع یکی از عوامل تأثیرگذار متعددی است که بر روابط بین‌الملل اثر ویژه خود را دارد. مقاله پیش روی با توجه به این واقعیت تلاش می‌کند تا با دوری از کند و کاو انتزاعی به تحلیل متنی هنجارهای حقوق بشر بپردازد. زیرا هنجارهای حقوق بشر با توجه به متن داخلی، متن اخلاقی و متن سیاسی در روابط بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای می‌یابند. همین امر سبب‌ساز این پرسش پایه‌ای می‌شود که آیا می‌توان از حقوق بشر جهانی سخن گفت؟ نویسنده برای پاسخ به این پرسش، دو رهیافت کمینه و بیشینه به حقوق بشر و نظام بین‌الملل را مورد بررسی قرار می‌دهد. آنگاه نسبی‌گرایی اخلاقی و فرهنگی و جهان‌شمولی حقوق بشر در نظام بین‌الملل مورد بررسی قرار می‌گیرند. تجربه عملکرد بازیگران بین‌المللی نشان می‌دهد که به رغم ماهیت، اصول و عملکرد هنجارهای حقوق بشر، آنها به بهره‌برداری ابزاری از حقوق بشر پرداخته‌اند. اگرچه به دلیل تمایزات فرهنگی و منافع، نگاه استراتژیک به حقوق بشر غیرقابل انکار است، اما همچنان دیده می‌شود که کشورهای غربی به رهبری آمریکا به استفاده گزینشی از هنجارهای حقوق بشر برای تقویت موقعیت جهانی خود دست می‌زنند و کشورهای غیرغربی در چالش با آن هستند. "

مدارا از جمله موضوعات مهم اجتماعی و سیاسی است که در جامعه ما پژوهش‌های تجربی ناچیزی درباره آن انجام شده است. در این مقاله بر اساس یک نمونه 335 نفره از دانشجویان، رابطه میزان و انواع دینداری با مدارای اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تاثیر میزان دینداری بر ابعاد و مؤلفه‌های مختلف مدارا متفاوت است. هرچه افراد دیندارتر باشند، مدارای آنان نسبت به موضوعاتی مثل مسائل جنسی، جرم، و ارتباط با غیرمسلمانان کمتر است. اما دینداری بر مدارای سیاسی، مدارای ملیتی، و مدارای قومی تاثیر چندانی ندارد. از طرف دیگر، اثر نوع دینداری، که در این پژوهش به کثرت‌گرا، شمول‌گرا، و انحصارگرا تقسیم شده است، بر انواع مدارا بیش از میزان دینداری است. در مجموع بر اساس یافته‌های این پژوهش نمی‌توان از رابطه یک‌بعدی بین دینداری و مدارا صحبت کرد، بلکه برای رسیدن به یک رابطه واقعی و دقیق درباره دینداری و مدارا، لازم است هم ابعاد و موضوع مورد مدارا و هم نوع دینداری مشخص شود. در موضوعاتی که هنجارها و قواعد دینی مشخص و صریح هستند، مدارای دینداران نیز کمتر می‌شود. همچنین، در مقایسه با سایر متغیرهای مورد بررسی، نوع دینداری اصلی‌ترین متغیر برای تبیین تغییرات مدارای اجتماعی است.