مطالب مرتبط با کلیدواژه

دینداری

۸۱.

بررسی رابطه هویت قومی و ملی با تأکید بر نقش دینداری: نمونه موردی دانش آموزان متوسطه شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید موحد آرمان حیدری سید فخرالدین بهجتی اصل

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلیدواژه‌ها: هویت ملی دینداری هویت قومی یاسوج دانش آموزان متوسطه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۵۸۰ تعداد دانلود : ۷۳۶

بررسی رابطه هویت ملی و قومی از برجسته ترین موضوع های مورد توجه جامعه شناسان و محققان خارجی و ایرانی بوده است. این رابطه را می توان در پرتو تأثیر دو دسته عوامل گریز از مرکز و یا گراینده به مرکز بررسی کرد. در دهه های اخیر، متأثر از جهانی شدن و تضعیف هژمونی تئوری های ""دنیوی شدن""، دین و دینداری از مهمترین عوامل مرکز گریز و یا مرکزگرا در سرتاسر جهان بوده اند. مقاله حاضر، با فرض گرفتن نقش مرکزگرایی دین در ایران، با روش کمّی و پیمایشی، به بررسی رابطه هویت قومی و ملی دانش آموزان متوسطه شهر یاسوج با تأکید بر نقش دینداری پرداخته است. بر اساس نتایج تحقیق، رابطه هویت قومی و ملی مثبت بوده و ابعاد چهارگانه دینداری، به ویژه ابعاد اعتقادی و عاطفی آن، همبستگی مثبت و مستقیمی با هویت ملی پاسخگویان داشتهاند. همبستگی ابعاد دینداری، به استثنای بعد پیامدی، با هویت قومی پاسخگویان معنی دار نبوده است. بر اساس آزمون همبستگی جزئی می توان گفت، علی رغم مثبت بودن رابطه دینداری و هویت ملی، میزان تأثیر دینداری بر بسط دایره هویت جمعی پاسخگویان از هویت قومی به هویت ملی زیاد نبوده و این متغیر توانسته است، تنها 14 درصد از واریانس هویت ملی پاسخگویان را تبیین کند.

۸۲.

تعامل اجتماعی و هم گرایی فرهنگی مردم و روحانی خوانشی بینامتنی از سه فیلم دینی (زیر نور ماه، مارمولک، طلا و مس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود کوثری عباس عموری

منبع: دین و ارتباطات سال بیستم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۳)

کلیدواژه‌ها: مدرنیته دینداری تحلیل گفتمان وضعیت فرهنگی روحانیت فیلم های سینمایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات بازنمایی دین در رسانه

تعداد بازدید : ۱۲۹۰ تعداد دانلود : ۶۶۳

طی دهة گذشته، فیلم های متعددی دربارة رابطة فرد روحانی و مردم در سینمای ایران ساخته شده که «زیر نور ماه، مارمولک و طلا و مس»، از نمونه های این قبیل فیلم ها به شمار می روند. گرچه، این فیلم ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند، اما به نظر می رسد که به گفتمان مشترکی تعلق دارند. این گفتمان در پی مفصل بندی جدیدی از دال روحانی در شبکه ای از مفاهیم/دال ها (مردم، عبادت، اخلاق، راه خدا، خدمت به مردم و مردمداری و غیره) است که همچنان به سیاست می اندیشد؛ اما مسیر آن را از طریق تودة مردم جستجو می کند. بنابراین، به جای رابطة دوگانة روحانی-سیاست مدار، به رابطة روحانی-مردم-سیاست مدار می اندیشد که البته بعد سوم آن عمداً پنهان شده است. از این رو، می توان گفت که گفتمان حاکم بر فیلم های یادشده حاکی از نوعی تعامل اجتماعی و هم گرایی روحانی با تودة مردم است. در این فیلم ها، روحانی تلاش می کند که نقش سنتی خود را در جامعة مدنی (مدرنیته) بازسازی کند، ضمن آن که هرگز به صورت مستقیم این پرسش را مطرح نمی سازد که چرا از جامعة مدنی (سنتی/مذهبی) دور افتاده است؟ به عبارت دیگر، در این دسته از فیلم ها عنصر سیاست (قدرت) مطرح نمی شود و سیاست هم چنان به صورت یک دال حاضر «غایب» است که هدایت گری را بر عهده دارد. در مقالة حاضر، نخست با خوانشی بینامتنی، عناصر گفتمانی «احیاء ارزش های دینی در جامعه مدرن» استخراج و نوع مفصل بندی آن مطرح می گردد. سپس، این مسئله که این گفتمان برای پاسخ گویی به چه دشواری هایی از روحانی در مواجهه با جامعة ایران در دهه اخیر است، مطرح خواهد شد

۸۳.

بررسی پدیده آنومی اجتماعی در بین شهروندان حاشیه نشین شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدباقر علیزاده اقدم سعید سلطانی بهرام آرمان احمدی

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: قانون گریزی دینداری سرمایه فرهنگی حاشیه نشینان آنومی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۷۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۲۸

آنومی اجتماعی، معضلی اجتماعی است که در بسیاری از جوامع دیده می شود. در یک تأمل آسیب شناختی علل و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند، که متناسب با ویژگی ها و اوضاع مختلف جوامع، عوامل گوناگون سهم متفاوتی دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آنومی اجتماعی شهروندان حاشیه نشین شهر تبریز و عوامل مؤثر بر آن، با روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه شهروندان مناطق حاشیه نشین شهر تبریز بوده، که از میان آنها، 384 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای مطالعه شده اند. آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیونی، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین متغیرهای دینداری، قانون گریزی اخلاقی، قانون گریزی ابزاری، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی به عنوان متغیرهای مستقل و آنومی اجتماعی وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره تحقیق نشان می دهد حدود 33 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل پژوهش تبیین می شود.

۸۴.

تبیین جامعه شناختی محیط گرایی ایرانیان در دو سطح خرد و کلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر ملکی عظیمه السادات عبداللهی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: دینداری ارزش های معنوی ارزش های مادی محیط گرایی مشارکت محیط زیستی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۵ تعداد دانلود : ۸۰۷

مطالعات زیادی به بررسی متغیرهای محیط زیستی اعم از باورها، ارزش ها، نگرش، دانش و رفتارهای محیط زیستی در بین ایرانیان پرداخته اند که دامنة تحت پوشش آن ها از چند استان فراتر نرفته است. این تحقیق در سطح ملی به بررسی وضعیت ارزش های محیط زیستی ایرانیان در سطح خرد و کلان می پردازد و با هدف قراردادن تبیین محیط گرایی ایرانیان از سطح توصیف فراتر می رود. روش تحقیق در این مقاله تحلیل ثانویه است که با استفاده از اطلاعات موجود در پیمایش جهانی ارزش ها (WVS) (موج پنجم) در سطح خرد از نمونة 2667 نفر ایرانی و در سطح کلان از نمونة 257597 جهانی بهره برده است. نتایج تحقیق بازگوی آن است که میانگین نگرانی در مورد کیفیت محیط زیست جهانی 61/3، میانگین نگرانی در مورد کیفیت محیط زیست ایران 58/3، مشارکت زیست محیطی 43/2 و اولویت محیط زیست در برابر رشد اقتصادی 48/0 است که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان جایگاه خوبی است. همچنین، ارزش های معنوی و مادی شوارتز و اعتقاد به خدا قوی ترین تبیین کنندة محیط گرایی ایرانیان است. همچنین، یافته ها نشان دهندة آن است که الگوی اجتماعی غالب نسبت به محیط زیست در بین ایرانیان مبتنی بر باورهای حامی محیط زیست است. این امر هم برای سیاستگذاران داخلی نشانة مطلوبی برای اجرای سیاست های حامی محیط زیست است که قطعاً هم گامی و مشارکت مردمی را در پی دارد؛ و هم ایران را هم پیمانی بالقوه پیش روی سازمان های بین المللی حفظ منابع طبیعی و محیط زیست قرارمی دهد.

۸۵.

بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش مدیران واحدهای تولیدی نسبت به فضای کسب و کار (بررسی موردی: یزد)

نویسنده: مسعود حاجی زاده میمندی علی محمد لطفعلیانی

منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: خلاقیت دینداری نگرش پذیرش اجتماعی فضای کسب و کار

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۱ تعداد دانلود : ۷۳۸

می توان اذعان داشت که بخش قابل توجهی از مقتضیات اقتصادی هر کشور در گرو فضای کسب و کار مساعد و مناسب آن کشور است. عدم برخورد مناسب با پدیده فضای کسب و کار در ایران و در نظر نگرفتن علایق و نگرش های مدیریتی از جمله کارآفرینان آن، همواره مشکلات و نارسایی های در بهبود فضای کسب و کار به دنبال داشته است. بررسی نگرش مدیران واحدهای تولیدی بهعنوان کارآفرینان می تواند ما را در شناخت موانع و مشکلات موجود بر سر راه بهبود فضای کسب و کار یاری رساند تا از این طریق بتوان با برنامهریزیهای مناسب از سوی دولت زمینه کارآفرینی و بالطبع اشتغال را فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش مدیران واحدهای تولیدی نسبت به فضای کسب و کار در شهر یزد انجام گرفت. این پژوهش با روش پیمایش و به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه را مدیران کسب و کارهای کوچک و متوسط فعال شهر یزد تشکیل می دادند که براساس فرمول کوکران 145 نفر از آنان به شیوه نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، به عنوان حجم نمونه، انتخاب شدند. تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. تکنیک های آماری مورد استفاده، شامل آزمون تفاوت میانگین (T-test)، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه بوده است. و سپس اطلاعات جمعآوری شده (بوسیله پرسشنامه) با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد میزان نگرش مدیران نسبت به فضای کسب وکار مثبت است. هم چنین یافته ها نشان داد که بین جنسیت، وضعیت تأهل، ارتباط با واحد تولیدی، نوع سازمان و سطح مدیریت مدیران با نگرش نسبت فضای کسب و کار تفاوت معناداری وجود ندارد. هم چنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین سن، تحصیلات، درآمد ماهیانه، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر و تعداد شاغلان با نگرش مدیران نسبت به فضای کسب و کار رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین متغیرهای اصلی تحقیق شامل ریسک پذیری، خلاقیت، پذیرش اجتماعی، دینداری و بهره مندی از وسایل ارتباط جمعی با نگرش نسبت به فضای کسب و کار همبستگی مثبت، مستقیم و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که به ترتیب سه متغیر پذیرش اجتماعی، خلاقیت، دینداری در مجموع 5/60 درصد از واریانس نگرش نسبت به فضای کسب و کار را تبیین می کنند.

۸۶.

رابطه دینداری و تاب آوری در دانش آموزان راهنمایی و دبیرستان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهنام جمشیدی سولکلو نرگس عرب مقدم فریده درخواه

منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره دهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: جنسیت تاب آوری دینداری دانش آموزان دبیرستان دانش آموزان راهنمایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۲۰۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۸۰

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه دینداری و تاب آوری در دانش آموزان شهر شیراز بود. بدین منظور از میان کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمایی و دبیرستان شهر شیراز، 540 نفر (281 دختر و 259 پسر) به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه دینداری گلاک و استارک (1965) و مقیاس تاب آوری کونور و دیوید سون (2003) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آماره های توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون قدم به قدم و آزمون تی مستقل) انجام شد. نتایج نشان داد همه ابعاد دینداری، رابطه مثبت و معنا داری با تاب آوری دانش آموزان دختر و پسر داشتند. با این حال تنها ابعاد پیامدی و عاطفی، پیش بین معنا داری برای تاب آوری بودند. بعد عاطفی در دانش آموزان پسر و ابعاد عاطفی و پیامدی در دانش آموزان دختر، تنها پیش بین های معنا دار تاب آوری بودند. همچنین میانگین تاب آوری دانش آموزان پسر به طور معنا داری بالاتر از میانگین دانش آموزان دختر بود. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که دینداری می تواند موجب ارتقاء تاب آوری در دانش آموزان شود. بر این اساس پیشنهادهایی برای استفاده پژوهشگران و دست اندرکاران تعلیم و تربیت دینی ارائه شد.

۸۷.

بررسی جامعه شناختی رابطه بین سبک زندگی و دینداری (مطالعه موردی شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی رحمانی فیروزجاه سعدیه سهرابی

منبع: پژوهش های علم و دین سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی دینداری میزان دینداری سبک زندگی تظاهری دینداری بی شکل

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۱۶۴۵ تعداد دانلود : ۸۷۰

امروزه، سبک زندگی، مصرف و کالاها از پارامترهای اجتماعی تأثیرگذار بر حوزه جامعه شناسی معرفت هستند که معرفت دینی و به دنبال آن، اهتمام دینی یا به عبارتی دینداری، که بر اساس تقسیم بندی شلر در حوزه جامعه شناسی معرفت قرارمی گیرد، از این حیث مستثنا نیست. در راستای بررسی این هدف، در مقاله حاضر رابطه بین سبک زندگی و دینداری را از طریق روش پیمایش و ابزار پرسشنامه بررسی کردیم. در این تحقیق، حجم نمونه 400 نفر است که نخست از طریق آزمون تحلیل عاملی اکتشافی به شناخت اشکال و سنخ های سبک زندگی و دینداری در جامعه مورد مطالعه پرداختیم و سپس با استفاده از آزمون های کی دو، کرامر، تحلیل واریانس، پیرسون و تحلیل مسیر، فرضیه های تحقیق را بررسی کردیم. نتایج حاصل نشان می دهد: 1. بین نوع سبک زندگی و نوع دینداری رابطه وجود دارد. 2. بین نوع سبک زندگی و میزان دینداری رابطه ای به دست نیامد. و نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که سبک های زندگی متفاوت، موجب تعدد رفتار دینی و شکل گیری الگوهای خاص در زمینه دینداری است.

۸۸.

دین داری و کیفیت رابطه با والدین با هویت اخلاقی نقش تعدیل کنندة خودتنظیمی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فرهاد محمدی مصیری نادر حاجلو مینا عباسیان

منبع: روانشناسی و دین سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: دینداری خودتنظیمی کیفیت رابطه با والدین هویت اخلاقی نمادین هویت اخلاقی درونی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۷۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۸۱

هدف این پژوهش تعیین میزان نقش تعدیل کنندگی خودتنظیمی نسبت به دین داری، کیفیت رابطه با والدین و هویت اخلاقی بود. روش این پژوهش، توصیفی و طرح پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری، دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 بودند. نمونه آماری 180 نفر دانشجوی دختر به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های نگرش سنج مذهب، هویت اخلاقی، خودتنظیمی و والد– کودک استفاده شد. نتایج نشان داد که مسیر دین داری به خودتنظیمی، دین داری به هویت اخلاقی نمادین، خودتنظیمی به هویت اخلاقی درونی، و خودتنظیمی به هویت اخلاقی نمادین معنا دار هستند. با لحاظ آثار غیرمستقیم دین داری بر هویت اخلاقی از طریق خودتنظیمی، ضریب اثر دین داری از طریق خودتنظیمی بر هویت اخلاقی نمادین و هویت اخلاقی درونی معنادار می باشد، اما مسیرهای کیفیت رابطه با والدین به هویت اخلاقی درونی و کیفیت رابطه با والدین به خودتنظیمی معنادار نبود. ازاین رو، می توان خودتنظیمی را به عنوان یک میانجی مناسب در رابطه بین دین داری و هویت اخلاقی در نظر گرفت. در مجموع، خودتنظیمی و دین داری نقش مهمی در ارتقاء هویت اخلاقی ایفا می کنند.

۸۹.

بررسی میزان دینداری و نقش آن در شادمانی جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شراره مهدی زاده فاطمه زارع غیاث آبادی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: جوانان شادمانی دینداری مناسک مذهبی باورها و احساسات دینی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۶۱۲ تعداد دانلود : ۸۰۶

شادی موهبت بزرگی است که باید آن را جست وجو کرد، یافت، غنیمت شمرد، و به دیگران نیز انتقال داد. با توجه به تأثیر شادمانی در حیات فردی و اجتماعی، همچنین نقش گستردة مذهب در زندگی بشر، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة دینداری و میزان شادمانی بین جوانان شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش نقش دینداری بر ایجاد، تشدید، یا تضعیف شادی از دریچة نظریة شناختی، همچنین نظریه های اندیشمندانی چون دورکیم، وبر، توکویل، سیلگمن، آرگایل، کار، داینر، و بیسواس داینر کنکاش شد. برای شناخت ارتباط بین این دو مقوله، 384 پرسشنامه بین جوانان 18 تا 29 سالة شهر تهران توزیع شد. در نهایت، یافته های این پژوهش نشان می دهد بین دینداری و میزان شادی افراد رابطه ای مثبت و معنادار برقرار است. همچنین، نتایج حاکی از آن است که بین سه بعد دینداری، یعنی اعتقادات دینی و احساسات دینی و مناسک دینی، و شادی جوانان مطالعه شده همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت دینداری و ابعاد مختلف آن در ایجاد و تشدید شادی نقشی مهم و بسزا دارد.

۹۰.

بررسی رابطه بین دینداری و نگرش به مصرف سیگار در بین دانشجویان دانشگاه یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: سید علیرضا افشانی یاسین خرم پور سجاد ممبینی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال هشتم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: دانشجو دینداری نگرش به مصرف سیگاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۹۸ تعداد دانلود : ۷۸۹

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین میزان دینداری و نگرش به مصرف سیگار در بین دانشجویان دانشگاه یزد بود. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی بوده است. 372 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد با شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. به منظور جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه استاندارد دینداری (گلاک و استارک، 1965) و پرسشنامه محقق ساخته نگرش به مصرف سیگار استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. بین میزان دینداری و ابعاد آن با نگرش به مصرف سیگار رابطه معنی دار و معکوسی وجود داشت. چناچه فرد دارای سطح دینداری افزون تری باشد، معنایی که به خود و جهان اطرافش می دهد، توام با احساس ارزشمندی و هدفمندی است. از این رو احتمال کمتری دارد به اقداماتی نظیر مصرف سیگار و مواد دست زند.

۹۱.

بررسی میزان چگونگی جمع گرایی در مسئولیت پذیری اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان شهر کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوتراب طالبی امیرحسین بحری پور

منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۳ شماره ۶۶

کلیدواژه‌ها: سرمایه اقتصادی دینداری سرمایه اجتماعی جمع گرایی سرمایه فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۶۹۹

هدف این مقاله بررسی میزان جمع گرایی در مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان شهر کاشان در پنج بعد جامعه ای، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی می باشد. تأثیر متغیر های سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و دینداری بر میزان جمع گرایی در مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق، پیمایش بوده است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان بالای 18 سال شهر کاشان در سال 1392 می باشند. در این تحقیق از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و حجم نمونه مورد مطالعه 383 نفر بوده است. یافته-های تحقیق نشان می دهد که جمع گرایی غالب شهروندان کاشان در مسئولیت پذیری اجتماعی در مجموع ضعیف می باشد. چگونگی جمع گرایی شهروندان در ابعاد جامعه ای، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی متفاوت می باشد. قوی ترین جمع گرایی در میان ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی مربوط به بعد زیست محیطی است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات، معناداری رابطه بین متغیر های سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و دینداری با میزان جمع گرایی در مسئولیت پذیری اجتماعی شهروندان را، تأیید و رابطه بین متغیر سرمایه اقتصادی با میزان جمع گرایی در مسئولیت-پذیری اجتماعی را رد می کند. در این بین متغیر دینداری، بیشترین قدرت تبیین و اثرگذاری بر مسئولیت پذیری اجتماعی را داشته است.

۹۲.

رابطه ی شیوه های فرزندپروری، دینداری و هوش هیجانی با آمادگی به اعتیاد در دانش آموزان دبیرستانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: یوسف دهقانی خالد اصلانی ناهید دریکوندی

منبع: اصول بهداشت روانی سال هفدهم اسفند ۱۳۹۳ و فروردین ۱۳۹۴ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اعتیاد دینداری هوش هیجانی شیوه های فرزندپروری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۶۳ تعداد دانلود : ۶۷۶

مقدمه هدف این پژوهش بررسی رابطه ی بین شیوه های فرزندپروری سهل گیر، مستبد و قاطع، هوش هیجانی و دینداری با آمادگی به اعتیاد در دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز بود. روش کار: نمونه ی این پژوهش همبستگی شامل 262 نفر از دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز می باشد که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار این پژوهش شامل پرسش نامه ی شیوه های فرزندپروری بامریند، مقیاس دینداری آرین، هوش هیجانی شاته و مقیاس آمادگی به اعتیاد زرگر می باشد. داده ها با آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون، تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین شیوه های فرزندپروری سهل گیر، مستبد و قاطع، هوش هیجانی و دینداری با آمادگی فعال به اعتیاد و بین روش مستبد، دینداری و هوش هیجانی با آمادگی منفعل برای اعتیاد، ، رابطه ی معنی دار وجود دارد (001/0=P). هم چنین بین روش سهل گیر و قاطع با آمادگی منفعل برای اعتیاد، ارتباطی مشاهده نشد. تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین متغیرهای پژوهش به ترتیب دینداری، روش سهل گیر، هوش هیجانی، روش مستبد و روش قاطع، پیش بینی کننده های معنی داری برای آمادگی فعال برای اعتیاد می باشند و حدود 39 درصد از واریانس آن را تبیین می کند. به علاوه، روش مستبد و دینداری، پیش بینی کننده ها ی معنی داری برای آمادگی منفعل برای اعتیاد می باشند و حدود 11 درصد از واریانس آن را تبیین می کند. نتیجه گیری: به نظر می رسد کهشیوه ی فرزندپروری قاطع، دینداری و هوش هیجانی در کاهش آمادگی به اعتیاد در دانش آموزان، موثر است.

۹۳.

آثار دینداری با تاکید بر آرای روانشناختی غزالی در احیاعلوم الدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدامین خوانساری مسعود آذربایجانی

منبع: فلسفه دین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: دین غزالی انتظار بشر از دین دینداری روان شناسی دین احیاء علوم الدین آثار دینداری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۷۶۴

غزالی از جمله اندیشمندان اسلامی و در پی احیای علوم دین بوده و در احیاء علوم الدین سعی داشته است تا طرحی احیاگونه برای دینداران زمانه خویش ارائه کند. در این پژوهش هدف این بوده است که آثار دینداری، با تکیه بر نظرات و آرای روان شناختی غزالی بیان شود. به همین منظور، تأملات غزالی در چهار ربع عبادات، عادات، مهلکات و منجیات از احیاء علوم الدین ذیل آثار گوناگون معرفتی، معنوی، عاطفی، اخلاقی و اجتماعی طرح شده است. دینداری معرفت اندیشانه درگرو پاسخ به دغدغه های وجودی و تفسیری است. منجیات دین، برای دینداران علاوه بر رفع مهلکات به ایجاد احساسات مثبت عاطفی کمک می کنند. اخلاق جایگاه وسیعی درحوزه دینداری دارد. دینداران در حیاتشان باید همواره بکوشند که فضائل اخلاقی را کسب و از رذائل دوری کنند. در اندیشه غزالی، دین سعادت دنیوی و اخروی دینداران را تأمین می کند.

۹۴.

اثر بخشی حضور در مراسم دهة اول محرم بر سطح دینداری عزاداران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد حسین خانی محمد یکه فلاح

منبع: روانشناسی و دین سال هفتم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: اسلام اخلاق دینداری مناسک عقاید عزاداری محرم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین

تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۴۷۲

عزاداری محرم نوعی احیای نهضت عاشورا و ترویج روحیه آزادگی و جوانمردی است که در بین مسلمانان، به ویژه شیعیان مرسوم است. این یک رفتار فرهنگی است که بر دیگر رفتارها ازجمله دینداری به عنوان مقوله اجتماعی تأثیر دارد. هدف این پژوهش، بررسی میزان اثربخشی عزاداری محرم در سطح دینداری دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد نظرآباد، سال تحصیلی 92-91 با استفاده از روش نیمه تجربی می باشد. گروه نمونه این پژوهش، 90 نفر (52 مرد، 38 زن) به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه جهت گیری مذهبی آذربایجانی بود که در دو مرحله، به فاصله یک ماه اجرا شد. داده ها به روش آماری t مستقل و وابسته، تحلیل واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که نمره دینداری دانشجویان در پس آزمون نسبت، به نمره پیش آزمون به طور معنادار بیشتر بود. این تفاوت معنادار در خرده آزمون های جهت گیری مذهبی نیز مشاهده گردید. همچنین نمره آزمودنی های مؤنث بیشتر از آزمودنی های مذکر بود. می توان گفت مناسک در دینداری دانشجویان، به ویژه دانشجویان دختر تأثیر داشته است.

۹۵.

بررسی عوامل موثر بر گرایش به کجروی فرهنگی دانشجویان دختر و پسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیمین شمس معصومه عموزاده حجت زین یوند مقدم بهمن غلامی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: والدین پایگاه اجتماعی - اقتصادی دینداری کجروی کجروی فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۱ تعداد دانلود : ۹۳۵

این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر گرایش به کجروی فرهنگی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیا منور در شهرستان در هشهر صورت پذیرفته است. متغیرهای مطرح در این پژوهش که شامل پایگاه اجتماعی- اقتصادی، دینداری، میزان کجرو بودن دوستان، و غیره است، با استفاده از دلالت های نظریه های کجروی فرهنگی مطرح شدند. چارچوب نظری این پژوهش بنا به تناسب موضوع، کجروی فرهنگی را مورد استفاده قرار داده و فرضیات پژوهش استخراج شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه ی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان در هشهر را که حدود 1600 نفر بودند تشکیل می دهد. این پژوهش به شیوه پیمایشی بر روی 300 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان دره شهر در سال 1391 که به صورت تصادفی انتخاب شدند، صورت گرفت. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده است و روایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت. داده های آماری با استفاده از نر مافزار آماری برای علوم اجتماعی و روش همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش، حاکی از آن (SPSS) است که بین متغیر جنسیت با گرایش به کجروی فرهنگی، رابطه ای وجود ندارد، اما بین، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، میزان دینداری، میزان کجرو بودن دوستان، واکنش والدین و متغیر دلال تهای مقاومتی با گرایش به کجروی فرهنگی، رابط ه وجود دارد. همچنین، معادله پی شبینی میزان گرایش 0 درصد از واریانس متغیر وابسته را پی شبینی نماید. / به کجروی م یتواند 347

۹۶.

مطالعه عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید موحد صغری همت

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: زنان دینداری سرمایه فرهنگی رسانه های جمعی احساس امنیت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۷۴

بی تردید یکی از نیازهای حیاتی و اساسی انسان امنیت است، امنیت مقوله ای اساسی در هر نظام اجتماعی است که کشورها اولویت اول خود را به برقراری آن در جامعه اختصاص می دهند. امنیت مفهومی عینی و بیرونی و احساس امنیت مفهومی درونی و ذهنی می باشد. به عقیده بسیاری از کارشناسان وجود احساس امنیت در یک جامعه مهم تر از وجود امنیت (عینی) است. هدف از این پژوهش، مطالعه ارتباط عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر شیراز می باشد. پژوهش با رویکرد کمی و روش پیمایشی به صورت پرسش نامه انجام گرفته است. جامعه آماری آن شامل تمامی زنان شهر شیراز است. حجم نمونه بر اساس جدول لین 600 نفر برآورد شد. شیوه نمونه گیری، نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بوده است. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل عامل تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین متغیرهای: نگرش به حجاب، عزت نفس، وسایل ارتباط جمعی نوین، دینداری اعتقادی، پیامدی و مناسکی، سرمایه فرهنگی آموزشی، فرهنگی گردشگری و فرهنگی اجتماعی با متغیر احساس امنیت اجتماعی زنان ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که هفت متغیر: نگرش به حجاب، دینداری پیامدی، دینداری مناسکی، سرمایه فرهنگی گردشگری، عزت نفس، دینداری اعتقادی و وسایل ارتباط جمعی نوین توانسته اند در مجموع 17 درصد از تغییرات متغیر احساس امنیت اجتماعی زنان شهر شیراز را تبیین نمایند.

۹۷.

دین و رفتار اجتماعی: بررسی اثر دینداری بر رفتار مشارکت از طریق یک مطالعه آزمایشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا پورفرج محمدتقی گیلک حکیم آبادی حبیب انصاری سامانی علی اکبر باجلان

منبع: جستارهای اقتصادی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: دینداری تعاون ابعاد شخصیت اقتصاد آزمایشگاهی رگرسیون پس رو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد و مذهب، اقتصاد و اخلاق

تعداد بازدید : ۲۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۱۶

دین به عنوان نظام ارزش ها و هنجارها می تواند آثار قابل توجهی بر زندگی اجتماعی بشر بگذارد. با توجه به اینکه باورها و گرایش های ادیان، مشوق تعاملات اجتماعی و مشارکت است، انتظار می رود رفتار افراد دیندار اجتماع گراتر باشد. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال که با وجود انتظاری که از دین می رود، آیا مشاهده های تجربی تأییدکننده تأثیر مثبت دین بر رفتار هستند، یک آزمایش اقتصادی کالای عمومی را با 5 گام تکراری در کنار اندازه گیری شاخص دینداری بازیکنان به کار برده است. نتایج رگرسیون پس رو نشان می دهد که افراد با نمره های بالاتر در شاخص اخلاقیات، مشارکت بیشتری در اولین مرحله تولید کالای عمومی داشته اند. تغییرات در شاخص اخلاقیات توانسته 25 درصد از نوسانات تصمیم مشارکتی را بعد از کنترل متغیرهای جمعیت شناختی و شخصیتی توضیح دهد. نمره بالا در شاخص روان رنجوری عامل مؤثری برای مشارکت کمتر در هر گام متوالی بازی است. واکنش مثبت فردی به مشارکت اجتماعی و افزایش قدرت توضیح دهندگی متغیرهای واکنشی در هر گام بازی و بی اثرشدن متغیرهای دینی، روانی و جمعیت شناختی از نتایج دیگر این مقاله است. این نتایج تأثیر زیر شاخص های دینداری بر رفتار اقتصادی را نیز تأیید می کند.

۹۸.

گونه شناسی دینداری جوانان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آرش حسن پور علیرضا شجاعی زند

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۶)

کلیدواژه‌ها: جوانان دینداری گونه شناسی دینداری تام دینداری خودتشخیصی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۴۶۴ تعداد دانلود : ۸۲۷

مسأله این پژوهش، تنوع و تکثری است که در مقوله دینداری در زمانه کنونی حادث شده است. این مطالعه با پذیرفتن این پیش فرض که دینداری به مثابه امری متنوع، متکثّر و متلوّن، خارج از دوگانه دیندار یا بی دین بودن افراد است، به گونه شناسی دینداری جوانان شهر اصفهان پرداخته است. بدین منظور، با استفاده از روش ترکیبی (کیفی و کمّی) داده های پژوهش جمع آوری گردید. نتایج یافته های کیفی پژوهش، به شناسایی انواع هشت گانه دینداری منجر گردید. نتایج این مطالعه بیانگر آن است که با تأکید بر معیار «توجه تامّ بر ابعاد دینداری» می توان به انواع «عبادی»، «مناسکی»، «فقهی» و«توسلی» و با تأکید بر معیار «خودتشخیصی» فرد نیز می توان به انواع «خودمرجع»، «ترکیبی»، «قلب پاک» و «اخلاق گرا» اشاره نمود. همچنین، یافته های کمّی پژوهش نشان داد که انواع «مناسکی»، «عبادی»، «فقهی»، «اخلاق گرا»، «قلب پاک»، «توسلی»، «خودمرجع» و «ترکیبی»، به ترتیب، برجسته ترین انواع دینداری را در بین جوانان شهر اصفهان تشکیل می دهند. علاوه بر این، استفاده از تکنیک تحلیل خوشه ای و رسیدن به دو نوع دینداری کلی (دینداری تام و دینداری خودتشخیصی) و انواع ذیل آن، الگوی گونه شناسی کیفی پژوهش را تأیید کرد.

۹۹.

تغییرات فرهنگی و اُفت باروری در ایران (برپایه تحلیل ثانوی داده های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر رستگار خالد میثم محمدی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۵۸)

کلیدواژه‌ها: باروری فردگرایی دینداری تغییرات فرهنگی سکولاریسم و ارزش های خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۴ تعداد دانلود : ۹۶۹

براساس داده های منتشر شده از سوی سازمآن های مختلف جمعیت شناختی، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله در ایران در حال کاهش است. این امر می تواند ناشی از دلایل متعددی باشد. با وجود این، دگرگونی های فرهنگی طی چند دهه اخیر، در میان سایر تغییرات، بیشتر از همه خودنمایی می کنند: رشد فردگرایی، تغییرات مذهبی، رشد سکولاریسم و دگرگونی در ارزش های خانوادگی، در زمره مهم ترین تحولاتی قرار دارند که می توان ارتباط آن ها را با باروری بررسی کرد. هدف از این پژوهش، مطالعه رابطه تحولات فرهنگی در حوزه های فردی، خانوادگی و مذهبی با تغییرات نرخ های باروری در مراکز استآن های ایران است. داده های مربوط به این تحولات فرهنگی از یافته های پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان در سال 1380 استخراج شده است. برای به دست آوردن نرخ های باروری عمومی در این سال نیز، میزآن های باروری در سال 1375، براساس روش ""فرزندان خود"" به داده های استاندارد برای سال 1380 تبدیل شده است. براین اساس، روش تحقیق در این مطالعه، از نوع تحلیل ثانوی است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه کاملاً معناداری میان متغیرهای فردگرایی، دینداری، سکولاریسم و ارزش های خانوادگی در میان مراکز استانی ایران با نرخ های باروری در این استان ها وجود دارد؛ به این معنا که هر چه میزان دینداری شهرها بیشتر، سطوح سکولاریسم و فردگرایی کمتر، میزان توجه به ارزش های خانوادگی بیشتر باشد، نرخ باروری در آن شهرها بیشتر است و برعکس، دینداری کمتر، سکولاریسم و فردگرایی بیشتر و توجه به ارزش های خانوادگی کمتر، با نرخ های پایین باروری رابطه ای مثبت و همسو دارند.

۱۰۰.

مطالعه بازاندیشی اجتماعی در میان جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین افراسیابی یاسین خرم پور

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۵۹)

کلیدواژه‌ها: جوانان وسایل ارتباط جمعی دینداری بازاندیشی جهانی شدن فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۸ تعداد دانلود : ۵۲۲

بازاندیشی در مورد خویشتن و عرصه های مختلف زندگی و گزینش از بین بدیل های مختلف، از فرصت هایی است که جوامع جدید در اختیار قرار داده است. این مقاله به بررسی بازاندیشی و عوامل مرتبط در میان جوانان شهر یزد پرداخته است. این پژوهش با روش پیمایش و استفاده از پرسشنامه، 384 نفر از جوانان شهر یزد را به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد که بین زنان و مردان از نظر میزان بازاندیشی تفاوت معناداری وجود ندارد. اما بین میزان تحصیلات و میزان درآمد با بازاندیشی رابطه معنی داری مشاهده شد. همچنین بین میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، دینداری و جهان گرایی فرهنگی با بازاندیشی رابطه معنی دار وجود دارد، هر چند رابطه بین دینداری و بازاندیشی رابطه معنی دار و معکوس است. براساس نتایج رگرسیون چندمتغیره، جهان گرایی فرهنگی و دینداری مهم ترین متغیرهای تبیین کننده بازاندیشی در میان افراد مورد مطالعه است.