مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
حسادت
حوزه های تخصصی:
حسادت یک هیجان دردناک و ناخوشایند است که منجر به احساس پستی، خشونت و رنجش از اینکه ویژگی ای مورد دلخواه فرد است که در تصرف دیگران است می باشد. حسادت از هیجاناتی است که در اکثر فرهنگ ها دیده می شود. دلیل اهمیت شناخت حسادت، در خشونت همراه با آن است که منجر به رفتارهای پرخاشگرانه می شود. طبیعت خصومت آمیز حسادت در بسیاری از جرم و جنایت های عمومی و تعارض های درون گروهی دیده می شود. حسادت هم چنین با تمایلات نابودگر مانند تمایل برای از بین بردن پیامدهای فردی برای کم رنگ کردن نقاط مثبت فرد مورد حسادت مرتبط است. حسادت با تمایل برای نابود کردن چیزهای خوبی که دیگران دارند و یا احساس لذت از این که فرد مورد حسادت یا حتی گروهی که به آن ها حسادت می شود شکست بخورند؛ حتی اگر مستحق رنج و شکست نباشند، ارتباط دارد. برای اولین بار فروید حسادت را برای دختران به کار برد و حسرت و رشک آلت مردانه را عنوان کرد. اما در واقع آلت مردانه نماد جامعه ی مردسالارانه برای مردان و زنان بود تا اینکه رشک به یک عضو فیزیکی باشد. فروید حسادت را در گروه های مختلف نیز عنوان کرد، به عنوان مثال در کودکان به خصوص در هم شیر ها، در کودک بزرگتر به کودکان تازه متولد شده و کوچکتر حسادت دیده می شود. پس از فروید، ملانی کلاین، اولین روان تحلیل گری بود که حسادت را در تئوری اش به کار برد. ملانی کلاین در کتاب حسادت و قدرشناسی، نظراتش راجع به حسادت را عنوان می کند. تئوری ملاین کلاین بر مبنای ارتباط مادر و کودک و نماد سینه مادر است. مفهوم اصلی خیال کلاین، کارهای وی روی اشیای درونی، و فهم وی از سائق های مرگ و زندگی، سوپر ایگو و عقده ادیپی به فهم دلیل بروز حسادت و مکان آن، چطور بروز پیدا می کند و چطور در درمان های روان کاوی عمل می کند، بسیار کمک کرده است. وی هم چنین معتقد بود که حسادت نوعی غریزه ی انکار زندگی و مخربی است که مملوء از خشم است (به دلیل حجم زیاد مباحث، خلاصه ای از نظریه ملانی کلاین در مورد حسادت به طور جداگانه در پیوست آمده است). در این پژوهش در ابتدا به تعریف حسادت، بیان انواع حسادت، دلایل ایجاد حسادت، پایه های انگیزشی و هیجانی حسادت و ویژگی های آن می پردازیم. سپس مطرح خواهیم کرد که افراد به چه کسانی با چه ویژگی هایی حسادت می کنند. پیامد های روانی و اثر حسادت بر رفتارها را مطرح خواهیم کرد. سپس تعدادی از جدیدترین پژوهش ها در زمینه ی حوزه های مختلف حسادت مطرح و مورد بحث قرار خواهد گرفت. نهایتا نقدی بر تمام مقالات و مباحث ارائه شده عنوان خواهد شد.
شناسایی و رتبه بندی عوامل اثر گذار بر حسادت سازمانی با استفاده از رویکرد دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
چشم انداز مدیریت دولتی سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷
95-114
حوزه های تخصصی:
حسادت سازمانی احساس منفی است که در تمامی سطوح سازمانی به چشم می خورد. پیامدهایی همچون تضعیف روابط بین فردی، از بین بردن پیوندهای دوستی و آسیب رساندن به تبادل دانش را برای سازمان به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل تأثیرگذار بر حسادت سازمانی در سازمان های دولتی انجام پذیرفت. این تحقیق از نظر روش ترکیبی و از نظر نوع پژوهش تحقیقی قیاسی استقرایی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران عالی و میانی سازمان های دولتی شهرستان خرم آباد هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 27 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب گردیده است. در پژوهش حاضر با استفاده از ترکیب روش کمی و کیفی، ابتدا با استفاده از داده های کیفی بدست آمده از مطالعات اکتشافی شامل بررسی متون اکتشافی و انجام مصاحبه های اکتشافی عوامل موثر بر حسادت سازمانی مشخص گردیدسپس با استخراج عوامل، از طریق تحقیق زمینه یابی این عوامل مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش مشتمل بر دو بخش است، که در بخش اول مجموعه ای از عوامل موثر بر حسادت سازمانی شناسایی و در بخش دوم میزان اهمیت و اولویت این عوامل مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که اشاعه فرهنگ بی عدالتی، ضعف شخصیتی، تبعیض در محیط کار، تخریب اجتماعی، قیاس فرد با دیگران، عدم توجه به مهارتها و قابلیت های فرد، ارتقاء یافتن همکاران و تبادل پایین رهبر عضو مهمترین عوامل موثر بر حسادت سازمانی هستند.
تأثیر اندوه مقایسه بر سایش اجتماعی با میانجی گری حسادت خاموش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
چشم انداز مدیریت دولتی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸
95-119
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش، تعیین تأثیر اندوه ناشی از مقایسه های اجتماعی نامطلوب بر سایش اجتماعی همکار بود. جامعه آماری این پژوهش 249 نفر از کارکنان قراردادی واحدهای منتخب پردیس مرکزی دانشگاه رازی کرمانشاه بود. این واحدها به طور تصادفی انتخاب شد. برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی- مورگان استفاده شد. پایایی و روایی پرسش نامه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. نتایج با استفاده از روش های آماری و مدل معادلات ساختاری به کمک نرم افزار Smart PLS3 بررسی و تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد که اندوه ناشی از مقایسه های اجتماعی نامطلوب، سایش اجتماعی همکار را به دنبال ندارد اما با میانجی گری حسادت خاموش باعث سایش اجتماعی همکار می شود؛ یعنی در اندوه ناشی از مقایسه های اجتماعی نامطلوب، افراد بر موقعیت هایی که فاقد آن هستند، تمرکز می کنند و این احساس موقعیت پایین تر در افراد با تبدیل شدن به نوعی از حسادت با عنوان حسادت خاموش، سایش اجتماعی سایر همکاران را به دنبال خواهد داشت.
بررسی تأثیر رابطه رهبر- عضو بر حسادت و رفتارهای کاری انحرافی: نقش تعدیل گر ادراک از عدالت سازمانی، عزت نفس و روان رنجوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی حسادت در ارتباط بین تعامل رهبر- عضو با رفتارهای کاری انحرافی انجام شده است. به علاوه، دراین راستا نقش های تعدیل کننده ادراک از عدالت رویه ای و توزیعی و ویژگی های شخصیتی عزت نفس و روان رنجوری نیز مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی است که با به کاربستن طرح پژوهش همبستگی اجرا شده است. جامعه آماری مشتمل بر کارکنان رسمی شاغل در مجتمع مس سرچشمه رفسنجان در تابستان 1397بود که مطابق با جدول کرجسی و مورگان، جهت دستیابی به حداقل حجم نمونه (317 نفر)، تعداد 410 پرسشنامه استاندارد به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبی بین کارکنان مذکور توزیع شد. ازاین بین، تنها 325 پرسشنامه قابل استفاده بود که نشان دهنده نرخ پاسخ 79 درصدی است. پس از اطمینان از نیکویی برازش و پایایی و روایی ابزار تحقیق، یافته های حاصل از تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار PLS، حاکی از آن است که کیفیت مبادله رهبر- عضو به طور معنی داری، حسادت در محل کار و متعاقباً رفتارهای کاری انحرافی را پیش بینی می کند. درادامه، آزمون روابط تعدیل گر (آماره کوهن) نشان داد که ادراک کارکنان از عدالت رویه ای و توزیعی، علی رغم کیفیت پایین مبادله رهبر- عضو، حس حسادت کم تری را در آنها ایجاد می نماید. درنهایت، شواهد نشان داد که کارکنان با عزت نفس بالا یا روان رنجوری اندک، با افزایش حسادت مقطعی، رفتارهای انحرافی کم تری را تجربه می کنند.
واکاوی زمینه ها و عوامل درونی حسد از منظر اسلام و روان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۷
159-178
حوزه های تخصصی:
حسادت یکی از مهم ترین ناهنجاری های اخلاقی است که موجب اختلال در کارکرد عادی فرد در زندگی می شود و سلامت جسمی و روانی وی را به خطر می اندازد. بررسی عوامل حسد در پیشگیری و درمان آن نقش بسزایی دارد. عوامل حسد ممکن است درونی یا بیرونی باشند. هدف از تحقیق پیش رو ریشه یابی درونی حسد با توجه به آیات و روایات است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد که به شیوه کتابخانه ای با استفاده از منابع دینی، تقریر علمی و تبیین روان شناختی ای از آموزه های دینی و اخلاقی صورت گرفته است. براساس بررسی های صورت گرفته، عوامل درونی حسد در سه عامل شناختی، عاطفی و زیستی دسته بندی شده اند. در این راستا دلبستگی به دنیا و احساس حقارت از عوامل اصلی حسادت به شمار آمده اند و در زمینه پیشگیری و درمان دارای نقش تعیین کننده ای شناخته شده اند.
خیانت در شاهنامه (با نگاهی به دو داستان رستم و شغاد و سیاوش و سودابه)
حوزه های تخصصی:
تدوین مدل عوامل موثر بر حسادت کارکنان با استفاده از تکنیک دیمتل و فرایند تحلیل شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حسادت کارکنان یکی از ساخت های معنادار در محیط کاری است که اثر قوی احساسی بر کارکنان دارد. حسادت از احساسات منفی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تدوین مدل عوامل موثر بر حسادت کارکنان صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی بوده و بر مبنای ماهیت و روش در گروه توصیفی دسته بندی می شود. همچنین بر مبنای نوع داده ها، می توان آن را پیمایشی - موردی دانست. جامعه آماری این پژوهش 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمانی می باشند که دارای سابقه فعالیت در حوزه منابع انسانی یا دارای تحصیلات مرتبط با رشته مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی بوده اند. با توجه به بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش، 19 عامل (9 عامل فردی و 10 عامل سازمانی) به عنوان عوامل موثر بر حسادت کارکنان شناسایی گردید. سپس به منظور غربال کردن عوامل شناسایی شده از تکنیک دیمتل استفاده گردید. به این منظور بعد از انجام محاسبات، میانگین تاثیر و تاثر عوامل محاسبه شد و عواملی که R+J آنها بیشتر از میانگین محاسبه شده، بودند (7 عامل فردی و 7 عامل سازمانی) مورد پذیرش قرار گرفته و در گام نهایی، به منظور اولویت بندی عوامل موثر بر حسادت سازمانی پذیرش شده با تکنیک دیمتل، از روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بعد فردی، مقایسه اجتماعی منفی در رتبه اول، ارزیابی شناختی آگاهانه از آینده بهتر دیگران در رتبه دوم و آگاهی از توانایی های دیگران در رتبه سوم قرار گرفتند. همچنین در بعد سازمانی، سطح پایین انصاف و عدالت در سازمان در رتبه اول، ارزیابی عملکرد در رتبه دوم و تعامل رهبر- عضو در رتبه سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که مدیران منابع انسانی در سازمان ها باید برای مواجه شدن با هرگونه احساس از سوی کارکنان (مثبت یا منفی) آمادگی داشته باشند و قدرت آنها در آنجا مشخص خواهد شد که بتوانند حسادت را به رقابت و به عنوان یک عامل انگیزشی تبدیل کنند.
جستاری تطبیقی بر داستان های «سیاوش» و «اتللو»
منبع:
شفای دل سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶
87 - 104
حوزه های تخصصی:
تفاوت نگاه انسان ها به جهان، ضرورت مطالعه در آثار ادبی را دو چندان می کند تا از این رهگذر شناخت انسان و پیوندهای ادبی- فرهنگی ملل میسّر شود. ادبیّات تطبیقی راهی علمی برای این شناخت و تأثیرگذاری است. فردوسی و شکسپیر ستارگان ادبیّات سرزمین خویش و جهان هستند که در خاستگاه اندیشه شرق و غرب آثار بی نظیری خلق کرده اند. اگرچه در بدو امر، داستان سیاوش، روایتی تراژیک همچون اتللو به نظر نمی رسد، لکن، بررسی اثر، انطباق آن با ویژگی های تراژدی را نشان می دهد که نوشتاری دیگر می طلبد. هدف مقاله حاضر که با روش تطبیقی-تحلیلی انجام یافته، بررسی درون مایه داستان سیاوش از شاهنامه فردوسی و اتللو نوشته شکسپیر است که ضمن بررسی مضامین دو اثر و واکاوی داستان ها، وجوه مشترک و بعضاً متفاوت آن ها آشکار گردید. یافته های تحقیق مبیّن این مطلب است که دو شاعر اساس داستان های خود را بر توصیف ویژگی های اخلاقی بنا نهاده اند. در این دو اثر وجود شباهت ها بیش از تفاوت هاست و «حسادت» عامل مشترک وقوع حوادث بوده است. همچنین نتایج حاصله نشان دهنده این نکته مشترک در هر دو تراژدی است که جدال قهرمان و سرنوشت بیش از هر چیز عرصه تجلّی خصایصی انسانی، نظیر صداقت و عاطفه است. با این حال تفاوتی مهم که در این قرائت دریافت گردیده حاکی از آن است که شخصیّت های دو داستان انطباق دقیق با همزاد مشخّص خود در تراژدی دیگر ندارند؛ به گونه ای که شخصیّت سیاوش از برخی جهات منطبق با ویژگی های اخلاقی دِزدمونا و گاهی یادآور ویژگی های اتللوست.
الگوی پیشایندها، مؤلفه ها و پیامدهای حسادت کارکنان در محیط کار در شرکت ملی نفت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر یافتن عوامل مؤثر بر حسادت کارکنان در محیط کار، بررسی دقیق مفهوم حسادت کارکنان در محیط کار و پیامدهای آن بود. این پژوهش، ازلحاظ هدف، کاربردی است که به روش کیفی، مبتنی بر تحلیل مضمون و با به کارگیری ابزار مصاحبه با رویکردی اکتشافی و به صورت نیمه ساختاریافته انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان واحدهای ستادی شرکت ملی نفت ایران بود که حداقل پنج سال سابقه فعالیت در این سازمان را داشتند. برای انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی استفاده شد که با 19 نفر از کارشناسان مصاحبه صورت گرفت. برای اعتباربخشی، از راهبرد زاویه بندی ( همسوسازی ) استفاده شد . از دو روش پایایی باز آزمون (شاخص ثبات) و روش توافق درون موضوعی جهت سنجش قابلیت اعتماد استفاده شد که نتایج آن به ترتیب 84% و 86% به دست آمد. پس از تجزیه وتحلیل داده ها، عوامل فردی، بی عدالتی سازمانی، عوامل فرهنگی، عوامل اداری و مدیریتی، عوامل سیاسی و عوامل ساختاری به عنوان " عوامل ایجادکننده " ؛ عوامل عاطفی، شناختی و رفتاری به عنوان " مؤلفه ها " ؛ و پیامدهای فردی، بین فردی، گروهی و سازمانی نیز به عنوان " پیامدهای حسادت کارکنان " در محیط کار مورد شناسایی و بحث قرار گرفت.
موانع تحقق فرح (شادی) ممدوح از منظر آیات و روایات
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین نیازهای بشر شادی و شاد زیستن است، که در بسیاری از جنبه های حیاتی انسان نقش مؤثری ایفا می کند. اضطراب های فکری و تنش های روانی از مشکلات جدی انسان ها درعصر تکنولوژی و ارتباطات است که منجر به کاهش احساس شادی در آن ها شده است. عده ی زیادی به ویژه قشر جوان به جای روی آوردن به شادی های حقیقی و لذت های معنوی به دنبال شادی های کاذب هستند. دین اسلام که دین جامع و منطبق بر فطرت انسان است در این راه دستورالعمل های متعددی را درجهت شاد زیستن ارایه می کند که نه تنها انسان را به بطالت و پوچ گرایی سوق نمی دهد بلکه درجهت رسیدن به کمال، انسان ها را هدایت می کند. شیوه تحقیق در این نوشتار به روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالب از متون علمی، استخراج و به توضیح و تشریح آن پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، مهم ترین موانع تحقق فرح(ممدوح) از منظر قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام عبارتند از: گناهکاری و معصیت، ناامنی روانی، کمبود محبت، کسالت، گمراهی، کبر و غرور، حسادت، افراط و تفریط در یاد مرگ، حرص و دلبستگی به مال در انسان می باشند.
رابطه خردمندی و حسادت با واسطهگری عزت نفس: یک تحلیل مسیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اخلاق وحیانی سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)
291 - 322
حوزه های تخصصی:
رذیله ی اخلاقی حسادت از جمله هیجانات منفی است که میل یا تلاش برای از دست رفتن نعمت واقعی یا متوهم از دیگران را در پی دارد. تحقیقات به طور ضمنی بر ارتباط بین رشدیافتگی شناختی (خردمندی)، عزت نفس و حسادت اشاره کردهاند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خردمندی و حسادت با واسطهگری عزت نفس است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که با استفاده از تحلیل مسیر و طبق مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) صورت گرفته است. جامعهی آماری این تحقیق را طلاب خوابگاههای رسمی سطوح عالی حوزه علمیه قم (2150 نفر) در سال تحصیلی 1398-1399 تشکیل داده است و از میان آنها 326 نفر به صورت تصادفی با انتساب متناسب بر اساس ظرفیت هر خوابگاه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس رشد خرد (گرین و براون، 2009)، مقیاس عزت نفس (روزنبرگ، 1965) و پرسشنامه سنجش حسادت (ولیزاده و آذربایجانی، 1389) استفاده شد. نتایج تحلیلهای آماری نشان داد، حسادت با خردمندی (470/0-) و عزت نفس (415/0-) رابطهی معکوس معنادار (001/0p<) دارد. در ارتباط بین حسادت با مؤلفههای خردمندی، بالاترین ضریب همبستگی به ترتیب متعلق به نوعدوستی (451/0) و مدیریت هیجانی (450/0) است. نتایج حاصل از بررسی فرضیهی اصلی پژوهش نشان داد، عزت نفس در رابطهی بین خردمندی و حسادت با ضریب استاندارد 348/0-، نقش میانجیگری جزئی دارد. بنابراین، تقویت حسّ عزت نفس در افراد که از مسیر خردمندی و تکامل عقل میگذرد، میتواند به مدیریت صحیح هیجانات منفی از جمله حسادت در آنان منتهی شود.
اثربخشی آموزش تصحیح شناختی مبتنی بر معارف اسلامی بر حسادت دختران نوجوان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ ویژه نامه ۱۴۰۱
49-60
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: هر چند روان شناسی شناختی با بیش از هفت دهه سابقه به تصحیح باورهای غیرمنطقی و افکار منفی افراد می پردازد، اما پژوهش های اندکی این روش را با معارف اسلامی تلفیق کرده است. ازاین رو، هدف از این تحقیق بررسی تأثیر آموزش تصحیح شناختی مبتنی بر معارف اسلامی بر حسادت دختران نوجوان بود.
مدل یابی افسردگی از طریق مقایسه اجتماعی رو به بالا در شبکه های اجتماعی مجازی: بررسی نقش میانجیگری حسادت و نقش تعدیل گر ادراک حمایت همسر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه : مخاطرات استفاده از شبکه های اجتماعی موجب شده است، طی دهه های اخیر تحقیقات مختلفی در این حوزه صورت گیرد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی نقش میانجیگری حسادت و نیز نقش تعدیلگر ادراک حمایت همسر در رابطه بین مقایسه اجتماعی رو به بالا و افسردگی در شبکه های اجتماعی مجازی بود. روش : روش پژوهش همبستگی- مدل معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل افراد متأهل شهر کرمان و نمونه 320 نفر از زنان و مردان این شهر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و از طریق لینکی که برایشان ارسال شد به پرسشنامه محقق ساخته مقایسه اجتماعی رو به بالا در شبکه های اجتماعی مجازی، پرسشنامه افسردگی رادلوف (1991)، پرسشنامه حسادت در شبکه های اجتماعی تاندوک، فروسی و دافی (2015) و مقیاس تجدید نظر شده حمایت در روابط صمیمانه دهل لارسن و لاندرس (2001) پاسخ دادند. سپس داده ها با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : یافته های حاصل از پژوهش نشان داد، حسادت می تواند؛ نقش میانجی را در رابطه بین مقایسه اجتماعی رو به بالا در شبکه های اجتماعی و افسردگی ایفا کند. همچنین ادراک حمایت همسر توانست در رابطه بین حسادت در شبکه های اجتماعی مجازی و افسردگی را تعدیل کند. نتیجه گیری : با توجه به یافته ها می توان گفت، مقایسه رو به بالا با دیگران علاوه بر تأثیر بر حسادت در شبکه های اجتماعی مجازی می تواند؛ افسردگی را نیز در افراد متأهل افزایش دهد. در این بین ادراک حمایت همسر می تواند در کاهش پیامدهای حسادت ورزی در این شبکه ها موثر باشد.
عاطفه پذیری پیامبران (ع) در قرآن؛ چالش ها و شبهات، و راه کارهای برون رفت
حوزه های تخصصی:
بر اساس آیات قرآن پیامبران خدا دارای مقام عصمت هستند و به لحاظ اینکه سرآمد اولیاء الهی اند، بیم و اندوه در وجود آنان راه ندارد. با این حال، در پاره ای از آیات قرآن نسبت ترس و اندوه به تنی چند از پیامبران –حضرت ابراهیم، موسی، داوود، و یعقوب (ع) - نسبت داده شده است. این مقاله درصدد تبیین وجه سازگاری میان داشتن مقام عصمت و نفی بیم و اندوه از اولیای الهی از سویی، و وقوع ترس و اندوه از سوی برخی پیامبران الهی سامان یافته و پس از گرآوری مطالب، با روش کتابخانه ای و شیوه اسنادی در نحوه استناد به داده ها، و روش تحلیل محتوایی از نوع توصیفی تحلیلی در تجزیه و تحلیل مطالب، به این نتیجه دست یافته است که از میان انواع برون رفت های عقلانی و لفظی، دو وجه: 1) پذیرش ترس و اندوه و ارجاع آن به ترس ممدوح؛ و 2) اینکه ترس و اندوه اقتضای مقام بشریّت و جمع الجمعی پیامبران الهی است، پاسخ کارآمد در پاسخ شبهه و تبیین وجه سازگاری میان ترس و اندوه و متغیرهای به ظاهر متضاد با مقام عصمت پیامبران (ع) می باشند.
نقد شخصیت پردازی ساره در برابر هاجر و مهاجرت به حجاز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۶
121 - 142
حوزه های تخصصی:
از مهم ترین نقاط عطف تاریخ، هجرت حضرت هاجر و اسماعیل (علیهماالسلام) به سرزمین بی آب و علف حجاز است، که به ایجاد شهر و حرم امن الهی و تجدید بنای خانه کعبه انجامید. تعلیل این هجرت به رذیله ای چون حسادت و انتساب آن به بانو ساره، مسئله ای سؤال برانگیز است که به جهت شهرت داستان، تأثیر و ترویج آن در منابع، آثار هنری و رسانه ها، ضرورت واکاوی مسئله را می طلبد. پژوهش پیش رو، به روش توصیفی تحلیلی در صدد تحقیق و بررسی این مسئله است که علی رغم اوصاف پسندیده ساره در قرآن، شدت عمل او تحت تأثیر حسادت ادعایی، دارای تنافی و تناقض است. از این رو، واکاوی همه جانبه و تطبیقی این داستان در قرآن، تاریخ، حدیث و اخلاق ضروری است که در این نوشتار پس از تبیین مفهومی و کاربردی حسد و بررسی تطبیقی متون، با تمرکز بر توصیف قرآن به عنوان معیار صحت در توصیف شخصیت های داستان و نقد و بررسی قرآن به قرآن گزارش ها، به نظر می رسد چنین تفسیری، هماهنگ با ظواهر و مبانی قرآنی نبوده و شایسته ترویج نیست.
تأثیر انواع حسادت بر رفتار خلاقانۀ کارکنان با توجه به نقش میانجی انگیزه درونی و ادراک از عدالت سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر انواع حسادت بر رفتارهای خلاقانه کارکنان بود که در این رابطه، نقش میانجی انگیزه درونی و نقش تعدیل کننده ادراک از عدالت سازمانی نیز مورد توجه قرار گرفت. جامعه آمای تحقیق حاضر شامل کلیه کارکنان شرکت تولیدی و صنعتی عقاب افشان بود که از این میان نمونه ای تصادفی به تعداد 280 نفر در تحقیق مشارکت نمودند. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد و با روش مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهایSPSS و LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد احساس حسادت از طریق تأثیری که بر انگیزه درونی کارکنان برجای می گذارد روی رفتارهای خلاقانه کارکنان تأثیرگذار است به طوری که این تأثیرگذاری برای انواع حسادت متفاوت است. حسادت مخرب از طریق کاهش انگیزه درونی کارکنان مانع از مشارکت آنها در رفتارهای خلاقانه می شود اما حسادت ملایم و سازنده با افزایش انگیزه درونی کارکنان بر رفتارهای خلاقانه آنها تأثیر مثبتی دارد. علاوه براین، نقش تعدیل کننده ادراک کارکنان از عدالت سازمانی در رابطه بین انواع حسادت و انگیزش درونی تأیید نشد.
اثربخشی برنامه روانشناختی آموزشی بر حل حسادت بین فرزندان و تعامل مطلوب آنان
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی برنامه روانشناختی آموزشی بر حل حسادت بین فرزندان و تعامل مطلوب آنان انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود؛ جامعه آماری این پژوهش 40 نفر از والدین کودکان دوره ابتدایی به همراه فرزندانشان در جزیره کیش در سال 1398-1399 بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب و سپس به روش تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای و هر هفته یک جلسه، تحت آموزش کنترل حسادت قرارگرفتند. گروه کنترل در طول این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکردند. آزمودنی های پژوهش توسط پرسشنامه سنجش حسادت (ولی زاده و آذربایجانی، 1389) و پرسشنامه روابط خواهر-برادری (هترینگتون و همکاران، 1999) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری ارزیابی شدند. برای تحلیل داده ها از آزمون تجزیه و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج یافته های آزمون نشان داد برنامه روانشناختی آموزشی کنترل حسادت باعث بهبود حل حسادت بین فرزندان و تعامل مطلوب آنان شده است و این نتایج در پیگیری دو ماه نیز، پایدار می باشد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که آموزش برنامه روانشناختی آموزش بر حل حسادت بین فرزندان و والدین می تواند بر روابط والد-6رزندی موثر باشد؛ از این رو این برنامه آموزشی برای والدین و فرزندانشان در مراکز مشاوره و در مدارس پیشنهاد می شود.
طراحی الگوی زوج درمانی از دیدگاه قرآن و روایات با تاکید بر حسادت زدایی و بررسی ویژگی های روان سنجی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۲
143 - 171
حوزه های تخصصی:
فهم چیستی و چگونگی مشکلات زوجین و خانواده ها از منبع وحیانی قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است. حسادت یک ویژگی است که ابعاد شناختی و رفتاری و هیجانی و .. دارد و در الگوهای تعاملی زوجین اثرات مخربی را به بار می آورد. پژوهش حاضر با هدف کشف معنا شناسی حسد از منظر قرآن و روایات و طراحی الگوی زوج درمانی اختصاصی بر اساس حسادت زدایی بود. در این پژوهش از هر دو روش کیفی و کمی، استفاده شد. در بخش کیفی و تحلیل محتوای آیات و روایات، مؤلفه های پروتکل زوج درمانی، بر مبنای واژه حسد از آیات و روایات، استخراج شدند و در بخش کمی، روایی صوری و روایی محتوایی پروتکلِ ساخته شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله ی طراحی و تدوین پروتکل، با تحلیل آیات قرآن و روایات مربوطه حول محور ریشه "حسد"، مولفه های مفهومی حسادت شامل مقدمات، لوازم و نتایج و آثار حسد به دست آمد و با توجه به بروز حسادت در روابط زوجی، پروتکل زوج درمانی بر اساس آن و با طراحی تکنیک های رفع کننده آن، توسط گروهی 5 نفره طراحی شد. در مرحله ی دوم نیز برای بررسی محتوای پروتکل، از نظرات پنل تخصصی 10 نفره به روش دلفی استفاده شد و ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) محاسبه گردید. تعریف فرایندی حسادت و تعریف حسادت زوجی در این پژوهش به دست آمد. هم چنین پروتکل مبتنی بر آیات قرآن و با بهره گیری از روایات، تدوین گردید. نتای ج بررس ى روایى محتوای ى پروتکل توس ط پن ل متخصص ان نش ان داد CVRکل پروتکل به ترتیب 8/0 و 1 و CVI جلسات 1 می باشد ک ه نش اندهنده دارا ب ودن حداق ل مق دار م ورد قب ول اس ت.از آنجا که حسادت، ویژگی است که در بسیاری از زوجین دیده می شود، شناسایی و رفع آن می تواند زمینه اختلافات بسیاری را بین زوجین از بین ببرد و سبب بهبود رضایتمندی زوجی و ارتقای صمیمیت بین آن ها گردد. مهم تر از همه این که درمان با این رویکرد، فرد را در راستای اهداف الهی و جهت مندی اخروی در زندگی و تجربه رضایت حقیقی قرار می دهد.
تحلیل شخصیت ضد قهرمان در سریال تلویزیونی «ملکاوان» (براساس نظریه عقده حقارت آدلر)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۷
131 - 160
حوزه های تخصصی:
واکاوی ابعاد شخصیت های سریال های تلویزیونی از منظر روان شناسی، در شناخت عمیق تر این شخصیت ها و افزایش تأثیرگذاری تولیدات این رسانه مؤثر است. یکی از نظریه های کارآمد در این خصوص، عقده حقارت آدلر است. بنابراین، تبیین عوامل بروز و پیامدهای عقده حقارت در شخصیت ضدقهرمان سریال «مُلکاوان» و سازوکار جبران آن، هدف این مقاله است. از آنجا که میدان کنش شخصیت، بازنماینده قلمرو روانی اوست، صحنه های کلیدی که ضدقهرمان سریال در آنها حضور فعال داشت، به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، کنش های این شخصیت براساس مفاهیم نظریه مذکور، پیکربندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که نهادینه شدن احساس حقارت در ضدقهرمان این سریال در اثر مقایسه با همسالان خود در کودکی به وجود می آید. سپس در اثر ناکامی در حوزه شغلی و خانوادگی، پیامدهای عقده حقارت مانند «حسادت»، «تنفر»، «تکبر»، «خودستایی»، «طمع ورزی» و «انتقام جویی» در او بروز می کند. در نهایت، او با «مکانیسم جبران» درصدد تلافی تکانه های سرکوب شده خود برمی آید، اما موفق نمی شود.
معناشناسی حسادت زوجین مبتنی بر قرآن
منبع:
قرآن و روانشناسی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱
95 - 107
حوزه های تخصصی:
فهم چیستی و چگونگی مشکلات زوجین و خانواده ها از منبع وحیانی قرآن کریم بسیار حائز اهمیت است. حسادت ویژگی ای است که ابعاد شناختی و رفتاری و هیجانی و... دارد و در الگوهای تعاملی زوجین اثرات مخرب به بار می آورد. در همین راستا هدف پژوهش حاضر کشف معنا شناسی حسادت زوجین از منظر قرآن بود. طرح پژوهش حاضر، کیفی بوده و از روش تحلیل محتوای آیات قرآن استفاده شد. محتوای موردپژوهش با تأکید بر روش تدبر کلمه ای از سری روش های تدبر در قرآن انجام شد و واژه حسد در قرآن و کشف معناشناسی عمومی آن در سوره های بقره، نساء، فتح و فلق موردبررسی قرار گرفت. درنهایت مفهوم حسد درآیات قرآن، تفاسیر ذیل آیات، لغت نامه التحقیق، جمع بندی معناشناسی حسادت، مقدمات، لوازم و نتایج، ابعاد، مراتب و مؤلفه های آن بررسی گردید و تعریفی از حسادت زوجین مبتنی بر قرآن به دست آمد.