مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۴۱.
۱۴۲.
۱۴۳.
۱۴۴.
۱۴۵.
۱۴۶.
۱۴۷.
۱۴۸.
۱۴۹.
۱۵۰.
۱۵۱.
۱۵۲.
۱۵۳.
۱۵۴.
۱۵۵.
۱۵۶.
۱۵۷.
۱۵۸.
۱۵۹.
۱۶۰.
نوسازی
منبع:
مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۸) جلد اول
57-68
حوزه های تخصصی:
این مقاله با روش تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به بررسی نوسازی و تغییرات نهادی آن در عصر پهلوی اول می پردازد. نوسازی اغلب مفهوم تغییر را به ذهن متبادر می کند. این نوشتار سعی می کند ابتدا به مفهوم نوسازی و چگونگی پیدایش آن در غرب بپردازد و سپس عناصر بنیادین نوسازی در ایران را بیان کند. این مقاله در پی پاسخ دادن به این سوالات است که تغییرات ناشی از نوسازی در ایران چه تغییراتی بوده است، چگونه و توسط چه کسانی انجام شده است و نهایتا تا چه اندازه موفق بوده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نوسازی راه های متفاوتی را در غرب و ایران طی کرده است. به گونه ای که در ایران بانیان نوسازی گاه در تضاد با بنیان های فکری نوسازی قرار می گرفتند.
برنامه نوسازی رضاشاه در منطقه هَروی لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برنامه نوسازی دوره رضاشاه را می توان چونان استمرار خواست اصلاحات اساسی عصر مشروطه در نظر آورد. طرح های اصلاحات اجتماعی و اقتصادی مزبور در سراسر کشور اجرا و البته این امر در برخی مناطق مانند لرستان، بنا به اقتضائات محلی، با چالش ها و موانع خاص روبه رو شد. افزون بر این در منطقه لرستان، منطقه ایلی هرو خود دارای شرایط خاص تر بود: بنا به نابسامانی های اجتماعی در آن منطقه، برقراری نظم و امنیت و اجرای اقدامات نوسازی در آن دشوار تر بود. در این مقاله اجرای برنامه نوسازی رضاشاه در منطقه هرو، به شیوه مطالعه تاریخی، بررسی می شود تا به این سؤال پاسخ داده شود که موانع اجرای برنامه نوسازی دولت در منطقه هرو چه بود و چگونه برطرف گردید؟. نتایج پژوهش نشان می دهد با وجود مخالفت گروه های ذی نفوذ منطقه (مانند خوانین بیرانوند)، دولت برنامه نوسازی را در ذیل اقداماتی چون خلع سلاح عمومی، راه سازی، اسکان عشایر، تبعید مخالفان، تأسیس مدارس و موارد دیگر، با رویه های آمرانه اجرا کرد و به دلیل اتخاذ شیوه های غیرکارشناسی برنامه نوسازی در منطقه هرو، برخی پیامدهای نامطلوب در زندگی اجتماعی مردم بدنبال داشت.
مجسمه های میادین شهر تهران به منزله میراث ماندگار نوسازی (مطالعه موردی میدان حر (باغ شاه) شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اثر دوره ۴۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۶)
81-64
حوزه های تخصصی:
حکومت های ناصری و پهلوی با تأسیس سازمان های حافظه، انجام برنامه های حافظه و ابداع سنت به اعمال قدرت در «حافظه شهری» دست زدند. از سوی دیگر، سیاست فرهنگی حکومت ناصری و پهلوی سبک های «نوسازانه» را در نقاشی، شهرسازی، معماری و مجسمه سازی شهری ایران حاکم کرده بود. در حقیقت گسترش نصب مجسمه های شهری در ایران با تثبیت نوسازی عجین است. از طرف دیگر، اقشار سنتی و مذهبی با نمایش و نصب مجسمه در انظار عموم مخالف بودند. مجسمه های ناصرالدین شاه و گرشاسب در باغشاه و میدان حر دو میراث گران بهای نوسازی است. نگارندگان در این مقاله با نشانه شناسی این مجسمه ها در جست وجوی فهم چگونگی روابط قدرت و حافظه حاکم بر آن ها هستند. مجسمه ناصرالدین شاه در روابط اجتماعی حاصل از ساز و کار قدرت «حاکمیت مند» خلق شده است. روابط قدرت حک شده در این مجسمه سیاست حافظه «تجددخواهی» را باز تولید کرده است. مجسمه گرشاسب در بستر روابط اجتماعی برساخته از ساز و کار قدرت «انضباطی» آفریده شده است. ساز و کار قدرت پنهان در این مجسمه سیاست حافظه «باستان گرایی» را بازسازی کرده است. با وجود سقوط حکومت پهلوی با انقلاب اسلامی و براندازی ساز و کار قدرت انضباطی با جهانی سازی این میراث ۸۵ ساله- مجسمه گرشاسب- با تغییر نام به «حر» به حیات خود ادامه داد. مجسمه گرشاسب پیوند میان حافظه باستانی و اسلامی را نمایش داده است. از طرفی، حصارکشی و مرزبندی های ساختگی ساز و کار قدرت انضباطی و سیاست حافظه باستان گرایی را آشکار کرده است. در حقیقت حافظه جمعی و شهری یک مجموعه به هم پیوسته است.
درآمدی بر روش تحلیل تطبیقی تاریخی در ارتباط با موضوع دموکراسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
50 - 27
حوزه های تخصصی:
روش تحلیل تطبیقی تاریخی یا (CHA) یکی از مهم ترین و کارآمدترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی معاصر است که به نظر می رسد، امکان بسط و گسترش آن چه سی. رایت میلز از «تخیل جامعه شناختی» مراد می نمود را مهیا می کند. تدا اسکاچپول نیز با الهام از روش شناسی سی. رایت میلز در تحلیل مسائل اجتماعی، از مفهوم «تخیل تاریخی جامعه شناختی» نام می برد و بیان می کند که سه مسیر در جامعه شناسی تاریخی وجود دارد: 1) جامعه شناسی تاریخی کلان نگر؛ 2) جامعه شناسی تاریخی تفسیری؛ و 3) جامعه شناسی تاریخی تحلیلی. تحلیل تطبیقی تاریخی (CHA) فرزند خلف نوع سوم است. در این مقاله، مبانی و مبادی روش شناختی این روش تبیین شده است. سپس، با استفاده از همین روش شناسی، به چگونگی کاربست این روش در رابطه با مسائل ایران خواهم پرداخت و در نهایت با اتکا به استدلال های برآمده از تبیین مزبور، به برخی از امکانات و محدودیت های این روش اشاره خواهد شد.
توسعه سیاسی و موانع گذار به دموکراسی در چین (2021-1978)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال هفتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸
59 - 94
حوزه های تخصصی:
نظریه پردازان نوسازی معتقدند بین توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرایند گذار به دموکراسی ارتباط مستقیم وجود دارد. طبق نظریه های نوسازی، توسعه اقتصادی و صنعتی شدن منجر به گذار به دموکراسی می شود. محققین نقطه عزیمت توسعه اقتصادی چین را سال 1978 می دانند. این کشور سال های متوالی دارای رشد اقتصادی بیش از 10درصد بوده است. این امر باعث شده که محققان از آن با عنوان معجزه چین نام ببرند اما این کشور طبق نظریه مدرنیزاسیون، گذار به دموکراسی را طی نکرده و به یک استثنا تبدیل شده است. هدف این مقاله بررسی اجمالی مدل توسعه سیاسی چینی و تبیین عدم گذار به دموکراسی در این کشور است. پرسش پژوهش این است که چه موانعی باعث عدم گذار به دموکراسی در چین از سال 1978تا 2021 شده است؟ فرضیه پژوهش که تلاش می شود با متدولوژی تحلیلی و تبیینی به اثبات برسد عبارت است از: عوامل مختلفی باعث عدم گذار دموکراسی در چین شده است اما مهمترین آنها هماهنگی و انسجام بین طبقه حاکم (حزب کمونیست چین، دولت و ارتش)، ضعف جامعه مدنی، چندپاره گی و وابسته بودن طبقه متوسط، بافت و ارزش های جامعه چینی و ترس از بهم ریختگی و بی ثباتی اجتماعی و سیاسی در پرجمعیت ترین کشور جهان نزد اکثر گروه ها، طبقات مختلف جامعه و بعضی از کشورهای جهان می باشد. مجموعه این عوامل باعث حمایت از سیستم اقتدارگرا و عدم تمایل آنها برای ورودی به فرایند گذار به دموکراسی در فاصله زمانی 1978تا2021 شده است.
هویت قومی در بستر تحولات مدرن و سیاست های هویتی دوره پهلوی دوم در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی سال ۲۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۰)
75 - 94
هویت قومی مانند هر پدیده ی اجتماعی، امری ایستا نیست و هم سو با تحولات اجتماعی وضعیت های متفاوتی را تجربه می کند. شهر اهواز از دوره ی پهلوی دوم به دلایل متعددی ازجمله اکتشاف نفت، موقعیت ویژه ای پیدا کرده است و ساخت فرهنگی-اجتماعی آن دچار تغییر شده است. بر این اساس پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش است که هویت قومی در این دوره ی پرتحول به چه سمت وسویی رفته است؟ در حقیقت هویت قومی بختیاری ها و عرب ها تقویت شده و یا نقش آن در هویت بخشی به این دو گروه کم تر شده است؟ برای پاسخگویی به این سؤالات از تکنیک مصاحبه ی کیفی نیمه ساختاریافته جهت مصاحبه با کسانی که در دوره پهلوی دوم در این شهر زندگی کرده اند، استفاده شده است. داده ها از طریق روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند که بر این اساس چهار مضمون اولیه رشد تعاملات بین قومی، تضعیف فرهنگ قومی، ناآگاهی قومی و سیاست یکسان سازی هویتی حکومت پهلوی؛ و مضمونی محوری با عنوان هویت قومی در مسیر ادغام استخراج شده است. نتایج نشان می دهد که هویت قومی در آن برهه ی تاریخی تضعیف شده و هویت های جدیدی در حال جایگزینی با آن بوده اند
شناخت و سنجش مولفه های دخیل در فرسودگی بافت قدیم شهر گرگان
حوزه های تخصصی:
طی سال های اخیر، شهرها بخاطر ماهیت سرزندگی و پویایی از یک سو و مواجهه با ابعاد گوناگون کالبدی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و مدیریتی از سوی دیگر، همواره در راه تحول و توسعه خود با چالش ها و معضلات متعدد و نوظهوری از جمله بافت فرسوده شهری روبرو می شوند. به طوری که، بافت قدیمی و تاریخی شهرها بیش از دیگر نقاط شهری در معرض تاثیرات نامطلوب توسعه شهری قرار گرفته اند. تا آنجا که لزوم احیای بافت های قدیم و تاریخی شهری، امری ناگزیر می باشد. این در حالی است که به دنبال دگرگونی های جوامع شهری ایران و همچنین توسعه فیزیکی و ناموزون شهرها به دلیل رشد جمعیت و معضلات تأمین مسکن و ارائه خدمات شهری، باعث شکل گیری و تقابل دو بخش قدیمی و جدید شهر شده است. در این بین، در شهر گرگان به دلایل مختلف و تحت تاثیر مولفه های تاثیرگذار تحول شهری، فاصله رشد و کیفیت زندگی در این دو بافت شدت یافته و عدم تطابق این بافت ها با نیازهای نوظهور، اغلب بافت قدیمی و تاریخی این شهر تبدیل به بافت فرسوده شهری شده است. لذا این پژوهش به دنبال بررسی، شناخت عمقی و تحلیل مولفه های موثر در شکل گیری و تشدید فرسودگی بافت های قدیم و تاریخی شهر گرگان می باشد. این مقاله کاربردی با روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته که مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری مشتمل بر حدود 15000 نفر از ساکنین بافت های قدیمی و تاریخی شهر گرگان بوده که تعداد 300 نفر بعنوان حجم نمونه ابتدا به روش نمونه گیری خوشه ای- مکانی و سپس با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. روایی پرسشنامه های توزیعی با روش خرد جمعی دلفی تحت نظر گروهی از کارشناسان و متخصصین مطالعات شهری تایید شده و پایایی آن بر اساس ضریب کلی آلفای کرونباخ برابر با 86/0 می باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مولفه های چالشی از قبیل نبود فضای لازم و مناسب برای پارکینگ خودروها، وجود انواع آلودگی های محیطی، کمبود و کم توجهی به سازه ها و مصالح ساختمانی مناسب و گرانی روزافزون آنها با توجه به درآمد ساکنین بافت های قدیمی، کمبود امکانات و خدمات رفاهی و کم توجهی به معضلات روزافزون آن و همچنین عدم توجه کافی مسئولین شهری به احیا، مرمت و نوسازی اینگونه بافت ها، اغلب باعث تخریب فضاها و بناهای موجود و تشدید فرسودگی بافت قدیم و تاریخی شهر گرگان شده است.
ارائه الگوریتمی برای فرآیند فرم یابی هندسی سطوح غشایی فرم آزاد به روش رایانشی توسط نرم افزار راینو و پلاگین گرس هاپر و افزونه کانگورو
منبع:
معماری شناسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۱
157-166
حوزه های تخصصی:
سازه های غشایی به سبب ویژگی هایی همچون قابلیت حمل و نقل، سهولت در برپایی و برچیدن و همچنین سبک بودن، از دیرباز مورد استفاده بسیاری از مردم به ویژه عشایر بوده است. امروزه نیز به سبب وزن کم و قابلیت بالای این سازه ها در خلق فرم های بدیع، زیبا و متنوع توجه بسیاری از طراحان و معماران به این سازه ها بیش از پیش جلب شده است. با پیدایش کامپیوترها و پیشرفت در روش های محاسباتی، در زمینه فرم یابی سازه های غشایی پژوهش های گسترده ای صورت گرفته است. از آنجایی که هندسه سطوح غشایی فرم آزاد توسط روابط ریاضی پیچیده تعریف می شوند، فرم یابی این سطوح نیز فرآیندی پیچیده و زمان بر می باشد. هدف این پژوهش، بررسی انواع روش ها و فرآیند فرم یابی سازه های غشایی فرم آزاد و ارائه الگویی برای این فرآیند می باشد. برای این منظور، با مطالعه منابع کتابخانه ای، انواع سازه های غشایی و روش های فرم یابی آن ها و نرم افزارهای مورد استفاده در این حوزه مورد بررسی قرارگرفت. درنهایت، با فرم یابی یک سطح غشایی به روش رایانشی توسط نرم افزار راینو و پلاگین گرس هاپر و افزونه کانگورو الگوریتمی برای نحوه انجام فرآیند طراحی و فرم یابی هندسی این نوع سازه ها ارائه گردید. الگوریتم ارائه شده طراح را قادر می سازد تا بتواند هرنوع سازه غشایی با فرم آزاد را طراحی و فرم یابی کند.
دیدگاه رضاشاه درسرکوبی ایلات وعشایر وپیامدهای آن از 1320-1304 (ه .ش)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عشایر غیر از آن که اقتصاد کشور را در زمینه دامداری تضمین می کردند، با توجه به روحیه سلحشوری که داشتند از مرز ها نیز حفاظت می کردند و در اداره امور ایل خود، خودمختار بود. سیاست عشایری در آستانه ظهور سلطنت پهلوی به مسأله ای برای دولت تبدیل شدکه ترس آور بود وبه تدریج ایل هراسی در وجود روشنفکران وسیاستگذاران پهلوی به ایل ستیزی تبدیل شدودولت در صدد برآمد با مواجهه مستقیم با ایلات وعشایر،خود را از شّر سایه سنگین آن ترس رها سازد. حمایت نخبگان ونمایندگان مجلس به ویژه مطبوعات وابسته این دوره فضای ذهنی رضا خان را در نظر وعمل مهیای سرکوبی ایلات وعشایر ساخت تادرجهت ایجاد حکومت مرکزی وامنیت که با نظام نظم گریزی ملوک الطوایقی ،تکثر قومی ، حاکمیت شدید عرفی وشبانکاره ای در تعارض جدّی قرار داشت را محو نماید.لذا چاره اندیشی برای ایلات وعشایردر اولویت برنامه نوسازی رضا شاه برسه پایه (سر کوبی وخلع سلاح،سلب قدرت از سران ایلات و اسکان)بنیان گرفت ونتایج سیاسی،اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی کوتا،میان وبلندمدت،منفی ومثبتی را برجامعه ایلاتی ایران تحمیل نمود که این پژوهش بدان می پردازد.
تحلیل چالش های بازنمایی فرهنگ در محور لاله زار با تاکید بر بازآفرینیِ فرهنگ مبنا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲
64 - 85
حوزه های تخصصی:
نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این سوال است که با توجه به پتانسیل کالبدی و فرهنگی پهنه خیابان لاله زار و قدمت تجاری، فرهنگی، هنری و سیاحتی این محدوده، «عناصر و عوامل فرهنگی چه نقشی در بازآفرینی شهری در بافت لاله زار دارد؟» بر این اساس هدف از این مقاله شناسایی ساختار حاکم بر بافت قدیمی لاله زار و ارائه راه کارهایی برای بازآفرینی فرهنگ مبنا است. انگاره «بازآفرینی فرهنگ مبنا» به عنوان گزینه ای موفق در عرصه «مرمت و حفاظت شهری» است. در این رویکرد، «ایجاد شهر- فرهنگ» و «شهر- رویداد» در باززنده سازی بافت های قدیمی که به لحاظ قدمت تاریخی، میراث کالبدی سرشار از یادمان های تاریخی است نقش محوری ایفا می نماید. روش مطالعه کیفی و ابزار اصلی آن مصاحبه عمیق و تحلیل داده ها با استفاده از مدل SWOT است. بر اساس این روش، نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدید های پیش روی ساختار جتماعی، فرهنگی، اقتصادی، فعالیت های همگانی، سیما و منظر، تردد و دسترسی و محیط زیست محدوده ی خیابان لاله زار شناسایی و تحلیل شده است. نتایج حاکی است که نقاط ضعف زیادی در مقابل نقاط قوت و در مقابل فرصت های بیشتری در مقابل تهدید های پیش روی محله لاله زار وجود دارد. بنابراین لازم است که با ارائه راهبردهای مناسب از جمله راهبردهای متمرکز و با تأکید بر بهبود وضع موجود، در جهت از بین بردن نقاط ضعف و خنثی کردن تهدیدهای موجود اقدام نمود تا در زمینه بازآفرینی شهری به وضعیت مطلوب تری دست یافت. با هدف بازآفرینی فرهنگ مبنا وضعیت نهایی راهبردی محدوده بیشتر به سوی تامین زیرساخت های تجدید حیات مکان های فرهنگی بافت قدیم و احیای خاطره جمعی است. تحقق این سیاست با اقداماتی از قبیل تغییر کاربری ها و پویایی ابنیه قدیمی، به ایجاد کاربری های فرهنگی تفریحی باورپذیر منجر می شود.
طراحی مدل نوسازی استراتژیک سازمان های توسعه ای در ایران مبتنی بر هویت حرفه ای مدیران (مورد مطالعه: شرکت های دولتی تابعه ایدرو)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بازرگانی دوره ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
326 - 353
حوزه های تخصصی:
هدف: مقابله با تحول ها و پیچیدگی های درون و برون سازمانی، به توانایی سازمان ها برای ایجاد و پیکره بندی مجدد قابلیت های سازمانی نیاز دارد. در این راستا، نوسازی استراتژیک که به دنبال هماهنگ سازی و متناسب سازی قابلیت های داخلی و خارجی است، نیازمند مدیرانی با هویت حرفه ای جدید است که با جهت گیری جدید سازمان متناسب و هماهنگ باشند. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل نوسازی استراتژیک مبتنی بر هویت حرفه ای مدیران سازمان های توسعه ای در ایران اجرا شده است.
روش: روش تحقیق کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد است. برای گردآوری اطلاعات، از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش استراوس و کوربین انجام گرفت. نمونه گیری به روش نظری و با بهره گیری از تکنیک های هدفمند قضاوتی و گلوله برفی صورت پذیرفت که بر مبنای آن، 22 مصاحبه با استادان و مدیران اسبق و فعلی شرکت های دولتی تابعه ایدرو به عمل آمد.
یافته ها: نتایج تحلیل های به دست آمده از مصاحبه ها، طی فرایند کدگذاری های باز، محوری و انتخابی، به ارائه مدل نوسازی استراتژیک بر مبنای نظریه پردازی داده بنیاد شامل 6 مقوله و 40 مفهوم منجر شد.
نتیجه گیری: براساس مدل نوسازی استراتژیک، مدیران میانی و ارشد با درک و شناسایی عوامل علی مؤثر بر نوسازی استراتژیک در شرکت های دولتی و بهبود شرایط زمینه ای، می توانند راهبردهایی از قبیل «تقویت قابلیت های سازمان»، «تغییر مدل های ذهنی مدیران»، «چابک سازی راهبردی»، «تدوین سیاست های کلان راهبردی»، «طراحی ساختارهای سازمانی منعطف» و «توانمندسازی منابع انسانی»، «تحلیل مشتریان»، «توسعه صلاحیت های حرفه ای»، «تغییر جهت گیری حاکمیتی شرکت» و «توسعه ارتباطات استراتژیک» را در جهت دستیابی به سطح قابل قبولی از نوسازی استراتژیک با درنظر گرفتن شرایط مداخله گر اتخاذ کنند.
رواج ازدواج خویشاوندی و عوامل پشتیبان آن در میان زنان حداقل یک بار ازدواج کرده مناطق شهری استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ازدواج خویشاوندی یکی از اشکال رایج ازدواج در جامعه ی ایرانی است که همواره توجه محققان را به خود جلب کرده است. تئوری های ساختاری مدعی اند، با افزایش عناصر نوسازی همانند تحول در شیوه ی تولید اقتصادی، تحصیلات، شهرنشینی، رشد درآمد و گسترش مصرف، ارتباطات سریع تر و تغییرات شبکه ها و سرانجام گسترش سایر فناوری های جدید این نوع ازدواج رو به کاهش خواهد رفت. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان رواج ازدواج خویشاوندی و عوامل پشتیبان آن است که در این راستا با بهره گیری از نمونه گیری خوشه ایی چندمرحله ای 600 زن 18 تا 44 ساله واجد شرایط در نقاط شهری استان بوشهر مطالعه شدند. براساس نتایج تحقیق حاضر، در جامعه ی مطالعه شده ازدواج خویشاوندی با 2/41 درصد، رواج و مطلوبت دارد. نتایج تحلیل چند متغیره با استفاده از رگرسیون لجستیک نشان داد، با کنترل سایر متغیرهای پژوهش، احتمال ازدواج خویشاوندی در میان پاسخ گویانی که سن ازدواج آنها پایین تر و الگوی انتخاب ازدواج آنها والدمحور است، بیشتر است. همچنین احتمال ازدواج خویشاوندی در میان افراد با تحصیلات پایین تر بالاتر است. درمجموع با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت، تحولات ازدواج خویشاوندی در جامعه ی ایران بیش از آنکه مستقیم از عناصر نوسازی تأثیر بپذیرد از تحولات در سایر ابعاد نهاد خانواده و ازدواج مانند سن ازدواج، الگوی انتخاب همسر و تحولات باروری متأثر خواهد بود. به نظر می رسد، تغییرات در این عوامل پشتیبان زمینه ی کاهش رواج ازدواج های خویشاوندی در آینده شود.
پساتوسعه و نقد گفتمان نوسازی (مورد مطالعه شهرستان باشت)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۲
107 - 127
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله گفتگو در مورد چگونگی فهم و تحلیل درونمایه های مرکزی مساله توسعه نیافتگی شهرستان باشت براساس پدیدارشناسی توصیفی است. اصول روش شناسی راهنمای تحلیل در این مقاله ریشه در فلسفه پدیدارشناسی دارد. این مقاله از تحلیل درون مایه های مبتنی برسنت پدیدارشناسی توصیفی استفاده می کند و توصیف مفیدی را در خصوص چگونگی تحلیل ارایه می کند. بنیادهای معرفت شناسی و هستی شناسی مشخص شده اند و گفتمان نوسازی مورد نقد قرار گرفته است. نوسازی به صورت های بی هنجاری، بیگانگی از خویشتن و بی خانمانی ذهن در ساحت آگاهی کنشگران پدیدارشده است.با نقادی از منطق اقتصاد زده رشد و پیشرفت وشکل گیری رویکردهای توسعه فرهنگی و درونزا شاهد سیطره گفتمان های فرهنگی و غیراقتصادی هستیم. ازاندیشه های عام محور و اروپا محور غالب بر تفکر توسعه مرکزیت زدایی شده است.روایت محلی مهم و مردم طالب مشارکت هستند.
اندیشه نوسازی در بستر دولت مدرن و جنبش انقلابی در ایران معاصر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال اول تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
79 - 97
حوزه های تخصصی:
اندیشه نوسازی در بستر دولت مدرن و جنبش انقلابی بیان کننده رابطه نیروهای متعارضی است که هر یک با رویکردی متفاوت به نوسازی نگریسته اند. در دوران پهلوی اول و دوم اندیشه نوسازی همپای تأسیس دولت مدرن تفسیر شد و ساختمانی از دولت مدرن و نهادهای ملازم با آن را بنا نهاد اما به تدریج در سال های منتهی به انقلاب، روشنفکران با رویکردی دیگر به اندیشه نوسازی و دولت مدرن نگریستند و گونه ای نو از دولت را پی ریزی نمودند. بدین جهت مقاله پیش رو به سیر تغییر مفاهیم مرتبط با اندیشه نوسازی در دوران پهلوی اول، دوم و منتهی به انقلاب اسلامی پرداخت و این پرسش را بیان نمود که اندیشه نوسازی از چه جایگاهی در بستر دولت مدرن و جنبش انقلابی برخوردار بود؟ با تکیه بر جامعه شناسی تطبیقی_تاریخی نمایاندیم که اندیشه نوسازی هم راستا با دولت مدرن بروز یافت و این همانی میان این دو مفهوم شاید از نتایج سال های پسامشروطه بود اما اندیشه نوسازی و دولت مدرن در سال های پس از 1320 و به ویژه دو دهه 50-1340 با نقد روشنفکران روبرو شد؛ نقدی که دولت مدرن را با تمام سازوبرگ هایش فرسود و این نقد منطقاً با نقد اندیشه نوسازی هم معنا بود.
انقلابی بر مبنای ذهنیت نمادین، نقدی بر کتاب انقلاب ایران؛ ریشه های ناآرامی و شورش(مقاله علمی وزارت علوم)
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال57 بسیاری از مفروضات و نظریه های انقلاب را به چالش کشید و بار دیگر پژوهش درباره انقلاب را در کانون توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار داد. تاکنون این انقلاب از ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی، روانشناختی، طبقاتی، فرهنگی و گفتمانی مورد بررسی قرار گرفته که هر کدام دریچه های نوینی را درباره مطالعات انقلاب اسلامی گشوده اند. یکی از این پژوهش ها، کتاب انقلاب ایران؛ ریشه های ناآرامی و شورش نوشته مهران کامرواست که در سال 1990 میلادی توسط انتشارات راتلج به چاپ رسیده است. وی با تلفیق نظریه های جامعه شناختی انقلاب با نظریه های روان شناختی و سیاسی و برساخت رویکرد چند رشته ای درباره انقلاب ایران، به بررسی سیاست های دولت و میدان سیاسی – اجتماعی پیش از انقلاب می پردازد و معتقد است که رژیم پهلوی پس از محدود شدن بلندپروازی های اقتصادی در اواخر دهه 50 شمسی و فشارهای دیپلماتیک متحد اصلی خود، ایالات متحده آمریکا با زوال روبرو شد. در نتیجه، گروه ها و طبقات اجتماعی سرخورده از نوسازی با بهره گیری از فضای باز سیاسی و ایدئولوژی شیعی و رهبری روحانیان، ویژگیهای انقلاب آفرین پیدا کردند و با بروز ضعف در شاه و نیروهای سرکوب رژیم، توانستند دولت رو به زوال پهلوی را سرنگون و نظام سیاسی جدیدی را جایگزین آن کنند. در متن حاضر تلاش می شود با اتکاء بر روش جامعه شناسی پدیدارشناسی و مفهوم کانونی ذهنیت نمادین، کتاب مورد نظر، نقد و بررسی گردد.
ارزیابی تأثیر طرح های بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)
113 - 127
حوزه های تخصصی:
مقدمه: بافت مرکزی شهر کرمانشاه به واسطه اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در طی دهه گذشته دچار تغییرات گسترده ای شده است. تغییرات عمرانی مانند تعریض خیابان مدرس و تعریف پروژه های محرک بازآفرینی شهری در طول این خیابان منجر به تغییر بافت اجتماعی و منظر شهری شده است و بر این اساس کیفیت زندگی تابعی از فرایندهای بهسازی و نوسازی محسوب می شود. هدف : این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش اثرات اجرای طرح های بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین بافت های فرسوده در بافت مرکزی شهر کرمانشاه صورت گرفته است. روش شناسی: روش پژوهش مقاله حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است. برای گردآوری داده ها از روش های اسنادی و پیمایشی(مشاهده، مصاحبه، نظرسنجی و پرسشنامه) استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها آزمون t تک نمونه ای بوده است، جامعه آماری این تحقیق کلیه ساکنین بافت های فرسوده شهر کرمانشاه بوده که از طریق فرمول کوکران نمونه ای حدود 200 نفر به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. قلمرو جغرافیایی: بافت مرکزی شهر کرمانشاه، غرب ایران. یافته ها: نتایج ارزیابی شاخص های مختلف طرح بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی شهری بافت فرسوده شهر کرمانشاه با استفاده از آزمون تی تست تک نمونه ای نشان داد که مقادیر به دست آمده کوچکتر از حد استاندارد است. در مجموع میزان تأثیر شاخص های مختلف طرح بهسازی و نوسازی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین بافت فرسوده کرمانشاه، برابر 63/2 به دست آمد که در سطح آلفای 05/0 معنادار است؛ بنابراین با سطح اطمینان 95/0 می توان پذیرفت که از نظر ساکنین، طرح بهسازی و نوسازی نقش کمی در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین داشته است. ارزیابی شاخص ها نشان داد که تأثیر شاخص های کالبدی با 97/2 شاخص های اقتصادی با 8/2 و شاخص های زیست محیطی با میانگین 57/2 به ترتیب بیش ترین تأثیر را در ارتقاء کیفیت زندگی و محیطی ساکنین داشته اند. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای طرح های بهسازی و نوسازی اثر کمی در کیفیت زندگی ساکنین داشته است. این طرح ها بیشترین تأثیر بر شاخص های کالبدی داشته و سایر شاخص های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی تأثیر کمتری از اجرای آنها داشته اند. از اینرو بایستی توجه نمود که بهسازی و نوسازی صرفاً یک امر کالبدی نبوده و علاوه بر موضوعات کالبدی به موضوعات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نیز توجه نمود.
نوسازی نظام آموزشی ناظر به مدارس و معلمان و بازتاب آن در مذاکرات و مصوبات مجلس اول مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مشروطیت سرآغاز حرکت نظام آموزشی جدید ایران برای ایجاد ساختار، نظم معطوف به اهداف مشخص و همچنین فراگیر شدن آموزش است. این حرکت مبتنی بر تدوین یک رشته قوانین و تأسیس نهادهای آموزشی جدید بود. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل مسئله نوسازی نظام آموزشی بر بنیاد قوانین مصوب مجلس اول مشروطه است و می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که نمایندگان مجلس اول بر اساس کدام چالش ها، مطالبات و مشکلات دست به تدوین قوانین و شیوه نامه های مرتبط با آموزش زدند و مهم ترین شاخص های نوسازی آموزشی در حوزه مدارس و معلمان چه بود؟ این مقاله با تحلیل گفتگوهای مجلس می کوشد چگونگی تأثیرگذاری مجلس را بر فرآیند تأسیس آموزش وپرورش نوین در ایران تبیین کند و به بررسی قوانین و مذاکرات نمایندگان مجلس اول در ارتباط با گسترش تعلیم عمومی و تقویت مدارس در کشور و شکستن ساختارهای کهن آموزشی بپردازد. مقاله سرانجام به این نتیجه می رسد تعدادی از نمایندگان مجلس تلاش می کردند تا با الهام گرفتن از نوسازی های آموزشی غربی، زمینه را برای نوسازی بومی متناسب با الزامات کشور فراهم کنند. همچنین بررسی این شاخص ها در کنار مطالبات و مشکلات حوزه آموزش به صورت منسجم در این نوشتار، نشان از تداوم مشکلات در ادوار بعدی و ضرورت پرداختن به آن ها را دارد.
واکاوی تأثیر متغیرهای شهر سالم بر بهسازی و نوسازی بافت فرسوده (نمونه موردی؛ محلات فرسوده شهر قائمشهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
فضای گردشگری سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶
131 - 152
حوزه های تخصصی:
فرسودگی یکی از مهمترین مسائلی است که بافت های شهری بدان مبتلا می شوند و باعث بی سامانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی قوارگی بافت های شهری می شود. رویکرد شهر سالم بعنوان یکی از رویکردهای حاکم دربرخورد با این مشکلات به شمار می رود. این پژوهش با هدف شناسایی شاخصهای نوسازی بافت فرسوده با تأکید بر رویکرد شهر سالم، به روش تحلیل توصیفی تطبیقی تدارک دیده شده است. محدوده مورد مطالعه پژوهش بافتهای فرسوده شهر قائمشهر است. جامعه آماری این پژوهش از طریق اشباع نظری با تعداد 31 نفر و به روش گلوله برفی محاسبه گردید. اطلاعات از طریق مصاحبه باز جمع آوری شدند و با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف نرمال بودن داده ها مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSSو از طریق آزمونهای تعقیبی(آزمون LSD و آزمون بونفرونی) تحلیل گردیدند. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که در بافت فرسوده شهر قائمشهر عامل کالبد به صورت پایه بوده و عوامل کارکرد و محیط زیست بر روی آن تاثیرگذار می باشند. همچنین مبتنی بر تحلیل رگرسیونی بیشترین ارتباطات معنادار نیز مابین شاخص های کالبدی مشاهده می گردد. لذا بر این اساس جهت دستیابی به هدف شهر سالم در بافتهای فرسوده بایستی در گام نخست به اصلاح شاخص های بعد کالبدی اقدام نمود.
تدوین استراتژی های راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر جهرم با استفاده از مدل SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۹
177 - 200
حوزه های تخصصی:
فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیش تر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران ،تحت تأثیر آن قرار گرفته اند.آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مسأله، رشد بافت شهری را مختل کرده و به پیرامون سوق می دهد. بنابراین افزون بر نابودی بافت ها درونی و باسابقه ی شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد و بافت های نوطهور بر گرده ی شهر تحمیل می کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی – تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل تحلیل استراتژیک SWOT و با بهره گیری از نرم افزار SPSS به بررسی و تجزیه و تحلیل وضع موجود بافت فرسوده شهر جهرم پرداخته است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش بافت فرسوده شهر جهرم با مساحتی بالغ بر 104 هکتار و با جمعیتی معادل 22375 نفر می باشد که 354 سرپرست خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای تکمیل مدل سوات از نظر نخبگان و کارشناسان شهر جهرم با حجم نمونه 30 نفر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که علاقه مندی ساکنین برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و وجود گروه های کم درآمد اقتصادی در بافت به ترتیب از مهم ترین نقاط قوت و ضعف، بالا بودن میزان مشارکت در شهرهای کوچک و مقاوم نبودن ساختمان ها در برابر مخاطرات طبیعی از مهمترین نقاط فرصت و تهدید می باشد. مهمترین راهبردها در ارتقا کیفیت سکونت و زندگی در بافت های فرسوده، جلب مشارکت مردمی در طرح، اجرا، بهسازی و نوسازی، فراهم کردن بسترهای لازم جهت تشکیل نهادهای مدیریتی مردمی، تشویق مردم به تشکیل سازمان های محلی می باشند. بهترین شیوه مداخله در بافت فرسوده شهر جهرم عمدتاً از نوع نوسازی همراه با مشارکت مردمی است. لذا برای مداخله در شهرهای کوچک تشکیل سازمان مدیریت محله، ایجاد خانه بهسازی محله، ایجاد حس رقابت در نوسازی ما بین محلات بافت های فرسوده، نهادینه سازی مشارکت های اجتماعی بین مدیران محلی با شهروندان پیشنهاد می گردد.
سنجش معیارهای سرزندگی اقتصادی بازارهای تاریخی ایران با رویکرد بازآفرینی؛ (مطالعه موردی: بازار تاریخی قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال نهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۴
1 - 26
حوزه های تخصصی:
توجه به بافت های فرسوده تاریخی و رفع ناپایداری آنها، به موضوعی جدی و محوری تبدیل شده، به گونه ای که سازمان های ذی ربط را به تکاپوی سامان دهی و بازآفرینی بافت های مذکور سوق داده و لزوم مداخله در این بافت ها را در دوره های مختلف زمانی مطرح نموده است. پیوستگی و هماهنگی میان اجزای فضا و فعالیت های آنها در بافت های تاریخی ایران باعث شده است که فضاهای شهری بر مبنای استخوان بندی و ساختار فضایی بافت به وجود آید. بازار قزوین، زمانی محل کانون ثروت و قدرت شهر قزوین و حتی نیازهای منطقه ای خود بوده است، در حالی که در شرایط کنونی از حیث اقتصادی عملکرد خود را از دست داده است. مقاله حاضردر پی رسیدن بازار قزوین به سرزندگی اقتصادی با رویکرد بازآفرینی می باشد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی – توصیفی، و ابزار گردآوری اطلاعات شامل روش های کتابخانه ای، پرسشنامه ای و میدانی است. روش نمونه به صورت تصادفی ساده بوده و جامعه هدف اصناف، کارشناسان و مراجعین به محدوده انتخاب شده است. در این پژوهش از ابزار Spss و Expert Choice استفاده شده است و به وسیله AHP و SWOT تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد، مهم ترین دلایل عدم بروز سرزندگی اقتصادی در بازار، عدم بازسازی و بهبود شکل و بنای بازار با وزن 4/4 و همچنین کم رنگ بودن نقش فرهنگی بازار با وزن 3/4 بدست آمد، و بازار در صورتی می تواند به سرزندگی اقتصادی برسد که توسط سه بازآفرینی فیزیکی، فرهنگی- اجتماعی و کارکردی بررسی شود. نتاج حاصل از این پژوهش بازگوی این مطلب است که بازار قزوین برای رسیدن به سرزندگی اقتصادی به بازآفرینی کارکردی نیازمند است.