مطالب مرتبط با کلیدواژه
۸۱.
۸۲.
۸۳.
۸۴.
۸۵.
۸۶.
۸۷.
۸۸.
۸۹.
۹۰.
۹۱.
۹۲.
۹۳.
۹۴.
۹۵.
۹۶.
۹۷.
۹۸.
۹۹.
۱۰۰.
نوسازی
حوزه های تخصصی:
هدف : گزارش نقش مدرسه آلیانس کرمانشاه درپیشرفت فرهنگی جامعه کلیمیان این شهر. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با تکیه بر اسناد و مدارک آرشیوی منابع اصلی نوشته شده است. یافته ها و نتیجه گیری : مهم ترین کارکرد مدرسه آلیانس کرمانشاه، ارتقاء سطح دانش و فرهنگ عمومی کلیمیان شهر بود. انجمن آلیانس کرمانشاه از پیشگامان جنبش آموزش زنان در کرمانشاه بود. این انجمن امکان جابه جایی طبقاتی جامعه یهودی را از فرودستان شهری به طبقه متوسط فراهم کرد.
نشانه شناسی هویت، ارزش های دینی و نوسازی در پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۴ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳
505 - 526
حوزه های تخصصی:
پدافند غیرعامل به مجموعه ای از سازوکارها و فرایندهایی اطلاق می شود که زمینه لازم برای امنیت پایدار را امکان پذیر می سازد. هرگونه برنامه ریزی پدافند غیرعامل در کشورها تابعی از مؤلفه های هویتی و ارزش های اجتماعی است. چنین نشانه هایی در ایران بر اساس ارزش های دینی، تجارب دوران دفاع مقدس، شاخص های رشد اقتصادی، و نشانه های توسعه اجتماعی سازماندهی شده است. به همین دلیل است که سیاستگذاری پدافند غیرعامل را می توان تابعی از شکل بندی های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و ضرورت های ساختاری در نظام سیاسی دانست. تاکنون ادبیات پدافند غیرعامل در متون راهبردی بررسی شده است. کشورهایی که روند اقتصادی و نوسازی در حال رشدی را طی می کنند، قابلیت های لازم را برای سازماندهی پدافند غیرعامل دارند. این مسئله نشان می دهد که نوسازی و رشد اقتصادی آثار خود را در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، ساختاری، و راهبردی به جا می گذارد. در این مقاله، تلاش کرده ایم تا نشانه شناسی نوسازی، هویت، و ارزش های دینی را در پدافند غیرعامل ایران بررسی کنیم. با توجه به شاخص های یادشده می توان این پرسش را مطرح کرد: «پدافند غیرعامل ایران چه شاخص هایی دارد و از چه الگویی استفاده می کند؟» در پاسخ به این سؤال و با توجه به مفاهیمی همچون هویت، ارزش های دینی، و نوسازی می توان فرضیه پژوهش را بر این اساس تبیین کرد که: «ضرورت های توسعه پایدار در ایران ایجاب می کند که هرگونه برنامه ریزی پدافند غیرعامل بر اساس نشانه های هویت، ارزش های دینی، و نوسازی در قالب الگوی پدافند غیرعامل متوازن تنظیم شود.»
نوسازی و تحزب (مطالعه موردی: دولت هاشمی رفسنجانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۶ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲
403 - 421
حوزه های تخصصی:
این نوشتار در پی آن است تا ریشه های شکل گیری یکی از پدیده های سیاسی و اجتماعی، یعنی یک حزب سیاسی را در دوره ای مشخص از تاریخ معاصر ایران واکاوی کند تا به واسطه آن بتوان از تحلیل های سطحی و همیشه در دسترس که همواره نتایج ساده و اغلب گمراه کننده در پی دارد، فراتر رود و امکان شناخت دقیق تر آنها را فراهم آورد. چگونگی شکل گیری حزب کارگزاران سازندگی و نقش برنامه های نوسازی دولت هاشمی رفسنجانی در آن، پرسش اصلی این پژوهش است که برای تبیین آن از میان سه نظریه رایج، نظریه نوسازی مبنای نظری قرار گرفته و از روش تحقیق تحلیل داده های ثانویه استفاده شده است. در نظریه های جدید نوسازی به جای تمرکز بر الگوی نمونه، به ویژگی های تاریخی و خاص هر جامعه توجه می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد، میان نوسازی دولت هاشمی و شکل گیری حزب کارگزاران ارتباطی استوار وجود دارد، زیرا نوسازی دولت هاشمی، دگرگونی های شایان توجهی در شاخص های توسعه در ایران ایجاد کرد که به احیای طبقه متوسط جدید و مبنای شکل گیری حزب کارگزاران و پیروزی های آن حزب در انتخابات بعدی منجر شد و حزب کارگزاران را به عنوان یک نیروی اصلی مدافع اصلاحات سیاسی و اقتصادی، آزادی های اجتماعی و مدارای فرهنگی وارد فضای سیاسی ایران کرد.
تمثیل تخت پروکروستس چارچوبی برای تحلیل چالش های رابطه نظریه و واقعیت در علوم سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۴۷ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳
629 - 646
حوزه های تخصصی:
این مقالهبه جای بحث های رایج در خصوص تقدم و تاخر نظریه و واقعیت (Fact)، با استفاده از تمثیل تخت پروکروستسبر آسیب شناسی رابطه نظریه و واقعیت متمرکز می شود. در این جا تمثیل تخت پروکروستس وضعیتی را در علوم سیاسی بازتاب می بخشد که در آن محقین تنها آندسته از واقعیت ها یا فکت ها را برمی گزینند که با نظریه آنها سازگاری دارد، اما واقعیت ها ناسازگار را یا نادیده می گیرند یا آن را به گونه ای جرح و تعدیل می کنند تا با نظریه آنها سازگار درآید. مقاله ضمن نقد این شیوه نگرش، ابطال بلافصل نظریه در صورت مواجهه با واقعیت ها متعارض به شیوه پوپری را نیز رادیکال می بیند و به نفع روش لاکاتوشی استدلال می کند. مقاله با بهره گیری از آموزه های لاکاتوش و بررسی تحول سه نظریه طبقاتی مارکس، صلح دمکراتیک کانت و نظریه نوسازی، معیاری را برای جرح و تعدیل یا ابطال نظریه در علوم سیاسی به دست می دهد. در این جا مقاله استدلال می کند جایی که واقعیت ها متعارض مانند دو نظریه اول، کمربند حفاظتی نظریه را به چالش کشند، محقق مجاز به جرح و تعدیل نظریه است. اما جایی که واقعیات مزبور مانند نظریه سوم، هسته سخت نظریه را مخدوش نمایند محقق ملزم به ابطال نظریه است. مقاله در این جا با توسل به روش چرخشی نشان می دهد چگونه می توان از مرگ یک نظریه تولد نظریه دیگری را رقم زد.
بهداشت سنندج در دوره پهلوی دوم (1320-1357)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پژوهشنامه تاریخ سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۹
29 - 48
حوزه های تخصصی:
در پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی- به تبیین اقدامات نوگرایانه دولت پهلوی دوم در شهر سنندج با تکیه بر بهداشت این شهر پرداخته شد. سوأل اصلی پژوهش هم معطوف به نحوه اثرگذاری اقدامات نوگرایانه دولت پهلوی در شهر سنندج و پیامدهای این اقدامات بر حیات اجتماعی مردم این شهر بود. در این دوره گام هایی اساسی در راستای ارتقای سطح بهداشتی مردم سنندج برداشته شد. بویژه از سال 1340 به بعد روند تحولات در این زمینه شتاب بیشتری به خود گرفت. برای نخستین بار دولتی متمرکز متولی امر بهداشت و ارتقای سطح امکانات بهداشتی شد و در دو زمینه کلی آموزشی و درمانی درراستای بهبود سطح بهداشت این شهر گام برداشت. این مسئله دو نتیجه کلی را در پی داشت: یکی اینکه ناخواسته موجب ایجاد فاصله میان مردم شهر سنندج و مناطق پیرامون آن شد و دیگر اینکه به عنوان عاملی اساسی در افزایش جمعیت درونزاد شهر عمل کرد. ارتقای قابلیت های بهداشتی روند حرکتی جمعیت این شهر را از سیر صعودی بسیار کُند و گاهاً نزولی به یک روند صعودی دایمی و گاهاً سریع تبدیل کرد. البته در مورد اقدامات بهداشتی دولت پهلوی در شهر سنندج نباید اغراق کرد و هنوز با میانگین کشوری اختلاف زیادی داشت. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای و آرشیوی بوده و پس از گردآوری اطلاعات لازم به سازماندهی اطلاعات و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آن ها پرداخته شد.
ایلخانان وضرورت های بازسازی بغداد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تهاجم ویرانگر مغول ها به بغداد از سوی هلاکو به دستور خان بزرگ منگو قاآن در سال 656 ه ق موجب کشت و کشتار و ویرانی و تخریب بغداد شد. این پژوهش همِّ اصلی خود را بر اهتمام ایلخانان در بازسازی و رونق تجاری در شهر بغداد در فاصله زمانی 656 ه ق تا 750 ه ق می نهد و به تحلیل علل و انگیزه های ایلخانان در بازسازی بغداد و تأثیر ساخت سیاسی و نگرش طبقه حاکمه اعم از ایلخانان و وزرا بر ساختار اجتماعی و اقتصادی این شهر می پردازد. بر پایه یافته های این پژوهش به رغم اهتمام ایلخانان بر عمران و آبادانی و رونق تجاری و اقتصادی بغداد، بنابر علل و عوامل متعدّد شکوفایی و پیشرفت در آن چندان رضایت بخش نبوده است.
تحلیل تطبیقی - تاریخی تجربه شکست پروژه نوسازی در ایران دوره پهلوی اول (مقایسه با ترکیه در دوره آتاترک با کاربست فن جبر بولی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع اصلی این مقاله، بررسی دلایل و عوامل شکست پروژه نوسازی در ایران دوره پهلوی است. هدف، مقایسه نوسازی اجتماعی به معنی گسست از جامعه سنتی و ایجاد جامعه ای متفاوت بر پایه فناوری پیشرفته و حاکمیت علم ابزاری، نگرشی عقلانی به زندگی و برخورداری از رهیافتی غیردینی در روابط اجتماعی در جامعه ایران پیش از انقلاب و ترکیه در همان دوره است. در این پژوهش براساس فن جبر بولی، فرایند نوسازی در ایران (دوره پهلوی اول) و ترکیه (دوره آتاترک) ازنظر تطبیقی – تاریخی تحلیل شده است. در چارچوب تحلیل تطبیقی - تاریخی، از روش اسنادی برای جمع آوری داده ها و از رویه جبر بولی برای مقایسه نوسازی دوره پهلوی اول و دوره آتاترک استفاده شده است. در مجموع یافته های این مطالعه نشان می دهند واگرایی های نوسازی ایرانی با نوسازی ترکیه عوامل شکست نوسازی در ایران شد. در تجربه ترکیه به فراهم بودن زمینه های اجتماعی برای نوسازی، توسعه سیاسی و درون زا و از پایین بودن نوسازی تأکید شده است؛ اما در ایران مهم ترین عوامل واگرا براساس ترکیب شروط علّی، درون زا نبودن نوسازی، وجودنداشتن توسعه سیاسی و فراهم نبودن و مغایرت زمینه ای و محتوای پروژه نوسازی با متن و بافت جامعه ایران بود که سبب شکست این پروژه و وقوع انقلاب اسلامی شد. نوآوری این پژوهش در استفاده از روش تطبیقی - تاریخی براساس فن جبر بولی است.
ازدواج زودرسِ دختران در مناطق شهری ایران طی دهه های چهل و پنجاه شمسی(مطالعه موردی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این تحقیق به یکی از مقولات اجتماعی فرهنگی تاریخ معاصر ایران یعنی نرخ پیشرسی ازدواج برای دختران در شهر تهران طی دو دهه آخر حکومت پهلوی می پردازد. به عبارتی دقیق تر، با تأکید بر پروژه مدرنیزاسیون حکومت پهلوی دوّم طی دهه های چهل و پنجاه شمسی، اثرات این پروژه نوسازی بر تهران را با تمرکز بر سه شاخص میزان شهرنشینی، جایگاه اجتماعی زنان، و میزان سواد و آموزش در جامعه، در معرض بررسی قرار می دهد، و سپس در چارچوب تئوری مدرنیزاسیون، رابطه این مولفه های تحوّل کلان در پایتخت ایران را با یکی از پدیده های اجتماعی یعنی نرخ ازدواج زودرس در بین دختران تهرانی، طی مقطع زمانی موردنظر، واکاوی می کند. روش پژوهش در این مقاله، روش تحلیل ثانویه بر اساس داده های عمدتاً کمّی و بعضاً کیفی است و شیوه گردآوری اطّلاعات نیز به صورت مطالعه کتابخانه ای و اسنادی بوده که از طریق فیش برداری و جمع آوری داده های خامِ کیفی و کمّی انجام شد. یافته ها بیانگر آن است که با افزایش تکاپوهای حکومت پهلوی برای نوسازی و تحوّل در جامعه ایران طی دو دهه آخر حکومت مذکور، و هنگامی که شهرنشینی، موقعیّت اجتماعی زنان، و سطح سواد و آموزش در جامعه شهری ایران روند صعودی را طی می کرد، در طرف مقابل، نرخ پیشرسی ازدواج دختران با جریان نزولی و رو به کاهش توأم شد.
بررسی کیفی تأثیر نوسازی بر سردرگمی نقش جوانان (مورد مطالعه: جوانان 20 تا 30 سال شهر اراک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مطالعات علوم اجتماعی ایران سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۶۰
93 - 112
حوزه های تخصصی:
در نتیجه ی فرآیند نوسازی جامعه تفاوت های گسترده ای کرده و این تفاوت ها روشی که افراد هویت شخصی خود را تعریف می کرده اند، تغییر داده است. هویت موضوع بسیار مهمی است که در صورت تحقق، ضامن سلامت و در غیر این صورت خطری بزرگ محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفی تأثیر نوسازی بر سردرگمی نقش جوانان انجام شد. در پژوهش حاضر از رهیافت کیفی و روش نظریه زمینه ای برای درک و تفسیر نوسازی بر سردرگمی نقش استفاده گردید. فرآیند گردآوری داده ها مشتمل بر 21 مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد 20 تا 30 ساله بود. نمونه گیری به صورت هدفمند آغاز و تا اشباع داده ها ادامه یافت. تحلیل داده ها همزمان با جمع آوری داده ها و به روش آنالیز محتوای کیفی انجام شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که 3 مقوله عمده ناشی از نوسازی بر سردرگمی نقش جوانان مؤثر بوده است. این مقولات عبارت بودند از گستردگی دامنه ی انتخاب، تغییر ساختار رابطه، و پیامدهای غیر قایل اجتناب ناشی از زندگی صنعتی. بدیهی است که با استفاده از یافته های این پژوهش و توجه به آنها در سیاست های گذاری های خرد و کلان، ازجمله سیاست های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، و آموزشی می توان انتظار بهبود در فرآیند هویت یابی جوانان و رهایی از سردرگمی که دچار آن شده اند را داشت.
مصرف رسانه ای و رابطه آن با نو گرایی (مورد مطالعه :دانشجویان دانشگاه سوره )(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۰ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۶)
145 - 165
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش، ضمن شناسایی نوگرایی در بین افراد مورد مطالعه، به رابطه آن با میزان مصرف رسانه های مختلف، اعم از جمعی و اجتماعی، پرداخته شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه سوره تهران است، که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای توزیع به نسبت، 361 تن از آنان به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شد. گردآوری داده های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام و داده های مذکور پس از استخراج و کنترل، به وسیله نرم افزار آماری spss تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است، که نوگرایی 9/0 درصد پاسخگویان در سطح بسیار زیاد، 5/25درصد در سطح زیاد، 1/72 درصد در سطح متوسط و 5/1 درصد در سطح کم قرار دارد. همچنین این یافته ها گویای آن است که بین نوگرایی و استفاده از شبکه های تلویزیون داخلی، شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان، همبستگی وجود ندارد و نیز استفاده از رادیوی داخلی، شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، شبکه های رادیویی خارجی و مطالعه مطبوعات با نوگرایی رابطه همبستگی معکوس ملاحظه می شود؛ فقط بین نوگرایی و استفاده از اینترنت همبستگی از نوع مستقیم وجود دارد. کلیدواژه: ارتباطات، رسانه، مصرف رسانه ای، نوسازی، نوگرایی.
گذار از نوسازی به دموکراتیزاسیون؛ توسعه سیاسی در هندوستان و درس های آن برای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه علوم سیاسی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)
220 - 193
حوزه های تخصصی:
الگوی توسعه سیاسی هندوستان نشان می دهد که مفروضات مکتب نوسازی برای تشریح فرایند توسعه، حداقل در بعضی از کشورها، نه مفید است و نه صحیح. بر پایه واقعیت های عینی، دموکراسی ماندگار در هندوستان محصول نوسازی عرصه های اقتصادی و فرهنگی نمی باشد، بلکه دموکراسی خود ابزاری بود برای ایجاد نوسازی و تحولات اساسی و ساختاری در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی. به بیان دیگر نزد نظریه پردازان نوسازی، دموکراسی متغیر وابسته و محصول تحول در عرصه های دیگر اجتماعی است؛ اما بنا برفرایند دموکراسی در هند و نظر بسیاری از تئوری پردازان دموکراتیزاسیون، از جمله آمارتیا سن، دموکراسی می تواند متغیر مستقل و علت تحول در عرصه های دیگر نیز باشد. نهادهای کارآمد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ثمره نهادهای سیاسی دموکراتیکی می-شوند که به لحاظ وجودی بر نهادهای دیگر اولویت دارند. بر این مبنا دموکراسی بیش از آنکه عنوان یک وضعیت خاص باشد، آنگونه که از سوی نظریه پردازان مکتب نوسازی مطرح شده بود، فرایندی است پویا و مداوم که از طریق عملیاتی نمودن مفهوم مشارکت همگانی، حتی در پایینترین گستره های اجتماعی، به ایجاد جامعه ای با روابط منصفانه تر منجر می شود. دغدغه اساسی ما در مطالعه پیش رو، با تکیه بر فرایند دموکراتیزاسیون در هندوستان، فهم ضرورتهایی است که دموکراسی را به متغیر مستقل توسعه ای پایدار مبدل می سازد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات بنیادی است که سعی می کند با ارجاع به چگونگی توسعه سیاسی در هند و رجوع به بعضی از نظریه های عرصه دموکراتیزاسیون به مطالعات موجود در زمینه دموکراسی در ایران تعمیق ببخشد.
تاثیر ویژگی های شخصیتی ناصر الدین شاه بر توسعه نیافتگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آشنایی با عصرناصری به دلیل همزمانی باظهورتمدن جدید غرب وهمچنین دوره انتقال ایران به عصرمدرن دارای اهمیت به سزایی است. این مقاله به دنبال ریشه یابی علل شکل نگرفتن ساختارهای لازم برای نوسازی ودرپی آن توسعه انسانی در جامعه ایران عصر ناصری بوده است. شناخت ویژگی های شخصیتی ناصرالدین شاه به دلیل شخصی شدن سیاست درآن دوره کمک شایانی به ریشه یابی عوامل موثر بر موضوع مورد مطالعه داشته است. محقق با روش پدیدار شناسی و با الگو قرار دادن نظریه آبراهام مازلو، شخصیت ناصرالدین شاه را تحلیل و تأثیر آن بر رفتارهای سیاسی اش را بررسی می کند و انعکاس تصمیمات شاه بر جامعه ایران را براساس نظریه پسانوسازی اینگلهارت شناسایی و عوامل موثر برعدم توسعه انسانی در ایران را تحلیل کرده است. فرضیه این پژوهش آن است که محیط زندگی دربار قاجار و عوامل اجتماعی آن دوره، سدی برای رفع نیازهای اساسی ناصرالدین شاه بوده و موجب شکل گیری شخصیت بیمار و مستبد در او شده است. طولانی بودن دوره حکمرانی ناصرالدین شاه موجب تأثیرگذاری شخص او بر تمام ارکان جامعه گشته که سیاست و حکومت درآن دوره را کاملا تحت تأثیر ویژگی های شخصیتی پادشاه قرار داده بود. شخصیتی که به دلیل کمبودهای فراوان و با تصمیمات اشتباه مانعی برای نوسازی و توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور شد و به تبع آن توسعه انسانی را در فرهنگ ایران عصر ناصری مکتوم گذاشت.
ارتقاء حس تعلق به مکان ازطریق نوسازی بافت فرسوده با توجه به فضای واسط (نمونه موردی: محله باغ شاطر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بافت های فرسوده شهری به دلیل ارزشهای تاریخی-فرهنگی نیازمند حفظ، احترام و بازآفرینی است. امروزه احیای این بافتها با اصل قرار دادن نیاز ساکنین در برقراری ارتباط با فضای کالبدی و مباحثی چون تعلق به مکان مورد توجه بسیاری از طراحان قرار می گیرد. هدف مقاله حاضر، یافتن راهکارهای احیای بافت فرسوده به منظور ارتقاء حس تعلق به مکان ساکنین با احیای فضای عمومی میان واحدهای مسکونی است. به منظور سنجش معیارهای بدست آمده به بررسی موردی یک محله قدیمی در شمال شهر تهران (محله باغ شاطر) پرداخته شده است. جمع آوری داده ها به روش مطالعات اسنادی، تحلیل محتوا و سپس ارائه پرسشنامه بسته به ساکنین است. در انتها با وزندهی به مؤلفه های تحقیق مطابق طیف لیکرت به تحلیل نتایج پرداخته شد . یافته ها نشان می دهد نوسازی کالبد بافت فرسوده به ویژه در فضاهای عمومی واسط بلوکهای مسکونی از طریق اقداماتی نظیر کنترل محصوریت، استفاده از عناصر هویت بخش، حضور عوامل طبیعی و ایجاد دید و منظر مناسب می تواند حس تعلق به مکان را به ساکنین محلات قدیمی بازگرداند.
مقایسه نسبت نوسازی و شریعت در ایران و مالزی در سده اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳
108 - 135
حوزه های تخصصی:
شروع نوسازی در اوایل قرن نوزده میلادی در اکثر کشورهای اسلامی باعث واکنش نیروهای دینی و روحانیت در مواجهه با این پدیده شد و همین امر سبب شد که این کشورها در مقابل این اتفاق و راه های تعامل با آن واکنش های متفاوتی نشان دهند. به طور معمول در هر یک از این کشورها مخالفان و موافقانی پدیدار شدند که مواضع شان با مواضع حاکمان و فقیهان همگونی ها و ناهمگونی های فراوانی داشته اند.این پژوهش به مقایسه نقش شریعت اسلام در مقابل جریان نوسازی، در دو کشور مسلمان ایران و مالزی پرداخته است. این موضوع تاریخی، با روش اسنادی و با استفاده از مدارک دست اول و دوم مورد مطالعه قرار گرفته است. لذا این مقاله میزان قدرت شریعت در دو کشور مسلمان را بررسی می کند. در این مقاله همچنین به نحوه برخورد روحانیان به عنوان حاملان و مدافعان شریعت در این کشورها با نیروهای نوسازی پرداخته می شود. این اثر نشان می دهد که چگونه شریعت در ایران در دوره های زمانی مختلف کارکردی متفاوت با شریعت در مالزی داشته است و چگونه در مقابل نوسازی گرایان در دوره های تاریخی مختلف ایستادگی کرده است؛ در حالی که در مالزی شریعت و روحانیان حامیِ آن چنین نقشی را ایفا نکرده اند. در این مقاله آرای دیویس در باب نسبت دین و نوسازی به منزله ی را ه نمای نظری کار مورد استفاده قرار گرفته است.
نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل؛ ره یافتی نوین برای مواجهه با گفتار مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم مهر ۱۳۹۸ شماره ۷ (پیاپی ۷۱)
109-129
محور اصلی مقاله حاضر نقد و بررسی کتاب نوسازی، تحریم، و تأویل (از شناخت علمی تا هراس از تکفیر) است که محسن آرمین ترجمه و نشر نی آن را چاپ کرده است. در مقاله پیش رو تلاش خواهیم کرد به معرفی مؤلف و دغدغه فکری او، مسئله بنیادین کتاب، مفاهیم اصلی طرح شده، روش شناسی، و تحلیل داده ها بپردازیم. این کتاب مشتمل بر چهار مقاله است: نخست به ضرورت نوسازی دینی به مثابه یک پیش نیاز برای نوسازی سیاسی؛ دوم دلایل نگاه طردگرایانه به هنر؛ سوم دشواره تأویل در دوران قدیم و جدید؛ و درنهایت ضرورت تلقی قرآن به مثابه گفتار به جای متن، که مهم ترین بخش کتاب است، اشاره دارد. این تحقیق آخرین نوشته انتشاریافته او درطول حیاتش است که تلاش دارد از نسخه تجویزی خود برای برون رفت از بحران در جوامع اسلامی و تقویت شناخت علمی رونمایی کند. شایان ذکر است، باوجوداین که ما با یک متن ارزش مند مواجهیم، اما بعضاً کمبودهای روش شناختی نیز در آن به چشم می خورد. بنابراین، قصد داریم ضمن تشریح ایده های اصلی کتاب نقد و ارزیابی شکلی و محتوایی آن را در دستور کار قرار دهیم.
تبیین و تحلیل راهکارهای افزایش مشارکت مردمی در ساماندهی و نوسازی بافت فرسوده با رویکرد سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: شهر سنندج)
منبع:
هویت محیط دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱
49 - 62
حوزه های تخصصی:
برای جلب مشارکت مردم و تقویت سرمایه اجتماعی دربرنامه های شهری نیازمند ایجاد نظام برنامه ریزی مشارکتی خواهیم بود. به بیان دیگر، تنها در صورت مشارکت مردم است که برنامه هاواقدامات براساس نیازهای واقعی مردم برنامه ریزی خواهد شد؛ وچون به وسیله خود مردم طراحی شده است، پایدار خواهد ماند، دست یابی به این مهم نیازمند ارزیابی راهبردهای سرمایه اجتماعی مشارکت مردمی درنوسازی بافت فرسوده می باشد. بافت فرسوده شهر سنندج در بخش مرکزی این شهر با در برداشتن عناصر تاریخی فراوان و حضور راسته های اصلی فعالیت و بازار در درون خود به عنوان قلب تپنده این شهر کانون توجه برنامه های ساماندهی و نوسازی بافت فرسوده است. هدف اصلی این پژوهش،تحلیل راهبردهای مشارکت مردمی درنوسازی بافت فرسوده بارویکرد سرمایه اجتماعی خواهد بود.روش این پژوهش توصیفی، تحلیلی بر اساس نوع داده هاو متغیرها، کیفی است. جامعه آماری، شامل 385 نفر از شهروندان و ساکنان به صورت تصادفی بوده اند و داده های جمع آوری شده با استفاده از پرسشنامه وارد نرم افزارSpss گردید.سپس با استفاده از آزمون های آماریT تک نمونه ای و همبستگی پیرسون جهت تجزیه و تحلیل سوالات وفرضیات پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. لذا در بررسی فرضیه های پژوهش به این نتایج م ی ت وان رسیدکه الگوی ترکیبی مشارکت گرا و کارکردگ را با توجه مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، تمایل ساکنین به مشارکت، تمایل گروه های سرمایه گذار به مشارکت، تمایل به ادامه سکونت، میزان ماندگاری داری اهمیت بوده ودرواقع ش اخص ه ای ک ارکرد گرای ی و مشارکت مردمی توجیه پذیری می کند.
آستانگی ایرانی و بازنمایی نمادین مفهوم آلودگی: مطالعه انسان شناختی نظام و رویکرد گفتمانی نمایش «شهر قصه» اثر بیژن مفید(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۳)
101-132
حوزه های تخصصی:
یکی از رویکردهای گفتمانی موجود در آثار هنری و ادبی عصر پهلوی، نقد شهر مدرن شده و فرهنگ برآمده از آن به مثابه منبع آلودگی و مسخ است. این رویکرد گفتمانی که طیفی وسیع از گفتارها و نظام های معنایی آثار هنری و ادبی دوره یاد شده را دربر دارد، خلوص و پاکی روستا و جامعه ماقبل مدرن را در تقابل با تهدیدی جدی می یابد که فرهنگ بیگانه و آلوده شهری است. یکی از آثار تأثیرگذاری که گستره حضور آن تا زمان حال نیز ادامه یافته و به یکی از آثار زنده در حافظه جمعی و معاصر ایرانیان تبدیل شده، نمایش «شهر قصه» اثر بیژن مفید است. این اثر را می توان یک اثر میان/چند نسلی دانست که دامنه تأثیر آن از زمان تولید اثر نیز فراتر می رود. این مقاله ضمن بررسی نظام و رویکرد گفتمانی موجود در این نمایش به مقایسه تطبیقی آن با سایر آثار دوره مذکور می پردازد و زمینه و بستر گفتمانی تألیف، تولید و تاثیر اثر یاد شده را مورد بررسی قرار می دهد. به نظر می رسد در یک رابطه میان متنی و تعاملی، می توان به معنای گفتمانی همانندی در آثار ادبی-هنری و روشنفکرانه و فلسفی به دلیل دلیل بافت و زمینه اجتماعی مشترک رسید.
بررسی تاریخ تحولات دولت پهلوی اول با طبقات اجتماعی مسئولین محلی
حوزه های تخصصی:
حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته شدن پیوند دیرین میان سلطنت و دیانت در دوره پهلوی اول، روحانیت بیش از پیش مورد پذیرش و اقبال اجتماعی قرار گرفت. در اصل از آنجا که روحانیون در میان طبقات شهری نفوذ بیشتری داشتند، سیاست های ضد ایلی و دهقانی دولت سبب افزایش تغییر در فرماسیون اجتماعی و مهاجرت مردم به شهرها شد. این امر در تحلیل نهایی سبب ازدیاد جمعیت تحت نفوذ روحانیت و نقش آفرینی بیش از پیش آنان در تحولات جامعه ایرانی گردید.
ضرورت نوسازی اقتدارگرا از نگاه "مرد آزاد"
حوزه های تخصصی:
یکی از خصایص اصلی ادبیات سیاسی- اقتصادی ایران در سال های پس از کودتای 1299ش غلبه ی گفتمان استبداد مٌنّور (نوسازی اقتدارگرا) در میان روشنفکران تجددخواه نسل سوم است. سرخوردگی از انقلاب مشروطه در میان برخی از کنشگران سیاسی، بحران های متعدد سیاسی- اجتماعی به جا مانده از جنگ جهانی اول در ایران و نیز رواج اندیشه ی دیکتاتور مصلح در برخی از کشورهای توسعه نیافته از جمله ترکیه را می توان عوامل اصلی تغییر گفتمان سیاسی از مشروطه به استبداد مٌنّور دانست. در همین راستا ضرورت نوسازی و تشکیل دولت مقتدر در میان غالب نشریات آن دوره بازتاب گسترده ای داشته است. "مرد آزاد" که به وسیله علی اکبر داور در سال 1301ش انتشار یافت از نشریات طرفدار حکومت مقتدر بود که به نقش قدرت دولت مرکزی در نوسازی ساختار اقتصادی، اداری و فرهنگی باور عمیق داشت و اصلاحات را تنها از طریق اجبار ممکن می دانست. در این مقاله تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بازخوانی برخی از مقالات روزنامه "مرد آزاد" به معرفی و بررسی اندیشه های این نشریه در خصوص ضرورت نوسازی اقتدارگرا در ایران پرداخته شود.
نوسازی و تحول ارزش های خانوادگی سنتی در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
طی دهه های اخیر نهاد خانواده تحت تاثیر عوامل داخلی و بیرونی تغییر و تحولات متعددی را تجربه نموده است. از مهمترین عومل بیرونی، نوسازی یا مدرنیزاسیون است که در کشور ما منجر به دگرگونی های زیادی در ارزش های خانوادگی سنتی شده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش نوسازی در تحولات ارزش های خانوادگی سنتی در بین نسل های مختلف است. جامعه آماری پژوهش زنان و مردان متاهل بالای 18 سال شهر تبریز است که 600 نفر از آنها با بهره گیری از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای مورد مطالعه قرار گرفته اند. پاسخگویان بر اساس حوادث و تجربه های تاریخی مشترکی که تجربه کرده اند به چهار نسل تقسیم شده اند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که مولفه های نوسازی (تحصیلات، فردگرایی، عقلانیت ابزاری، بازاندیشی، مساوات طلبی جنسیتی، عرفی شدن، مصرف گرایی) تاثیر معناداری بر تحول ارزش های خانوادگی از سنتی به مدرن در نسل های چهارگانه داشته است. البته تاثیر مولفه های نوسازی بر ارزش های خانوادگی سنتی در نسل های مختلف یکسان نیست و این تاثیر از نسل اول به نسل چهارم روند افزایشی داشته است. به طوری که مولفه های نوسازی در نسل اول 28 صدم، در نسل دوم 31 صدم، در نسل سوم 34 صدم، و در نسل چهارم 44 صدم از تغییرات ارزش های خانوادگی سنتی مشارکت کنندگان را توانسته اند تبیین کنند.