مطالب مرتبط با کلیدواژه

روزنامه


۲۱.

بازتاب کودتای سوم اسفند 1299 در روزنامه های عصر پهلوی

نویسنده:
منبع: جندی شاپور سال پنجم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: کودتای سوم اسفند حکومت پهلوی روایت رسمی روزنامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۹ تعداد دانلود : ۴۴۳
رخداد کودتای سوم اسفند سال ۱۲۹۹ شمسی، سبب شد تا مؤسس سلسلهٔ پهلوی یعنی رضاشاه پهلوی بتواند خود را در سپهر سیاسی ایران مطرح کند. با این حال از همان اوان کودتا، جنجال هایی راجع به مسبب آن به راه افتاد که در اثر آن رضاخان و سپس رضاشاه ناگزیر شد تا روایتی مسلط و مشروعیت ساز راجع به کودتا مطرح کند که ابتدا توسط روزنامه ها رواج داده شد. با بر تخت نشستن رضاشاه هر ساله به مناسبت سالگرد کودتای سوم اسفند، جشن هایی برای بزرگداشت این واقعه برگزار می شد و روزنامه ها نیز به سهم خود در گرامی داشت این واقعه مقاله هایی به چاپ میرساندند که مؤلفه های آن شامل بازتاب کودتا به عنوان رخدادی نجات بخش از اوضاع نابسامان مملکت، پروراندن شخصیت رضاخان به سان یک قهرمان و به حاشیه راندن عناصر دیگر کودتا بود. اما با سقوط رضاشاه روزنامه های مخالف حکومت به شدت به این کودتا پرداخته و آن را حاصل نقشهٔ انگلستان می دانستند که توسط رضاخان و سیدضیا انجام شده و نتایج سویی از جمله ایجاد یک دیکتاتوری و خفقان را درپی داشته است؛ ولی این روند بعد از رخداد کودتای ۲۸ مرداد از میان رفت و دو مرتبه روایت رسمی حکومت از کودتای سوم اسفند در روزنامه های دولتی رونق گرفت اما با این تفاوت که با توجه به رخدادهای سیاسی دههٔ ۲۰، نام سیدضیا به عنوان همکار رضا خان در کودتای سوم اسفند مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف این پژوهش آن است که تاریخ نگاری رسمی حکومت پهلوی پیرامون این کودتا را با استناد به روزنامه های دولتی آن دوره با روشی مستدل بررسی نماید.
۲۲.

نقد کتاب آموزش زبان ژاپنی با متون روزنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم آبان ۱۳۹۷ شماره ۸ (پیاپی ۶۰) 25-50
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۴۲۷
در این مقاله کتاب آموزش زبان ژاپنی با متون روزنامه ، تألیف اوسامو میزوتانی و نوبوکو میزوتانی، معرفی و نقد می شود که برای تدریس در کلاس های متون مطبوعاتی تهیه شده و در ژاپن و سایر کشورها، ازجمله ایران، در دوره های آموزش زبان ژاپنی استفاده می شود. این نوشتار می کوشد نقاط ضعف و قوت اثر را باتوجه به نیازهای زبان آموزان ایرانی آشکار کند. نقد این کتاب از دو منظر متفاوت انجام شده است: نخست به کارکردهای آموزش زبانی کتاب توجه شده و توانایی کتاب در آموزش مؤثر زبان رایج در مطبوعات ژاپنی ارزیابی شده است و دوم ، به کارکردهای فرهنگی اثر توجه شده و تصویری که کتاب می کوشد از جامعه و فرهنگ ژاپن به دست دهد تحلیل و بررسی شده است. برای این منظور، مقالاتی از رسانه های واقعی ژاپن به طور تصادفی انتخاب شده اند و با برچسب دهی موضوعی و برچسب دهی قطبیت، به لحاظ کمی و کیفی با مقالات کتاب مقایسه شده اند.
۲۳.

اوضاع اقتصادی همدان دوره رضاشاه، بر پایه اعلان های روزنامه گلگون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 165-189

کلیدواژه‌ها: روزنامه گلگون همدان اعلان وضعیت اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۷۷
روزنامه های محلی از اسناد ارزشمند تاریخ محلی به شمار می روند. این دسته از اسناد از جهت درج «آگهی» و «اعلان»، با صنعت و جامعه پیوند استواری برقرار کرده و از جهت تاریخ اقتصادی و اجتماعی اهمیت بسیار زیادی دارند. از این جهت در تاریخ معاصر همدان، در سالهای نخستین پهلوی اول، انتشار روزنامه «گلگون» زمینه پر اهمیتی برای پژوهش محسوب می شود. محتوای اعلان ها از یک سو تأثیر و نفوذ ابزار تجدد بر اقتصاد محلی همدان را نشان داده و از سوی دیگر کیفیت روزنامه نگاری از جهت درج اعلان در همدان این روزگار را بازتاب می دهد. اما پرسش اصلی این مقاله آن است که مضمون اعلان های روزنامه گلگون، چه آگاهی هایی از وضعیت جامعه و اقتصاد همدان آن روزگار به دست می دهد؟ چنین می نماید که اعلان روزنامه مزبور به عنوان ابزار نوینی از مظاهر تجدد، در خدمت تکاپوهای اجتماعی و اقتصادی جامعه درآمده و از این رو محتوا و مضمون آن به پیوند آن با بدنه جامعه، بازتابی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و از جمله رونق کسب و کارهای معرفی و تبلیغ شده است. یافته های این پژوهش بر پایه دسته بندی و آمار توصیفی داده های مندرج در اعلان های روزنامه گلگون، گزارشی از صنایع، خدمات، کسب و کارهای پر رونق به دست داده و آن ها را از جهت ماهیت اقتصادی ارزیابی می کند. همچنین میزان نفوذ مظاهر تولیدات فرنگی در جامعه همدان و رقابت آن با کالای ایرانی بازگو کرده و سرانجام شیوه و مهارت تبلیغ کالا در روزنامه یاد شده ارزیابی می نماید.
۲۴.

بندر بوشهر: دروازه ورود مؤسسات فرهنگی، اداری و حکومتی جدید در خلیج فارس (دوره قاجار)

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 21-34
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۸
تاریخ جدید بندر بوشهر با تأسیس ناوگان دریایی نادرشاه افشار آغاز شد. در دوره های بعد به ویژه در دوران قاجار بندر بوشهر به دروازه تجارت ایران تبدیل و حضور کمپانی های داخلی و خارجی و اقلیت های دینی باعث آشنایی مردم با جدیدترین مظاهر فرهنگی و تمدنی غرب شد. درنتیجه آگاهی طبقات مختلف مردم روزبه روز افزایش یافت و جمعیت بوشهر رو به فزونی نهاد و طبقات مختلف در آن به ایفای نقش های اجتماعی خود پرداختند. این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی، تحلیلی و اسنادی بر پایه مطالعات کتابخانه ای به انجام رسیده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد رونق اقتصادی باعث رفاه نسبی و ظهور مؤسسات فرهنگی، اداری و حکومتی جدید در بوشهر شد. این تحولات و نوگرایی در بندر بوشهر در مقابل بافت اجتماعی سنت گرا گاهی در تقابل و گاهی با تساهل و مدارا با یکدیگر برخورد می کردند. این نوگرایی برخلاف روند رایج در پایتخت، ماهیت دولتی و درباری نداشت. طبقات متوسط و حتی پایین نیز در آن مشارکت داشتند. مؤسسات فرهنگی، اداری و حکومتی و مراکزی مانند مدارس، دفاتر روزنامه، انجمن ها، قرائت خانه ها، چاپخانه ها، نظمیه، بلدیه، عدلیه، مالیه، اداره گمرک، کارگزاری، اداره قرنطینه، اداره تلگراف و تلفن، اداره پست، بانک، اداره برق، عکاس خانه ها، سینماها، کارخانه یخ سازی و کارخانه های دیگر امکاناتی بود که پیش از دیگر مناطق جنوب به بوشهر می رسید و جامعه شهری بوشهر با بهره مندی از آن رفاه و رونق زندگی خویش را شکل می داد.
۲۵.

روزنامه تربیت و نظام آموزشی و تربیتی ایران دوره قاجار؛ چالش ها و الگوهای پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 55-78

کلیدواژه‌ها: روزنامه تربیت فروغی آموزش قاجار دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۴۶۳
روزنامه یکی از ابزارهای موثر در بررسی انتقادی شرایط جامعه محسوب می شود. در ایران دوره قاجار نیز به رغم نوپا بودن جراید و موانع سیاسی و اجتماعی، اندک روزنامه های موجود در جهت ایجاد تحول در عرصه های مختلف اجتماع مطالب و مباحث انتقادی و پیشنهادی را منعکس می کردند. این فرآیند تحول خواهی در روزگاران منتهی به مشروطیت از جدیت بیشتری برخوردار بودند. روزنامه تربیت در زمره جرایدی محسوب می شد که به دلیل غلبه روحیه محافظه کاری توانست دیر زمانی به حیات خود ادامه دهد. محوریت مباحث این روزنامه فرهنگی و تربیتی بود. به زعم محمد حسین فروغی گرداننده و نویسنده اصلی روزنامه، ریشه تمام نابسامانی ها و عقب ماندگی جامعه ایران دوره قاجار به جهل باز می گشت و تنها راه برون رفت از این شرایط پناه بردن به دانش بود. نوشتار حاضر در پی آن است تا نگرش های انتقادی روزنامه نسبت به شرایط آموزشی و تربیتی جامعه دوره قاجار را بازیابی و در عین حال الگوی پیشنهادی در جهت برون رفت از این شرایط را استخراج و تحلیل و بررسی نماید. از این رو عمده سوالات مطرح در این زمینه عبارت است از این که در نگاه نویسنده روزنامه چه چالش های عمده ای در نظام آموزشی دوره قاجار به چشم می خورد و دیگر این که روزنامه برای برون رفت از شرایط موجود چه الگوهایی را مورد توجه قرار می داد؟ در منظومه فکری فروغی مهمترین عنصر تحول ساز دانش است و راه وصول به دانش از مدرسه می گذرد به همین دلیل ساختار سنتی موجود آموزشی در دوره قاجار از لحاظ کمی و کیفی فاقد ارزش و اعتبار کافی است که بتواند تحولی عمیق در پیکره اجتماع ایجاد نماید. از این رو با استفاده از تجارب موجود در غرب بایستی علاوه بر توجه به ابعاد کمی آموزش، در روش های کیفی و منابع تربیتی و آموزشی نیز بازنگری جدی صورت پذیرد.
۲۶.

بومی گرایی موسسه های اطلاعات و کیهان در حوزه فرهنگ(1340 -1357خورشیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 125-95

کلیدواژه‌ها: بومی گرایی اطلاعات کیهان روزنامه فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۱۱
بومی گرایی مؤسسه های اطلاعات و کیهان در حوزه فرهنگ (1340 1357خورشیدی) حسینعلی قربانی [1] مهدی زمانی احمد محمودی [2] چکیده: در عموم روایت ها درباره مؤسسه های مطبوعاتی کیهان و اطلاعات پیش از انقلاب اسلامی، اطلاق واژه روزنامه رسمی یا حکومتی دیده می شود. بر اثر چنین نگرشی، وجوه غیرحکومتی آن دو مؤسسه پوشیده مانده و برخی کوشش های نویسندگان مستقل آن نادیده گرفته شده است. ازاین رو، پژوهش حاضر به این مسئله پرداخته است که اطلاعات و کیهان به عنوان بزرگترین رسانه های مطبوعاتی کشور در عصر پهلوی دوم چه رویه ای در حوزه فرهنگ کشور اتخاذ کردند؟ نتایج پژوهش در صورتبندی کلی تجدد بومی یا بومی گرایی عرضه شده است که نشان می دهد روزنامه نگاران این دو مؤسسه از گفتمان بومی گرایی به شدت تأثیر پذیرفتند و نقدهای صریحی به تجدد وارد کردند. رویه نویسندگان بومی گرای این دو مؤسسه ابعاد مثبت و منفی داشت؛ گاهی بدون بررسی علمی و سنجش آثار هنرمندان، به نقد و نفی آنان پرداختند و با مقایسه و مقابل هم قراردادن هنرمندانی همچون فروغ فرخزاد با پروین اعتصامی و طاهره صفارزاده، به دوگانه انگاری فرهنگی دامن زدند. با این همه، تلاش های آنان یا به عبارتی خوانش حداکثری از بومی گرایی، ابعاد مثبتی چون تعدیل غرب گرایی افراطی از طریق احیای هویت بومی و تأکید مجدد بر ارزش های اصیل بومی، ارائه رویکردهای جدید در حوزه تعلیم و تربیت و در نهایت، معرفی و ستایش هنر و هنرمندان بومی نگر در پی داشت. واژه های کلیدی: بومی گرایی، اطلاعات، کیهان، روزنامه، فرهنگ، سینما [1] . دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی (نویسنده مسئول) Q.hosein@gmail.com [2] . دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس mehdizamani12@gmail.com تاریخ دریافت : 4/7/ 1400 – تاریخ تأیید 9/9/1400
۲۷.

تحلیل محتوای روزنامه های سراسری پرشمارگان با تأکید بر برجسته سازی گردشگری ورزشی

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 101 - 115

کلیدواژه‌ها: گردشگری ورزشی تحلیل محتوا روزنامه برجسته سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۶۶
امروزه مطبوعات نقش مهمی در عرصه های عمومی دارد و برای بسیاری از مردم کماکان نخستین منبع خبری است. هدف از این پژوهش، بررسی نحوه برجسته سازی گردشگری ورزشی توسط روزنامه های سراسری پرشمارگان در بازه زمانی آبان 1385 تا آبان 1398 در ایران است. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است که از مسیر تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری پژوهش دربردارنده آرشیو دوازده روزنامه سراسری پرشمارگان است. نمونه آماری مطالب مرتبط با گردشگری ورزشی در روزنامه های موردبررسی است که به صورت کل شمار انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از چک لیست محقق ساخته استفاده شد که روایی آن از سوی تعدادی از خبرگان تأیید شد و پایایی آن با استفاده از آزمون اسکات 94 درصد به دست آمد. یافته ها نشان می دهد که 240 مطلب مرتبط با گردشگری ورزشی در روزنامه های مورد بررسی منتشر شده که بیشترین آن در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است. بیشترین توجه روزنامه ها به موضوع در سال 1394 و در سطح ملی بوده است و در 115 مورد، برای برجسته سازی از تصویر بهره گرفته شده است. بخش عمده ای از مطالب با حجم کم در قالب خبر و گزارش های خبری و با رویکرد رویدادگرا در صفحات داخلی روزنامه ها چاپ شده است. بنابراین روزنامه های سراسری کشور عملکرد مطلوبی در برجسته سازی گردشگری ورزشی نداشته اند. شایسته است روزنامه ها، به عنوان رسانه های جمعی مکتوب و تأثیرگذار، توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند و با استفاده از مطالب خود، افکار عمومی را از اهمیت گردشگری ورزشی و تأثیرات عمیق آن بر روی ساختار اقتصادی و فرهنگی و سیاسی کشور آگاه سازند
۲۸.

روزنامه و اینترنت؛ واکاوی تحولات صنعت روزنامه در فرایند اینترنتی شدن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 35 - 74

کلیدواژه‌ها: روزنامه اینترنت افول روزنامه شبکه های اجتماعی تبلیغات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۸۶
با توجه به نقش در حال گسترش اینترنت در فضای رسانه ای مقاله حاضر به واکاوی وضعیت صنعت روزنامه در ایران و جهان و تحولات آن پرداخته است. مبنای مطالعه واکاوی آن جنبه هایی از صنعت روزنامه است که با تغییر فضای رسانه ای از چاپی به مجازی دستخوش تحول شده است؛ از جمله «تغییر رابطه یک طرفه بین سه عامل تولید، مصرف و تبلیغات»، «بازشدن بسته محتوا»، «تغییرات مربوط به دوره ای بودن انتشار»، «استاندارد بودن محتوای خبری» و «مرجعیت رسانه چاپی». مقاله ضمن اشاره به مشکلات ساختاری صنعت روزنامه در ایران و نیز گسترش نفوذ اینترنت در حوزه رسانه های خبری نشان می دهد که هنوز روزنامه چاپی مرجعیت خود را حفظ کرده است. علیرغم آن اینترنتی شدن فضای خبری در ایران به واسطه «باز کردن بسته محتوای روزنامه بخشی از بازار روزنامه را از آن منتزع ساخته و درآمد های انحصاری روزنامه ها را در آن حوزه ها به سوی رسانه های جدید سوق داده است. هر چند روزنامه ها با اقداماتی از جمله برخط شدن و چند رسانه ای شدن در پی رفع مشکلات ناشی از این تغییرات برآمده اند اما موفقیت ها محدود بوده است. گره های ساختاری و خلاء های قانونی موجود به همراه دولتی بودن یا وابستگی بسیاری از روزنامه ها به بخش دولتی و نیز سیاست زدگیِ صنعتِ روزنامه اثر این مشکلات را مضاعف ساخته است. حاصل باعث تضعیف روزنامه نگاری رسمی و کاهش نفوذ آن شده است. محتمل است محدود شدن نفوذ روزنامه ها، فضای کنش سیاسی را از اشکال رسمی و استاندارد به حوزه های غیراستاندارد و غیررسمی براند.
۲۹.

تأملی بر انتشار تصویر چهره متهم در روزنامه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوقی دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱۵ 13 - 26

کلیدواژه‌ها: انتشار تصویر متهم روزنامه رسانه اصل برائت حریم خصوصی محرمانه بودن تحقیقات مقدماتی صلاحیت مقامات عمومی آیین دادرسی کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۶
مقاله حاضر به بررسی اقدام برخی از مراجع قضایی مبنی بر دستور انتشار تصویرِ بدون پوششِ چهره متهم در روزنامه ها پرداخته است. در این مقاله، با توجه به سکوت قوانین در مورد جواز یا عدم جواز این اقدام، ابتدا به بیان دلایلی که ممکن است چنین دستوری را توجیه نماید، پرداخته شده و سپس به استناد برخی از اصول پذیرفته شده در نظام حقوقی ما و حکمی از قانون آیین دادرسی کیفری، اقدام مزبور نادرست و غیرقانونی دانسته شده است. با این حال، در جمع بندی به این نکته اشاره شده است که این ممنوعیت متوجه مراجع قضایی بوده و قانون گذار می تواند با تعیین شروط و ضوابطی معین، امکان صدور دستور انتشار تصویر متهم توسط مراجع مذکور را در قانون پیش بینی نماید.
۳۰.

بررسی نقش مدیریت کارکنان در بروز مشکلات اقتصادی رسانه

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره اول پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 107 - 119

کلیدواژه‌ها: مدیریت روزنامه چالش اقتصادی عوامل درون سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۶
شرایط اقتصادی کشور برای مطبوعات، بیش از سایر بنگاه های اقتصادی دارای مخاطرات و آسیب های مالی است، زیرا مطبوعات در شرایط تورمی، جز اولین کالاهایی است که از سبد خانوار حذف می شود. از سوی ترویج رسانه های نوین الکترونیکی، نظیر شبکه های اجتماعی به رقابت رسانه ها در جلب مخاطب افزوده است. به منظور ارزیابی نظر استادان و خبرگان جامعه مطلوعاتی در خصوص بررسی نقش مدیریت و کارکنان مطبوعات در تشدید مشکلات مالی و اقتصادی این رسانه در بخشی از پژوهش محقق از روش کیفی مصاحبه ی عمیق با 21 نفر از مدیران روزنامه های دولتی و خصوصی پرداخته  و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات آن سعی کرد با تکیه بر عوامل و فشارهای  مختلف درون سازمانی به این واقعیت اشاره نماید که ضعف و چالش اقتصادی روزنامه های ایران بر اثر عوامل درون سازمانی و برون سازمانی حاکم بر مطبوعات کشور ایجاد شده است . این تحقیق با استفاده از روش مصاحبه ی باز و هدفمند تا اندازه ای که اشباع نظری حاصل شود ادامه یافته است .  نتایج پژوهش بیانگر آن است که چالش های اقتصادی     روزنامه های ایران در بخش درون سازمانی در حال حاضر درقالب چهار طبقه  قابل دسته بندی و تقسیم است .در طبقه ی اول : مدیریت رسانه  -  طبقه ی دوم : مدیریت اقتصاد رسانه - طبقه ی سوم : مدیریت منابع انسانی و مسائل حرفه ای - طبقه ی چهارم  : خود سانسوری و نبود روزنامه نگاری تحقیقی است . مهم ترین یافته های تحقیق گواه ضعف مدیران مطبوعات و نا آشنایی آنان با اصول مدیریت رسانه ئ ضعف انگیزه در کارکنان رسانه و عدم ارتباط مناسب و برابر در ساختار مطبوعات است.
۳۱.

مدرسه و روزنامه در زنجان عصر مشروطه؛ چالش ها و موانع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 1 - 24

کلیدواژه‌ها: زنجان مدرسه روزنامه مشروطه علما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
در دوره قاجار مظاهر تمدنی جدید، نخست در کانون های نوگرایی چون تهران و تبریز تأسیس شد و سپس به تدریج با وجود موانع متعدد به ولایات دیگر راه یافت. از میان نهادها و مظاهر جدید از مدرسه و روزنامه نام برده می شود که در تحول اجتماعی و فکری جامعه تأثیر بسزایی داشتند. در شهر زنجان، با وجود قرارگرفتن این شهر در سر راهِ دو کانون مهم تهران و تبریز، مظاهر تمدنی با تأخیر شکل گرفت که این موضوع معلول ساخت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زنجان بود. با این حال نهادهای جدید به تدریج، تأثیرشان را در جامعه زنجان در میان برخی طبقات و گروه ها بر جای گذاشتند. این مسئله تاکنون موضوع یک پژوهش مستقل واقع نشده است و جای خالی آن در مطالعاتِ مربوط به چگونگی و روند استقرار مظاهر تمدنی جدید در ولایات مختلف احساس می شود. پژوهش حاضر درصدد است تا چگونگی استقرار مدرسه و روند آشنایی جامعه زنجان با روزنامه و روزنامه خوانی و کوشندگان این مسیر را با تبیین موانع و دشواری ها، آثار و نتایج بررسی کند. براساس مدعای پژوهش، با توجه به فضای نسبتاً آزاد عصر مظفری و همکاری عناصر اجرایی دولت و تجددخواهان، مظاهر جدید در زنجان تأسیس و با موفقیت هایی همراه شد؛ اما رقابت های علما در قالب گروه های مخالف یکدیگر که بر اقشار مختلف تأثیر داشتند، موانع جدی ای را در مقابل مؤسسات جدید و علاقه مندان مظاهر جدید ایجاد کرد. این مقاله با اتکا بر منابع اصیل، روزنامه ها و اسناد آرشیوی و خاندانی به روش توصیفی – تبیینی مسئله را بررسی کرده است.
۳۲.

چالش های اقتصادی روزنامه های ایران و راهکارهای برون رفت از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۸) 223 - 241

کلیدواژه‌ها: رسانه روزنامه روزنامه نگاری چالش های اقتصادی مخاطب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۸
یکی از اصلی ترین مشکلات در مدیریت روزنامه ها، چالش های اقتصادی است. هدف از این پژوهش، شناسایی چالش های اقتصادی روزنامه های ایران و راهکارهای برون رفت از آن است. روش تحقیق این پژوهش، کیفی با رویکرد گراندد تئوری و مبتنی بر مصاحبه عمیق بود. جامعه آماری شامل مدیران مسئول روزنامه های دولتی و خصوصی و انتخاب نمونه، با استفاده از روش هدفمند، تا اندازه ای ادامه یافت که اشباع نظری حاصل شد. در مجموع با انتخاب 21 نفر، پژوهش به اهداف خود نائل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها، بعد از سه مرحله کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با استفاده از نرم افزار مکس کیودا صورت گرفته و از بین 188 کد باز به دست آمده، شش طبقه از مفاهیم استخراج و درنهایت ده آیتم، جهت برون رفت از مشکلات به دست آمد که عبارت اند از: قرار گرفتن مدیریت رسانه ای در کنار مدیریت اقتصادی، استفاده از روش های بنگاه داری و تجمیع بین روزنامه های خرد، وضع قوانین حمایتی و یارانه های پرداختی برای روزنامه های خصوصی، توجه به حضور فضای مجازی و استفاده از محتوای مکتوب بر مبنای شبکه های اجتماعی، کاهش سیطره دولت در بخش روزنامه های دولتی، شتاب در اطلاع رسانی و استفاده از فناوری های نوین و کاربردی در سیستم توزیع، استقلال در تولید مواد اولیه و چاپی روزنامه ها، استفاده از نیروی های انسانی متخصص، توجه به کاهش خود سانسوری، توجه به کاهش مخاطبان روزنامه و وضع قوانین جدید برای صدور مجوز روزنامه ها. کلیدواژه: رسانه، روزنامه، روزنامه نگاری، چالش های اقتصادی، مخاطب.
۳۳.

واکاوی و کاربست روش شناختی تحلیل قاب در رسانه های خبری از منظر رویکرد کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۸) 243 - 266

کلیدواژه‌ها: تحلیل قاب رسانه خبری چارچوب سازی روزنامه تحلیل کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
تحلیل قاب از جمله روش های مورد استفاده در رسانه ها محسوب می شود. با مقاله رابرت انتمن در سال 1993، تحلیل قاب به یک روش مهم تبدیل شد. از زمانی که گافمن، مفهوم تحلیل قاب را معرفی کرد و انتمن در زمینه تحلیل رسانه های جمعی آن را به کار گرفت، محققان این روش را برای درک نحوه ارائه اطلاعات، توسط رسانه های چاپی و سایر رسانه ها، مورد استفاده قرار داده اند. امروزه تحلیل قاب با متیو نیسبت وارد مسیر جدیدی شده است و در ارتباطات علم و بازتاب مشکلات زیست محیطی، تغییرات آب و هوایی، مسائل علمی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعه ها یی که از تحلیل قاب به عنوان روش شناسی استفاده کرده اند از رویکردهای گوناگون نظری و روش شناختی بهره جسته اند، که منجر به تعاریف عملی متفاوتی شده و بیشتر آن ها نیز تجربی و مختص اهداف مطالعه مربوط بوده است. این مقاله، در صدد ارائه یک صورت بندی کلی از تحلیل قاب کیفی در رسانه های خبری است که با متمایز کردن آن از نوع کمی و نقد رویکرد کیفی آغاز می شود و به شناخت انواع تحلیل قاب "هرمنوتیک یا کیفی"، " کل گرایانه دستی"، "تقلیل گرایانه دستی" و "زبان شناختی و رایانه محور" و نقاط ضعف و قوت هر یک از آن ها می پردازد. در ادامه به رابطه تحلیل قاب، با سایر روش ها از جمله تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا پرداخته می شود و همچنین در پایان، نحوه کاربرد آن ها را در فرایند تحقیق شرح می دهد.
۳۴.

بازاریابی سیاسی در انتخابات: عزیمت از برجسته سازی رسانه ای سنتی به مدرن مطالعه موردی: انتخابات عمومی 2015 و 2017 بریتانیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هشتم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳۱ 76 - 47

کلیدواژه‌ها: انتخابات تلویزیون روزنامه شبکه های اجتماعی نظریه برجسته سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۴۱
کاربرد نظریه برجسته سازی در پنجاه سالگی خود بسیار فراگیرتر از گذشته شده است و امروزه می توان آن را به دو شاخه اصلی برجسته سازی سنتی و مدرن تقسیم کرد. بر اساس نظریه برجسته سازی، احزاب سیاسی با بهره گیری از ابزار رسانه ای و بازاریابی سیاسی قادرند توجهات را به موضوعات مورد نظر خود معطوف سازند. برای مدت های طولانی، مفروضات اصلی نظریه برجسته سازی حول محور روزنامه ها و شبکه های رادیویی و تلویزیونی -به عنوان رسانه های جمعی فراگیر- تنظیم شده بود. با گسترش فناوری های ارتباطی و ظهور شبکه های اجتماعی، نقش تعیین کننده رسانه های سنتی در انتخابات به چالش کشیده شده است و امروزه احزاب سیاسی به منظور برجسته سازی مواضع و برنامه های خود به دنبال استفاده و حضور هرچه بیشتر در شبکه های اجتماعی هستند. در این راستا، پژوهش حاضر با بهره مندی از مباحث نظریه برجسته سازی و بررسی رفتار رسانه ای احزاب بریتانیایی در دو انتخابات عمومی 2015 و 2017، در صدد پاسخ به این پرسش بود که گرایش احزاب بریتانیا به استفاده از رسانه های مختلف در دو انتخابات مذکور چگونه بوده است. یافته های پژوهش، با تکیه بر یافته ها و نتایج مهمترین سازمان های آماری بریتانیا و جهان نشان داد که انتخابات عمومی 2015 و 2017 بریتانیا، به ترتیب نقطه عطف و نقطه اوجی در گرایش احزاب بریتانیایی به شبکه های اجتماعی به عنوان ابزار برجسته سازی در دوران مدرن بوده است. بر این اساس، به نظر می رسد شبکه های اجتماعی با پایان دادن به دهه ها سلطه روزنامه ها و شبکه های تلویزیونی، در حال مطرح شدن به عنوان رسانه های تعیین کننده در کارزارهای انتخاباتی هستند.
۳۵.

بَرید؛ روزنامه نگاری ایرانی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 65-70

کلیدواژه‌ها: روزنامه روزنامه نگاری مطبوعات ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
حکیم بزرگوار جلال الدین محمد بلخی در این چند مصرع به خوبی جایگاه آگاهی و خبر را ترسیم نموده اند. مفهوم آگاهی در حال حاضر از چنان ابعاد پیچیده و مبهمی تشکیل شده است که خواسته یا ناخواسته علوم مختلفی را در جهت تبیین خود و دستیابی بشر به معنا و کارکرد این واژه بلند مرتبه درگیر خود نموده است، از اثرات روان شناختی تا فیزیولوژی و جامعه شناسی و دکومانتاسیون و ... اما اگر این مفهوم همانگونه که بزرگان علم تسریع کرده اند در بطن جامعه محقق می گردد. یعنی ما مردمانی آگاه و پویا در بطن جامعه ای آگاه و پویا باید داشته باشیم نهایتاً به همین چند مصرع حضرت مولانا خواهیم رسید و شاید بر همین مصداق بود که سلاطین اندیشمند، دانش دوست و علم پرورسامانی در دوران نوسازی علمی شکوهمند خود به خوبی از جایگاه خبر، اطلاع رسانی و ایجاد ساز و کارهای لازم جهت آگاهی و آگاه سازی اجتماعی آگاهی داشته و مکانیسم های قدرتمندی در جهت اعتلاء آن در حکومت خود ایجاد کرده بودند تا جایی که وزارتخانه ای مستقل با تمام ساز و کارهای ممکن یک وزارتخانه اعم از وزیر، ادارات مختلف زیر مجموعه، شعب زیر مجموعه در سراسر قلمرو و مسؤولان و کارکنانی با ویژگی های خاص اعم از قدرت کلام، قلم و ... ایجاد نموده بودند تا در کنار دیوان رسایل، دیوان اشیا (وزارت دارایی)، دیوان جیش (وزارت دفاع)، دیوان شرطه (وزارت کشور)، دیوان محتسب، دیوان اشراف (وزارت اطلاعات)، دیوان آب، «دیوان برید» نیز به عنوان وزارتخانه اطلاع رسانی نقش رشد و توسعه اطلاع رسانی و آگاهی را انجام دهد.
۳۶.

بازنمایی تصویر دوستان و دشمنان در پانزده روزنامه سراسری ؛ تحلیل نشانه شناختی عکس های مرگ صدام حسین، بی نظیر بوتو و اسامه بن لادن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 1-26
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
این پژوهش به تحلیل عملکرد تصویری مطبوعات داخلی در قبال سه حادثه مهم خاور میانه در سال های اخیر پرداخته است: مرگ صدام حسین[i]، بی نظیر بوتو[ii] و اسامه بن لادن[iii]. نویسندگان در پی آن بوده اند که به این سئوال پاسخ گویند که آیا تصویر دوستان و دشمنان در عکس های اخبار سیاسی روزنامه ها به طور یکسان بازنمایی می شود؟ روزنامه ها چگونه موفق به نمایش موضع گیری خود نسبت به افراد مختلف از خلال تصویر می شوند؟ و آیا مواضع سیاسی روزنامه ها در چگونگی موضع گیری آنها نسبت به شخصیت های گوناگون تاثیری دارد؟ برای پاسخ به این سئوالات، ما به تحلیل نشانه شناسانه عکس های 15 روزنامه سراسری کیهان، اطلاعات، همشهری، جام جم، ایران، جمهوری اسلامی، رسالت، ابرار، سیاست روز، فرهنگ آشتی، اعتماد، شرق، آفتاب یزد، همبستگی و مردم سالاری از مرگ صدام حسین، بی نظیر بوتو و اسامه بن لادن بر مبنای روش نشانه شناسی[iv] منتج از نظریات رولان بارت[v] درباره نشانه شناسی عکس، نظریه بازنمایی رسانه ای استوارت هال[vi]، نظریات دنیس مک کوئیل[vii] درباره سوگیری پرداخته ایم. نتایج این تحقیق نشان داد که روزنامه های با مواضع سیاسی متفاوت، تصاویر افراد را به شیوه ای متفاوت بازنمایی می کنند. ضمن اینکه روزنامه های سراسری کشور، موضعی دوستانه نسبت به بوتو و موضعی دشمنانه نسبت به صدام داشته اند، اما به طور کلی درباره بن لادن موضعی مبهم و دو پهلو اتخاذ کرده اند. [i] Saddam Hussein [ii] Benazir Bhutto [iii] Osama bin Laden [iv] Semiotics [v] Roland Barthes [vi] Stuart Hall [vii] Denis McQuail
۳۷.

بازنمایی زنان در روزنامه های سراسری (روزنامه های کیهان، ایران و شرق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 487 - 506

کلیدواژه‌ها: ایران بازنمایی روزنامه زنان شرق عکس کیهان نشانه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
زنان، به عنوان نیمی از جوامع انسانی، ظهور و بروز برجسته ای را در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی عهده دارند و تحلیل و بررسی محتوایی رسانه ها در چگونگی بازنمایی زنان یک جامعه بی گمان ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق، از دو روش تحلیل محتوا و نشانه شناسی استفاده شده است. در روش تحلیل محتوا، با انتخاب یک هفته آماری، از شش ماهه اول سال 1393، اخبار و مطالب چاپ شده در سه روزنامه کیهان ، ایران و شرق ، تحلیل محتوا شد. سپس با روش نشانه شناسی تصاویرِ چاپ شده از زنان در روزنامه های مذکور تحلیل شد. نتایج بررسی نشان می دهد روزنامه ایران در تعداد مطالب بیش از دیگر روزنامه ها به موضوع زنان پرداخته است و سپس روزنامه شرق و کیهان قرار داشته اند. اختلاف تعداد مطالب روزنامه ایران حدود یک و نیم برابر روزنامه شرق و مطالب روزنامه شرق دو برابر روزنامه کیهان بوده است. روزنامه ایران در تیترهای صفحه اول و نیز تعداد عکس های چاپ شده از زنان جایگاه بهتری از دو روزنامه دیگر دارد. در بخش نشانه شناسی عکس های چاپ شده از زنان نیز مشخص شد که بازنمایی زنان ایرانی در مقایسه با زنان خارجی مطلوب نیست و در روزنامه ایران ،به خصوص در صفحه اول، انعکاس زنان خارجی به لحاظ نشانه شناختی، بهتر از زنان ایرانی بوده است و حتی در تصاویر داخلی نیز نمونه ای برای این مدعا وجود دارد. البته رویکرد روزنامه شرق را می توان بینابینی دانست و با وجود انعکاس زنان خارجی به بهترین وجه، زنان ایرانی نیز فراموش نشده اند و نوع مواجهه روزنامه شرق در بخش تصاویر با زنان ایرانی بهتر از دو روزنامه دیگر بوده است. روزنامه کیهان نیز کمترین توجه را به تصاویر زنان، چه ایرانی و چه خارجی، در صفحه اول داشته است.
۳۸.

بررسی مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان در مطبوعات عصر قاجار (با تأکید بر نشریه نامه بانوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 327 - 341

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت حقوق زنان روزنامه شهناز آزاد مطالبات اجتماعی و فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۴۰
دوران قاجار آغاز فصل جدیدی در باب حیات زن ایرانی بود، زیرا درنتیجه رشد فکری جامعه در دوران قاجار، زن ایرانی بیش از پیش به عرصه اجتماع وارد و نقش او در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. گفتمان مشروطه و تحول جامعه و آزادی های ناشی از آن، فرصت و امکانات لازم را در اختیار زنان قرار داد تا دیدگاه های خود را علناً مطرح کنند و به اشکال مختلف در جهت تحقق آن بکوشند. از ابزارهای مهم آن ها برای نیل به این هدف ها، انتشار روزنامه های زنانه و ایجاد انجمن های اجتماعی سیاسی بود. یکی از مدافعان حقوق زنان در اواخر دوره قاجاریه شهناز آزاد (رشدیه) بود. وی با تأسیس نشریه نامه بانوان به دنبال بیداری و آگاه کردن زنان از حقوق و جایگاه خود بود. این روزنامه به چاپ مقاله هایی می پرداخت که فقط به قلم زنان نوشته شده بود و بحث اصلی آن تعلیم و تربیت دختران و زنان ایران و اصلاح تفکر عدم حضور زن در اجتماع بود. این پژوهش درصدد است مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان را از دیدگاه نشریه نامه بانوان و شخص شهناز آزاد بررسی کند.
۳۹.

نقش روزنامه کاوه در تاریخ ادبیات نگاری فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی سال ۷۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۴۷ 201 - 215

کلیدواژه‌ها: روزنامه کاوه نظریه تاریخ ادبیات ایران ترجمه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۲۰
وقتی از سنت تاریخ ادبیات نگاری فارسی سخن به میان می آید، غالباً نظرها معطوف می شود به ترجمه کتاب های تاریخ ادبیاتی اروپاییان که رویکردها، روش ها و تمهیدات نوینی را در اختیار مورخان ادبی فارسی زبان قرار دادند. بنابراین، اولاً کتاب و ثانیاً ترجمه دو متغیر اصلی در انتقال میراث مغرب زمین به قلمرو زبان فارسی قلمداد می شود. حال آن که اولاً خیلی زودتر از آن که ترجمه کتاب ها چشم مورخان ادبی را به روی جهان های تازه بگشاید، مقالات مطبوعاتی این نقش مهم را بر عهده گرفتند و ثانیاً کوشندگان این حوزه در سه خانواده ژانری ترجمه، تألیف و ترجمه – تألیف فعالیت می کردند. در این میان روزنامه کاوه به اعتبار مشارکت و مساهمت نویسندگانی مثل محمد قزوینی، سید حسن تقی زاده، ابراهیم پور داوود، ادوارد براون، کریستن سن و دیگران بیش از دیگر مطبوعاتی بودند که به این بحث می پرداختند. پرسش اصلی مقاله در همین نقطه شکل می گیرد: سهم مقالات تاریخ ابیاتی که در روزنامه کاوه منتشر می شد، چه نقشی در انتقال میراث غربی داشت و چگونه؟ پرسش های دیگری نظیر این که کدام چهره ها اثرگذارتر بودند و نسبت آثار این ها با گفتمان های مسلط جامعه آن روزگار چگونه بود؟
۴۰.

نقش عوامل فرهنگی بر گرایش به استفاده از کالاهای فرهنگی (با تاکید بر مطالعه روزنامه در میان مردم ساری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۹ 127 - 137

کلیدواژه‌ها: کالای فرهنگی عوامل فرهنگی روزنامه ساری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۳۳
مصرف کالای فرهنگی در قالب مطالعه، نقش بسزایی در رشد جامعه دارد. جامعه کتاب خوان، آینده ای درخشان برای ملت خود تضمین می کند زیرا مردم در مواجهه با پدیده ها، آن ها را تحلیل می کنند و واکنش نشان می دهند. عوامل فرهنگی بر میزان سطح مطالعه نقش دارند. بنابراین، پژوهش حاضر برای بررسی نقش عوامل فرهنگی بر گرایش استفاده از کالاهای فرهنگی با تاکید بر مطالعه روزنامه در میان مردم ساری، انجام شد. این پژوهش کاربردی، به روش توصیفی-همبستگی است که جامعه آماری نامعلوم بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 148 نفر تعیین گردید و روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود، پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 بدست آمد و روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها از طریق تحلیل عاملی پرسشنامه براساس شاخص کفایت حجم تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز به دو روش توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار spss انجام شد. نتایج نشان داد که تاثیر معناداری بین ارزش های شهروندی، باورها، هنجارها و فناوری ها در گرایش شهروندان ساری به استفاده از روزنامه دارد که باورها و ارزش های شهروندی تاثیر بیشتری نسبت به دو متغیر دیگر بر مطالعه روزنامه در میان مردم ساری دارند.