رسانه

نقش رسانه ها، در تأثیر بر افکار عمومی و وجود شکاف میان واقعیت و آنچه در رسانه ها نمایش داده می شود، موجب شده تلاش های گسترده ای برای توصیف، تبیین و ارزیابی نحوه بازنمایی پدیده ها و گروه های خاص در رسانه های مختلف، صورت پذیرد؛ این امر، یکی از موضوع های اساسی در تحلیل محتوای رسانه ها به شمار می رود. شرق شناسی ادوارد سعید و به دنبال آن پژوهش های متعددی که به منظور ارزیابی نحوه بازنمایی شرق در متون و رسانه های غربی، انجام شده، نشان می دهد در این رسانه ها، شرق، دیگری فرودست غرب به نمایش درآمده است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل بازنمایی شرق و غرب در تصاویر روی جلد مجله نشنال جئوگرافیک از نخستین شماره آن تا پایان سال 2000 بود و در این راستا، تمام شماره های این نشریه، در طول این 112 سال که دارای تصویر روی جلد بود، مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که در این نشریه، شرق با موجودیت زنانه، کودکی و سالمندی، احساسات و خرافات، فقر، سنت و فعالیت های آیینی و اقتصادی سطح پایین، همراه شده، این در حالی است که غرب با موجودیت مردانه، جوانی، منطق، فناوری، ثروت، مدرن و فعالیت های تفریحی و علمی، به تصویر کشیده شده است. بر اساس مضامین غالب حاصل از این یافته ها، این غرب ساخت یافته و رشدیافته است که شرق بی هدف، خسته و رشدنایافته را کنترل می کند. با وجود این و اگرچه نتایج نشان می دهد که رویکرد اساسی این نشریه همچنان شرق شناسی است؛ اما مقایسه تصاویر در دوره های مختلف آن، نشان دهنده رخ دادن تغییراتی در نحوه بازنمایی شرق در این مجله است. به این ترتیب که مشروعیت بخشی به تسلط غرب بر شرق در دوره های نخست، با نمایش برتری ذاتی و ماهوی غرب همراه بوده که در دوره های بعدی به پذیرش امکان تحول و توسعه در شرق به شرط انتقال فرهنگ و فناوری از غرب، تبدیل شده است.

افزایش توجه به غنای تحقیقات و نیاز به داده های چندوجهی، که امکان مطالعه روی جنبه های کلامی و غیرکلامی را فراهم می کند، باعث شده پژوهشگران، به استفاده از روش های ویدیویی تمایل پیدا کنند. علی رغم اینکه این روش ها به مرور رواج بیشتری پیدا کرده اند، بررسی ها نشان می دهد، هنوز مطالعه ساختارمندی وجود ندارد، که بتواند به ابهام ها و تردیدهای محققان در استفاده از این روش ها پاسخ دهد. از این رو، این مطالعه در پی این است تا یک مسیر هدایت شده و کاربردی جهت انتخاب، طرح ریزی و اجرای موفقیت آمیز تحقیقات ویدیویی ارائه دهد. بدین منظور، با بهره گیری و تحلیل مطالعات پراکنده و نامسنجم گذشته، که شامل 105 منبع معتبر بین المللی از مطالعات کاربردی و نظری در زمینه روش ویدیویی است، ایده این مطالعه پیرامون یک دیدگاه مبتنی بر عمل ارائه می شود. بدین ترتیب، ابتدا شالوده معرفت شناختی روش های ویدیویی و رویکردهایی مطرح می شود، که اساساً تحقیقات ویدیویی در قالب آن ها صورت می گیرد؛ سپس یک چارچوب گام به گام ارائه می شود که می تواند راهنمای محققان در انجام تحقیقات ویدیویی باشد تا تحقیقاتشان را در یک مسیر درست هدایت کنند.

بازاریاب ها و بالاخص بازاریاب های ورزشی، با توجه به یکپارچگی جوامع و توسعه سریع رسانه های اجتماعی، اهمیت رسانه های اجتماعی را، به عنوان یک ابزار قوی بازاریابی درک کرده و از این کانال بازاریابی، برای ارتباط با مشتریان خود استفاده می کنند. از این رو، هدف تحقیق حاضر تعیین تأثیر بازاریابی رسانه های اجتماعی بر رفتار هواداران رویداد ورزشی است. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دبیران و دانشجویان تربیت بدنی عضو صفحه های طرفداری تیم ها و رویدادهای ورزشی بودند و برای جمع آوری داده طبق جدول مورگان تعداد 384 پرسشنامه به صورت برخط میان نمونه های در دسترس توزیع شد . داده ها با استفاده از پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده گردآوری شد، که روایی آن از نظر صاحب نظران و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (86/.) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیه ها، با به گارگیری نرم افزار SPSS، نشان دهنده آن است که نگرش هواداران، تأثیر مثبت و معناداری در رفتار هواداران رویداد ورزشی نداشت. ولی رابطه مثبت و معنادار لذت درک شده، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، با قصد رفتاری هواداران رویداد ورزشی، مبتنی بر استفاده از بازاریابی رسانه های اجتماعی تأیید شد

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، بیانیه ای راهبردی و تمدنی است که توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، به عنوان راهبر و هدایت کننده کلان جامعه اسلامی، صادر و امور کلانی در آن مطرح شده است که بایستی برای اجرایی کردن آن، اندیشمندان این بیانیه را به نگرش، راهبردها و راهکارها تبدیل کنند تا برنامه ای عملیاتی به دست آید. تمدن اسلامی، به عنوان مفهومی ارزشمند و عمیق، هدف انقلاب اسلامی قرار گرفته است، لذا هر قدم آن چهل سال طول می کشد و گام دوم آن نیز، بر اساس برنامه چهل ساله تدوین شده تا طبق آن بتوان به تمدن جامع اسلامی دست یافت. در این تحقیق، که مبتنی بر روش تحلیلی توصیفی، گردآوری اطلاعات و مقارنه آرا است، ابتدا به کیفیت شکل گیری تمدن اسلامی توجه می شود و پس از آن نگرش، راهبردها و راهکارهای رسانه، جهت تحقق تمدن نوین اسلامی ارائه می شود. از جمله نتایج تحقیق آنکه: 1. نگرش اساسی رسانه ایجاد حس امید در جامعه است. 2. راهبردهای رسانه به طور کلی در سه قسم قابل ارائه است: اقناع نخبگانی، تأثیرگذاری مستقیم و انگیزه سازی و تحریک تمایلات. 3. راهکارهای رسانه نیز در شش مورد خلاصه می شود: تقویت رسانه ، تمرکز بر فعال کردن جست وجوگرهای داخلی، تولید کردن رسانه های مرجع، رسانه ای کردن افراد مرجع، تمرکز بر تولیدات فاخر و لزوم توجه به صداقت.

رشد سریع فناوری های ارتباطی، دولت ها را با این حقیقت رو به رو کرده که شکل جدیدی از دیپلماسی، در قالب دیپلماسی رسانه ای، وارد عرصه معادلات بین المللی شده است. در این دیدگاه، نسبت به دیپلماسی، رسانه ابزاری تلقی می شود که سیاستمداران با استفاده از آن، دیدگاه خود را محک می زنند و از رسانه، به عنوان ابزاری در جهت ارتقای منافع ملی استفاده می کنند. در این میان، اهمیت دیپلماسی رسانه ای برای جمهوری اسلامی ایران، در دوران پسابرجام و با در نظر گرفتن خروج آمریکا از برجام و اتخاذ راهبرد "رئالیسم تهاجمی" و اعمال " فشار حداکثری" بر ایران، دوچندان می شود. از این رو پژوهش حاضر، با استفاده از روش فراترکیب، در چارچوب نظریه همگرایی رسانه ها و با در نظر گرفتن ظرفیت رسانه ای موجود در ایران، این موضوع را بررسی می کند که چگونه جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از ظرفیت های رسانه ای خود " سیاست موازنه قوا " را در پیش گیرد و در تغییر رویکرد جامعه بین المللی در قبال ایران مؤثر عمل کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد، جمهوری اسلامی ایران، باید با به کارگیری بازوهای رسانه ای و بازتعریف منافع ملی خود در شرایط جدید، و تمرکز بر دو حوزه محوری سیاست و افکار عمومی و توسعه همکاری های رسانه ای کشورهای همسو و هم پیمان، همچون چین و روسیه نسبت به ایجاد موازنه قوا در برابر آمریکا در عرصه منطقه ای و جهانی اقدام کند.

از آنجایی که پرمخاطب ترین برنامه های رادیو و تلویزیون های جهانی، برنامه های ورزشی هستند و با توجه به تأثیرگذاری ویژه رسانه های ورزشی بر مخاطبان، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت اخلاق رسانه ای در برنامه های ورزشی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (برنامه های ورزشی شبکه های سه و ورزش سیما و رادیو ورزش) انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان مقاطع مختلف رشته تربیت بدنی دانشگاه های پیام نور تهران بود. در این پژوهش نمونه گیری به صورت تصادفی   طبقه ای انجام شد و تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان، 125 نفر به دست آمد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. ﺟﻬﺖ ﺗﺠﺰیه و ﺗﺤلیل دادهﻫﺎی به دست آمده از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و به تناسب فرضیه های پژوهش از آزمون های کلموگروف  اسمیرنوف، آزمون تی، تحلیل واریانس (آنوا)، لوین و آزمون توکی استفاده شد. وضعیت سه متغیر صداقت، عدالت، مسئولیت پذیری، اخلاق رسانه ای در برنامه های ورزشی، در سطح مطلوبی ارزیابی شد. بر حسب متغیر جمعیت شناختی سن، بین دیدگاه دانشجویان در مورد مؤلفه عدالت و اخلاق رسانه ای در برنامه های ورزشی، تفاوت معناداری مشاهده شد. بین گروه مردان و زنان در متغیرهای صداقت، عدالت، مسئولیت پذیری و اخلاق رسانه ای، اختلاف معناداری وجود نداشت. بر اساس یافته های پژوهش به نظر می رسد، حفظ و افزایش انگیزه افراد شاغل در برنامه های ورزشی صداوسیما، حمایت هایی مانند افزایش حمایت های مالی و معنوی، جهت حفظ رعایت اخلاق رسانه ای، ضروری است.

مدیران رسانه ای، در شرایط بحرانی الگوهای ذهنی متفاوتی دارند که این الگوها پایه نگرش آنها برای تصمیم گیری در نحوه اطلاع رسانی ها است. این مطالعه با بهره گیری از روش کیو، در پی پاسخ به این سؤال است که مدیران رسانه ای برای اطلاع رسانی در بحران ها چه نوع الگوهای ذهنی دارند؟ گردآوری فضای گفتمان در روش کیو، با اجرای سه فاز مرور حوزه پژوهش، مرور سیستماتیک و منابع فردی (مصاحبه) درنهایت منجر به 85 گزاره طبق نظر گروه اسمی، به عنوان نمونه کیو شد. ثبت مرتب سازی نمونه کیو را، 60 نفر از مدیران رسانه ای، به عنوان نمونه مشارکت کنندگان در دسترس، در نرم افزار Flash-Q و در قالب نموداری با طیف لیکرت 8 تا 8+ اجرا کردند و با ورود داده ها در نرم افزار SPSS و ایجاد Q data set, data matrix تحلیل داده ها انجام شد. درنهایت، سه الگوی ذهنی شناسایی شد: 1. الگوی ذهنی مدیران مهارت محور حامی تأثیر رسانه های اجتماعی در بحران؛ 2. الگوی ذهنی مدیران روابط عمومی محور حامی مهندسی اطلاع رسانی در بحران؛ 3. الگوی ذهنی مدیران دانش محور منتقد سطحی نگری در اطلاع رسانی در بحران. تقویت الگوهای ذهنی قوی تر و یا اصلاح الگوهای ذهنی ناکارآمد در سازمان های رسانه ای، مستلزم اصلاح سیستم های مدیریتی، طراحی نظام جامع مدیریت بحران و استفاده از مشاوران تخصصی در مدیریت رسانه ها است.

پژوهش های انجام شده درباره تجارت اجتماعی، نشان دهنده رشد سریع آن در دهه گذشته و ادامه این روند در آینده، همچنین بیانگر تأثیر این نوع تجارت، بر راهبردهای شرکت ها است. ویژگی اصلی این نوع تجارت، تعامل های کاربران، محتوای تولیدشده توسط کاربران، رویکرد مشتری محور آن و عنصر اصلی آن مشتریان است. لذا در این پژوهش سعی شده، تا عوامل ایجاد کننده قصد استفاده مشتریان از خدمات تجارت اجتماعی اینستاگرام، جست وجو شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد و از حیث ماهیت یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است که در آن، از روش های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری داده های پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری، شامل کلیه هموطنانی است که در بهار1400 از محیط های تجارت اجتماعی، به طور خاص شبکه اجتماعی اینستاگرام، اقدام به خرید محصول یا خدمتی کرده اند. نمونه آماری، شامل 200 نفر از افرادی است که به روش در دسترس انتخاب شده اند. روایی پرسشنامه را، استادان متخصص در این زمینه تأیید کرده اند و پایایی پرسشنامه نیز، با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها، حاکی از آن است که عوامل ایجادکننده قصد استفاده مشتریان از خدمات تجارت اجتماعی اینستاگرام، شامل متغیر های فرصت جست وجو، امکان بررسی، ارزش آفرینی، انعطاف پذیری، قابلیت استفاده، قابلیت دسترسی، کیفیت خدمات، جذابیت و نوآوری هستند.

هم زمانی همه گیری ویروس کرونا و بحران های اقتصادی، شرایط خاصی را برای کسب وکارها در ایران رقم زده است. پس از ماه ها قفل شدن و تعطیلی فروشگاه ها، به دلیل همه گیری ویروس کرونا، مصرف کنندگان و مشتریان، تشنه تجربه های خرید همه جانبه و امثال آن هستند که فناوری تعاملی واقعیت افزوده، می تواند این تجربه را به مشتریان ارائه دهد. هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی اثر تعدیل کنندگی فناوری تعاملی واقعیت افزوده، بر رابطه بین هویت فناوری اطلاعات و ارجاع به خود در محیط خرده فروشی های الکترونیکی و به طورخاص، در محیط خرده فروشی های الکترونیکی دیجی استایل است؛ به همین منظور، اهداف، سؤال ها و فرضیه هایی مطرح و به منظور بررسی، مشتریان فروشگاه الکترونیکی دیجی استایل به عنوان جامعه آماری انتخاب شد. داده های پژوهش حاضر از طریق روش های میدانی و نمونه گیری تصادفی به وسیله پرسشنامه الکترونیکی جمع آوری و داده های آن با نرم افزار SPSS و Smart PLS تجزیه و تحلیل شده است. تمام فرضیه های پژوهش تأیید و در نتیجه نهایی نیز مشخص شد که ارجاع به خود، بر هویت فناوری اطلاعات با نقش تعدیل کنندگی فناوری تعاملی واقعیت افزوده، در محیط خرده فروشی های الکترونیکی، تأثیر مثبت و معناداری دارد.

یکی از اصلی ترین مشکلات در مدیریت روزنامه ها، چالش های اقتصادی است. هدف از این پژوهش، شناسایی چالش های اقتصادی روزنامه های ایران و راهکارهای برون رفت از آن است. روش تحقیق این پژوهش، کیفی با رویکرد گراندد تئوری و مبتنی بر مصاحبه عمیق بود. جامعه آماری شامل مدیران مسئول روزنامه های دولتی و خصوصی و انتخاب نمونه، با استفاده از روش هدفمند، تا اندازه ای ادامه یافت که اشباع نظری حاصل شد. در مجموع با انتخاب 21 نفر، پژوهش به اهداف خود نائل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها، بعد از سه مرحله کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با استفاده از نرم افزار مکس کیودا صورت گرفته و از بین 188 کد باز به دست آمده، شش طبقه از مفاهیم استخراج و درنهایت ده آیتم، جهت برون رفت از مشکلات به دست آمد که عبارت اند از: قرار گرفتن مدیریت رسانه ای در کنار مدیریت اقتصادی، استفاده از روش های بنگاه داری و تجمیع بین روزنامه های خرد، وضع قوانین حمایتی و یارانه های پرداختی برای روزنامه های خصوصی، توجه به حضور فضای مجازی و استفاده از محتوای مکتوب بر مبنای شبکه های اجتماعی، کاهش سیطره دولت در بخش روزنامه های دولتی، شتاب در اطلاع رسانی و استفاده از فناوری های نوین و کاربردی در سیستم توزیع، استقلال در تولید مواد اولیه و چاپی روزنامه ها، استفاده از نیروی های انسانی متخصص، توجه به کاهش خود سانسوری، توجه به کاهش مخاطبان روزنامه و وضع قوانین جدید برای صدور مجوز روزنامه ها. کلیدواژه: رسانه، روزنامه، روزنامه نگاری، چالش های اقتصادی، مخاطب.

تحلیل قاب از جمله روش های مورد استفاده در رسانه ها محسوب می شود. با مقاله رابرت انتمن در سال 1993، تحلیل قاب به یک روش مهم تبدیل شد. از زمانی که گافمن، مفهوم تحلیل قاب را معرفی کرد و انتمن در زمینه تحلیل رسانه های جمعی آن را به کار گرفت، محققان این روش را برای درک نحوه ارائه اطلاعات، توسط رسانه های چاپی و سایر رسانه ها، مورد استفاده قرار داده اند. امروزه تحلیل قاب با متیو نیسبت وارد مسیر جدیدی شده است و در ارتباطات علم و بازتاب مشکلات زیست محیطی، تغییرات آب و هوایی، مسائل علمی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. مطالعه ها یی که از تحلیل قاب به عنوان روش شناسی استفاده کرده اند از رویکردهای گوناگون نظری و روش شناختی بهره جسته اند، که منجر به تعاریف عملی متفاوتی شده و بیشتر آن ها نیز تجربی و مختص اهداف مطالعه مربوط بوده است. این مقاله، در صدد ارائه یک صورت بندی کلی از تحلیل قاب کیفی در رسانه های خبری است که با متمایز کردن آن از نوع کمی و نقد رویکرد کیفی آغاز می شود و به شناخت انواع تحلیل قاب "هرمنوتیک یا کیفی"، " کل گرایانه دستی"، "تقلیل گرایانه دستی" و "زبان شناختی و رایانه محور" و نقاط ضعف و قوت هر یک از آن ها می پردازد. در ادامه به رابطه تحلیل قاب، با سایر روش ها از جمله تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا پرداخته می شود و همچنین در پایان، نحوه کاربرد آن ها را در فرایند تحقیق شرح می دهد.

رسانه ها، و به طور مشخص سینما، از عاملیت های توسعه گرای هر کشور به حساب می آیند که با توجه به محتوای شان، نقش بالقوه ای در بهبود یا فرسایش شاخص های توسعه اجتماعی آن کشور دارند. بنا به این ضرورت، مطالعه حاضر با روش شناسی کمّی، روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه، و در چارچوب دو نظریه الگوسازی و انتظارات اجتماعی، جایگاه سینمای ایران و کم وکیف تأثیرگذاری آن بر شاخص های مورد نظر (از حیث تأثیر مثبت یا منفی) را، بین 1216 نفر از تماشاگران فیلم های سینماهای شهر تهران، مورد آزمون تجربی قرار داده است. یافته ها نشان داد که فیلم های سینمای ایران، تأثیر چندان مثبتی روی زندگی تماشاگران نداشته، در عین حال، در تغییر شاخص های توسعه اجتماعی، نقش داشته است. سینمای ایران نقش مثبتی در بهبود شاخص های آگاهی، ارتباطات اجتماعی، مسؤلیت پذیری، ارزش های جمع گرایانه (عام گرایی، تعهد عام و غیرخواهی)، خانواده گرایی، نگرش به ازدواج، مساوات طلبی و نگرش به برابری جنسیتی داشته و در مقابل، نقش آن در زمینه شاخص های اعتماد عمومی، اعتماد نهادی، انسجام اجتماعی،مشارکت اجتماعی و درگیری مدنی، شهروندسازی، هویت یابی ملی، هویت یابی اجتماعی، جامعه پذیری، قانون گرایی، تصمیم ها و انتخاب ها، نشاط اجتماعی، امید، احساس امنیت اجتماعی، نگرش به فرزندآوری و نگرش به وفاداری زناشویی منفی بوده است. یافته ها دلالت بر این دارند که در چارچوب دو نظریه الگوسازی و انتظارت اجتماعی، سینمای ایران عاملیت نسبی در بهبود شاخص های توسعه اجتماعی در کشور نداشته است.

با وجود توسعه رسانه های جدید و تحول در ارتباطات برون سازمانی، هنوز یکی از مهم ترین وظایف روابط عمومی ها، برقراری ارتباطات حرفه ای با رسانه هاست. روابط عمومی ها برای رساندن پیام های سازمانی خود به عموم مردم و مشروعیت سازمانی، نیازمند همکاری با رسانه ها هستند. در مقابل، رسانه ها نیز، برای تولید و انتشار مطالب خبری و تحلیلی خود به همکاری با روابط عمومی ها نیاز دارند. ولی آنچه بسیار در این فرایند ارتباطی مشاهده می شود، وجود چالش های مختلف ارتباطی است. هدف اصلی تحقیق، شناخت چالش ها، ارائه راه حل و مدل ارتباطی اثربخش، بین روزنامه نگاران و رابطان رسانه ها در روابط عمومی ها است. در این پژوهش از روش آمیخته استفاده شده، در بخش کیفی، با 15نفر از استادان و صاحب نظران ارتباطات، روابط عمومی و رسانه مصاحبه عمیق انجام شده و در بخش کمی نیز، با استفاده از روش کیو و ابزار پرسشنامه، دیدگاه 40نفر از مدیران و کارشناسان روابط عمومی وزارتخانه ها و دبیران و خبرنگاران روزنامه های سراسری اخذ شده است. یافته های تحقیق نشان داد، عواملی نظیر فقدان تخصص وحرفه ای گرایی، وجود خط مشی متفاوت سازمانی، رویکرد سیاسی و جناحی، نبود استقلال اقتصادی رسانه ها، عدم شناخت کافی روابط عمومی ها و رسانه ها نسبت به وظایف و محدودیت های یکدیگر، انتظارات نامعقول و گاهی داشتن نگرش منفی از مهم ترین چالش های ارتباطی است و در چهار بُعد ساختاری، عملکردی، رفتاری و شناختی، عواملی نظیر اصلاح قوانین، آموزش نیروی انسانی و حرفه ای گرایی، تعامل و گفت وگو، پاسخگویی، صداقت و شفافیت، رعایت اصول اخلاقی، انتظارت معقول و شناخت متقابل وظایف مهم ترین راهکارها برای رفع چالش ها و الگوی مطلوب ارتباطی بین روابط عمومی ها و رسانه ها قلمداد می شود.