مطالب مرتبط با کلیدواژه
۴۱.
۴۲.
۴۳.
۴۴.
۴۵.
۴۶.
۴۷.
۴۸.
۴۹.
۵۰.
۵۱.
۵۲.
۵۳.
۵۴.
۵۵.
۵۶.
۵۷.
۵۸.
۵۹.
۶۰.
آیات
حوزه های تخصصی:
در بین سوره های قرآن سوره مبارکه مریم به جهت ویژگی حروف مقطعه و مضامین آیاتی خود، بیش از سُوَر دیگر قرآن، رنگ و بوی حسینی دارد. وقتی در سیره تربیتی امام حسین از منظر آیاتی نگریسته می شود، به نظر می رسد سوره مریم بیش از سوره های دیگر قرآن، جریان تربیت حسینی را در خود نشان داده است. از این رو نگرش به فضای سوره مریم از منظر سیره تربیتی حسینی و بررسی مضامین آن، ارتباط تنگاتنگ قرآن و عترت را بیش از پیش جلوه گر می کند. این تحقیق به روش اسنادی و کتابخانه ای به واکاوی صفات و ویژگی های سیره تربیتی امام حسین در کاروان حسینی پرداخته و درصدد پاسخ به این پرسش است که جنبه آیاتی سلوک حسینی از منظر سوره مریم چگونه قابل فهم خواهد بود؟
«حضور» و «ظهور» زن در جامعه از نگاه آیات و روایات
حوزه های تخصصی:
آمدوشد زن در جامعه برای ایفای نقش -فردی یا اجتماعی- محل اظهارنظر بسیاری از اندیشمندان است و هرگونه پاسخی برای آن می تواند بر تصمیم گیری ها و جهت گیری های سیاسی، اقتصادی و فرهنگیِ جامعه تأثیر بگذارد. این پژوهش با استناد به آیات و روایات، ضرورت و چگونگی حضور زن در جامعه را با توجه به اقتضائات فطری و شرایط خانواده و جامعه، با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای تبیین کرده و به این نتیجه رسیده است که برای فعالیت های اجتماعی زن و حضور وی در جامعه، دو حالت قابل تصور است: یکی «حضور» و دیگری «ظهور»؛ که همیشه ملازمه ای با هم ندارند و تشخیص آن توسط خود زن، نسبت مستقیمی با تقوا دارد. «حضور» یک زن در جامعه، با «همسرداری نیکو» و «تربیت شایسته فرزندان» همیشگی است و «ظهور» وی در جامعه، به میزان «ضرورت» و «تأثیرگذاری» و «ناظرانه»بودن آن وابسته است؛ بدین شکل که زن برای تحصیل علم، مهارت، هنر و یا اشتغال و نیز استفاده از خدمات اجتماعی به «ضرورت» در جامعه ظاهر می شود و در اموری چون مشارکت سیاسی، هجرت، فعالیت اقتصادی و شرکت در جهاد، ظهوری «مؤثر» دارد و با امر به معروف و نهی از منکر و توصیه به حق و صبر، «ناظرانه» در جامعه ظاهر می شود.
اصالت جنگ یا صلح از منظر دین با تأکید بر آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های سیاست اسلامی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱
138 - 163
حوزه های تخصصی:
این نوشتار در پی یافتن پاسخ این سؤال است که دین اسلام، در روابط مسلمانان با دیگر انسان ها، کدام یک از گزینه های جنگ و صلح را «اصل اولی» می داند. شمار فراوانی از عالمان دین به اصالت جنگ و، در مقابل، دسته ای دیگر، که شمارشان کمتر است، به اصالت صلح باور دارند. نگارندگان این سطور با در پیش گرفتن روش مطالعه کتابخانه ای و بازخوانی آیات و روایات جنگ و صلح و، همچنین، بررسی استدلال های مطرح فقیهان و مفسران، درباره هریک از دو دیدگاه پیش گفته، دیدگاه سومی را مطرح کرده و برگزیده اند که باید میان حاکمیت کفر و شرک، از یک سو، و آحاد کافران و مشرکان، از سوی دیگر، تفاوت قائل شد، به گونه ای که اصل در روابط مسلمانان با حاکمیت کفر و شرکْ «جنگ» و اصل در روابط مسلمانان با آحاد کافران و مشرکانْ «صلح» باشد. بر اساس چنین دیدگاهی، سبب تشریع جهاد ابتدایی حاکمیت کفر محسوب می شود.
تجسم اعمال از نگاه شیخ بهایی و علامه مجلسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه نوین دینی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۲
۷۹-۹۸
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مباحث بزرخ و قیامت مسئله تجسم اعمال است که مورد بحث فلاسفه، متکلمین و مفسران قرار گرفته است. مساله تحقیق این است که آیا تجسم اعمال به معنای این است که تمام پاداش ها و کیفرهای برزخی و اخروی همان اعمال دنیوی انسان است که در آخرت به صورت های مختلف برای وی متمثل و متجسم می شود یا اینکه بین جزای عمل و خود عمل سنخیتی وجود ندارد بلکه انسان به ازای عملی که در دنیا انجام می دهد در آخرت مستحق پاداش یا عذاب می شود؟ شیخ بهایی و علامه دو دیدگاه متفاوت و متضاد در مورد تجسم اعمال دارند. در این مقاله با بررسی و تبیین دید گاه این دو عالم برجسته در مورد آیات، روایات و استدلال های عقلی مربوط به تجسم اعمال به نتایج ذیل دست یافتیم: شیخ بهایی به عینیت میان اعمال دنیوی و جزای اخروی معتقد است در مقابل، علامه مجلسی نه تنها قائلان به تجسم اعمال را خارج از دین و دایره اسلام می داند، بلکه با ارائه دلایل متعددی وقوع آن را مستلزم محال می داند.
بررسی تطبیق ی«شفاعت» از منظر آیات و روایات و دانشمندان فریقین(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
میقات حج دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۱)
55 - 80
حوزه های تخصصی:
نوشته حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی ، به تحلیل و بررسی تطبیقیِ شفاعت از منظر آیات و روایات و دانشمندان فریقین پرداخته است. رحمت و بخشش الهی، مستقیماً به انسان نمی رسد، بلکه هر نعمتی، از راه های خاصّی نصیب آدمی می شود. همان طور که در این جهان نیز، مثلاً رزق، از راه کار کردن به ما می رسد. یکی از راه های نزول رحمت الهی شفاعت است؛ آن هم شفاعتی که خداوند اجازه دهد؛ زیرا اگر خدا نخواهد، شفاعتی در کار نیست. مهم ترین مؤلفه دریافت شفاعت نیز قابلیت یافتن برای آن است؛ یعنی آدمی، خود باید مقدماتی را فراهم کند تا شایسته نجات شود. ما در اینجا نخست به تعریف شفاعت در لغت و اصطلاح پرداخته ایم و سپس اقسام آن را ذکر کرده ایم. در ادامه نیز به ذکر شفاعت در آیات و روایات پرداخته و در انتها شفاعت را از منظر دانشمندان فریقین تحلیل و بررسی کرده ایم.
ارتباط تفسیری «مقام محمودِ» پیامبر(ص) با «شفاعت»/ با پژوهشی در تفاسیر فریقین(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
میقات حج دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۲)
109 - 120
حوزه های تخصصی:
وجود مبارک پیامبرخدا9 که علت غایی وجودِ عالم هستی است، پس از حق تعالی برترین و مهم ترین موضوع برای شناخت در عالم وجود است؛ به گونه ای که شناخت این شخصیت عظیم الشأن، یکی از راههای خداشناسی قلمداد شده است. اکنون آنچه پیش روی شماست، تلاش وکاوشی در راستای پرداختن به «مقام محمود» پیامبرخدا(ص) است. در این نوشته، ابتدا به مقام محمود در لغت و اصطلاح می پردازیم و آنگاه، مقام محمود در آیات و روایات را مورد بررسی قرار می دهیم و در انتها مقام محمود در تفاسیر شیعه و سنی را به بررسی و پژوهش می گذاریم.
تحلیل بینامتنی «توبه» در غزلیات حافظ(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵
33 - 48
حوزه های تخصصی:
متن ها، موجوداتی زنده اند که در طول تاریخ با هم در ارتباط، داد و ستد و تعامل بوده و هستند. این ارتباط در قالب متنی، بینامتنی و فرامتنی است که بررسی و تعمّق در هر کدام از این نوع روابط، باعث گره گشایی و تحلیل متون می گردد. از یک نگاه، تحلیل بینامتنیت، در اثر یک شاعر یا نویسنده، تأثیرپذیری وی از شاعران و نویسندگان پیشین و نیز تلمیحات، اشارات تاریخی و آیات و احادیث به کار رفته در متن را بررسی می کند و از این رهگذر، بنمایه اندیشه ایشان و ابهامات و پیچیدگی های سخنانشان، بر طالبان و محقّقان روشن می گردد. حافظ شیرازی نیز از جوانب مختلف ادبی و عرفانی، تأثیرپذیری گسترده ای از قدما داشته است که محقّقان ادب و عرفان در این موضوع پژوهش های فراوان نموده اند، لیکن هنوز در اشعار خواجه موارد بسیاری جای کار دارد. نگارندگان در این نوشته بر آن هستند تا با تحلیل بینامتنی مفهوم «توبه» در غزلیات حافظ، نشان دهند که آیا وی از شعرا و عرفای پیشین، بویژه حکیم سنایی و عطار نیشابوری و نیز آیات قرآن کریم، متأثر شده است؟ یا این واژه کاربرد خاص و متفاوتی در شعر وی دارد.
تنبیه کودک از منظر آیات، روایات و فقه
حوزه های تخصصی:
تنبیه یکی از روش های تربیتی است که در موقعیت های خاصی می تواند یک روش بازدارنده و گاه اصلاحی باشد و از این جهت در گروه روش های ایجابی قرار می گیرد، که انجام دادن آن، اثر تربیتی دارد. از سوی دیگر اعمال این روش در صورتی مؤثر است که در شرایط خاص و با رعایت جوانب گوناگون به کار گرفته شود. در غیر این صورت اثرهای تخریبی آن به مراتب بیشتر از پیامدهای مثبت آن خواهد بود که این امر، آن را در گروه روش های سلبی و آسیب زا قرار می دهد. در مورد جواز یا عدم جواز تنبیه بدنی، محدوده ی آن، دیدگاه های قرآن و روایات و فقهای امامیه و تحلیل آن ها بحث و تحقیق شده است. به کارگیری این روش، مستلزم رعایت اصول و قواعدی است که اگر مورد غفلت قرار گیرد، آسیب های جدّی و جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
معناشناسی واژه «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند
منبع:
مدیریت دانش اسلامی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
164 - 193
حوزه های تخصصی:
از موضوعات مورد بحث بین اشاعره و سلفیان از یک سو و شیعه و معتزله از سوی دیگر، رؤیت خداست. اشاعره و سلفیان که قائل به رویت خداوند در قیامت می باشند، برای اثبات نظر خود، به آیاتی از قرآن استناد می کنند که از جمله این آیات، آیاتی است که در آن واژه «لقاء» آمده است. معناشناسی و بررسی نظر مفسران پیرامون معانی این واژه در آیات مورد استناد، راه مناسبی برای دست یابی به معنای صحیح واژه و ارزیابی درستی یا نادرستی اعتقاد قائلان به رؤیت خداست. ریشه شناسی و بررسی معانی مختلف واژه «لقاء» در منابع لغت، آیات قرآن، احادیث، اشعار عرب، منابع لغت در سایر زبان ها و واکاوی نظر مفسران فریقین، روشن می سازد که این واژه دارای معانی متعددی است و نه تنها برداشت معنای رؤیت از این آیات صحیح نیست و نظر عده کمی از مفسران اهل سنت آن را تأیید نموده، بلکه علاوه بر مفسران شیعه، بسیاری از مفسران اهل سنت نیز نظری بر خلاف آن دارند.
امر به معروف و نهی از منکر در کلام وحیانی و در بیان رسول و اوصیاء ربّانی «با رویکرد سلامتی در زندگی اسلامی»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سخن خوب از هر که باشد خوش تر است اما کلام وحیانی با رایحه اخلاقی و انسانی بر جان و نفس آدمی نشاط دیگری می بخشد. اگر چه کلام الهی ما فوق کلام بشری است ولی تجلی زیبای آن در کلام انبیاء عظام و ائمه اطهار (ع) به عنوان جانشینان خاص رسول ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) تبلور یافته است. امر به معروف و نهی از منکر از اصول مسلم اعتقادی و اخلاقی در میان فرق اسلامی است و در میان سایر فرقه های دینی هم جایگاه خاص خود را دارد.این تمنای درونی مشترک در میان انسان ها نشانگر واحدیت فطرت آدمی است. نیک خواهی و نیک اندیشی و نیک اخلاقی رایحات خوشبویی هستند که از عطراگینی امر به معروف و نهی از منکر حاصل و در مشام انسان های سلیم القلب احساس می شوند.بر همین اساس است که آدمی از درون تمایل به امور خیر داشته و از امور زشت گریزان است.بر مبنای این میل درونی اجرای امر به معروف و نهی از منکر با شرایطی الزامی و اجباری به نظر می رسد.
بررسی تقسیم مخلوقات به مجرد و مادی از منظر آیات شریفه قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با تقسیم موجود به مجرد و مادی در فلسفه و بیان احکام و ویژگی های هریک از آن دو، برخی اندیشمندان بر این اعتقادند که در مواردی میان دیدگاه های فلسفی و ظاهر برخی متون دینی (آیات و روایات) درباره احکام مجردات، تعارضاتی وجود دارد؛ اما آیا اساساً تقسیم مخلوقات به مجرد و مادی از منظر متون دینی مورد توجه و پذیرش است تا بتوان گفت که در بیان احکام آنها میان متون دینی و فلسفه تعارض وجود دارد؟ به نظر می رسد برای اینکه به دیدگاه متون دینی در پذیرش تقسیم مزبور دست یابیم، سه موضع از آیات و روایات را می توانیم مورد بررسی قرار دهیم: 1. مواردی که به بیان خلقت اولین مخلوق خداوند متعال پرداخته شده؛ 2. مواردی که به وجود و اوصاف ملائکه توجه شده؛ 3. مواردی که تقسیماتی درباره عوالم هستی و انواع موجودات ارائه شده است. به نظر می رسد از مجموع آیات و روایاتی که در این مواضع وارد شده اند، بتوان تقسیم موجودات به مجرد و مادی را از متون دینی به دست آورد.
مفهوم شناسی بغی در آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«بغی» واژه ای است مشترک میان سه حوزه شامل: دین، فقه و قانون. این واژه علی رغم اهمیت زیادی که در هر سه حوزه دارد، تعریف جامع و مانع، و مصادیق مشخصی در هیچ یک از آن ها ندارد. در تعاریف ارائه شده در فقه و قانون بیشتر واژگان نیاز به تعیین مصداق و تحدید حدود دارند تا از هرگونه سوءاستفاده احتمالی جلوگیری شود. در تحقیق پیشِ رو برای استخراج معنی بغی افزون بر توجه به جایگاه فقهی این واژه از آیات قرآن و روایات معصومان – علیهم السّلام – استفاده شده است. از منظر آیات و روایات و یا تفاسیر آن ها، بغی آثاری دارد و باغی مصادیقی. در برخی کاربردهای واژه «بغی»، آثار بغی جایگزین معنی آن شده است. خلاف فقه و قانون که وقوع بغی را تنها علیه امام عادل و نظام قابل وقوع دانسته اند، آیات و روایات بغی علیه هر کسی اعم از ائمه معصومین –علیهم السّلام-، خلفاء و حتی مردم عادی را محتمل الوقوع تقریر کرده اند. معنی واقعی و اساسی بغی که برخاسته از معنی ماوُضِع به آن است، عبارت از «طلب توأم با تجاوز از حد» است که بر همه کاربردهای نسبی آن در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان – علیهم السّلام- منطبق است.
حکایت های تمثیلی با تکیه بر آیات قرآنی در حدیقه الحقیقه سنایی
حوزه های تخصصی:
بهره گیری از تمثیل، از دیرزمان یکی از شیوه های مؤثر در بیان مسائل تعلیمی بوده است زیرا درنگرش اندیشمندان اخلاقگرا، والاترین خویشکاری د ر ادبیات، انسان سازی است. به همین منظور نویسندگان و ادیبان، برای ادراک مطالب پیچیده یا نفوذ کلام خویش از تمثیل بهره برده و از این طریق، مقصود خویش را به مخاطب منتقل نموده و او را به اندیشه واداشته اند. مسئله مهم این است که تعلیمات عارفانه وزاهدانه در قالب تمثیل بخش اعظم منظومه های عرفانی اشعار حکیم سنایی را دربر می گیرد که مآخذ اغلب تمثیلات وی، آیات، احادیث، زندگی واقوال پیامبران و معصومین، تفکرات صوفیانه یا اسطوره می باشد. دراین مقاله که رویکردی توصیفی - تحلیلی دارد و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته، به بررسی حکایت های تمثیلی حدیقه الحقیقه، با تکیه بر آیات قرآنی، پرداخته شده است، با این هدف که جایگاه تمثیل وکاربرد آن در اشعار سنایی با استناد به آیاتِ قرآنی چگونه درک و فهم مطالب مهم دینی و مسائل اجتماعی امکان پذیر شده است؟ داستان های تمثیلی حدیقه سنایی، به ضرورت اموری چون «زکات و بخشش، دنیادوستی، تهذیب نفس، غیبت» و غیره، پرداخته و تأثیر این نوع مفاهیم را درحیات دنیوی و اخروی، با بیان حکایاتی شیرین مطرح کرده و به نفوذ و غنای کلام خویش افزوده است.
شناسایی و بررسی ابعاد فردی و اجتماعی افزایش کیفیت زندگی سالمندی بر اساس آیات و روایات(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲
96-109
حوزه های تخصصی:
سابقه و هدف: امروزه با توجه به افزایش شاخص طول عمر و امید به زندگی، مس ئله مهم تری با عنوان چگونگی گذران عمر و به عبارتی کیفیت زندگی مطرح شده که پرداختن به این موضوع ذهن صاحب نظران و محققان را در امور سالمندی به خود جلب نموده اس ت. ازاین رو، هدف از این مطالعه بررسی مفهوم کیفیت زندگی سالمندی بود. روش کار: این پژوهش از نوع کیفی است. در ابتدا با روش فراترکیب به بررسی و تحلیل منابع مرتبط با کیفیت زندگی سالمندی پرداخته شد و سپس با استفاده از فن الگوسازی ساختاری-تفسیری به مرحله اجرا درآمد. به منظور خوشه بندی ابعاد کیفیت زندگی سالمندی از روش میک مک استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که خبرگان پنج بُعد را شناسایی کردند و درنهایت ابعاد شناسایی شده در پنج سطح طبقه بندی شد. در بالاترین سطح (سطح اول) تعاملات اجتماعی قرار گرفت که کمترین نفوذ را به عوامل دیگر دارد و در پایین ترین سطح (سطح پنجم) عوامل فردی-درونی قرار گرفت که همانند سنگ زیربنایی الگو عمل می کند. بنابراین، افزایش کیفیت زندگی سالمندی از این متغیّر شروع شده است و به متغیّرهای دیگر سرایت می کند. نتایج تحلیل میک مک نیز نشان می دهد که عوامل فردی-درونی بیشترین نفوذ و تعاملات اجتماعی بیشترین وابستگی را داشت. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان چنین استنباط کرد که عوامل فردی-درونی و تجارب خانوادگی کیفیت زندگی سالمندان را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند درنهایت با اثر عوامل محیطی موجب افزایش سلامت سالمندان گردد. شناسایی و ارتقای دقیق هر یک از این ابعاد نیز می تواند به افزایش کیفیت زندگی سالمندی منجر شود.
جلوه زبان عربی در زبان سعدی؛ گذری بر گلستان بی خزان
منبع:
حکمت نامه مفاخر سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴
7-36
گلستان بی خزان سعدی از جمله آثار بی بدیل زبان پارسی است که در عرصکه ذهن و زبان صاحب نظران همواره به ویژگی سهل و ممتنع بودن توصیف شده و نیز از این رو همواره محمل کنکاش در چرایی و چگونگی این ویژگی بوده است. در این مقاله ضمن ذکر مختصری از سبک و سیاق سعدی در نگارش گلستان، روش وی در بهره گیری از فرهنگ و ادب تازی به خصوص شیوه و میزان بهره بردن از آیات و احادیث، اشعار، امثال و حکم، سایر عبارات و مفردات عربی در حکایت های گلستان مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. علاوه براین دقت در مضامین عبارت های مورد کاربرد سعدی و نقش آنها در تأکید یا تکمیل مضامین سخن وی نیز از اهداف مورد نظر این مقاله است.
مراحل شنود اثربخش: رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر مراحل شنود اثربخش را در مدیریت ارتباطات با رویکرد اسلامی بررسی کرده است. هدف از این تحقیق به کارگیری شنود بعد از شناخت مراحل آن، در برقراری ارتباطات اثربخش می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی است. در این نوشتار، داده ها به روش اسنادی کتابخانه ای گردآوری شده اند و روش تجزیه و تحلیل به صورت تحلیلی توصیفی بوده است. یافته های تحقیق حکایت از آن دارد که شنود اثربخش، مشارکت فعال در گفت وگوست که در برخی مراحل آن، مدیریت ارتباطات با آموزه های اسلامی مشترک است؛ مانند مراحل دریافت پیام، توجه به پیام و پاسخ گویی به پیام؛ اما در برخی مراحل با هم اختلاف دارند؛ برای نمونه، در مدیریت ارتباطات یکی از مراحل، درک پیام است؛ درحالی که در آیات و روایات، به وعی (حفظ) پیام تعبیر شده است. تفاوت عمده در این است که به کارگیری مراحل شنود اثربخش در مدیریت ارتباطات، خود هدف است برای ایجاد ارتباط بهتر؛ اما در منابع اسلامی وسیله است برای رسیدن به هدف والاتر که سعادت اخروی است.
مقایسه تأویل عرفانی آیات در شرح التعرف ربع اول با کشف الاسرار نوبت الثالث(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات عرفانی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴
۳۸۲-۳۶۱
حوزه های تخصصی:
شرح تعرف نوشته مستملی بخاری یکی از قدیمی ترین کتاب های تصوف در زبان فارسی است که اهالی این علم اهمیت ویژه ای برای آن قائل بوده اند. از آنجا که مؤلف این کتاب، مفسر قرآن است، تأویلات عرفانی ربع اول شرح التعرف که برای آیات بیان کرده، از خود او نیست؛ این امر از مقایسه اثرش با نوبت الثالث کشف الاسرار روشن می شود. همچنین از آنجا که مفاهیم هر دو تأویل یکسان و نزدیک به هم می باشد و یکی دیگر از شارحان کتاب التعرف کلابادی، خواجه عبدالله انصاری است، نتیجه تحقیق حاضر نشان می دهد که این دو شارح از یکدیگر تأثیر پذیرفته اند.
بررسی اجمالی قاعده الزام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که قاعده الزام، یکی از قواعد مسلم عقلایی و مشهور در فقه امامیه است. بر اساس این قاعده، هر مذهبی به همان احکام و قوانینی که خود بدان اعتقاد و باور دارد، ملزم می شود. از نظر گستره و کاربرد، نیز قاعده ای است عام که علاوه بر ابواب احوال شخصیه، در همه یا در اکثر ابواب فقهی، مانند معاملات به معنی الاعم، قابل اجراست. این قاعده، از جمله قواعد فقهی - حقوقی است که در فقه از جایگاهی والا برخوردار است. این قاعده، گرچه در حقوق خصوصی کاربرد چندانی ندارد، ولی بدون فایده حقوقی نیز نمی باشد. گستره قاعده در مکاتب مختلف فقهی، علاوه بر مذاهب اسلامی و الهی، شامل ادیان غیر الهی و غیر دیندار -مانند مشرکان و بت پرستان- نیز می شود. به طور کلی، باید گفت: اسلام در کنار مسائل فردی و عبادی، به قوانین اجتماعی پرداخته و رفتار اسلام با ادیان دیگر در تمام دوران، رفتاری شایسته و عادلانه بوده و بر پایبندی به عقدها و پیمان ها بین مسلمانان و غیر مسلمانان فرمان داده و بر ضرورت رعایت حقوق مربوط به احوال شخصیه ایشان، از دیرباز تأکید کرده است.
بررسی تطبیقی تأثیر پذیری ملا حسین کاشفی از آیات قرآن کریم در مقتل نویسی (روضه الشهداء)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قرآن کریم بر نقل قصه و بیان سرگذشت انبیاء و امم گذشته بسیار تاکید می کند. بهره وری از این ظرفیت خصوصا در تالیف و تحلیل حوادث تاریخی از جمله در قیام امام حسین(ع) امری لازم و ضروری است. ملا حسین کاشفی از معدود افرادی است که هنگام بیان وقایع قیام امام حسین(ع) از آیات بسیاری بهره جسته و در این باره بسیار ماهرانه و با ظرافت بسیار خاصی، ضمن استناد به آیاتی از قرآن، درصدد تحلیل و بررسی قیام عاشورا برآمده بود. شاید بتوان ادعا کرد در میان مقتل نویسان، کسی به اندازه کاشفی - که از علمای اهل سنت است- اینگونه به مقتل نگاری روی نیاورده و در مواردی هنگام تطبیق و بیان شان نزول آیات، دیدگاهی را برگزیده که مطابق دیدگاه شیعیان است. نوشته حاضر به کیفیت و روش کاشفی در بررسی و تحلیل وقایع عاشورا با استناد به آیات پرداخته و در پی پاسخ به چرایی و چگونگی استناد کاشفی به آیات است. در پرتو بررسی که صورت گرفت این نتیجه بدست آمد که انتخاب نوع آیات و تحلیل و بررسی که کاشفی در مورد آیات انجام داده، به نوعی بازگو کننده ی افکار و اعتقادات درونی کاشفی در مورد مشروعیت بخشی به خلافت خلفای سه گانه، عدم مشروعیت بخشی و طعنه زدن به حکومت بنی امیه و لزوم احترام و اکرام اهل بیت(ع) است و هدف کاشفی از ضمیمه کردن آیات به گزارش های تاریخی، تفسیر، توضیح و تایید یا نقد و بررسی یک گزارش است.
مفهوم شناسی افساد فی الارض در آیات، روایات و دیدگاه های تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«إفساد فی الأرض» به عنوان یک جرم سنگین شناخته می شود؛ زیرا مجازات آن سلب حیات است. علی رغم اهمیت موضوع، اتفاق نظر و تعریف مشخصی در خصوص مفاهیم و مصادیق این جرم در منابع فقهی و حقوقی وجود ندارد. هدف از انجام این پژوهش، کشف منظور شارع مقدس از کاربرد عبارت «فساد در زمین» بوده است. در این راستا، نصّ آیات قرآن و روایات معصومان' و نیز دیدگاه برخی از مفسران فارغ از پیرایه های فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. عبارت «فساد در زمین» در آیات و روایات در مفاهیم و مصادیق مختلفی به کار رفته است؛ از جمله تباهی، جرایم اقتصادی، نفاق، کفر، شرک، راهزنی، ظلم و بغی. در نهایت روشن خواهد شد که عنوان مجرمانه مستقلی به نام «إفساد فی الأرض» در شرع مقدس وجود ندارد؛ بلکه «محاربه به قصد إفساد فی الأرض» جرمی است که زیر مجموعه حدود قرار می گیرد.