تجاوز از حد

«بغی» واژه ای است مشترک میان سه حوزه شامل: دین، فقه و قانون. این واژه علی رغم اهمیت زیادی که در هر سه حوزه دارد، تعریف جامع و مانع، و مصادیق مشخصی در هیچ یک از آن ها ندارد. در تعاریف ارائه شده در فقه و قانون بیشتر واژگان نیاز به تعیین مصداق و تحدید حدود دارند تا از هرگونه سوءاستفاده احتمالی جلوگیری شود. در تحقیق پیشِ رو برای استخراج معنی بغی افزون بر توجه به جایگاه فقهی این واژه از آیات قرآن و روایات معصومان – علیهم السّلام – استفاده شده است. از منظر آیات و روایات و یا تفاسیر آن ها، بغی آثاری دارد و باغی مصادیقی. در برخی کاربردهای واژه «بغی»، آثار بغی جایگزین معنی آن شده است. خلاف فقه و قانون که وقوع بغی را تنها علیه امام عادل و نظام قابل وقوع دانسته اند، آیات و روایات بغی علیه هر کسی اعم از ائمه معصومین –علیهم السّلام-، خلفاء و حتی مردم عادی را محتمل الوقوع تقریر کرده اند. معنی واقعی و اساسی بغی که برخاسته از معنی ماوُضِع به آن است، عبارت از «طلب توأم با تجاوز از حد» است که بر همه کاربردهای نسبی آن در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان – علیهم السّلام- منطبق است.