مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

این پژوهش به منظور ساخت و اعتباریابی مقیاس پایداری تحصیلی، بر اساس مدل پیشنهادی ماهونی و همکاران (2014) اجرا شد. بدین منظور در سال 1394، 300 نفر و در سال 1395، 470 نفر از دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس 24 گویه ای پایداری تحصیلی را تکمیل کردند. 52 نفر از دانش آموزان نیز پرسشنامه ها ی اهمال کاری، تاب آوری تحصیلی و مقیاس پایداری تحصیلی را با فاصله زمانی یک هفته از اجرای دوم، تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی داده های سال 1394، نشان دهنده وجود سه عامل بالندگی (10 گویه)، تلاش (8 گویه) و شکست ناپذیری (6 گویه) بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی داده های سال 1395، الگوی به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی را تأیید کرد. همچنین نتایج بررسی بر اساس نظریه سؤال-پاسخ، نشان دهنده آن بود که اغلب گویه ها دارای پارامتر تمیز بالایی هستند. پایداری تحصیلی با اهمال کاری، رابطه منفی و با تاب آوری تحصیلی، رابطه مثبت معنی دار داشت. ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی مقیاس به ترتیب 0/91 و 0/83 به دست آمد. نتایج درمجموع نشان داد که مقیاس پایداری تحصیلی از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و پژوهشگران تعلیم و تربیت می توانند از آن استفاده کنند.

هدف از اجرای این پژوهش، طراحی و اعتبار یابی فرم های ارزشیابی عملکرد استادان و فرم های ارزشیابی گروه های آموزشی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل همه اعضای هیئت علمی به تعداد 312 نفر و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج به تعداد 10500 نفر بود. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه لازم 386 نفر بود که به منظور بالا بردن دقت و کاهش خطای نمونه گیری این تعداد 400 نفر (334 دانشجو و 66 عضو هیئت علمی) در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. بر اساس نتایج به دست آمده، تفکیک نکردن فرم های ارزشیابی استادان در درس های بالینی، تئوری تخصصی و عمومی، تکمیل فرم ها توسط دانشجو بدون احساس مسئولیت و حوصله، توجه نکردن به تخصص استادان در انتخاب درس ها برای ارزشیابی، نامشخص بودن وزن شاخص ها و نظرات دانشجویان، همکاران، مدیر گروه، معاون آموزشی و بازخورد ندادن نتایج ارزشیابی از مهم ترین نقاط ضعف فرم های موجود بودند. با ترکیب نظرات دانشجویان و استادان، شاخص های ارزشیابی درس های نظری، عملی، بالینی و ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی پیشنهاد شد. همچنین پیشنهاد شد که در ارزشیابی استادان به ترتیب دانشجویان ممتاز، خود استادان، مدیر گروه و همکاران گروه برای ارزیابی استادان در نظر گرفته شوند.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلم بود. این پژوهش به صورت توصیفی، تحلیلی و مقطعی اجرا شد. جامعه آماری شامل همه معلمان مقطع متوسطه شهر تبریز در سال 1395 به تعداد 2747 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. حجم نمونه بر اساس فرمول خطا و مسیرها به تعداد 340 نفر برآورد شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلمان ایلگان و همکاران (2014) بود. داده ها با نرم افزار SPSS20 و Amos24 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد که پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلم از روایی صوری و روایی محتوایی (0/87) قابل قبولی برخوردار است. در مورد پایایی، ضریب همبستگی درون رده ای بیش از 0/61 به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه، 0/97 و ضریب همبستگی آزمون- بازآزمون در دامنه 0/89- 0/65 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پنج عامل استخراج شده قادر به تبیین 77% واریانس کلی هستند. تحلیل عاملی تأییدی، نشان دهنده برازش مناسب اطلاعات با ساختار پنج مؤلفه ای بود (0/05; p < 246;  df = 435/09;  X 2 = 0/048; RMSEA= 0/98(CFI =.بر اساس نتایج، پرسشنامه کیفیت زندگی کاری معلم از کیفیت مطلوب و قابل قبولی برخوردار است؛ بنابراین از نسخه فارسی این پرسشنامه می توان در پژوهش ها به عنوان ابزار استاندارد استفاده کرد.  

هدف از اجرای پژوهش، دستیابی به روش های مطلوب ارزشیابی درس های استاندارد مهارت شاخه کاردانش در الگوی آموزش همراه با تولید بود. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی بود و به صورت سنتزپژوهی اجرا شد. در این روش با گردآوری اطلاعات از منابع مختلف (تلفیق یافته های پژوهش های پیشین با یافته های مطالعات جاری) به افزایش اعتبار داده ها برای استنتاج نتایج، اقدام می شود. داده های مورد نیاز این پژوهش با مطالعه اسنادی و اجرای پرسشنامه گردآوری شد. بررسی وضعیت موجود و تحلیل داده های به دست آمده، زمینه تدوین روش های مطلوب ارزشیابی در الگوی آموزش همراه با تولید را فراهم آورد. یافته های پژوهش نشان داد که روش های مطلوب ارزشیابی درس های استاندارد مهارت شامل مؤلفه های؛ زمینه های ارزشیابی (فرایند و نتایج)، عوامل ارزشیاب (هنرجو، هنرآموز و ارزشیاب مستقل)، مراحل ارزشیابی (تکوینی و تراکمی) و معیار ارزشیابی (شرایط و سطح قابل قبول عملکرد) است. توجه به این مؤلفه ها در اجرای صحیح فرایند ارزشیابی، می تواند در بهبود کیفیت ارزشیابی و به تبع آن بهبود کیفیت آموزش و یادگیری در الگوی آموزش همراه با تولید در هنرستان های کاردانش مؤثر باشد.

نظر به اهمیت بهزیستی دانشجویان در موفقیت تحصیلی و زندگی آنها، در این پژوهش تلاش شد تا برنامه کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی در ایران از چشم انداز نظریه بهزیستی، بررسی شود. از این رو، طی یک پژوهش توصیفی تعداد 101 شرکت کننده شامل 34 استاد و 67 دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در رشته آموزش زبان انگلیسی به روش نمونه گیری در دسترس از 28 دانشگاه سراسری ایران همکاری کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخته شامل شش عنصر بهزیستی (خرد، شجاعت، انسانیت، عدالت و میانه روی) بود. آزمون t نشان داد که میان دانشجویان پسر و دختر در برنامه کنونی، میان استادان زن و مرد در برنامه پیشنهادی و نیز میان دانشجویان و استادان در برنامه کنونی و پیشنهادی تفاوت هایی وجود دارد. از دیدگاه دانشجویان و استادان، اهمیت هر شش عنصر بهزیستی در برنامه باید بیش از آن میزانی باشد که هم اکنون دیده می شود. استادان و دانشجویان راهکارها و پیشنهاد هایی را برای افزایش بهزیستی دانشجویان ارائه کردند.

با توجه به اهمیت ارزیابی کارایی در مراکز آموزشی و دانشگاه ها، هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی کارایی دانشکده های دوازده گانه دانشگاه یزد بود که در این مطالعه، رویکرد نوین ارزیابی کارایی متقاطع آرمانی ارائه شد. جامعه پژوهش، شامل دانشکده های دوازده گانه دانشگاه یزد بود و برای بررسی از اطلاعات حاصل از فرایند مصاحبه و داده های مربوط به متغیرهای همه دانشکده ها بهره گرفته شد؛ از این رو حجم جامعه و نمونه پژوهش برابر است. نتایج ارزیابی کارایی متقاطع آرمانی دانشکده های دانشگاه یزد، نشان دهنده آن بود که دانشکده مدیریت دانشگاه یزد با بیشترین امتیاز کارایی، از نظر کارایی در رتبه اول قرار گرفته است. دانشکده های ادبیات، علوم اجتماعی و ریاضیات به ترتیب رتبه های دوم تا چهارم کارایی را کسب کردند.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی و مطالعه سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر موفقیت دانشجویان دکتری دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی با دیدی جامعه شناختی بود. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان دکتری ورودی 1392 رشته های علوم انسانی (دانشگاه های تهران، شهید بهشتی و علامه طباطبایی) به تعداد 1061 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری و فرمول کوکران برابر با 285 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس یافته های پژوهش، میزان تأثیر شاخص سرمایه اجتماعی در دانشجویان 100 درصد پایین بوده است. نتایج تبیینی نیز بیانگر این است که بین ابعاد سرمایه اجتماعی به عنوان متغیرهای مستقل (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی) با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود ندارد. رابطه متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی و پیشرفت تحصیلی تأیید شد. همچنین پیشرفت تحصیلی برحسب جنس، محل سکونت، وضعیت تأهل تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، طراحی الگویی برای تضمین کیفیت دانشگاه کارآفرین بود. پژوهش از نوع کیفی و روش آن مصاحبه بود. جامعه آماری پژوهش، استادان و اعضای هیئت علمی متخصص حوزه کارآفرینی دانشگاهی بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری با 23 نفر از آنها مصاحبه عمیق صورت گرفت. پس از گردآوری داده ها، فرایند پالایش، بازخوانی، دسته بندی و ارائه یافته ها از طریق فن تحلیل محتوای کیفی متن مصاحبه ها صورت گرفت. ملاک های ارزیابی پژوهش کیفی، شامل اعتمادپذیری (معادل روایی درونی در پژوهش کمی)، انتقال پذیری (معادل روایی بیرونی در پژوهش کمّی)، قابلیت اطمینان (معادل پایایی) و تأییدپذیری (معادل عینیت)، بررسی و بر اساس آن، روایی و پایایی پژوهش تأیید شد. بر اساس نتایج پژوهش، الگویی شامل 7 عامل (رهبری، ساختار و فرهنگ سازمانی کارآفرینانه؛ منابع مالی، انسانی و زیربنایی؛ آموزش کارآفرینانه؛ حمایت از کارآفرینی و تجاری سازی؛ همکاری و مشارکت داخلی، ملی و بین المللی؛ نظام ارزیابی کیفیت و عوامل محیطی یا زمینه ای) و 18 مقوله ترسیم شد که برای تضمین کیفیت دانشگاه کارآفرین باید مورد توجه قرار بگیرد.