مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

هدف از اجرای این پژوهش، مقایسه رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون کارشناسی ارشد بود. نمونهپژوهش، 260 نفر از دانشجویان دانشگاه رازی شامل 130 دانشجوی پذیرفته شده و 130 دانشجوی پذیرفته نشده در آزمون ارشد بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تجدیدنظر شده دوعاملی فرایند مطالعه (بیگز، کمبر و لانگ، 2001)، پرسشنامه هدف های پیشرفت (الیوت و مک گرگور، 2001) و سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت (جان، دوناهو و کنتل، 1991).روشتحلیلداده ها تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل تشخیص بود. بر اساس یافته ها در رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت، تفاوت های مهمی بین پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان وجود دارد. نتایج تحلیل تشخیص نیز نشان داد که می توان با ضریب اطمینان 3/77 پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون ارشد را بر اساس این سه متغیر پیش بینی کرد. بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت دانشجویانی که کمتر از رویکرد سطحی مطالعه استفاده کرده و هدف های پیشرفتشان مهارتی- اجتنابی، عملکردی- اجتنابی، و عملکردی- گرایشی نبوده و صفات شخصیتی وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به تجربه در آنان بالا و صفت روان رنجورخویی در آنها پایین باشد بیشتر احتمال دارد که در آزمون کارشناسی ارشد موفق شوند.

روایی نمره های حاصل از یک آزمون ممکن است به دلیل رفتارهای پاسخ دهی نابهنجار به مخاطره بیافتد. در این پژوهش با استفاده از آماره های برازش فرد  و  الگوی پاسخ آزمون ریاضی پایه هشتم مطالعه تیمز دانش آموزان کشورهای استرالیا، ایران و جمهوری کره بررسی شده است. پس از تعیین دانش آموزان با الگوی پاسخ با برازش نامناسب، تأثیر پاسخ آنها بر برآورد پارامترهای سؤال های آزمون قبل و بعد از حذف این دانش آموزان مقایسه شده است. تغییرات برآورد پارامترهای برخی از پرسش ها قابل ملاحظه بود. همچنین همسانی تعیین الگوی پاسخ دانش آموزان با دو آماره برازش فرد  و  صورت گرفت و مشخص شد بین نتایج دو آماره مذکور همسانی وجود دارد. بررسی رابطه الگوی پاسخ با برازش مناسب/ نامناسب دانش آموزان و برآورد توانایی آنها نیز انجام گرفت و مشخص شد رابطه معنی داری بین برآورد پارامتر توانایی دانش آموزان و الگوی پاسخ آنها برای آماره برازش فرد  وجود دارد ولیکن برای آماره برازش فرد  این رابطه معنی دار نبود.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی ادراک معلمان درباره طرح ارزشیابی توصیفی در مدرسه های ابتدایی بود. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارنگاری بود. شرکت کنندگان در پژوهش 32 نفر از معلمان شهر سبزوار در سال تحصیلی 96-1395 بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تجزیه وتحلیل شد. از مجموع 127 کد مفهومی یافته های این پژوهش، در کدهای محوری مربوط به دانش آموزان (راحت طلب شدن دانش آموزان، کم شدن استرس، کاهش سواد، مشخص نشدن توانایی واقعی، سردرگمی، کاهش انگیزه تحصیلی، کاهش رقابت سازنده، جمعیت زیاد) و محورهای مربوط به معلم (وقت گیر بودن، سلیقه ای عمل کردن، نبود امکان مقایسه دانش آموز با خودش، ایجاد فرصت برای معلمان کم انگیزه، دخالت مدیریت ها در ارزشیابی) و والدین نیز در محور رضایت نداشتن و آگاهی والدین قابل ترسیم است. نتایج پژوهش نشان داد که طرح ارزشیابی توصیفی دارای ضعف هایی است که می توان این ضعف ها را در رابطه با اثراتی که بر دانش آموز، معلم و والدین دارد، بیان کرد.

هدف اصلی از اجرای این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت تدریس در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به صورت ترکیبی- اکتشافی متوالی و با استفاده از دو روش پیمایشی و تحلیل مضمون انجام گرفت. جامعه آماری بخش کیفی اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشکده بهداشت بودند که از طریق مصاحبه با 26 مشارکت کننده صورت پذیرفت. تحلیل مضامین از طریق کدگذاری باز و محوری انجام گرفت. نتایج این بخش نشان داد که مؤلفه های تأثیرگذار بر کیفیت تدریس استادان شامل 4 مضمون اصلی: مهارت های آموزشی، دانش پژوهی، و مهارت های بین فردی و ارتباطی، ویژگی های فردی و حرفه ای استادان و 20 زیرمضمون است. جامعه آماری بخش کمی، شامل دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد که در سال 97- 96 مشغول به تحصیل بودند و نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 225 نفر برآورد شد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و با بهره گیری از روش های آماری تحلیل عاملی تأییدی و t تک گروهی تحلیل شد. یافته های بخش کمی بیانگر آن است که از بین مؤلفه های شناسایی شده، مهارت های بین فردی و ارتباطی استادان، مهم ترین مؤلفه کیفیت تدریس از دیدگاه دانشجویان است.

 هدف از اجرای این پژوهش، طراحی الگوی شایستگی معلمان شیمی بود و با روش آمیخته انجام گرفت. بخش کیفی با اجرای دیکوم، شایستگی های معلمان شیمی، مشخص و با مصاحبه و نشست تخصصی، ابعاد و مؤلفه های آن تعیین شد. جامعه آماری، خبرگان آموزش شیمی به تعداد ده نفر بود که با روش نمونه گیری هدفمند برای دیکوم انتخاب شدند. با مصاحبه و نشست تخصصی، ابعاد شایستگی، تعیین و سپس الگوی شایستگی طراحی و برای تأیید آن، پرسشنامه تدوین شد. روایی آن با نظرات متخصصان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 918/0 به دست آمد. جامعه آماری بخش کمی، 186 معلم شیمی در استان زنجان بود که با روش تصادفی و جدول مورگان، 144 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. با گرد آوری پرسشنامه و تحلیل داده ها با نرم افزار LISREL، با آزمون تحلیل عاملی تأییدی، روایی سازه تأیید شد. مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود و رابطه معنی داری میان متغیرهای آشکار و سازه های پنهان (ابعاد) به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد: شایستگی معلمان شیمی در حوزه دانش و مهارت شامل شش بُعد مدیریتی، فناوری - پژوهش، دانش موضوعی، فرهنگی، تدریس حرفه ای و دانش تربیتی و در حوزه نگرش و صفات رفتاری، شامل سه بُعد فردی، رفتاری- اجتماعی و حرفه ای است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی دستاوردهای یادگیری مورد انتظار مقطع دکتری رشته مدیریت آموزشی اجرا شده است. مشارکت کنندگان پژوهش شامل 11 تن از اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاهی از دانشکده های علوم تربیتی و روان شناسی شهر تهران (تهران، شهید بهشتی، خوارزمی) و 5 نفر از کارفرمایان (از حوزه های بانکداری، صنعت نفت، خودروسازی و صنایع غذایی) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع کیفی بوده و داده های مورد نیاز از طریق فرم مصاحبه نیمه ساختاریافته، گردآوری شد و با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش 4 حوزه کلی (آموزشی- دانشگاهی، سازمانی- مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی، انسانی، 17 زیرمجموعه و 70 دستاورد یادگیری را نشان داد.

این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی بیرونی دانشگاه قم بر اساس دو شاخص وضعیت اشتغال و ادامه تحصیل انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیگیری و رویکرد آن کاربردی است. جامعه پژوهش فارغ التحصیلان دوره کارشناسی دانشگاه قم طی سال های 1391 تا 1393 به تعداد 3056 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم طبقات، 249 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی ابزار پیش از اجرا مورد تأیید متخصصان قرار گرفته است. پایایی ابزار نیز به روش آلفای کرونباخ 89/0 برآورد شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون مجذور کای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نرخ اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه قم 3/25 درصد و نرخ اشتغال پسران به طور معنی دار بیشتر از دختران است (01/0p <). نرخ اشتغال مرتبط فارغ التحصیلان دانشگاه قم حدود 70 درصد است. نرخ پذیرفته شدن فارغ التحصیلان دانشگاه قم در مراکز آموزش عالی حدود 80 درصد است. نرخ پذیرش در دوره کارشناسی ارشد 90 درصد و در دوره دکتری 10 درصد است. بین نرخ های ذکر شده با دانشکده و جنس در بقیه موارد ارتباط معنی دار وجود ندارد (05/0P>). درمجموع هرچند نرخ پذیرفته شدن فارغ التحصیلان و نرخ ادامه تحصیل وضعیت مناسبی داشت اما نرخ اشتغال وضعیت مناسبی ندارد و کارایی بیرونی مطلوب نیست. اتخاذ تصمیم های مناسب همچون بازنگری در رشته ها و غنی سازی آنها و بازنگری در جذب رشته های مختلف به منظور کاهش بیکاری ضروری است.