مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت خدمات مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی در استان گیلان با استفاده از مدل تحلیل شکاف (SERVQUAL) که ابزاری برای اندازه گیری کیفیت خدمات و تجزیه و تحلیل شکاف های موجود بین انتظارات و ادراکات دریافت کنندگان خدمات (دانشجویان) است، انجام گرفته است. این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. برای تعیین روایی ابزار از پرسشنامه و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. جامعه پژوهش همه دانشجویان مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی استان گیلان بودند، و نمونه ای با حجم 384 نفر، پرسشنامه  را تکمیل نمودند. روش نمونه گیری بر حسب جنسیت دانشجویان، طبقه ای و در انتخاب نهایی برای تکمیل پرسشنامه، تصادفی ساده بود. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آماری آزمون رتبه بندی فریدمن و آزمون تی جفتی[1] می باشد. نتایج این مطالعه نشان داد انتظارات دانشجویان در تمامی ابعاد خدمت برآورده نمی شود. لذا پاسخگویی، بهبود فرایندهای انجام کار، بهبود فضاها و امکانات آموزشی و توجه به سایر ابعاد در برنامه ریزی ها می تواند نقش مؤثری در ارتقای کیفیت خدمات آموزشی داشته باشد.

طرح ارزشیابی توصیفی بر ساحت های مختلف تربیتی تأثیرات مهمی داشته است. هدف این تحقیق بررسی تجربه های معلمان مدارس ابتدایی از اجرای طرح ارزشیابی توصیفی و نوع تحقیق کیفی است. جامعه آماری شامل 1650 نفر از معلمان شهر سنندج بود که با نمونه گیری تئوریک تعداد 224 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه گردآوری شد و به روش تحلیل زمینه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نگاه معلمان در نظام ارزشیابی سنتی، نمره برای دانش آموزان همانند تقویت کننده ای مثبت عمل می کرد که در نظام کیفی به این مسئله توجهی نشده است. معلمان سه مشکل ابزارهای ارزشیابی توصیفی را شامل عدم دقت، وقت گیر بودن و نیاز به تمرین برای پر کردن فرم ها دانسته اند (ابزارهای ارزشیابی). نامناسب بودن فضا و امکانات مدرسه برای اجرا و عملیاتی کردن طرح (جوّ کلاسی)، قرار گرفتن معلم در جایگاهی ضعیف در مقایسه با ارزشیابی سنتی (جایگاه معلم) و نیاز به تدارکات و همچنین تمهیداتی در جهت اجرای بهتر طرح (تدارکات) و سرانجام عدم توجیه و ناآگاهی والدین باعث سردرگمی و در پی آن ایجاد انتظارات نابجا در والدین شده است (نگاه والدین). 

هدف این پژوهش ساخت و رواسازی پرسشنامه چند عاملی انگیزش تحصیلی بود که ابعاد مختلف انگیزشی را در این دانش آموزان بررسی می کند. روش: جامعه آماری پژوهش همه دانش آموزان سال اول مقطع متوسطه اول شهر سمنان بودند. 580 دانش آموز به شیوه تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه چند عاملی انگیزش تحصیلی سمنان را تکمیل کردند. اندازه های مؤلفه های آموزشی مانند نمره انضباط، فراونی غیبت از مدرسه و معدل دانش آموزان جمع آوری شد. همبستگی عامل ها، مؤلفه های آموزشی و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روان سنجی و تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی مدل اندازه گیری و ساختار روابط درونی گویه ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد در مقایسه با چهار مدل رقیب، یک مدل نه عاملی با پرسشنامه چند عاملی انگیزش تحصیلی سمنان برازنده بود. رابطه عامل های انگیزشی با مؤلفه های آموزشی در جهت مورد انتظار بود. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که پرسشنامه چند عاملی انگیزش تحصیلی سمنان ویژگی های روان سنجی مناسبی دارد و می تواند به عنوان ابزاری تشخیصی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد. 

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش آشنایی کارکنان با سازمان بر کاهش اختلاف نظرهای کارکنان و مدیران در ارزیابی عملکرد است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل همه کارکنان دانشگاه تبریز به تعداد 470 نفر است که از میان آنها 140 نفر به روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون تی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون، تحلیل و در نتیجه مشخص شد که: 1- بین میزان آشنایی کارکنان با سازمان و میزان اختلاف نظر مدیران و کارکنان در ارزیابی عملکرد ارتباط معنی داری وجود دارد. 2- بین میزان آشنایی کارکنان از سازمان با خودارزیابی کارکنان و ارزیابی مدیران از کارکنان ارتباط معنی داری وجود دارد. 3- بین خودارزیابی کارکنان و ارزیابی مدیران از آنان تفاوت وجود دارد. 4- بین زنان و مردان در خودارزیابی تفاوتی وجود ندارد. 5- ارزیابی مدیران از کارکنان بر حسب جنسیت متفاوت است. 6- میزان آشنایی کارکنان با ساختار، قوانین و مقررات سازمانی بیشترین نقش را در کاهش اختلاف نظر مدیران و کارکنان در ارزیابی عملکرد دارد. 

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت موجود دانشگاه شهید بهشتی بر اساس استاندارد بین المللی IWA2: 2007 صورت گرفته است. استاندارد مذکور به منظور یاری رساندن به سازمان های آموزشی که قصد به کارگیری سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001: 2000 را دارند، ارائه شده است. پژوهش حاضر به روش کمّی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای دانشگاه شهید بهشتی (مدیران، اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشکده ها) بود که از بین اعضای دانشگاه 265 نفر به صورت تصادفی و طبقه ای نسبتی انتخاب گردید. پرسشنامه محقق ساخته حاصل از الزامات و مصادیق اجرا شد. طبق یافته های پژوهش، وضعیت موجود دانشگاه شهید بهشتی در تمامی بند های استاندارد IWA2: 2007 در سطح نسبتاً مطلوب ارزیابی شد. بهبود وضعیت موجود و استقرار استاندارد بین المللی IWA2: 2007 در دانشگاه شهید بهشتی مستلزم آمادگی در زمینه های مختلف نظیر آموزش و بهسازی نیروی انسانی، تعهد مدیران و کارکنان و اطلاع رسانی مناسب است. 

هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان بود. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانشجویان دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 1220 نفر از آنها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های میدانی از پرسشنامه بازپاسخ استفاده شد و داده های گردآوری شده نیز با استفاده از روش فرایند چرخ های تحلیل مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از روایی صوری و نظر داوران و متخصصان کلیدی نیز روایی و پایایی پرسشنامه مذکور مورد تأیید قرار گرفت. سؤالات تحقیق با استفاده از روش آماری خی دو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تخصص، شخصیت، رابطه متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس به ترتیب به عنوان مؤثرترین تا کم اثرترین عوامل بر ارزشیابی دانشجویان از اساتید به شمار می آیند. البته دیدگاه دانشجویان دختر و پسر درباره پنج عامل مذکور متفاوت است. همچنین این نتیجه به دست آمد که بین تأثیر عوامل پنجگانه تخصص، شخصیت، رابطه متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس در ارزشیابی دانشجویان از اساتید خود در دانشکده های مختلف نیز تفاوت وجود دارد. 

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه پیشگیریپنسیلوانیا بر خوش بینی، رضایت از زندگی و تجربه های هیجانی مثبت و منفی دانشجویان انجام شد. روش: در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با پی گیری، شصت دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش به آزمون تجدیدنظر شده جهت گیری زندگی (LOT-R، اسچیر، کارور و بریگز، 1994)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (DASS، لاوی باند و لاوی باند، 1995)، برنامه عاطفی مثبت و منفی (PANAS، واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس رضایت از زندگی (SWLS، دینر، ایمونس، لارسن و گریفین، 1985) پاسخ دادند. در هفت جلسه دو ساعته آموزش برنامه پیشگیری پنسیلوانیا به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که در کوتاه مدت و بلند مدت برنامه مداخله ای در افزایش میزان خوش بینی، سطح رضامندی از زندگی و عاطفه مثبت و در کاهش میزان افسردگی، اضطراب، تنیدگی و سطح عاطفه منفی دانشجویان موثر بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر از نقش تعیین کننده آموزش تاب آوری به کمک تقویت تفکر خوش بینانه، بهبود مدیریت هیجانی و مهارت های روابط بین فردی، برای کمک به تحقق ایده ایمن سازی روانی فراگیران به طور تجربی حمایت کرد.