مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

هدف: مرکز سنجش به عنوان ابزاری انعطاف پذیر و معتبر طی بیش از یک سده ی گذشته برای اهداف مختلفی ازجمله اهداف مدیریتی و نظامی مورداستفاده قرار گرفته است. به رغم ظرفیت شگرف مراکز سنجش، شناخت کافی در خصوص نحوه و میزان استفاده از این مراکز در حوزه آموزش وجود ندارد؛ لذا این پژوهش باهدف مرور منظم پیشینه موجود درباره کاربست مرکز سنجش در آموزش و نتایج حاصل از آن انجام شده است.روش پژوهش: این مقاله، مرور منظمی از پیشینه کاربست مرکز سنجش در آموزش و نتایج حاصل از آن است. به منظور انتخاب مقالات مرتبط، پنج پایگاه اطلاعات علمی شاملScienceDirect, SAGE, JSTOR Springer,  و  ERICمورد جستجو قرار گرفتند. پس از خارج کردن مقالات نامتناسب با هدف پژوهش، مرور کامل بر روی 28 مقاله باقی مانده انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد استفاده از مرکز سنجش در آموزش با سه هدف کلی پیش بینی عملکرد، انتخاب و توانمندسازی افراد انجام شده است. همچنین مشخص شد مرکز سنجش در نیل به اهداف خود در غالب پژوهش های انجام شده، موفق بوده است.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد مرکز سنجش، ابزاری معتبر و روا برای دستیابی به اهداف پژوهش هایی است که از آن در حیطه آموزش استفاده کرده بودند و می تواند برای سنجش طیف گسترده ای از فعالیت های آموزشی ازجمله پیش بینی عملکرد متقاضیان ورود به دوره های آموزشی یا دانشجویان، انتخاب مدیران آموزشی، انتخاب متقاضیان ورود به دوره های آموزشی یا دانشجویان، توانمندسازی آن ها و توانمندسازی و پیش بینی عملکرد مدیران آموزشی مورداستفاده قرار گیرد.

هدف: هدف اصلی تحقیق حاضر اعتبارسنجی پرسشنامه  برنامه درسی پیوندیافته (فانگ، 2017) در سه حوزه علوم پایه، مهندسی و انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان است. روش پژوهش: روش پژوهش از نوع کمی و با راهبرد پیمایشی است. جامعه آماری برای این پژوهش کلیه استادان سه دانشکده علوم پایه، علوم مهندسی و علوم انسانی با حجم کل 483 نفر است که 112 نفر به عنوان نمونه به صورت طبقه ای انتخاب شدند. محققان پس از ترجمه نسخه اصلی انگلیسی پرسشنامه توسط دو نفر متخصصِ رشته ترجمه، پس از مشورت با اساتید علوم تربیتی در مورد نسخه نهایی توافق حاصل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS26  و جهت برازش مدل اندازه گیری از مدل معادلات ساختاری SmartPLS3  نیز استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از مدل نشان داد که چارچوب برنامه درسی پیوندیافته با هفت عامل اصلی از نظر ارزیابی مدل اندازه گیری که با شاخص های آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، روایی همگرا و واگرا اندازه گیری شد مطلوب، مناسب و قوی است؛ همچنین از نظر مدل ساختاری که از طریق شاخص های Z و R2 ، Q2  اندازه گیری شد نیز چارچوبی قوی داری دارد. نتیجه گیری: پرسشنامه برنامه درسی پیوندیافته ابزاری مناسب برای پژوهش های ایرانی بافت آموزش عالی می باشد. 

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی ضعف ها، چالش ها، و راهکارهای بهبود فرایند اجرای ارزشیابی توصیفی از دیدگاه معلمان مدارس ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش: در این پژوهش، رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمونی استفاده شد و  برای گردآوری اطلاعات نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته به کار رفت. مشارکت کنندگان پژوهش 25 نفر از معلمان ابتدایی شهرستان طارم در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که بر اساس اشباع نظری، و با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از تکنیک های تحلیل مضمونی همچون دسته بندی اطلاعات، کدگذاری، استخراج و ترکیب مضامین استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش در رابطه با چالش های ارزشیابی توصیفی، 9 مضون اصلی؛ شامل رویکرد سهل انگارانه نسبت به ارزشیابی، حذف رقابت سازنده، ازدحام کلاس های درسی، عدم تغییر در نگرش معلمان، توجیه نبودن والدین ، کاهش انگیزه دانش آموزان برتر، عدم تناسب بین محتوا و رویکرد ارزشیابی، ابهام در معیارهای ارزشیابی پایانی، و تغییر نامطلوب شرایط تکرار پایه شناسایی شد. همچنین در رابطه با راهکارهای بهبود ارزشیابی توصیفی 6 مضمون اصلی شامل افزایش طیف های امتیازدهی، بهره گیری از رویکرد کمی در ارزشیابی پایانی، متناسب سازی محتوا ، کاهش ازدحام کلاس ها، آموزش مستمر معلمان و تنوع در رویکرد ارزشیابی توصیفی برای پایه های مختلف تحصیلی شناسایی شد. نتیجه گیری: ارزشیابی توصیفی هم از نظر فراهم نمودن شرایط مورد نیاز و هم از لحاظ اجرا با چالش ها و مشکلاتی مواجه است که اثربخشی آن را به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار داده است و رفع نمودن این چالش ها از طریق راهکارهای دقیق و کارآمد ضروری است.

هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی و شناسایی ابعاد و مولفه های الگوهای برنامه ریزی درسی راهبردی دانشگاهی است.روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در زمره پژوهش های کیفی است که در آن از روش فراترکیب استفاده شده است، روش فراترکیب با استفاده از روش سندلوسکی و باروسو انجام شد، برای تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده است.یافته ها: یافته های پژوهش به شناسایی 17 مولفه و دسته بندی آن در قالب چهار بُعد، فرهنگی اجتماعی شامل: فرهنگ مشارکتی، کنشگری اعضای هیأت علمی، پذیرش و باور به تغییر برنامه های درسی و اصلاح؛ بعد ساختاری شامل :تفاهم، تدوین بیانیه رسالت، تحلیل ارزش های سازمانی، تدوین چشم انداز، تعیین اهداف کلی برنامه، الویت بندی، تدوین راهبردها؛ بعد محیطی شامل: محیط درونی، محیط داخلی، محیط زمینه ای، محیط تعاملی؛ و بعد مدیریتی اجرایی شامل: تصمیم گیری، تدوین برنامه اجرایی، ارزیابی/ اصلاح و پایش منجر گردید.نتیجه گیری: نتایج نشان داد توجه به ابعاد و مولفه های الگوهای برنامه ریزی درسی دانشگاهی که برگرفته از ارزش ها، مأموریت ها، چشم اندازها و پویایی های محیطی است، برنامه ریزی مناسب برای اجرای راهبردهای متناسب را محقق می سازد تا مبنایی برای پژوهشگران و دست اندرکاران در راستای بازنگری و اصلاح برنامه ریزی درسی نظام آموزش عالی باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد رهبری الکترونیک در سیستم آموزشی با تاکید بر شرایط بحرانی انجام شده است. روش پژوهش: روش پژوهش کمی است. شرکت کنندگان بخش اول مدیران  آموزش و پرورش و اساتید دانشگاه که در این حوزه فعالیت داشتند که به روش نمونه گیری هدفمند  و اشباع نظری، 40 نفر انتخاب شدند در بخش دوم شرکت کنندگان کارشناسان ستاد آموزش و پرورش بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران 101   انتخاب شدندابزار گرداوری داده ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن تایید شد در تحلیل داده ها از روش دلفی و روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد مؤلفه های آموزش، توانمند سازی در شرایط بحرانی، امنیت شغلی و روحی، عواملی داخلی موثر در اجرای راهبرداها، عوامل بیرونی، بهره وری آنلاین و مجازی و توانمند سازی منابع انسانی ابعاد رهبری الکترونیک در سیستم آموزش با تاکید بر شرایط بحرانی هستند همچنین مولفه آموزش بر شناسایی ابعاد رهبری الکترونیک در سیستم آموزشی ، ابعاد رهبری الکترونیک بر توانمند سازی در شرایط بحرانی، امنیت شغلی و روحی در شرایط بحرانی موثر است، عواملی داخلی موثر در اجرای راهبرداها بر شناسایی ابعاد رهبری الکترونیک در شرایط بحرانی و همچنین شناسایی ابعاد رهبری الکترونیک در سیستم آموزشی بر عوامل بیرونی در شرایط بحرانی، بهره وری آنلاین و مجازی و توانمند سازی منابع انسانی تاثیرگذار است نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که  اداره آموزش و پرورش با توجه به فلسفه وجودی آن یکی از ارکان اساسی کشوراست. نیازبه زیرساخت هایی داردکه در جهت بهبود آموزش های لازم به کارکنان گام  بردارد و دربکارگیری خدمات الکترونیک دچار مشکل نشوند.

هدف: خوانش پریشی یا نارساخوانی رایج ترین اختلال یادگیری در کودکان مدرسه ای است که به دقت مطالعه و بررسی شده است. این بیماری با اختلال بارزی در رشد و پیشرفت مهارت خواندن توصیف می شود. پژوهش حاضر به منظور تدوین و بررسی روایی سازهی پرسش نامه ی آگاهی معلمان از نارساخوانی (TAD) انجام شد.روش پژوهش: پرسش نامه ی حاضر تهیه و بین 416 معلم ابتدایی در مدارس دولتی استان خراسان رضوی که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، توزیع شد. برای اثبات درستی ساختار آزمون، از نرم افزار SPSS جهت انجام تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) و برای برآورد عامل پذیری ماتریس میان همبستگی از دو آزمون کفایت نمونه گیری کایزر- مایر- اولکین (KMO)و آزمون کروی بودن بارتلت استفاده شد. جهت انجام تحلیل عاملی تأییدی (CFA) نیز از نرم افزار LISREL استفاده شد.یافته ها: نتیجه ی آزمون ها نشان داد که مدل عاملی مناسب بوده است. همچنین، نتیجه ماتریس سازه ی چرخشی نشان داد که دانش و شناخت معلمان از مشکلات مربوط به سطح پایین پردازش، مشکلات واژگانی، نداشتن تمرکز و مشکلات رمزگشایی واژگان در دانش آموزان چهار عامل اصلی موجود در این آزمون است.نتیجه گیری:  پرسش نامه ی آگاهی معلمان از نارساخوانی تدوین شد و روایی سازه ی آن مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آماری به دست آمده بررسی شد که نشان داد پرسش نامه ی تهیه شده دارای پایایی و روایی و اعتبار مناسب جهت سنجش آگاهی معلمان از نارساخوانی می باشد. در نهایت مفاهیم ضمنی ارائه گردید.