درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۷٬۴۲۱ تا ۱۷٬۴۴۰ مورد از کل ۷۹٬۳۳۶ مورد.
۱۷۴۲۱.

شاخصه سنجی دیدگاه قرآن کریم در آسیب شناسی فرهنگی با تاکید بر فرهنگ عصر نزول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 169 - 198

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی فرهنگی شاخصه های فرهنگی مبنای آسیب شناسی فرایند آسیب شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۴۳
راهیافت به نگره فرهنگی تمدنی قرآن کریم، مستلزم درک نگاه اصیل آن کتاب با لحاظ خاستگاه وحیانی آن در ابعاد اجتماعی از جمله فرهنگ است. مسئله پژوهش حاضر آن است که آسیب شناسی فرهنگی در قرآن دارای چه شاخصه هایی در برابر نگاه انسانی فرهنگ شناسان است؟ یافته ها: شاخصه های مبنایی: علم الهی منبع اصلی آسیب شناسی، فرهنگ اسلامی معیار آسیبشناسی، عقل انسان معیار آسیب شناسی، آسیب شناسی بر مبنای انسان شناسی قرآنی، همسان نگری به نقش فردی و جمعی در آسیبها و لحاظ زمینه های مقدم بر اراده انسان. شاخصه های فرایندی: شناساندن زمینه درونی آسیبها، بازنمایی برنامه ریزی فرهنگی دشمن، پیش بینی آسیبهای قطعی و محتمل، آسیب شناسی به موازات تولید فرهنگی، پیوستگی نظام طبیعت و آسیبهای فرهنگی و واقع نمایی در بیان آسیبها. در نتیجه آسیب شناسی فرهنگی در نگاه قرآن، هم از حیث بستر بروز آسیبها و هم از جهت مسیر شناخت آسیبها، متفاوت از نگاه انسانی در نگره فرهنگی است.
۱۷۴۲۲.

خیال به مثابه نفس حیوانی بازشناسی قوّه خیال نزد صدرالمتألهین در پرتوی تبیین مبانی و تحلیل کارکردها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: آیین حکمت سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 99 - 122

کلیدواژه‌ها: صدرالمتألهین انسان شناسی قوای نفس خیال نفس حیوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۶۲
قوّه خیال در فلسفه ابن سینا و تابعان وی، «خزانه» صوَری معرفی می شود که جزئی است و به وسیله حسّ مشترک ادراک شده است؛ در مقابل، صدرالمتألهین در مقام تعریف قوّه خیال، دو دیدگاه متفاوت، ولی منسجم و منطقی ارائه کرده که با تحلیل روش شناختی وی در مباحث نفس، قابل استنتاج و توصیف است. مسئله اساسی پژوهش جاری، توصیف نظریه واقعی صدرالمتألهین در مسئله چیستی خیال و سپس مقایسه آن با دیدگاه رایج مشائیان، به منظور کشف نقاط اشتراک و افتراق حقیقی این دو دیدگاه است. یافته اصلی که براساس روش تحلیلی منطقی و با تکیه بر روی آورد تحلیل گزاره ای و سیستمی عبارات صدرالمتألهین در دو مقامِ «تبیین مبانی شناخت قوّه خیال» و «ارائه کارکردهای این قوّه» به دست آمده است، حاکی از اتخاذ دو رویکرد از سوی صدرا در تعریف قوّه خیال است. وی در ابتدای مباحث نفس شناسی و قوای آن، تابع دیدگاه مشهور مشائیان است و پس از آن و در فرایندی تعالی گونه و با ابتنا بر امکان تشکیک در قوای نفس، دیدگاه دیگری را در بازشناسی قوه خیال ارائه می دهد. صدرالمتألهین خیال را به مثابه نفس حیوانی و فصل حقیقی انسان در مرتبه حیوانیّت معرّفی می کند که خود بر قوّه انگاری هریک از مراتب سه گانه نفس انسانی در نظام فلسفی وی مبتنی است.
۱۷۴۲۳.

نقش بیماری صرع منجر به رفتار مجرمانه بر درجات مسئولیت کیفری

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۹ 5-33

کلیدواژه‌ها: صرع رفتار مجرمانه مجازات مسئولیت کیفری درجات جرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۲۹۱
صرع اختلالی جسمی است که با یک علت عصبی در مغز شروع می شود و خود را با تشنجات مکرر در یک دوره زمانی نشان می دهد. آسیب قشرهای مختلف مغز که می تواند منجر به بروز انواع مختلفی از بیماری های صرع شود تغییرات و تاثیرات موثر بر جسم و روان فرد می گذارد به گونه ای که موجبات خشونت، پرخاشگری و انحرافات اجتماعی را در شخص ایجاد می نماید. و همین سبب بروز اعمال مجرمانه از سوی وی می گردد. با توجه به بالابودن موارد بیماری در سنین فعال جامعه و تاثیرات نامطلوب آن بر زندگی افراد، شناسایی بهتر و بررسی دقیق تر این بیماری و شناخت نقش بیماری صرع منجر به رفتار مجرمانه بر درجات از اهداف این پژوهش می باشد. از منظر سیاست جنایی رویکرد مقابله ای با بیماران صرع باید مبتنی بر پاسخ های افتراقی باشد و اینکه قانونگذار تمامی بیماری هایی که به نوعی موجب اختلال اراده می شوند را در قالب جنون مطرح کرده و ابتلای به آن را موجب فقدان مسئولیت کیفری دانسته است، در حالی که در این زمینه باید قانونگذار قائل به درجه بندی باشد تا ذهن قضات محترم آثار همه بیماری ها را لحاظ کند.
۱۷۴۲۴.

معناشناسی و تأویل باطنی «ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُم»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 27-46

کلیدواژه‌ها: آیه 29 حجّ قضای تفث معناشناسی تفث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۰ تعداد دانلود : ۵۵۳
قرآن کریم در آیه 29 حج، به حاجیان چنین دستور داده است: «ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتیق». در چیستی معنای «قضای تفث» نظرهای مختلفی از سوی مفسران إرائه شده است. این مقاله بر آن است تا به روش توصیفی تحلیلی معنای «قضای تفث» را در آیه مزبور بررسی و تحلیل نماید و مشخص سازد که دیدگاه مفسران و واژه شناسان تا چه میزان مبتنی بر معناکاوی دقیق در واژه «تفث» است و با بررسی روایات تفسیری و تأویلی، منظور تفسیر آیه و تأویل آن و تأویل های نقل شده در روایات را مبنی بر «قضای تفث» به معنای گرفتن ناخن، چیدن موی و ... و نیز دیدار إمام در حج، را تبیین کند. بررسی ها نشان از آن دارد که معنا نمودن قضای تفث به إزاله آلودگی دقیق نیست و معنای باطنی دیدار إمام، مبتنی بر گونه ای از تأویل است.
۱۷۴۲۵.

تمثیل همراهان پیامبر(ص) به گیاه بالنده در بررسی تطبیقی قرآن و أناجیل أربعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 47-68

کلیدواژه‌ها: تمثیل قرآنی أناجیل أربعه همراهان رسول گیاه بالنده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۵۳۵
در فراز «... وَ مَثَلُهُمْ فیِ الانجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطأَهُ فازَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَی عَلیَ سُوقِه ...» در آیه 29 سوره فتح همراهان پیامبر(ص) به گیاه بالنده تمثیل شده اند. مطابق ادعای فراز مذکور باید فقراتی مشتمل بر تمثیل مشارالیه آیه در إنجیل وارد شده باشد. پیجویی برای دستیابی به چنین فقراتی در أناجیل، در تاریخ تفسیر توسط انگشت شماری از مفسران عمدتاً معاصر انجام و به اشارات اجمالی منتج شده است. تتبع گسترده و مستقیم تمثیل مذکور نشان داد علی رغم مسأله تحریف، فقراتی در أناجیل فعلی موجودند که می توانند در غایت انطباق مشارالیه تمثیل قرآنی قلمداد شوند. این فقرات به گونه ای اعجاب آور در سه انجیل لوقا، متی، مرقس با اختلاف های جزئی حفظ و تکرار شده اند! بررسی تفسیری و تطبیقی تمثیل قرآنی با فقرات قابل قبول از أناجیل، کاشف از وجود اشتراک ها و افتراق هایی است. توجه به بعد فردی سیر و حرکت دیندار، أصل تشبیه رشد معنوی انسان به رویش گیاه بالنده، نائل شدن از قلت و ضعف به قدرت و استحکام از موارد مشترکند. تصریح به نام مبارک «محمد»(ص) و همراهانش (قرآن)، توجه به بعد اجتماعی دین (قرآن)، بحث ملکوت و پادشاهی الهی (إنجیل) و اشتمال تمثیل بر غیردینداران (إنجیل) از مفترقاتند.
۱۷۴۲۶.

راهبردی ویژه در بررسی مسئله امامت و اثبات آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۸ 127-140

کلیدواژه‌ها: امامت ولایت تشریعی دلیل عقلی دلیل نقلی دلیل ویژه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۲ تعداد دانلود : ۴۳۷
مسئله اصلی این مقاله، ارائه شیوه ای ویژه در اثبات امامت است. امامت حضرت علی (ع) با ادله نقلی، اعم از آیات و روایات متواتر و امامت دیگر ائمه (ع) از راه ادله نقلی اثبات می شود. اما از نظر نگارنده، اثبات امامت هر یک از امامان معصوم(ع)، راهها و شیوه هایی غیر از ادله نقلی نیز دارد. این ادله بسیار است و می توان به روش های گوناگونی برای اثبات امامت آن حضرات استدلال کرد. مجموع استدلال های اقامه شده یا استدلال هایی که قابل ارائه است یا نقلی اند یا عقلی. می توان از راه دلیل عقلی به شیوه عقلی مستقل و شیوه عقلی غیرمستقل استدلال هایی پرشماری اقامه کرد. در این نوشتار با استفاده از آسان ترین استدلال های عقلی، به واکاوی و اثبات مسئله اصلی می پردازیم. آشکار است که بحث درباره ولایت، به دلیل نقش ویژه آن در حیات انسانی و علوم اسلامی، ضروری و البته کاربردی است.
۱۷۴۲۷.

مؤشرات الغایه الأخلاقیه فی مذهب علی(ع) الأخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الثانیه ربیع و صیف ۱۳۹۸ (۱۴۴۰ق) العدد ۲ (المتوالی ۴) 41 - 48

کلیدواژه‌ها: الغائیه الأخلاقیه الأخلاق العلویه نهج البلاغه الأخلاق المعیاریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۵۷
یعتبر نهج البلاغه وتعالیمه السامیه ساحه أخلاقیه. وتستند جمیع کلمات الإمام علی (ع) فی مختلف المواقف إلى جوهر الأخلاق والعقل. وقد أثیرت قضایا الاهتمام بالغایه ونتائج الأمور الأخلاقیه فی العدید من الحالات من نهج البلاغه. وبالنظر إلى أن الغایه الأخلاقیه هی من النظریات الأخلاقیه المعیاریه التی تبحث عن معیار القیم الأخلاقیه فی نتائج الفعل الخلقی، ومن خلال التحقیق فی المدرسه الأخلاقیه للإمام نلاحظ أن توجد للغایه مؤشرات یمکن أن ترتبط بوجود العلاقه بین الواجبات الأخلاقیه وثمار أفعال الواجبات وضروره تلک الأفعال والنزعه الأخرویه التی تشمل التدقیق فی الاعمال والثواب والعقاب. ومن ناحیه أخرى، مع المفاهیم الأخلاقیه الغائیه فی نهج البلاغه، لم یلجأ الإمام أبدًا لأیه مخالفات لکسب المزید من الأرباح. فی هذه المقاله، سنستعین بالمنهج الوصفی لفحص العوامل المذکوره فی کلام الإمام علی (ع) من وجهه نظر نهج البلاغه.
۱۷۴۲۸.

تأثیر فضای مجازی بر تربیت دینی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۵, Issue ۱۶, Winter ۲۰۱۹ 11 - 23

کلیدواژه‌ها: تربیت تربیت دیی کودکان فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۶۶۰
فضای مجازی- اینترنت- نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی است. تأثیرات و پیامدهای مثبت و منفی فضای مجازی به عنوان یک پدیده نوین در اجتماعات انسانی همواره در حال گسترش است. فضای مجازی موقعیتی است که نگهداری و نقل و انتقال اطلاعات بسیار ارزان و ساده انجام می شود؛ از این جهت برای فضای تربیتی و اخلاقی جامعه، هم تهدید محسوب می شود و هم به نوعی فرصت به شمار می رود. در این فضای چالشی باید برای تبدیل تهدید به فرصت یا برای کاهش تهدیدها در مقابل فرصت ها- فعالانه- وارد عرصه تولید و انتقال اطلاعات شد. در عصر حاضر که فضای مجازی جهان را به دهکده ای کوچک مبدل کرده است و مردم جهان را از قسمت های مختلف با فرهنگ ها و باورهای متفاوت، به همدیگر مرتبط می کند، مباحث تربیتی فرزندان با چالش هایی روبه رو شده است. در مقابل یکی از ابزارهای کارآمد به منظور حفظ و احیای اعتقادات و تربیت اسلامی، فضای مجازی است. هدف از انجام این پژوهش بررسی ابعاد و ظرفیت های موجود در فضای مجازی در جهت تربیت فرزندان بوده است. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی در صدد بررسی و تبیین ابعاد گوناگون فضای مجازی و تربیت از حوزه تربیت اسلامی به مفهوم سازی تربیت در فضای مجازی و نقش آن به عنوان ابزاری مهم در جوامع امروزی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد فضای مجازی دارای ظرفیت های بالقوه فراوانی است که در صورت فراهم بودن شرایط و ایجاد آن اثرات قابل توجهی در شکل گیری شخصیت افراد به خصوص کودکان خواهد داشت و به خوبی می توان در جهت دستیابی به اهداف والای دینی از آن استفاده کرد.
۱۷۴۲۹.

تأملی بر نظریه فراگیری اسلام در جامعه عصر ظهور

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه موعود سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 5-25

کلیدواژه‌ها: جامعه عصر ظهور امام مهدی فراگیری اسلام مسیحیت یهودیت جزیه تقیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۲۸
مقاله پیش رو، به تبیین و تحلیل گسترش اسلام در جامعه جهانی زمان امام زمان7 و نفی دین های دیگر، نظیر مسیحیت، یهودیت و زردشت می پردازد. برای اثبات این مدعا، به دلایل مختلفی از آیات و روایات تمسک شده است ؛ مثلاً قرآن در چند آیه به نزول حضرت عیسی7 و مسلمان شدن همه اهل کتاب و نیز غلبه ظاهری و منطقی اسلام بر ادیان دیگر و تسلیم شدن پیروان همه ادیان در برابر دین حق که اسلام باشد، تأکید می کند. حضرات معصوم: نیز در روایات گوناگونی به اثبات این موضوع پرداخته و با نفی تشتت در ادیان به وحدت عقیدتی و دینی در حکومت جهانی امام مهدی7 نوید داده اند. علاوه بر آیات و روایات متعددی که توجیه کننده گسترش اسلام در فرجام تاریخ می باشند؛ دلایل دیگری نظیر رشد یافتگی عقلی و معرفتی مردم در عصر ظهور، رسالت ویژه امام زمان در برخورد با مخالفان و به سر آمدن احکام جزیه و تقیه در عصر ظهور؛ همگی گویای وحدت عقیدتی و دینی در دوران ظهور امام مهدی عج می باشند.
۱۷۴۳۰.

بررسی سیر مهدی پژوهی در غرب بعد از انقلاب اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه موعود سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 89-110

کلیدواژه‌ها: مهدویت مستشرفان مهدی پژوهان غربی انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۵۸۸
آشنایی هرچه بیش تر با تلاش ها و اهداف محققان غربی فعال در حوزه مهدویت، از عمده ضرورت های عصر حاضر در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی می باشد. یکی از لوازم تحقق این هدف، بررسی تحولات شیعه پژوهی به طور خاص تحقیقات مربوط به حوزه مهدویت در ادوار چهارگانه شیعه شناسی، با تمرکز بر تحول این مطالعات، در عطف تاریخی 1979 میلادی می باشد. در این پژوهش، با جست و جوی گسترده در آثار مستشرقان به منظور یافتن مطالعات مهدوی، تحلیل آرا و تطبیق دیدگاه ها با وقایع، سعی در ارتقا کیفیت اطلاعات به دست آمده، تلاش شده است. محصول این تحقیق، آشنایی با بخش هایی از حجم گسترده پژوهش های مهدوی مستشرقان غربی و بررسی برخی از مهم ترین آرای این افراد می باشد. با توجه به تقویت مطالعات مهدوی در دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران، به خصوص پس از وقایع 11 سپتامبر و با عنایت به جایگاه ویژه و پرچم داری برخی گروه های ضد اسلامی، همچون صهیونیسم در این مطالعات، ورود گسترده و سازمان یافته نهادهای حوزوی و دانشگاهی به حوزه مهدی پژوهان غربی ضروری می نماید.
۱۷۴۳۱.

«انتظار مطلوب»، رهاورد تعامل عقل و احساس؛ نقدی بر رویکرد احساسی در مسئله مهدویت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: ر مشرق موعود سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۰ 171 - 200

کلیدواژه‌ها: انتظار مطلوب عقل احساس رویکرد احساسی مهدویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۷۸
مسئله مهدویت که در انتظار متجلی شده بهعنوان یکی از آموزههای اصیل اسلامی در معرض آسیبهایی از جمله آسیبهای معرفتی، فرهنگی و اجتماعی است. یکی از این آسیبها غلبه یکی از دو عنصر عقل و احساس _ بهویژه احساسات _ در این زمینه است؛ رویکرد احساسی در مسئله مهدویت و انتظار، منجر به بیتوجهی به عمق این آموزه اصیل و تحریف حقیقت انتظار خواهد شد. رویکرد احساسی محض، مسئله انتظار را خلاصه در یک نوع ظاهر گرایی و گرفتار آمدن در دام خرافات، رویاپردازی و مسئولیتگریزی میسازد و فرد و جامعه را از دریافت پایم اصیل مهدویت که توام با اخلاق، معرفت اصیل و یک نوع عملگرایی دینمدارانه است دور میسازد. در این مقاله با بررسی نقش تعاملی عقل و احساس در فهم، توصیف، تحلیل، تبلیغ و در نهایت پایبندی عملی به این آموزه برخی از آسیبهای موجود در این زمینه را مورد توجه قرار خواهیم داد. این آسیبها در نوع دیدگاهها در تفسیر منابع و آموزههای معرفتی از مسئله مهدویت، در مسئولیتشناسی افراد در جامعه منتظر و نوع عملکرد آنها را نشان میدهد. غلبه احساسات و عدم توجه به رویکرد تعاملی عقل و احساس زمینه بسیاری از تحریفات، کجفهمیها و اقدامات نامناسب در جامعه دینی است که در هفت محورد در این مقاله ارائه شده است.
۱۷۴۳۲.

امام مهدی عج) از دیدگاه محی الدین ابن عربی و صدرالدین قونوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲ 147 - 164

کلیدواژه‌ها: ابنعربی صدرالدین قونوی امام مهدی ولایت اهل‏بیت ختم ولایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۲ تعداد دانلود : ۴۵۷
مهدویت و ظهور یکی از مسائل مورد اتفاق بین همه مذاهب کلامی و فقهی اسلام است و تفاوتهای موجود، نه اختلاف عقیده در اصل نظریه بلکه اختلافاتی فرعی در مواردی مانند شرایط تولد و یا ظهور است. عرفان نیز مانند دیگر جنبههای اسلام در اعتقاد به این اصل نه تنها با دیگر شاخههای اسلامی مشترک است؛ بلکه تأکید بیشتری بر این اصل داشته است. زیرا ولایت که ارتباط تنگاتنگی با این موضوع دارد از ارکان عرفان اسلامی به شمار میرود و ولایت و ختم آن از موضوعات بسیار مهم و البته مناقشهانگیز در عرفان است. عرفا و محققان شیعی به اتفاق ختم ولایت خاصه را از آن امام مهدی4 دانستهاند، اما در بین عرفای سنی مذهب، در اعتقاد به این موضوع اختلاف وجود دارد. پژوهش پیش رو در پی آن است که نظر ابنعربی و ممتازترین شاگرد وی، صدرالدین قونوی را دربارهی امام مهدی4 بررسی کند. برای این مهم ناگزیر طرح مسائلی در باب ولایت و ختم ولایت لازم میآید. پس از توضیحات در باب اهمیت و جایگاه این بحث در عرفان اسلامی، نگاه ابنعربی و صدرالدین به ختم ولایت و جایگاه امام مهدی4 از خلال مهمترین آثارشان و شارحان و مفسران بررسی شده و پس از آن به نگاه کلی ایشان به ویژگیها و منزلت امام مهدی4 میپردازد.
۱۷۴۳۳.

تحلیل نقش اعتقاد به تکامل هستی و معاد در سازگاری زناشویی:بررسی تطبیقی دیدگاه شناختی و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ ۷-۱۸

کلیدواژه‌ها: تکامل هستی معاد باوری سازگاری زناشویی مسلمان دیدگاه شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۴۴۶
از مهمترین کارکردهای اخلاقی خانواده که نقش اساسی در رضایت از زندگی، حفظ و تحکیم روابط افراد در دراز مدت دارد؛ سازگاری زناشویی است. عوامل مختلفی در شکل گیری سازگاری زناشویی نقش دارند؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی دیدگاه شناختی در روان شناسی و اسلام به تاثیر نقش اعتقاد به تکامل هستی و معاد در سازگاری زناشویی با روش تحلیلی استنتاجی پرداخته است. هرچند، نوع نگاه هستی شناختی و معادباوری در اسلام،گرایش و رفتار هر مسلمان را متفاوت از دیدگاههای انسان گرایانه محض می کند؛ اما لازمه پایداری این نگاه در زندگی برای تحول از ظرفیت های موجود به الگوی مطلوب، ایجاد سازگاری نگرشی یا داشتن مراقبه وتعهداخلاقی نسبت به این اعتقاد است که به قابلیت از خودفراروندگی منجر شود؛ این مهارت به نوبه خود سبب می شود تا فرد حتی در شرایط ناگزیر از رنج، قدرت انطباق و مهارت برقراری رابطه سالم و مسالمت آمیز با همسر داشته، بتواند با ایجاد احساس ارزشمندی دراو، سازگاری زناشویی را تحقق بخشد.
۱۷۴۳۴.

نمادشناسی حیوانات در امثال قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و یکم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۳ 193-216

کلیدواژه‌ها: قرآن امثال نماد حیوانات بار مثبت و منفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۲ تعداد دانلود : ۵۰۹
امثال قرآن، بزرگ ترین و شکوهمندترین علوم قرآنی است. ویژگی های نماد حیوانات در امثال قرآن عبارت اند از: 1. از بُعد محتوایی، نمادها واقعی اند نه خرافی و اساطیری 2. از بُعد سبکی، بر پایه تشبیه استوار است.3. از بُعد ادبی و هنری، تصاویرزنده، پویا و از بدعت و نوآوری نامعقول مبرا هستند. 4 . از بُعد ادراکی، قابل درک برای همگان و تجسیم جهت درک معقولات به وسیله محسوسات صورت گرفته تا معنای در ذهن ماندگارشود. 5. از بُعد روان شناسی متناسب علاقه و ارضاء کننده تعلقات روانی بشر امروزی است. در این پژوهش، نماد هشت حیوان در دو گروه چهارپایان و حشرات بررسی شد. داستان حیوانات همراه انبیاء، به دلیل نقش تربیتی، تاکنون سینه به سینه بازگو شده است. بقا و جاودانگی از این نوع امثال استنباط می شود. در بررسی نماد حیوانات برخی دارای بار مثبت، مؤثر در تربیت و مشوّق به هدایت است و برخی دیگر، دارای بار منفی که سبب تنبّه و مذمّت انسان از اعمالی مانند: کفر و شرک ... است.
۱۷۴۳۵.

نمود کمال طلبی انسان در زبان با تأکید بر زبان عبری و زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۱ 221 - 242

کلیدواژه‌ها: زبان زبان عبری زبان فارسی کمال طلبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۶۸۲
انسان ذاتاً کمال طلب است. وسواس در گزینش واژه ها و کاربرد هدفمند آنها و توصیه و تأکید متون تعلیمی و اخلاقی بر سخن نکو تجلی کمال طلبی انسان در زبان، و نشانه پیوند حُسن و جمال با کمال است. انسانِ جویای کمال، هم در انتخاب واژه ها بهترین و بجاترین را برمی گزیند و هم فطرتاً دوستدار شنیدن سخنان نکو است. حفظ کرامت بشر و رعایت احترام و ادب و نزاکت و اخلاق، منشأ به گویی، نکوگویی، و زیباسازی زبانی است. زبان عبری به عنوان زبان یکی از کتب مقدس که واجد ارزش های تاریخی و زبان شناسی است سرشار از واژه های نیک و نرم است. همچنین، متون نظم و نثر فارسی (متأثر از متن قرآن) مجلای به گویی و نکوگویی زبانی اند که با استخدام فنون گوناگون ادبی و بلاغی در قالب های منثور و منظوم، سخن را زیبا جلوه داده اند تا بر مذاق مخاطب نکو افتد.
۱۷۴۳۷.

مرجحات اخبار متعارض در اصول فقه فریقین؛ شباهت ها و تفاوت ها

نویسنده:
منبع: مصباح الفقاهه سال ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 75 - 102

کلیدواژه‌ها: تعارض اخبار مرجحات منصوصه و غیر منصوصه شیعه اصول فقه فریقین تطبیقات فقهی اشتراکات افتراقات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۳۴۹
اختلاف احادیث و تعارض ادله واقعیتی انکار ناپذیر است و از عصر صدور احادیث دغدغه ی فراگیران حدیث و فقه، حل اختلاف و مشکل تعارض ادله بوده است. به عبارتی یکی از ابواب مهم اصول که به منظور فراگیری روش صحیح استنباط، از عصر حضور گشوده شده باب اختلاف ادله و از فصول مهم آن، مرجحات می باشد.از سویی جایگاه فقه مقارن در تقریب مذاهب بر کسی پوشیده نیست در حالی که بسیاری از اختلافات فقهی مذاهب، ریشه در مبانی اصولی ایشان دارد. هدف، تحقیقی است که منتهی به مشخص کردن دامنه و توسعه ی کلید واژه ها جهت دستیابی به عناوین مشابه در اصول فقه فریقین با محتوای مشابه، جهت کمک به محققین در این حوزه، بشود. و همچنین به تقویت جنبه ی کاربردی این عناوین کمک کند و این که صرفاً جنبه علمی نداشته باشد.سؤال این است اشتراکات و افتراقات فریقین در این موضوع، در چهار زمینه ی عناوین مرجحات اخبار متعارض، محتوا، ملاک اعتبار و اثرگذاری و تطبیقات آن در فقه کدامند. از این رو، محقق در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به موارد مذکور پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد اشتراکات فریقین از حیث عناوین مانند: موافقت با ظاهر کتاب فراوان می باشد. از حیث محتوا، ملاک اعتبار نیز اشتراکات زیادی وجود دارد و افتراقات مبنایی در این زمینه به نظر می رسد.
۱۷۴۳۹.

بررسی اثربخشی آموزش های مدارس قرآنی بر مهارت روخوانی فارسی دانش آموزان مقطع ابتدایی مدارس شهر بردسکن

نویسنده:
منبع: قرآن و عترت سال ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 31 - 48

کلیدواژه‌ها: مدارس قرآنی پیش آزمون گروه آزمایش گروه کنترل نمودار شبکه ای تحلیل کوواریانس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
در برنامه های نظام آموزشی، آموزش قرآن همواره مورد توجه بوده است. مدارس قرآنی به همین منظور و با هدف ارتقای امور دینی، فرهنگی و تربیتی دانش آموزان ایجاد شده است. در این مقاله، کوشش شده است با رویکرد تحقیقی طرحهای آزمایشی کلاسیک، تاثیر آموزش های مدارس قرآنی بر مهارت روخوانی فارسی دانش آموزان دوره ابتدایی بررسی، تحلیل و ارزیابی شود. بدین منظور، شهر بردسکن به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد و دو گروه از دانش آموزان مقطع ابتدایی این شهر به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل، انتخاب شدند. قبل از برگزاری کلاسهای آموزشی و بعد از آن، آزمونی در زمینه مهارت های قرآنی در بخش های مختلف از هر گروه به عمل آمد؛ با این تفاوت که دانش آموزان گروه کنترل، در این کلاس ها حضور نداشتند. یافته ها حاکی از آن است که دوره های آموزشی یادشده، بر مهارت روخوانی درس فارسی دانش آموزان ابتدایی تاثیرگذار است. روش های آماری شامل میانگین و انحراف استاندارد، نمودارهای شبکه ای، آزمون های ناپارامتری و به ویژه تحلیل کوواریانس در این نتیجه گیری مورد استفاده قرار گرفت.
۱۷۴۴۰.

زمینه فرهنگی و ادبی منع تدوین حدیث در دو سده نخست هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۴ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) 150 - 172

کلیدواژه‌ها: منع تدوین حدیث سنت روایی شعر ارزش اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۸
بررسی منع کتابت حدیث به مثابه یک ارزش اجتماعی و تشریح زمینه ادبی و فرهنگی آن، مسأله پژوهش حاضر است و تبیین اصالت و مرجعیت زبان در جامعه آن روز عرب و پیوند آن با منع تدوین حدیث از اهداف این مقاله است. وقتی اشراف و بزرگان، کتابت را مایه شرمساری قلمداد می کردند و این وظیفه تا مدت ها بر دوش موالی بود، طبیعی است که به کتاب و کتابت نیز اعتماد نکنند و نقل شفاهی عرب هم طولانی گردد. سیر کتابت در فرهنگ عرب نشان می دهد صحابه و تابعین به شدّت در برابر ثبت و تدوین حدیث، جبهه گیری می کردند، اما نسل های بعد با فراهم شدن زمینه اجتماعی، فنی و گسترده شدن علوم، در آغاز به نوشتن کتاب های أمالی و سپس تصنیف و تألیف پرداختند. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی _ تحلیلی و رویکردِ کیفی، تحلیل گفتمان خواهد بود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان