درخت حوزه‌های تخصصی

بررسی رابطه اخلاق با عقلانیت برای دست اندرکاران آموزش و پرورش و بخصوص آموزش و پرورش اخلاقی حائز اهمیت ویژه است. بر همین اساس لازم است نظریه های اخلاقی با رجوع به معیار عقلانیت مورد ارزیابی قرار گیرند، زیر فقط آن دسته از نظریه های اخلاقی می توانند مبنایی برای آموزش و پرورش اخلاقی دانسته شوند که اخلاق را امری عقلانی دانسته و گزاره های اخلاقی را واجد بار شناختی بدانند. در این نوشتار نظریه خودگرایی اخلاقی براساس معیار عقلانیت بررسی شده و با توضیح و تبیین تردیدها و ایرادهایی که در مورد عقلانی دانستن نظریه های خودگرا مطرح هستند، با بیان توجیهاتی منطقی درخصوص دفاع از عقلانیت این نظریه پیشنهادهایی برای رفع مشکلات و تردیدهای مطرح شده ارائه می گردد و نهایتابا طرح قرائتی از خودگرایی اخلاقی که نه در مقابل نوع گرایی بلکه مصداقی از آن است از عقلانیت نظریه خودگرایی اخلاقی حمایت می شود. بر این اساس، این نظریه اخلاقی می تواند مبنایی برای ساخت نظریه ها در باب آموزش و پرورش اخلاقی به حساب آید.

هدف، اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی به دوگروه کودکان وکودکان و مادرانشان درکاهش احساس تنهایی و افزایش پذیرش همسالان در آن ها است. روش نمونه گیری هدفمند است که از بین 6 مدرسه ناحیه 4 آموزش و پرورش شیراز، 2 مدرسه که از لحاظ آموزشی، فرهنگی و طبقه اجتماعی همتا بودند، انتخاب و دانش آموزان کلاسهای چهارم و پنجم (300نفر) با استفاده از مقیاس احساس تنهایی کودکان آشر و پرسشنامه پذیرش همسالان سنجیده شدند، 65 نفرکه بالاترین نمرات را در مقیاس احساس تنهایی و پایین ترین نمرات را درپذیرش همسالان بدست آوردند انتخاب، و به طورتصادفی در سه گروه (دوگروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار گرفتند؛ در این مطالعه ی شبه آزمایشی، کودکان هر دوگروه به مدت هشت جلسه یک ساعته مورد آموزش قرارگرفتند؛ در گروه کودکان و مادران، مادران نیز در شش جلسه یک ساعته جداگانه مورد آموزش قرار گرفتند و از روند آموزش کودک خود آگاهی یافتند و در نهایت پس از اتمام جلسات، پس آزمون گرفته شد و از تحلیل کوواریانس در جهت آنالیز داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی به دوگروه کودکان و کودکان و مادرانشان در جهت کاهش احساس تنهایی و افزایش پذیرش همسالان در هر دوگروه بود، اما بررسی مقایسه ای اثربخشی دوگروه علی رقم اختلاف بالای میانگین دو گروه، معنادار نبود. عدم معناداری آماری در مقایسه دو گروه، به معنای عدم اهمیت بالینی در این حوزه نیست و نشان می دهد که والدین به خصوص مادران نقش بسیاری در آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان و ارتباط آن ها با همسالان داشته که این امر به نوبه خود احساس تنهایی درکودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.

از جمله تأثیرات عمل به باورهای دینی در افراد، خوش بینی و تاب آوری می باشد. از آنجا که منابع دینی به عنوان تکیه گاه بزرگ خوش بینی و تاب آوری به حساب می آیند، انتظار می رود که افراد با جهت گیری قوی مذهبی خوش بین تر و در مواجه با مشکلات، تاب آورتر از سایر افراد باشند. این پژوهش، با هدف پیش بینی سازه های تاب آوری و خوش بینی بر اساس میزان عمل به باورهای دینی در دانشجویان صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا شهر همدان در سال تحصیلی 93 92 تشکیل دادند که شامل 10593 نفر بودند. حجم نمونه با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، از بین هشت دانشکده به تعداد 200 نفر انتخاب شد. شرکت کنندگان پرسش نامه های خوش بینی (LOT-R)، مقیاس خود سنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی (نویدی) و تاب آوری کانر و دیویدسون (CD- RISC) را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده ازآزمون آماری رگرسیون تحلیل شد. یافته ها نشان داد که عمل به باورهای دینی، نقش مؤثری در پیش بینی سازه های تاب آوری (β=0/44, p<0/001) و خوش بینی (β =0/51, p<0/001) در دانشجویان دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی و تبیین نقش فلسفه در ساخت«روانشناسی اسلامی» است. از این رو پرسشهای اصلی تحقیق حاضر عبارتند از: 1) مفهوم روانشناسی اسلامی، دلالت برچه معنا یا معناهایی دارد؟ 2)نسبت فلسفه با هریک از معانی به دست آمده چه می باشد؟ 3) الزامات و بایسته های ساخت و تولید روانشناسی اسلامی چه هستند؟ به منظور پاسخگویی به سوالهای فوق از روش تحلیل فلسفی و رویکرد استنتاجی بهره گرفته شد. نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که به طور کلی می توان پنج معنای ممکن را برای روانشناسی اسلامی در نظرگرفت. این معانی عبارتند از: 1- مجموعه آموزه های قرآن و سنت درخصوص ماهیت انسان و مفاهیم روانشناسی. 2- استنتاج دلالت های روانشناسی از مفاهیم و آموزه های قرآنی و سنت. 3- مجموعه آراء ودیدگاه های اندیشمندان مسلمان درخصوص نفس انسان و خصایص روانی او. 4- استنتاج دلالت های روانشناسی از آراء اندیشمندان مسلمان. 5- روانشناسی اسلامی به عنوان شاخه ای از علم دینی. همچنین تحلیل های به دست آمده نشان دهنده این است که مبانی فلسفی، به درجات مختلف، زیربنای تمامی معانی فوق تلقی شده و لذا ساخت و تولید روانشناسی اسلامی در هریک از این معانی، وابسته به فلسفه است. از این رو برای دستیابی به تولید روانشناسی اسلامی، درگام اول باید یا رویکردها و مکاتب فلسفی سنتی اسلامی(مثل مکتب مشاء واشراق)، مبنا قرار گیرد. یا این مکاتب مورد بازنگری قرارگرفته و خوانش جدیدی از آنها صورت بگیرد و یا اساسا ًرویکردهای فلسفی جدیدی در جهان اسلام نشو و نما پیدا کنند

پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی میزان تأثیر کارگاه های آموزش مدیریت خشم بر معلمان در ارتباط با دانش آموزان کم توان ذهنی طراحی و اجرا شد و این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. 31 معلم به روش نمونه گیری در دسترس از دو مدرسه ویژه کودکان کمتوانذهنی در تهران به طور داوطلبانه در این پژوهش مشارکت کردند. برنامه مدیریت خشم هفته ای یک بار، به صورت گروهی و به مدت هفت جلسه دو ساعته برای آزمودنی ها اجرا شد. شرکت کنندگان، مقیاس ارزیابی خشم معلم را قبل و پس از دوره آموزشی و همچنین به منظور پیگیری نه ماه پس از مداخله تکمیل کردند. نتایج تحلیل واریانس با طرح اندازه گیری مکرر نشان دهنده این بود که شدت خشم معلمان در موقعیت های خشم انگیز در ارتباط با دانش آموزان کم توان ذهنی به طور معناداری کاهش یافت. همچنین در مرحله پس آزمون نسبت به پیش آزمون استفاده از راهبردهای کنترل عصبانیت به لحاظ آماری افزایش ملاحظه پذیری داشته است؛ اما در مؤلّفه بیان بیرونی خشم تفاوت معناداری مشاهده نشد. یافته های پژوهش حاضر، همسو با نتایج پژوهش های دیگر تأییدی بر کارآیی مداخلات شناختی-رفتاری در کنترل خشم است.

اهداف: تعیین نیازهای آموزشی، اولین گام برنامه ریزی آموزشی و نخستین عامل ایجاد تضمین کیفیت و اثربخشی کارکرد آموزش است. برخورداری ماماها از دانش لازم و کافی و افزایش توانایی آنان در تصمیم گیری ها منجر به بهبود عملکرد آنان خواهد شد. این مطالعه با هدف تعیین نیازهای آموزشی دانش آموختگان مامایی شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. روش­ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در سال 1388 روی 280 ماما و 50 نفر مسئول شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی استان چهارمحال و بختیاری که با روش سرشماری انتخاب شدند، انجام شد. داده­ها با استفاده از پرسش­نامه محقق­ساخته شامل سه بخش اطلاعات فردی، نیازهای آموزشی حیطه­های تخصصی و غیرتخصصی و اولویت آموزشی جمع­آوری و سپس با نرم افزار SPSS 15 و آزمون­های آماری توصیفی و آزمون T دانشجویی، مجذورکای و آنالیز واریانس یک­طرفه تحلیل شد. یافته­ها: تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی از دیدگاه مسئولان و ماماها در حیطه های تخصصی و غیرتخصصی وجود نداشت (0/05 >p ). بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی در حیطه های بارداری و زایمان (002/0= p )، بهداشت مادر و کودک (038/0= p ) و نوزادان (025/0= p ) با محل کار تفاوت معنی­داری وجود داشت. همچنین بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی در حیطه غیرتخصصی با مدرک تحصیلی، اختلاف معنی دار بود (025/0= p ) . نتیجه­گیری: برگزاری دوره های آموزشی در خصوص زبان انگلیسی، کاربرد تکنولوژی اطلاعات در مامایی (IT) ، احیا، روش تحقیق، احکام شرعی و قانونی، خونریزی های غیرطبیعی رحمی، اختلالات فشار خون در بارداری، دارودرمانی در نوزادان و عفونت های شایع زنان به عنوان اولویت های آموزش، ضروری به­نظر می­رسد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه رابطه حافظه کاری و حافظه کاذب در دانش آموزان با و بدون اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 89- 1388 بود. نمونه آماری شامل 34 دانش آموز بود که از این تعداد 17 دانش آموز با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی که بر اساس ضابطه های تشخیصی کتاب راهنمای آماری و تشخیصی بیماری های روانی ویرایش چهارم مبتلا به این اختلال تشخیص داده شده بودند و 17 دانش آموز بدون این اختلال و همتاشده با دانش آموزان با نارسایی توجه- بیش فعالی بودند. به منظور سنجش ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان از ""ماتریس حافظه کاری کورنولدی"" و برای سنجش حافظه کاذب از ""پارادایم دیس، رودیگر و مک درموت"" استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین حافظه کاری در این دو گروه دانش آموز وجود دارد به طوری که دانش آموزان بدون این اختلال عملکرد بهتری در آزمون حافظه کاری نشان دادند. هم چنین مشخص شد که دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی تحریفات حافظه بیشتری را هم در بازخوانی و هم در بازشناسی دارند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که در هر دو گروه دانش آموز رابطه معکوس بین حافظه کاری و حافظه کاذب وجود دارد. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی عملکرد ضعیف تری در حافظه کاری شان دارند و این احتمالاً منجر به بروز تحریفات حافظه بیشتری در این گروه می گردد.

این مطالعه با هدف بررسی رابطه مؤلفه های تمایلات تفکر انتقادی با تعهد هویت به واسطه سبک های پردازش هویت (سبک هویت اطلاعاتی، سبک هویت هنجاری و سبک هویت مغشوش- اجتنابی) انجام شد. به همین منظور400 دانش آموز پایه سوم رشته ریاضی- فیزیک (200 دختر، 200 پسر) به طور تصادفی از میان دبیرستان های دولتی شهر تهران انتخاب شدند و به پرسشنامه تمایلات تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTDI؛ پیتر فشیون، نورن فشیون و گانکرلو، 2001) و مقیاس سبک های پردازش هویت (ISI؛ برزونسکی، 1989) پاسخ دادند. یافته های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که مؤلفه های تفکر انتقادی به -واسطه متغیر سبک های هویت اطلاعاتی، هنجاری و مغشوش- اجتنابی اثر غیرمستقیم بر تعهد هویت دارند. متغیرهای جستجوگری حقایق، نظام مندی و تحلیل گری به واسطه سبک هویت اطلاعاتی و متغیرهای نظام مندی و تحلیل-گری با واسطه سبک هویت هنجاری تأثیر غیرمستقیم و مثبت بر تعهد هویت داشتند. از میان مؤلفه های تفکر انتقادی، تحلیل گری اثر مستقیم و منفی بر سبک هویت مغشوش- اجتنابی داشت. به این ترتیب نقش واسطه ای سبک های پردازش هویت در رابطه میان مؤلفه های تفکر انتقادی و تع هد هویت تائید شد.

اتیسم یکی از اختلالات فراگیر رشد دوران کودکی است که با تخریب پایدار در تعامل اجتماعی متقابل، انحراف ارتباطی و الگوهای کلیشه ای محدود مشخص می شود . به خاطر مشکلات فراوان این کودکان ، خانواده ها و به خصوص مادران دارای کودک اتیستیک از تنش و فشارهای روانی زیادی رنج می برند . روش تصور هدایت شده با موسیقی ، روشی شناخته شده با ویژگی آرام بخشی و حساسیت زدایی است که پاسخ های روانی و عاطفی افراد دچار استرس و افسردگی را تحت تاثیر قرار داده ، پاسخ های تنش زا را کاهش می دهد و موجب آرامش می شود ...

یکی از مسائل مهم حوزه ی یادگیری آموزشگاهی که پژوهش های فراوانی را به خود معطوف داشته، خودپنداره تحصیلی است. خودپنداره ی تحصیلی به ادراک یا تصویر دانش آموز از شایستگی های خود در رابطه با یادگیری آموزشگاهی اشاره می کند که بر پیشرفت تحصیلی اثر می گذارد و همزمان از آن متأثر می شود. یکی از عوامل مهمی که شخص را وامی دارد که به گونه ای مؤثر عمل نماید و در کارهایش جدیت و پشتکار داشته باشد، عزت نفس است و بر اساس پژوهش های انجام گرفته مشخص شده که ازدست دادن حس کنترل و ایجاد نارضایتی فردی یکی از جنبه های مشخص عزت نفس پایین است. هدف اساسی پژوهش حاضر مشخص نمودن رابطه بین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره ی ابتدایی می باشد. گروه نمونه شامل 300 دانش آموز دختر بود که از آنان خواسته شد مقیاس خودپنداره تحصیلی لیو و وانگ و مقیاس عزت نفس روزنبرگ را تکمیل کنند. همچنین مقیاس ارزیابی خودکنترلی کندال و ویلکاکس (SCRS ) توسط یکی از والدین دانش آموزان تکمیل شد. عملکرد تحصیلی هر یک از دانش آموزان برحسب وضعیت کارنامه تحصیلی شان (خیلی خوب، خوب، قابل قبول و نیازمند تلاش) می باشد که معلمان نمره ای معادل آن (از 13 تا 20) نسبت دادند. تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری انجام شد. نتایج نشان داد که بین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی با عملکرد تحصیلی رابطه ی معناداری وجود دارد. همچنین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می کند.یکی از مسائل مهم حوزه ی یادگیری آموزشگاهی که پژوهش های فراوانی را به خود معطوف داشته، خودپنداره تحصیلی است. خودپنداره ی تحصیلی به ادراک یا تصویر دانش آموز از شایستگی های خود در رابطه با یادگیری آموزشگاهی اشاره می کند که بر پیشرفت تحصیلی اثر می گذارد و همزمان از آن متأثر می شود. یکی از عوامل مهمی که شخص را وامی دارد که به گونه ای مؤثر عمل نماید و در کارهایش جدیت و پشتکار داشته باشد، عزت نفس است و بر اساس پژوهش های انجام گرفته مشخص شده که ازدست دادن حس کنترل و ایجاد نارضایتی فردی یکی از جنبه های مشخص عزت نفس پایین است. هدف اساسی پژوهش حاضر مشخص نمودن رابطه بین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان دختر دوره ی ابتدایی می باشد. گروه نمونه شامل 300 دانش آموز دختر بود که از آنان خواسته شد مقیاس خودپنداره تحصیلی لیو و وانگ و مقیاس عزت نفس روزنبرگ را تکمیل کنند. همچنین مقیاس ارزیابی خودکنترلی کندال و ویلکاکس (SCRS ) توسط یکی از والدین دانش آموزان تکمیل شد. عملکرد تحصیلی هر یک از دانش آموزان برحسب وضعیت کارنامه تحصیلی شان (خیلی خوب، خوب، قابل قبول و نیازمند تلاش) می باشد که معلمان نمره ای معادل آن (از 13 تا 20) نسبت دادند. تحلیل داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری انجام شد. نتایج نشان داد که بین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی با عملکرد تحصیلی رابطه ی معناداری وجود دارد. همچنین خودپنداره تحصیلی، عزت نفس و خودکنترلی واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می کند.

زمینه: پرسشنامه جدایی روان شناختی، ادراکات افراد در مورد جدایی روان شناختی از والدین را ارزیابی می کند. هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی پرسشنامه جدایی روان شناختی، شامل پایایی، روایی، تغییرناپذیری اندازه گیری در بین گروه های جنسی و تحلیل عاملی، به منظور آماده سازی جهت کاربرد در پژوهش های تربیتی و بالینی انجام شده است. روش: در پژوهش مقطعی حاضر، از بین جامعه آماری (3434 دانشجوی کارشناسی)، 424 دانشجوی کارشناسی با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و پرسشنامه های جدایی روان شناختی هافمن (1984) و دلبستگی همسالان آرمسدن گرینبرگ (1987) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل چهار عاملی مقیاس جدایی روان شناختی (استقلال هیجانی، تعارضی، نگرشی و کنشی) از بیشترین برازش با داده ها برخوردار است. افزون بر این، برای آزمون تغییرناپذیری اندازه گیری پرسشنامه جدایی روان شناختی در بین گروه های جنسی، تحلیل چند گروهی انجام گرفت. نتایج تحلیل چند گروهی نشان داد که پرسشنامه جدایی روان شناختی در مدل-های محدود در بین گروه های جنسی یکنواخت است. همسانی درونی پرسشنامه برحسب ضرایب آلفای کرونباخ در مورد گروه نمونه محاسبه و تأیید شد. نتیجه گیری: به طور کلی، یافته های پژوهش بیانگر این است ساختار عاملی پرسشنامه جدایی روان شناختی از برازش مطلوبی برای دانشجویان کارشناسی سال اول برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری معتبر در سنجش ابعاد استقلال دانشجویان مورداستفاده قرار گیرد.