جواد اژه ای

جواد اژه ای

سمت: استادیار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۹۸ مورد.
۱.

کیفیت رابطه معلم-دانش آموز در بافت مدرسه: یک پژوهش مردم نگارانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۴ 129-156

کلیدواژه‌ها: ارتباط معلم-دانش آموز تبادل مردم نگاری مدرسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۵۸
ارتباط معلم-دانش آموز، تبادل دوجانبه پیچیده و پویایی است که در طول زمان و در موقعیت های متعدد شکل گرفته است و در بستری از عوامل مؤثر بر آن، تغییرات تحولی دانش آموز را رقم می زند. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد تا کیفیت ارتباط معلم-دانش آموز را از طریق مطالعه میدانی طرفین اصلی آن یعنی معلم و دانش آموز در بافت مدرسه در مقطع ابتدایی بررسی کند و به تفسیر این الگوی ارتباطی و علل و عوامل مؤثر بر آن بپردازد. برای دریافت نظام معنایی که دانش آموز و معلم در رفتار و ادراک ارتباطی خود نشان می دهند، از روش مردم نگاری استفاده شده است. این پژوهش در دو فاز طی دو سال تحصیلی انجام شد. در فاز اول (اصلی)، بر اساس نمونهگیری ملاکی، یک مدرسه ابتدایی دولتی در دو شیفت دختران و پسران به عنوان میدان تحقیق انتخاب گردید و محقق یک نیمسال تحصیلی را به عضویت آن در آمد. در فاز دوم (فاز اعتباریابی و تعمیق مفاهیم) نیز، 99 دانش آموز، 19 معلم و 13 کلاس از میان شش مدرسه ابتدایی دولتی در شهر شیراز در اجرای این پژوهش مشارکت داده شدند. از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و بدون ساختار و مشاهده نیمه مشارکتی برای جمع آوری داده بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، تبیین الگوی ارتباطی معلم-دانش آموز را در چهار لایه ی مسیرهای تبادل معلم و دانش آموز، ویژگی های معلم و دانش آموز، بازنمایی ذهنی معلم و دانش آموز از یکدیگر و عوامل بیرونی ممکن می سازد. بهبود این بستر ارتباطی و فرایندهای منجر به آن، می تواند دستیابی به پیامدهای تحولی مثبت بسیاری را برای دانش آموز و معلم محقق سازد.
۲.

فراوانی شکوفایی در دانش آموزان سرآمد براساس مدل های مختلف بهزیستی: آیا تفاوتی براساس جنسیت وجود دارد؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 1 - 16

کلیدواژه‌ها: جنسیت دانش آموزان سرآمد شکوفایی فراوانی شکوفایی مدل های بهزیستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۲۳۳
در پژوهش حاضر، فراوانی شکوفایی در دانش آموزان سرآمد مبتنی بر چهار مدل شکوفایی بررسی شد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی - مقایسه ای بود. نمونه پژوهش شامل ۵۹۲ دانش آموز پسر (226 نفر) و دختر (366 نفر) سرآمد دوره اول متوسطه (رده سنی ۱۵-۱۳ ساله) شهرستان تبریز در سال تحصیلی 99-1398 بودند. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و چهار مقیاس مختلف شکوفایی را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از تحلیل جدول متقاطع˓ آزمون مک نمار˓ آزمون کوکران کیو و آزمون خی دو استفاده شد. نتایج تفاوت هایی در فراوانی شکوفایی مبتنی بر مدل های شکوفایی نشان دادند: ۳/۵۳ درصد (مبتنی بر مدل هوپرت و سو)، ۱/۶۳ درصد (مبتنی بر مدل داینر و همکاران)، ۴/۶۸ درصد (مبتنی بر مدل کیز) و ۵/۷۲ درصد (مبتنی بر مدل سلیگمن). همچنین، نتایج پژوهش حاضر حاکی از تفاوت فراوانی شکوفایی در میان دانش آموزان دختر و پسر سرآمد بود؛ این تفاوت به نفع دانش آموزان پسر بود. نتایج تحلیل جدول متقاطع درصد توافق خوبی بین مقیاس های باتلر و کرن و کیز (%۶/۹۱)، داینر و همکاران و هوپرت و سو (%۸۶)، باتلر و کرن و هوپرت و سو (%۲/۸۰)، هوپرت و سو و داینر و همکاران (% ۸۰) و هوپرت و سو و کیز (%۷۹) نشان دادند. درصد توافق بین مقیاس های داینر و همکاران و کیز (۷۰%) و داینر و همکاران و باتلر و کرن (۵%/۷۲) متوسط بود. نتایج نشان دادند تشخیص شکوفایی بستگی زیادی به مقیاس به کاررفته و ترکیب مؤلفه های مختلف دارد.
۳.

نیمرخ شکوفایی دانش آموزان سرآمد براساس مدل پرمای سلیگمن: بررسی تفاوت های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم زمستان ۱۴۰۰شماره ۴ 221 - 240

کلیدواژه‌ها: نیمرخ شکوفایی مدل پرمای سلیگمن تفاوت های جنسیتی دانش آموزان سرآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۶۳
پژوهش حاضر با هدف ترسیم و مقایسه نیمرخ شکوفایی دانش آموزان سرآمد دختر و پسر دوره اول متوسطه (رده سنی ۱۵-۱۳ سال) براساس مدل شکوفایی سلیگمن انجام شد. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع مطالعات توصیفی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانش آموزان سرآمد دختر و پسر دوره اول متوسطه شهرستان تبریز در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ تشکیل می دادند. ۵۹۲ نفر (۲۲۶ نفر دانش آموز پسر و ۳۶۶ نفر دانش آموز دختر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین دانش آموزان سرآمد دوره اول متوسطه این شهرستان انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه شکوفایی باتلر و کرن (۲۰۱۶) که برای سنجش مولفه های پنجگانه مدل پرما طراحی شده است را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره صورت گرفت. نتایج نشان داد در هیجانات مثبت و روابط مثبت تفاوت مثبت و معنادار به نفع دختران و در معنادهی و دستاورد تفاوت معنادار به نفع پسران وجود دارد. لیکن هیچ تفاوت معناداری در درگیر شدن بین دانش آموزان دختر و پسر بدست نیامد. هم چنین با وجود تفاوت دانش آموزان دختر و پسر در ابعاد مختلف شکوفایی، نمره کل شکوفایی آنان تفاوت معناداری با هم نداشت. یافته های این پژوهش می تواند به معلمان و مشاوران در شناسایی گروههایی با نقاط قوت و ضعف خاص و انجام مداخلات ارتقا شکوفایی در محیط های آموزشی یاری رساند.
۴.

تعیین اثربخشی برنامه آموزشی شناختی- رفتاری مبتنی بر تصویر بدن بر رضایت و عملکرد جنسی دانشجویان زن متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 35 - 55

کلیدواژه‌ها: برنامه آموزشی شناختی - رفتاری تصویر بدن رضایت جنسی عملکرد جنسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه آموزشی شناختی- رفتاری مبتنی بر تصویر بدن بر رضایت و عملکرد جنسی دانشجویان زن متأهل بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن متاهل شاغل در رشته های علوم انسانی بود که از بین آن ها دانشکده های (روانشناسی و علوم تریبتی،علوم اجتماعی و اقتصاد)که از تصویر بدن خود ناراضی بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به هدف پژوهش کسانی که بر طبق پرسشنامه چن د بع دی بدن- خود نمره متوسط یا پایین تر از آن را دریافت نمودند، انتخاب و از این بین افرادی که در پرسشنامه های رضایت جنسی لارسون و عملکرد جنسی زنان نمره متوسط به پایین را کسب کردند، تعداد 30 (15 نفر گروه آزمایش- 15 نفر گروه گواه) نفر برای شرکت در برنامه آموزشی شناختی- رفتاری تصویر بدن، انتخاب شدند. برای تحلیل داده های پژوهش از روش کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در میزان افزایش رضایت و عملکرد جنسی تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0> P). بنابراین برنامه آموزشی شناختی- رفتاری مبتنی بر تصویر بدن با اصلاح تصویر بدن منفی می تواند منجر به افزایش عملکرد و رضایت جنسی دانشجویان زن متأهل گردد.
۵.

تحلیل پدیدارشناسی ادراک دانش آموزان از ویژگی ها و کنش های مؤثر معلم در رابطه معلم - دانش آموز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹۳) 3 - 22

کلیدواژه‌ها: ارتباط معلم- دانش آموز پدیدارشناسی کنش معلم ادراک دانش آموز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۹۳
این مطالعه با هدف تحلیل ادراک دانش آموزان از ویژگی ها و کنش های معلمان مقطع ابتدایی که بر ارتباط معلم- دانش آموز اثر می گذارد، انجام شده است. این پژوهش در چارچوب روش تحقیق کیفی و طرح پدیدارشناسی به توصیف عمیق این ویژگی ها پرداخته است. شرکت کنندگان این پژوهش شامل 99 دانش آموز مقطع ابتدایی کلاس دوم تا ششم (66 دختر و 33 پسر) بودند که از دبستان های مقطع ابتدایی شهر شیراز انتخاب شدند و در مصاحبه های نیمه ساختاریافته شفاهی و یا پرسش های تعاملی کتبی شرکت نمودند. بر مبنای یافته های این مطالعه، حمایت از خودمختاری در مقابل کنترل کنندگی، شایستگی، تقویت اهداف تبحری دانش آموز، مراقبت، علاقه و مشارکت، اعتماد متقابل و حمایت از ساختار کلاس مضامین اصلی ویژگی ها و کنش هایی است که از نظر دانشآموز مقطع ابتدایی بر ارتباط معلم-دانش آموز اثر می گذارد. توجه و کاربست عوامل موثر بر ارتباط معلم- دانش آموز در طرح های مداخله ای تربیت معلم که می تواند متضمن بهبود پیامدهای اساسی زندگی بالنده دانش آموز در مدرسه باشد، در پایان مورد بحث قرار گرفته است.
۶.

معرفی کتاب: درمان کوتاه مدت راه حل محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 367 - 367

کلیدواژه‌ها: درمان کوتاه مدت درمان راه حل محور روان درمانگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۳۱
مولفان: هاروی رانتر، ایوان جورج، کریس ایوسون - مترجم: دکتر یاسر مدنی - انتشارات دانشگاه تهران
۷.

اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال واج محور بر بهبود توانایی خواندن دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 299 - 316

کلیدواژه‌ها: آموزش حافظه فعال حافظه فعال شنیداری حافظه فعال دیداری نارساخوانی توانایی خواندن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۱
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال واج محور بر بهبود توانایی خواندن دانش آموزان نارساخوان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان با اختلال خواندن بودند که به مراکز آموزش اختلال های یادگیری شهر تهران مراجعه کرده بودند و از بین آنها 30 دانشآموز نارساخوانی و شاغل به تحصیل در پایه های اول تا سوم ابتدایی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی در یک دوره 24 جلسه ای آموزش حافظه فعال مبتنی بر تحریکات واجی در دو بعد شنیداری و دیداری شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از آزمون خواندن و نارساخوانی نما استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها نشان داد که برنامه آموزشی حافظه فعال واج محور به بهبود معنادار توانایی خواندن دانش آموزان نارساخوان در هر سه مؤلفه دقت خواندن، سیالی خواندن و درک خواندن می انجامد و این یافته ها در یک پیگیری دوماهه نیز پایدار بودند. اندازه اثرهای به دست آمده از 0/69 تا 0/43 متغیر بودند که نشان دهنده اندازه اثرهای بزرگ تا متوسط هستند. از اینرو، می توان گفت که با به کار بستن برنامه آموزشی حافظه فعال واج محور می توان توانایی خواندن کودکان نارساخوان را بهبود بخشد.
۸.

کارآمدی برنامه آموزش خواندن بر مبنای معماری چندمولفه ای حافظه کاری برای کودکان داری اختلال یادگیری ویژه در خواندن: یک مطالعه آزمایشی تک آزمودنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) ۱۲۲-۹۹

کلیدواژه‌ها: آگاهی واج شناختی اصول الفبایی دیسلکسیا طرح آزمایشی تک - آزمودنی معماری چند مولفه ای حافظه کاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۶۵
دیسلکسیا یا آسیب واژگانی یک ناتوانی یادگیری ویژه است که بوسیله دشواری های غیر منتظره در تشخیص کلمات، روان خوانی، رمزگشایی و هجی کردن مشخص می شود. شواهد پژوهشی نشان می دهند که تقریبا 80 درصد از دانش آموزانی که به صورت ناتوان در یادگیری تشخیص داده می شوند در ابتدا نقص هایی در مهارت های خواندن دارند. هدف مطالعه حاضر، بررسی کارآمدی آموزش خواندن بر مبنای معماری چند مولفه ای حافظه کاری در 4 دانش آموزِ دارای اختلال یادگیری ویژه در خواندن در یک طرح آزمایشی تک آزمودنیِ (AB) بود. آموزش در قالب 20 جلسه ارائه شد و داده ها با استفاده از تحلیل دیداری و شاخص اندازه اثر و با بهره گیری از نرم افزار (R) تحلیل شدند. تحلیل ناهمپوشانیِ همه جفت ها (NAP) افزایش معنی دار در عملکرد خواندن 4 شرکت کننده را نسبت به خط پایه نشان داد. به نظر می رسد یافته های این مطالعه پیشرو، نویدبخش ارائه رویکردی چندمؤلفه ای به درمانِ اختلالات یادگیری ویژه باشد.
۹.

تحلیل کیفی تجارب خانوادگی جانبازان اعصاب و روان: یک پژوهش پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 130 - 149

کلیدواژه‌ها: جانبازان اعصاب و روان تجارب خانوادگی روش کیفی پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۷۵
مطالعه حاضر با هدف تحلیل کیفی تجارب خانوادگی جانبازان اعصاب و روان انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش، روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی می باشد. بدین منظور با 16 نفراز جانبازان اعصاب و روان که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. نمونه گیری تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از روش 7 مرحله ای کلایزی داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از کدگذاری اولیه با شکل گیری 42 واحد معنایی همراه بود که با توجه به اشتراکات موجود در آنها در 8 زیرمضمون دسته بندی شدند. در نهایت، تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 3 مضمون اصلی گردید. مضمون اصلی اول «تغییرات چارچوب خانوادگی» بود که زیر مضمون های (1- تغییرات روند زندگی خانوادگی، 2- تغییر نسبی جایگاه قدرت، 3- تغییرات شغلی) را در بر می گرفت. مضمون اصلی دوم «روابط خانوادگی» بود که شامل (1- رابطه با همسر 2- رابطه با فرزندان) و مضمون اصلی سوم نیز «سازگاری و انطباق» متشکل از زیر مضمون های (1- اقدامات روانشناختی، 2- اقدامات فردی، 3- حمایت خانواده) بود. تحلیل نتایج نشان می دهد که جانبازان اعصاب و روان به جهت شرایط ویژه خود، آسیب پذیری زیادی را در حوزه های مختلف تجربه می کنند و لزوم شناخت و آگاهیهای جامع تر ارگان های مربوطه، حمایت های مضاعف از این قشر و خانواده هایشان و تدوین برنامه های مشاوره ای، روانشناختی و مراقبتی بیشتر احساس می گردد.
۱۰.

طراحی بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی و اثر بخشی بهزیستی روان شناختی و حرمت خود در نوجوانان افغانستانی مقیم ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 250 - 264

کلیدواژه‌ها: ذهن آگاهی بهزیستی روانشناختی حرمت خود دانش آموز مهاجر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۸۹
پژوهش حاضر با هدف «طراحی بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی و اثر بخشی آن بر بهزیستی روان شناختی و حرمت خود در نوجوانان افغانستانی مقیم ایران» انجام شد. «جامعه آماری» شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر مهاجر افغانستانی بود که در مقطع متوسطه رشته ریاضی وتجربی وعلوم انسانی دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1397-1396 مشغول به تحصیل بودند. جمع آوری اطلاعات به روش آمیخته و در دو مرحله کیفی و کمی صورت گرفت. برای جمع آوری داده ها مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) و مقیاس حرمت خود (روزنبرگ، 1965): مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد؛ مؤلفه های بهزیستی روانشناختی و حرمت خود دانش آموزان مهاجری که در جلسات آموزش ذهن آگاهی شرکت کردند، افزایش محسوسی نسبت به گروهی که در جلسات شرکت نکردند، داشتند.
۱۱.

معرفی کتاب: اختلالات شخصیتی بر اساس DSM-5 و الگوی ابعادی، مزیت های حافظه کاری، اصول مشاوره بالینی سلامت روان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹۳) 125 - 127

کلیدواژه‌ها: اختلالات شخصیت مزیت های حافظه کاری مشاوره بالینی سلامت روان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
معرفی سه کتاب: 1- اختلالات شخصیت بر اساس DSM-5 و الگوی ابعادی / نوشته: کارول برمن/ ترجمه: آزاده محولاتی، دکتر علی فتحی آشتیانی / انتشارات بعثت، 2- مزیت های حافظه کاری/ مؤلفان: تریسی و راس الووی / مترجم: دکتر ندا نظربلند، فرزانه مظفری نژاد / انتشارات رشد فرهنگ، 3- اصول مشاوره بالینی سلامت روان - درآمدی بر این حرفه / مؤلف: مارک اس. گریک / ترجمه: دکتر جهانبخش صادقی / انتشارات سمت.
۱۲.

اثربخشی برنامه حافظه فعال واج محور بر حافظه فعال شنیداری و دیداری در دانش آموزان نارساخوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 173 - 194

کلیدواژه‌ها: برنامه آموزشی حافظه فعال حافظه فعال شنیداری حافظه فعال دیداری نارساخوانی ناتوانی خواندن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۴ تعداد دانلود : ۷۳۳
هدف و نوآوری: حافظه فعال نقش تعیین کننده ای در عملکرد تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی در خواندن دارد. با این وجود پژوهش های آموزشی انجام شده یافته های متفاوتی را از جهت سودمندی برنامه های موجود گزارش کرده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی حافظه فعال ویژه ی دانش آموزان نارساخوان انجام شده است. این برنامه هر دو بعد شنیداری و دیداری حافظه فعال را مد نظر داشته است. روش شناسی: این پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دوره ابتدایی با نارساخوانی مراجعه کننده به مراکز اختلالات یادگیری شهر تهران بود و نمونه شامل 30 نفر از آنان که به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش 24جلسه آموزش حافظه فعال را دریافت کرد و گروه گواه هیچ برنامه آموزشی را دریافت نکرد. آزمون حافظه فعال برای کودکان (پیکرینگ و گثرکول، 2001؛ ترجمه ارجمندنیا، 1396) پیش از اجرای برنامه آموزشی، پس از آن، و همچنین دو ماه پس از پایان مداخله از هر دو گروه گرفته شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری با اندازه گیری مکرر، تحلیل شدند. یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده تفاوت معنادار بین نمرات گروه آزمایش و گواه در پس آزمون و همچنین پایداری این تفاوت ها در آزمون پی گیری بودند و از این رو می توان سودمندی برنامه آموزشی حافظه فعال ویژه کودکان نارساخوان را در رشد توانایی حافظه فعال شنیداری و دیداری آنها، تایید کرد. اندازه اثرهای به دست آمده نیز نشان دهنده تاثیر مطلوب برنامه آموزشی بر ابعاد حافظه فعال بود.
۱۳.

ادراک معلمان از عوامل مؤثر بر ارتباط معلم دانش آموز: تحلیل پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال هجدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷۰ 53 - 80

کلیدواژه‌ها: ارتباط معلم - دانش آموز پدیدارشناسی ادراک معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۱ تعداد دانلود : ۶۰۹
ارتباط معلم-دانش آموز، صرفاً کنش و واکنش ساده ای از جانب دو سوی این رابطه نیست، بلکه تبادل کاملی است که در بستری از عوامل مؤثر بر آن شکل می گیرد. این مطالعه با هدف درک عوامل مؤثر بر این رابطه از دیدگاه معلمان انجام شده و در چارچوب روش تحقیق کیفی و طرح پدیدارشناسی به توصیف عمیق این عوامل پرداخته است. شرکت کنندگان در این پژوهش 19 معلم دوره ابتدایی (12 زن، 7 مرد) از دبستان های دولتی شهر شیراز بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه های نیمه ساختاریافته شرکت کردند. بر مبنای یافته های این مطالعه، دیدگاه معلم درباره رفتارهای کلاسی و خصوصیات دانش آموز، که در ارتباط با او مؤثر است، مسیرهای کلاسی که برای ارتباط با دانش آموز قابل بهره برداری اند، عوامل بیرون از دایره رابطه معلم و دانش آموز، که بر ارتباط آن ها با یکدیگر اثر می گذارد، و ویژگی های خلقی، باورها و انگیزش معلم که در ارتباط او با دانش آموز مؤثرند، به دست آمد. این مؤلفه ها، دریافت ابعاد جامعی از دیدگاه معلم را پیرامون دغدغه پژوهش ممکن ساخت. نتایج این مطالعه، تبیین کننده بسترهای ممکن برای مداخله مثبت در رابطه معلم-دانش آموز است.
۱۴.

هویت تحصیلی دانشجویان ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۱) 234-253

کلیدواژه‌ها: هویت تحصیلی دانشجویان خودپنداشت تحصیلی تعلق آینده اندیشی عاملیت شخصی تعهد تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۲
هدف پژوهش حاضر مفهوم سازی و شناسائی مؤلّفه های تشکیل دهنده هویّت تحصیلی دانشجویان به عنوان یکی از انواع خاص هویّت، با توجه به ساختار فرهنگی-اجتماعی و بافت آموزش عالی جامعه ایران بوده است. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش کیفی و طرح نظریه برخاسته از داده ها استفاده شده است. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 65 نفر (52 نفر دانشجوی مرد و 13 نفر دانشجوی زن) بودند که در نیمسال های چهارم تا ششم مقطع کارشناسی دانشگاه سراسری اردکان و ششم تا هشتم مقطع دکترای حرفه ای در رشته های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مشغول به تحصیل بودند. برای گردآوری داده ها، از روش گروه های کانونی استفاده شد و در دو دانشگاه مورد بررسی و پنج گروه کانونی تشکیل گردید. نتایج کدگذاری نظری نشان داد که هویّت تحصیلی دانشجویان ایرانی از پنج مؤلّفه تعهّد تحصیلی، خودپنداشت تحصیلی، آینده اندیشی، تعلّق به دانشگاه و عاملیّت شخصی تشکیل شده است.
۱۵.

درگیری تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۲) 354-370

کلیدواژه‌ها: درگیری تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
در این پژوهش با استفاده از روش کیفی، به شیوه مصاحبه گروه کانونی و طرح نظریه داده بنیاد، به بررسی چگونگی ادراک و مفهوم سازی درگیری تحصیلی از دیدگاه دانش آموزان دبیرستانی (دوره متوسطه دوم) پرداخته شد. شرکت کنندگان در این پژوهش 52 نفر (26پسر و 26 دختر) از دانش آموزان دبیرستانی (پایه های 10، 11 و 12)، بین سنین 15 تا 17 سال با میانگین سنّی 16/4 بودند. دو گروه کانونی برای پسران و دو گروه کانونی برای دختران تشکیل و مصاحبه ها انجام گردید. پاسخ هایی که دانش آموزان در ارتباط با برداشت خود از درگیری تحصیلی ارائه دادند، در 8 مقوله کسب نمرات و معدل بالا، تکرار و تمرین و وقت گذاری، داشتن اراده قوی و خودتنظیمی، هدف گذاری و برنامه ریزی درسی، علاقه مندی به درس و مدرسه، لذّت بردن از مطالعه و یادگیری، توجّه و تمرکز داشتن بر تکالیف و آشنایی با فنون و روش های یادگیری طبقه بندی شد. نتایج کدگذاریها در مرحله باز و محوری نشان داد که درگیری تحصیلی برای دانش آموزان ایرانی شامل 5 مؤلّفه درگیری شناختی، درگیری رفتاری، درگیری هیجانی، درگیری انگیزشی و عاملیّت میباشد.
۱۶.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس چشم انداز زمان آینده و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۲ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸۶) 122 - 138

کلیدواژه‌ها: مقیاس چشم انداز زمان آینده نگرش زمان پیشرفت تحصیلی تحلیل عاملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف پژوهش حاضر شناسایی ویژگیهای روانسنجی مقیاس چشم انداز زمان آینده (FTPS) در دانش آموزان دبیرستانی و تعیین نقش آن در پیش بینی پیشرفت تحصیلی آنان بوده است. بدین منظور تعداد 527 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه دوم که در سال تحصیلی 95-94 در شهر کرج مشغول به تحصیل بودند با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند و به پرسشنامه ای متشکل از مقیاس چشم انداز زمان آینده و خرده مقیاس حال آینده نگر پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ساختار مقیاس چشم انداز زمان آینده پس از چرخش واریماکس به وضوح نشان دهنده وجود چهار عامل مستقل است که تا حد بسیار زیادی با دسته بندی هاسمن و شل(2008) از ماده ها همخوانی دارد اما در تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم خرده مقیاس بسط به بار عاملی مناسبی روی سازه چشم انداز زمان آینده نرسید که می توان نتیجه گرفت که چشم انداز زمان آینده در دانش آموزان ایرانی تنها با سه مؤلفه «ارتباط»، «ارزش» و «سرعت» مشخص می شود. همچنین نتایج حاکی از اعتبار مطلوب مقیاس بود. تحلیل رگرسیون نشان داد که این سه مؤلفه به طور معناداری قادر به پیشبینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند.
۱۷.

مقایسه اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری بر کاهش علائم اضطراب مادران دارای کودکان اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۲ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 3-21

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد درمان شناختی-رفتاری اضطراب پذیرش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۷۷
پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان شناختی-رفتاری در کاهش علائم اضطرابی و افزایش پذیرش مادران دارای کودکان اتیسم صورت گرفت. این پژوهش از نوع طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. گروه های آزمایشی شامل دو گروه درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری بود. هر دو گروه ده جلسه درمان را یک بار در هفته دریافت کردند. 12 نفر هم در گروه کنترل گماشته شدند که تحت درمان قرار نگرفتند. به منظور سنجش میزان اضطراب افراد از سیاهه اضطراب بک و جهت سنجش میزان پذیرش از پرسشنامه پذیرش و عمل استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل شد. مقایسه گروه های درمانی حاکی از آن بود که اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان شناختی-رفتاری بر کاهش اضطراب و ارتقای پذیرش مادران تفاوت محسوسی نداشت، ولی ماندگاری اثر درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد در مرحله پیش آزمون–پیگیری در کاهش اضطراب و افزایش پذیرش بیشتر از درمان شناختی-رفتاری بود. بنابراین، پژوهش درمجموع حمایتی تجربی برای به کارگیری درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای مادران دارای کودکان اتیسم فراهم می آورد.
۱۸.

نقش واسطه ای تاب آوری در ارتباط اضطراب مرگ و سلامت عمومی نوجوانان مهاجر عراقی متأثر از جنگ با داعش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۸۷) 242-255

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اضطراب مرگ سلامت عمومی نوجوانان مهاجر عراقی جنگ با داعش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
پژوهش حاضر باهدف شناسایی نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه میان اضطراب مرگ و سلامت عمومی صورت پذیرفت. روش پژوهش توصیفی و در چارچوب طرح همبستگی تحلیل مسیر بود. جامعه موردمطالعه شامل کلیه نوجوانان عراقی(18-16) ساکن در کمپ آوارگان جنگ با داعش (کمپ دیبگه ، واقع در اربیل عراق) در سال 1396 بود (520=N). نمونه موردمطالعه 219 نفر از نوجوانان (16-18) بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده برگزیده شدند و به مقیاس اضطراب مرگ (تمپلر، 1970)، پرسشنامه سلامت عمومی(28-GHQ)(گلدبرگ وهیلر، 1979) و مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (1979 – 1991)، پاسخ گفتند. داده ها در طرح همبستگی تحلیل مسیر پردازش گردید. یافته ها معناداری رابطه معکوس اضطراب مرگ و تاب آوری را تائید نموده و نشانگر برازش مطلوب نقش واسطه ای تاب آوری در الگوی ارتباطی میان اضطراب مرگ و سلامت عمومی آنها بود. با توجه به یافته ها میتوان به واسطه تاب آوری اضطراب مرگ نوجوانان متأثر از جنگ را کاهش داده و در بهبود سلامت عمومی آنان اقدام نمود.
۱۹.

مطالعه پدیدار شناسانه تجارب هیجانی و ذهنی فرزندان طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره دوازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 39-54

کلیدواژه‌ها: تجربه زیسته نوجوانان فرزندان طلاق پدیدارشناسی هیجانات و تجربیات ذهنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۷۳۲
طلاق، یک واقعیت در زندگی بسیاری از افراد در سرتاسر دنیاست. این پدیده به طرق گوناگون، زندگی افراد را تحت تأثیر خود قرار می دهد و سرمنشأ تحولات پیچیده ی عاطفی، شناختی و فیزیکی در نظام خانواده و به ویژه نزد فرزندان است. در این راستا این تحقیق با هدف بررسی تجربه ی زیسته ی فرزندان طلاق در زمینه ی تجارب هیجانی آنان انجام گرفته است. پژوهش حاضر کیفی بوده و طرح آن از نوع پدیدارشناسی است. به همین منظور 17 نفر از نوجوانان پسر و دختر 12-18ساله ای که جدایی والدینشان را تجربه کرده بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و اکتشافی مورد مطالعه قرار گرفتند. لازم به ذکر است که نمونه گیری تا زمان اشباع داده ها ادامه یافته است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، ابتدا داده ها ثبت و کدگذاری شده و سپس با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج این مطالعه به وسیله ی سه زیرمضمون که نشان دهنده ی تجارب زیسته ی مشارکت کنندگان بود، به نمایش گذاشته شد. این زیرمضمون ها به ترتیب شامل خشم و تنفر، ترس و احساس بی پناهی بوده و هریک به صورت مجزا، مؤلفه ها و واحدهای معنایی حمایت کننده دارند. آنچه از نتایج این تحقیق برمی آید این است که فرزندان طلاق هیجاناتی را تجربه می کنند که در مواردی می تواند بهزیستی و سلامت روانشان را تحت الشعاع قرار دهد. نتایج به دست آمده بر لزوم تبیین عمیق تر تجارب زیسته ی این افراد توسط روان شناسان و مددکاران و ارائه ی مداخلات درمانی مبتنی بر مضامینِ برآمده از مطالعه ی حاضر، با تمرکز بر بهبود وضعیت هیجانی آنان تأکید دارد.
۲۰.

اثربخشی آموزش رویکرد هیجان مدار بر دلزدگی زناشویی و میل به طلاق در زوج ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 362 - 378

کلیدواژه‌ها: رویکرد هیجان مدار دلزدگی زناشویی میل به طلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۸
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش رویکرد هیجان مدار بر دلزدگی زناشویی و میل به طلاق در زوج ها بود. جامعه این پژوهش مشتمل بر کلیه زوجینی بودند که به دلیل مشکلات و تعارضات زناشویی و عدم صمیمیت در روابط به سرای سلامت مراجعه نموده بودند. در این پژوهش با بهره گیری از شیوه نمونه گیری در دسترس، 20 زوجی که بالاترین نمرات را در ابزارهای پژوهش کسب کرده بودند، انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 10 زوج) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، ابزار دلزدگی زناشویی پاینز (1996) و مقیاس میل به طلاق روزولت، جانسون و مورو (1986) بود که توسط شرکت کنندگان هر دو گروه قبل و بعد از مداخله تکمیل گردید. تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که آموزش رویکرد هیجان مدار، باعث کاهش معنادار دلزدگی زناشویی و دو مؤلفه خستگی عاطفی و خستگی روانی در زوجین تحت مداخله شده است، اما در کاهش خستگی جسمانی زوجها مؤثر نبوده است. دیگر نتایج حاکی از آن بود که میل به طلاق در زوجین گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری پیدا کرده بود. با توجه به یافته های این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که آموزش رویکرد هیجان مدار توانسته بر کاهش دلزدگی زناشویی و میل به طلاق در زوجین مؤثر واقع شود. مشاوران و درمانگران خانواده می توانند از یافته های پژوهش حاضر در راستای مداخلات بالینی و درمانی استفاده کنند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان