فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۶۸۵ مورد.
جامعه اطلاعاتی و جنسیت
منبع:
زمانه ۱۳۸۵ شماره ۴۸
حوزه‌های تخصصی:
مساله حقوق زن و آنچه می بایست در مورد او لحاظ شود، دامنه ای وسیع در تاریخ تفکر بشری دارد. البته در میان برخی فیلسوفان و متفکران نگاهی مشفقانه تر و تساوی گرایانه تر نسبت به زنان مشاهده می شود. اما در تاریخ تفکر بشری عموما زن را همچنان موجودی احساساتی، ضعیف و وابسته به مرد می یابیم. اما وضعیت حقوق زن همراه با پیچیده ترشدن تمدن بشری، رو به پیچیدگی نهاد. در جامعه صنعتی دیروز و جامعه اطلاعاتی یا فراصنعتی امروز، حقوق زنان علیرغم حصول برخی شفافیتها، همچنان شکننده است و در معرض آسیبهای جدی قرار دارد. در مقاله زیر با گوشه هایی از وضعیت حقوقی زنان در عصر اطلاعات آشنا می شوید.
تاریخ و مهندسی فرهنگی
منبع:
زمانه ۱۳۸۶ شماره ۵۸
حوزه‌های تخصصی:
تنوع مسائل و بحران ها، از یک سو، و استمرار آن ها، از سوی دیگر، نوعی روزمره گی ناخواسته را در تحلیل تحولات و پیشبرد برنامه ها باعث می گردد که نسبت گذشته، حال و آینده را به فراموشی می سپارد. هر چند بطلان نگرش خطی به تاریخ و تردید جدی در تقسیم بندی زمان بدین صورت که آن را به گذشته، حال و آینده تفکیک نمود، سبب گردیده است دوران قبل از حال کمتر محل اعتنا و توجه قرار گیرد، ناگفته پیداست که خاصیت تکرار به مثابه جزء لاینفک جوامع انسانی، متفکران علوم اجتماعی را وادار می سازد در تحلیل ها و نظریه پردازی های خود عنایتی ویژه به تاریخ داشته باشند و سعی نمایند به درک تاریخی مجهز شوند. «فرهنگ» از عرصه های بارزی است که نداشتن درک تاریخی در تحلیل مسائل آن خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. ازاین رو لازم است اهمیت تاریخ و چگونگی کاربرد آن در ترسیم نقشه مهندسی فرهنگی کشور مورد توجه و اهتمام قرار گیرد. در این مقاله، میزان اهمیت تاریخ برای مهندسی فرهنگی گوشزد شده است.
جامع منیعی نیشابور
منبع:
مهرسال سوم ۱۳۱۵ شماره ۱۱
حوزه‌های تخصصی:
تحلیلی بر سیره ارتباطات میان فردی پیامبر اکرم (ص)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
در مقاله حاضر، ضمن اشاره به اصول و شرایط ارتباط اثربخش از نگاه اندیشمندان حوزه ارتباطات، کوشش شده، سیره ارتباطات میان فردی پیامبر، به عنوان یک شخصیت فوق العاده و ارتباط گر قوی، بررسی و تحلیل شود. پیامبر با داشتن ویژگی هایی همانند گشودگی، همدلی، حمایتگری، مثبت گرایی و مساوات طلبی، شیوه ای ستودنی از ارتباطات را به منصه ظهور رساند که آرمان «ارتباطات رهایی بخش» مورد نظر هابرماس در آن کاملاً متحقق است. پیامبر، در عین پرهیز از اصول غیر اخلاقی مدیریت تاثیرگذاری، اثربخش ترین نوع ارتباطات را به نمایش گذاشت؛ وجود یک و نیم میلیارد مسلمان گواه این مدعاست.
توصیف ، تبیین و تفسیر در تحقیقات تاریخی
حوزه‌های تخصصی:
تاریخ و کرونولوژی در ایران
حوزه‌های تخصصی:
تاریخ و فلسفه تاریخ(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قبسات ۱۳۸۰ شماره ۱۹
حوزه‌های تخصصی:
نظریه پردازان بزرگ در فلسفه تاریخ
منبع:
یاد ۱۳۶۸ شماره ۱۶
حوزه‌های تخصصی:
کاربست نظریه حکومت استیلاء ماوردی در ارتباط خلافت و سلطنت در آغاز قدرت گیری سلجوقیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دهه های 420 و 430 قمری، همزمان بود با ضعف آل بویه، رشد فعالیت های اسماعیلیه، ورود صحراگردان ترکمن و غز در شرق ایران و رویارویی آنان با غزنویان. خلیفه عباسی، القائم، در طی قدرت یافتن طغرل سلجوقی بر آن شد تا قدرت او و به تبع آن گروه های سلجوقی را به رسمیت بشناسد. بنابر نظریه امارت استیلاء که ماوردی طرح کرده است، اگر فردی با زور بر قلمرویی مسلط می شد، در صورت دارا بودن شرایطی می توانست تأییدیه خلیفه را نیز به دست آورد. اما رفتار سوء نیروهای سلجوقی در هنگام تسلط بر شهرهای اسلامی و همچنین عملکرد آنان در هنگام حضور در بغداد این تصور را نزد عامه مردم و همچنین خلیفه ایجاد کرده بود که طغرل فاقد حداقل شرایط لازم برای تفویض حکومت است. ماوردی راه حلی نیز برای این وضع ارائه کرده بودکه بر اساس آن در صورت عدم کفایت حاکم استیلاءیافته، خلیفه می توانست از جانب خود برای وی نایبی تعیین کند تا برخورداری نایب از شرایط لازم، جبران کننده کمبود این شرایط در نزد حاکم مستولی باشد. بدین ترتیب خلیفه با اعلام عمیدالملک کندری وزیر طغرل به عنوان نایب خویش سعی کرد تا تفویض حکومت به طغرل را توجیه کند. این مقاله بر آن است تا مبتنی بر روش پژوهش تاریخی و با کاربست نظریه استیلاء ماوردی به بررسی ماهیت قدرت گیری سلجوقیان در برابر آل بویه بپردازد.
ادوار تاریخی شناخت «دیگری» در غرب و شرق با تاکید بر نگاه محققان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هر تمدن یا فرهنگی در گذرگاه تاریخی خویش خواسته یا ناخواسته نوع نگاه خاص و متمایزی به «غیر» و «دیگری» دارد. این مقاله بر آن است تا دوره های تاریخی شناخت «دیگری» در غرب و شرق را بررسی و دوره بندی نماید.
کوشش شده است که بر خلاف تقسیم بندی های رایج، از نگاه های صرفا سیاسی فاصله گرفته و بیشتر از منظر فرهنگی و تمدنی واکاوی شود. هم چنین تقسیم بندی ها نه صرفا بر حوادث تاریخی بلکه بر وجود «ویژگی های مشترک» در شناخت «دیگری» در بستر تاریخی شرق و غرب استوار گردد. بر این اساس روابط شرق و غرب به چهار دوره کلان تقسیم شده است.
در نسبت غرب با شرق می توان چهار دوره: عصر باستان، عصر ایمان، دوران قدرت دانش بنیان و عصر پسااستعماری را نام برد و در نسبت شرق -با تاکید بر ایران- با غرب می توان چهار دوره: عصر باستان، عصر ایمان، دوران آشفتگی و تحیر و دوره نگاه واکنشی و انفعالی را ذکر کرد..
از تاریخ تا داستان؛ تحلیل عناصر مشترک بین تاریخ و داستان
حوزه‌های تخصصی:
تئاتر، سینما، تاریخ، سفرنامه و خاطره از «روایت» بهره می گیرند اما داستان به شمار نمی آیند. در این گونه های روایت ابزار ارتباط متفاوت است هر چند ممکن است در اصل روایت تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند. تاریخ داستانی است که واقعیت دارد. برای مثال اگر از روی یک داستان فیلمی ساخته شود، یا نمایش نامه ای بر روی پرده اجرا شود، فقط ابزار بیان روایت عوض می شود. یعنی در همه این آثار «داستان» عامل زیر بنایی است. پس در همه آثاری که به شکلی نزدیک به داستان هستند می توان روایت را مشاهده کرد. تاریخ به خاطر نقل پی در پی حوادث که شاهان و امیران، قهرمانان آن هستند به داستان نزدیک می شود و در تاریخ عنصر روایت به کار می رود که توالی زمانی دارد. علاوه بر این «گفتگو»، «حقیقت مانندی»، «صحنه سازی» و «کشمکش» از عناصر مشترک بین داستان و تاریخ است. اما داستان به دلیل این که با ظرافت هنری ساخته می شود و دارای قاعده و قانون خاص است (مقدمه، پیرنگ، شخصیت پردازی، فضاسازی و...) به مقوله هنر تعلق دارد در حالی که تاریخ چون همانند داستان، هنری و با قاعده ساخته نمی شود، به مقوله علم تعلق دارد. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عناصر مشترک بین داستان و تاریخ می پردازد. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که داستان و تاریخ از زمان ارسطو با یکدیگر ارتباط داشته اند و هنوز هم این ارتباط میان این دو قالب وجود دارد.
فلسفه تاریخ هگل
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید کانت تا ابتدای دوره معاصر ایده آلیسمِ آلمانی (قرون 18 و 19)
- حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تاریخ
- حوزه‌های تخصصی تاریخ فلسفه تاریخ مباحث نظری
- حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از قرن 16 میلادی تا اوایل قرن بیستم
- حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب
فوکو و نظریه عدم استمرار در تاریخ
منبع:
تاریخ معاصر ۱۳۷۶ شماره ۱
حوزه‌های تخصصی:
تخیّل پیش بینی و معرفت تاریخی: کالینگوود و ایده تاریخ
حوزه‌های تخصصی:
هدف از این پژوهش، تحلیل نظریه آر.جی. کالینگوود درباره تاریخ برای نشان دادن ابهام هایی اساسی در آن است. ابهام هایی که به باور نگارنده، دال بر وجود تعارضی ناگزیر میان دو اصل بنیادین معرفت شناسی کالینگوود است؛ یعنی قول به تاریخیت ذهن و حیات آدمی و باور به امکان بازآفرینی دقیق گذشته از طریق عنصر پیشینی تخیل تاریخی. با وجود این، با علم به تفسیری بودن نتایج خویش، راه را برای تأملات بیشتر باز خواهیم دانست.
میزگرد: تاریخ و فرهنگ
حوزه‌های تخصصی:
لایه های متون تاریخ شفاهی
منبع:
زمانه ۱۳۸۶ شماره ۶۴
حوزه‌های تخصصی:
اگر مصاحبه کننده به اندازه کافی اطلاعات و مهارت و همچنین شجاعت داشته باشد، خواهد توانست حتی از کتمان کننده ترین و ملاحظه کارترین خاطره گوها، حقیقت رویدادهای تاریخی را کشف کند و باعث شود متنی (text) قوی و ارزشمند در عرصه تاریخ شفاهی پدید آید. بر چنین کشف و پدیداری، عوامل برون زا و درون زای مختلفی موثر است. مقاله زیر درصدد است این عوامل را بررسی کند.
کتاب مجمل التواریخ و القصص
منبع:
مهرسال ششم ۱۳۱۷ شماره ۵
حوزه‌های تخصصی: