درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش به منظور مقایسه ی نظرات مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهرستان لار درباره ی ویژگیهای مدیران اثربخش انجام شده است: ویژگیهای موردنظر شامل: ویژگیهای علمی و تخصصی، رفتاری، اخلاقی، اداری و رسمی، فردی و شخصی، اعتقادی میباشد. بدین منظور از بین همه ی دبیران و مدیران مقطع متوسطه (دخترانه و پسرانه) شهرستان لار، تعداد 25 مدیر و 75 دبیر به طور تصادفی ساده انتخاب شدند، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایی آن در حدود 94 درصد محاسبه شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش های توصیفی آماری (فراوانی، فراوانی درصدی، میانگین و انحراف استاندارد) و نیز روش آماری استنباطی (آزمون t استودنت برای دو نمونه منتقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان میدهد که بین نظرات مدیران و دبیران، فقط در مورد ویژگیهای رفتاری و اخلاقی مدیران اثربخش مدارس متوسطه تفاوت معنیداری وجود دارد. و در مورد سایر ویژگیها (علمی و تخصصی، اداری و رسمی، فردی و شخصی، اعتقادی) تفاوت معنیداری مشاهده نشده است. همچنین در این پژوهش مشخص شد که عامل جنسیت، تاثیری در نظرات مدیران و دبیران نسبت به ویژگیهای مدیران اثربخش ندارد.

تحقیق حاضر با هدف پیشگیری از اعتیاد در محیط های آموزشی با تاکید بر نقش برنامه درسی پنهان از دیدگاه دانشجویان در دو مرحله کمی و کیفی انجام پذیرفته است. در مرحله اول تعداد 283 نفر از دانشجویان سه رشته روانشناسی و مشاوره و راهنمایی و ادبیات فارسی در سه مقطع ترم اول و چهارم و ترم آخر انتخاب شدند. گردآوری داده های به وسیله پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. در این تحقیق از نظرات اساتید راهنما و مشاور جهت تعیین روایی پرسشنامه و ضریب آلفای کرونباخ (مقدار آلفا 85%) برای تعیین پایایی پرسشنامه استفاده شده است. در مرحله دوم با استفاده از رویکرد کیفی نگر، یکایک مولفه های برنامه درسی اعم از هدف، استاد، دانشجو، محیط فیزیکی، زمان بندی، محتوی، روش تدریس، ارزشیابی و قوانین و مقررات با اتکا بر مدل خبرگی و نقادی آیزنر مورد مداقه قرار گرفت و عوامل موثر بر پیشگیری از اعتیاد پذیری دانشجویان با تاکید بر برنامه درسی پنهان کالبد شکافی شد.

طی چند دهه گذشته، پژوهش در حوزه روش های تدریس گروهی، توجه محافل پژوهشی را به خود معطوف داشته است. بررسی اثرات روش های تدریس گروهی بر بازده های تحصیلی با رویکرد فراتحلیل، کانون توجه این مطالعه بوده است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل مطالعات مرتبط بود که در فاصله سال های 1370 تا 1392 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن، پایان نامه و طرح های پژوهشی در پایگاه های اطلاعاتی و کتابخانه های دانشگاه ها یا مراکز دولتی در دسترس بودند. براساس ملاک های ورود و خروج و نیز تحلیل حساسیت 177 اندازه اثر از 77 پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، مدل های ثابت و تصادفی، تحلیل ناهمگنی، تحلیل واریانس یک راهه با استفاده نرم افزارهای CMA و SPSS استفاده گردید. نتایج مربوط به اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات تصادفی مطلوب بود. هم چنین، اندازه ترکیبی به تفکیک روش ها نشان داد که روش پژوهش گروهی، تقسیم دانش آموزان به گروه های پیشرفت، جیگ ساو، بحث گروهی و یادگیری باهم به ترتیب دارای بیش ترین تا کم ترین اندازه اثر بودند. بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که استفاده از روش های تدریس گروهی (مشارکتی و بحث گروهی) در مقایسه با شیوه های سنتی مؤثرترند و به کارگیری این روش ها در نظام آموزشی کشور ما می تواند آثار مطلوبی بر بازده های تحصیلی فراگیران داشته باشد.

پارادایم رانکه ای با تلاش های لئوپُلدفُن رانکه از تأثیرگذارترین مورخان اروپای سده نوزدهم میلادی بُنیان نهاده شد که تفکرات اش تاریخ نگاری و تاریخ نگری سده نوزدهم را متحول کرد. رانکه که مورخ رسمی دولتِ پروس بود، پارادایم روشمندی در نگارش تاریخ بُنیان نهاد و با پنج دهه آموزش دانش تاریخ، نخستین نسل مورخان حرفه ای را آموزش داد. با تلاش های وی، دانش تاریخ موضوعی علمی شد که نیازمند آموزش تخصصی بود. هدف از نگارش این مقاله، بررسی اهمیت نقش مهارت آموزی در آموزش دانش تاریخ با تأکید بر پارادایم رانکه ای خواهد بود. یافته های این پژوهش، بیانگر اهمیت نقش مهارت آموزی در تفکرات مورخ بزرگی است که علاوه بر بُنیان نهادن پارادایمی جدید در تاریخ نگاری، نخستین دوره کارورزی و کارآموزی رشته تاریخ را در دوازدهم جولای 1825 میلادی راه اندازی کرد.پارادایم رانکه ای با تلاش های لئوپُلدفُن رانکه از تأثیرگذارترین مورخان اروپای سده نوزدهم میلادی بُنیان نهاده شد که تفکرات اش تاریخ نگاری و تاریخ نگری سده نوزدهم را متحول کرد. رانکه که مورخ رسمی دولتِ پروس بود، پارادایم روشمندی در نگارش تاریخ بُنیان نهاد و با پنج دهه آموزش دانش تاریخ، نخستین نسل مورخان حرفه ای را آموزش داد. با تلاش های وی، دانش تاریخ موضوعی علمی شد که نیازمند آموزش تخصصی بود. هدف از نگارش این مقاله، بررسی اهمیت نقش مهارت آموزی در آموزش دانش تاریخ با تأکید بر پارادایم رانکه ای خواهد بود. یافته های این پژوهش، بیانگر اهمیت نقش مهارت آموزی در تفکرات مورخ بزرگی است که علاوه بر بُنیان نهادن پارادایمی جدید در تاریخ نگاری، نخستین دوره کارورزی و کارآموزی رشته تاریخ را در دوازدهم جولای 1825 میلادی راه اندازی کرد.

از دهه 1940 به این سو‘در باب اطلاعات نقطه نظرهای گوناگونی در متون و منابع عرضه شده است که میتوان آنها را به دو مقوله نظریه های ریاضی ونظریه های معناشناسی تعبیرکرد.این دو گروه از نظریه ها – برخلاف آنچه به نظر میرسد-نه تنها متعارض نیستند ‘ بلکه وجوه اشتراکی نیز دارند.نظریه ریاضی‘سنجش اطلاعات را در مرحله تولید وانتقال ونظریه معنی شناختی‘در زمان دریافت قابل انجام میداند.تعداد نمادها به عنوان مبنای سنجش در مرحله تولید از لحاظ نظریه ریاضی‘در واقع احتمال دریافت را که مورد توجه نظریه معنی شناختی است دربردارد. دراین مقاله با بررسی نگرشهای عمده ای که در این زمینه وجود دارد‘رابطه میان آنها رامشخص میسازد وبه مسائلی چون مفهوم اطلاعات‘جریان اطلاعات‘واندازه گیری اطلاعات نیز می پردازد.

هدف اصلی این پژوهش ارتباط فرهنگ سازمانی با خلاقیت و تغییرونوآوری در بین مدیران مدارس ابتدایی شهر شیراز بوده است. این مطالعه از نوع مطالعات همبستگی بود و جامعه آماری را مدیران مدارس ابتدایی ناحیه یک شیراز تشکیل داده است. از این تعداد ٨٠ نفر (٤٠ آموزشگاه دخترانه و٤٠ آموزشگاه پسرانه) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه خلاقیت تورنس (١٩٩٠)، پرسشنامه فرهنگ سازمانی هافستد (٢٠٠١) و پرسش نامه تغییرونوآوری نامدار (١٣٨٢) بود که روایی و پایایی آنها مورد تایید قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد: بین ابعاد فرهنگ سازمانی و خلاقیت رابطه معنی داری وجود دارد و از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، ابعاد ریسک پذیری، فردگرایی و مردسالاری قدرت پیش بینی خلاقیت مدیران را دارا می باشد. بین ابعاد فرهنگ سازمانی و تغییرونوآوری رابطه معنی داری وجود دارد و از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، ابعاد ریسک پذیری و مرد سالاری قدرت پیش بینی خلاقیت مدیران را دارا می باشد. خلاقیت مدیران زن بیش تر از مدیران مرد می باشد.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین تیپ شخصیتی درونگرایی- برونگرایی با میزان رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان اداره آموزش و پرورش شهرستان دلفان بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. در این پژوهش جامعه آماری شامل معلمان اداره آموزش و پرورش شهرستان دلفان بوده اند که در زمان انجام پژوهش تعداد آنها 1800 نفر بوده است. از جامعه آماری مورد مطالعه تعداد 316 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه های شخصیت 16 عاملی آیزنک، رضایت شغلی مینه سوتا و تعهد سازمانی آلن و مایر استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین تیپ شخصیتی درونگرایی و رضایت شغلی و بین تیپ شخصیتی برونگرایی و تعهد سازمانی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد، اما بین تیپ شخصیتی برونگرایی و رضایت شغلی همبستگی منفی و معنادار وجود دارد. هم چنین نتایج نشان داد که بین تیپ شخصیتی درون گرایی و تعهد سازمانی رابطه ای وجود ندارد و بین زنان و مردان از لحاظ تیپ شخصیتی درون گرایی و برون گرایی تفاوتی وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی پیش بینی­کنندگی راهبردهای خودتنظیمی ریاضی برای ابعاد خلاقیت در میان دانش­آموزان دبیرستانی بود. بدین منظور، گروهی متشکل از 507 دانش­آموز سال اول دبیرستان (259 دختر و 248 پسر) با میانگین سنی 15 سال و 6 ماه و انحراف معیار 8 ماه از مدارس پرورش استعدادهای درخشان، نمونه دولتی و عادی شهرستان شیراز به عنوان آزمودنی در این پژوهش شرکت نمودند. مقیاس راهبردهای خودتنظیمی ریاضی و پرسشنامه مدادی- کاغذی چندگزینه­ای خلاقیت به عنوان ابزار سنجش در این تحقیق به کار برده شد. مقیاس راهبردهای خودتنظیمی ریاضی از سه مؤلفه راهبردهای خودتنظیمی عمومی یادگیری، راهبردهای ویژه حل مسأله ریاضی و راهبردهای فراشناختی تشکیل شده و پرسشنامه مدادی- کاغذی چندگزینه­ای خلاقیت شامل چهار بعد سیالی، بسط، ابتکار، و انعطاف­پذیری است. مطالعات قبلی در فرهنگ ایرانی مبین روائی و پایائی قابل قبول نمرات این ابزارها در میان دانش­آموزان بوده است. یافته­های پژوهش حاضر نشان داد که رابطه همبستگی بین مؤلفه­های خودتنظیمی ریاضی و ابعاد خلاقیت برقرار است. تحلیل­های رگرسیونی چندگانه بیانگر آن بود که راهبردهای ویژه حل مسأله ریاضی، مهم­ترین عامل پیش بینی­کننده ابعاد چهارگانه خلاقیت است. فزونی در کاربرد این راهبردها و نیز راهبردهای فراشناختی، افزایش خلاقیت را به دنبال دارد. راهبردهای شناختی عمومی که معرف شیوه­های ساده­تر و نسبتا سطحی پردازش اطلاعات از قبیل مرور ذهنی است، خلاقیت را از بعد بسط و ابتکار پیش­بینی نمی­کند و در مقایسه با راهبردهای پیچیده­تر، به کاهش سیالی و انعطاف­پذیری می­انجامد. افزون بر این، پژوهش حاضر نشانگر آن بود که دانش­آموزان مدارس پرورش استعدادهای درخشان، و نمونه دولتی در مقایسه با دانش­آموزان مدارس عادی از سیالی و انعطاف­پذیری بیشتری در تفکر برخوردارند، اما تفاوتی در ابعاد خلاقیت بین دانش­آموزان مدارس پرورش استعدادهای درخشان، و نمونه دولتی حاصل نشد.

متخصصان و کارشناسان تعلیم و تربیت در مباحث خود از اصطلاحاتی همانند (صنعت آموزش و پرورش)، «مهندسی تعلیم و تربیت»، «رهبری آموزشی»، «ارزش افزوده دانش آموز»، «تولید دانش آموز ماهر»، «محصول آموزش و پرورش»، «مشتری آموزش و پرورش»، «راندمان تدریس»، «کیفیت کلاس»، «شاخص های ارزیابی» و… استفاده می کنند. این امر نشان می دهد که موفقیت های بخش صنعت، تاثیر زیادی در آموزش و پرورش داشته است؛ بنابراین، پیش از آنکه به بحث درباره امکان استفاده از تجارب بخش صنعت در آموزش و پرورش بپردازیم، بهتر است درباره چگونگی این امر سخن بگوییم. بی شک، مدیریت کیفیت جامع بیشترین تاثیر را در ادبیات نوین آموزش و پرورش داشته است. تلاش های گسترده ای برای اجرای اصول مدیریت کیفیت جامع در آموزش و پرورش انجام شده است اما هنوز در مراحل ابتدایی کار هستیم. برخی از مدارس و دانشگاهها این اصول را در زمینه های بخش صنعت و با اهداف خاصی به کارگرفته اند ولی به کارگیری مدیریت کیفیت جامع در قلب تعلیم و تربیت یعنی در فرایند یاددهی- یادگیری- کمتر مورد توجه بوده است. این مقاله می کوشد با ارایه تعریفی از مدیریت کیفیت جامع، اصول چهارده گانه ادوارد دمینگ در صنعت و دلالت های آن در آموزش و پرورش به راهبردهای کیفیت در فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس درس بپردازد. در انتها نیز یک الگوی طرح درس نمونه مبتنی بر مدیریت کیفیت جامع مطرح شده است.