مطالب مرتبط با کلیدواژه

اعتقادی


۱.

مبانی فقه الحدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۵ شماره ۷۹

کلیدواژه‌ها: مبانی اصول مشترک فقه¬الحدیث اختصاصی اعتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۳۳۳
"مبانی" به معنای اصول و اساس هر چیزی است. در علوم نیز به اصول، بنیان¬ها و اجزای اصلی تشکیل¬دهنده هر علم گویند، که آن علم بدون آن ناقص خواهد بود. این مبانی از آن جهت که در هر علم متعددند، عموماً درباره علوم به صورت جمع آن کاربرد دارد، مثل "مبانی تفسیر" یا "مبانی علم الحدیث" و ...؛ "فقه الحدیث" نیز دارای اصول و مبانی متعددی است که "فهم حدیث" بدون آن شکل نمی¬گیرد. این مبانی، همان "پیش دانسته¬ها" ـ و نه پیش¬فرض¬ها ـ یی است که غالباً ریشه در سایر علوم دارد. "فقه الحدیث" دارای سه دسته مبانی است: "مبانی مشترک" فهم متن، که برای فهم هر متنی از جمله حدیث لازم و مؤثر است؛ "مبانی اختصاصی متون وحیانی" از جمله حدیث صحیح یا "سنت مقطوعه"؛ و "مبانی اعتقادی" فهم حدیث. این مبانی می¬تواند با "مبانی شخصیه" متفاوت باشد.
۲.

مقایسه ی نظرات مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهرستان لار درباره ویژگی های مدیران اثربخش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: اندیشه های تازه در علوم تربیتی سال سوم پاییز ۱۳۸۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: رفتاری مدیر اخلاقی دبیر اثربخش اعتقادی مقطع متوسطه ویژگی های علمی اداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۷۴۴
این پژوهش به منظور مقایسه ی نظرات مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهرستان لار درباره ی ویژگیهای مدیران اثربخش انجام شده است: ویژگیهای موردنظر شامل: ویژگیهای علمی و تخصصی، رفتاری، اخلاقی، اداری و رسمی، فردی و شخصی، اعتقادی میباشد. بدین منظور از بین همه ی دبیران و مدیران مقطع متوسطه (دخترانه و پسرانه) شهرستان لار، تعداد 25 مدیر و 75 دبیر به طور تصادفی ساده انتخاب شدند، ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایی آن در حدود 94 درصد محاسبه شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش های توصیفی آماری (فراوانی، فراوانی درصدی، میانگین و انحراف استاندارد) و نیز روش آماری استنباطی (آزمون t استودنت برای دو نمونه منتقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان میدهد که بین نظرات مدیران و دبیران، فقط در مورد ویژگیهای رفتاری و اخلاقی مدیران اثربخش مدارس متوسطه تفاوت معنیداری وجود دارد. و در مورد سایر ویژگیها (علمی و تخصصی، اداری و رسمی، فردی و شخصی، اعتقادی) تفاوت معنیداری مشاهده نشده است. همچنین در این پژوهش مشخص شد که عامل جنسیت، تاثیری در نظرات مدیران و دبیران نسبت به ویژگیهای مدیران اثربخش ندارد.
۳.

بررسی مسئله تشابه در احادیث اعتقادی الکافی از نگاه مجلسی و مازندرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: حدیث کلامی متشابه الکافی اعتقادی علامه مجلسی مولی صالح مازندرانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات تاریخ حدیث رواه و محدثان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث شرح الحدیث
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۶۷۱
احادیث معصومین(ع) همانند قرآن، محکم و متشابه دارند. برخی از احادیث اعتقادی، مفادی شبهه انگیز و ظاهری غیرقابل قبول دارند که شارحان حدیث، به شرح ظواهر غیرقابل قبول و تأویل برای رفع اشکال آن ها پرداخته اند. این رویکرد، گاهی با استفاده صریح از اصطلاح تشابه و زمانی بدون اشاره به این اصطلاح بوده است. در این مقاله در پی بیان چگونگی عملکرد دو شارح الکافی یعنی علامه مجلسی و مولی صالح مازندرانی در تعریف و واکاوی متشابهات حدیثی در روایات اعتقادی الکافی هستیم. این نوشتار ضمن نشان دادن باور آن دو به اهمیت این مقوله در حدیث بسان اهمیت آن در قرآن، به مبانی نظری آن دو در این مسئله پرداخته و نشان می دهد که توجه جدی و وافی به این مقوله داشته و در جهت حل تشابه و رفع تعارض ظاهری این گونه اخبار حرکت کرده اند. درنهایت، نقدهایی بر تعریفشان از تشابه در حدیث و مصداق هایی که برای حدیث متشابه آورده اند، وارد شده است.
۴.

بررسی رابطه بین دینداری با سازگاری زناشویی (مطالعه موردی: زنان متأهل ساکن شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۴ شماره ۶۸

کلیدواژه‌ها: عاطفی سازگاری زناشویی دینداری مناسکی اعتقادی پیامدی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۶۰۲
پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه دینداری با سازگاری زناشویی انجام شده است. از آنجایی که دینداری بر روابط خانوادگی اثر گذار است و با نظر به این که در شرایط کنونی استحکام ارزش های دینی در خانواده یکی از اهداف جامعه اسلامی ما است، پس پژوهش در این زمینه ضرورت دارد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام زنان متأهل ساکن شهر گرگان می باشد که تعداد آنها 144406 نفر بوده است. حجم نمونه آماری این پژوهش شامل 360 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انجام گرفت. برای انتخاب آزمودنی ها نخست 36 محله به صورت تصادفی انتخاب شدند سپس در هر محله متناسب با تعداد خانوارهای ساکن و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک 10 زن متأهل انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک والاس و دینداری استارک بود. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها افزون بر روش های آمار توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون پس رونده استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین میزان دینداری و سازگاری زناشویی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که بین ابعاد اعتقادی، پیامدی و مناسکی دینداری نیز با سازگاری زناشویی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بعد پیامدی پیش بینی کننده قویتری برای سازگاری زناشویی است.
۵.

بررسی ویژگی های اعتقادی اخلاقی خدمت رسانان از نگاه آموزه های اسلام و عهدین

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳ 159 - 170

کلیدواژه‌ها: منابع اسلامی کتاب مقدس اعتقادی اخلاقی خدمت رسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۹
خدمت رسانی به هم نوعان یکی از صفات اخلاقی در همه جوامع بشری و ادیان آسمانی است که ریشه در فطرت انسان ها دارد. بیان ویژگی های اعتقادی- اخلاقی این گروه از انسان های خدمت رسان و شریف می تواند دیگران را ترغیب نماید تا به این گروه بپیوندند. هدف این نوشتار تبیین این ویژگی ها از منظر قرآن و حدیث و عهدین (تورات و انجیل) است. منابع اسلامی و هم چنین برخی از آموزه های عهدین، مولفه ها و اوصاف مومنان خدمت رسان را معرفی کرده است. سوال تحقیق این است که: اوصاف اعتقادی و اخلاقی خدمت رسانان از نگاه آموزه های دینی چیست؟ در همین راستا این نوشتار در پی آن است تا با یک مطالعه تطبیقی، نقبی به مقوله اوصاف خدمت رسانان در آموزه های دینی زده تا جایگاه و مقام آنان را بهتر بشناساند. از این رو این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانه ای به تبیین هریک از اوصاف خدمت رسانان پرداخته است تا گامی درجهت بسط و گسترش این ویژگی ها در سطح جامعه برداشته باشد.
۶.

ارزیابی روایت های تاریخی بخاری ناظر بر سیرۀ اعتقادی و فقهی پیامبر(ص) در پیش و پس از بعثت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 21 - 38

کلیدواژه‌ها: صحیح بخاری روزۀ عاشورا اعتقادی فقهی اهل سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۴۵
تعالیم رسول الله(ص) در تراث اسلامی، به شکل های گوناگون در کتاب های روایی و سیره بازتاب یافته است. صحیح بخاری یکی از مصادر مهم روایی اهل تسنن است که آموزه های نبوی را بررسی کرده است. او در این کتاب، روایت های درخور توجهی در زمینۀ اعتقادی و فقهی به رسول خدا(ص) نسبت داده است؛ بنابراین ارزیابی این روایت ها هدف پژوهش حاضر است. باتوجه به جایگاه مهم صحیح بخاری در جامعۀ اهل سنت، به مثابۀ صحیح ترین نوشتار پس از قرآن، اهمیت و ضرورت این مسئله افزون می شود. این پژوهش درصدد است با جمع آوری کتابخانه ای اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی، این مسئله را واکاوی کند: با توجه به کنش هایی که بخاری در زمینۀ اعتقادی و فقهی به رسول خدا(ص) نسبت داده است، روایت های تاریخی او چگونه ارزیابی می شود؟برپایۀ دستاوردهای پژوهش، نقد گزارش های تاریخی بخاری در دو محور راویان و دلالت و محتوای گزاره ها از حیت تعارض با دیگر نقل های گزاره، مخالفت با دیگر گزاره های تاریخی، تعارض با قرآن و اختلاف با دیگر باورهای قطعی مسلمانان درخور تأمل است. در روایت های اعتقادی و فقهی او، این ارزیابی در مضامینی همچون مقدس دانستن بت ها پیش از نبوت، تردید در پیامبری، فراگیری حوادث قیامت از یهودیان، تأثیرپذیری از یهود در روزه گرفتن روز عاشورا و التزام نداشتن به احکام اسلامی ارائه شد.
۷.

بنیان های نمادین و اعتقادی در نقوش سنگ نگاره های درّه نگارانِ سراوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 65 - 74

کلیدواژه‌ها: دره نگاران سنگ نگاره نقوش نمادین اعتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
درّه ی نگارانِ سراوان یکی از مناطق برجسته ی سنگ نگاره ای در ایران بوده که مملو از نقوشی است که با ظرافت بر دل صخره ها حکّ شده و رگه هایی از پیش زمینه های اعتقادی و نمادین در اکثریت نگاره ها به چشم می خورد. این پژوهش با هدف بررسی و شناختِ نمادشناسانه ی سنگ نگاره های درّه نگاران سراوان و دلایل اعتقادیِ ایجاد نقوش از سوی مردم بدویِ آن سامان انجام و به دنبال پاسخ گوئی به این سئوال است که: بیشترین تصاویر حک شده بر صخره های این درّه، از چه نوعی بوده و مبتنی بر چه بنیان های نمادین و اعتقادی ترسیم شده اند؟ روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و داده ها از طریق بررسی میدانی و ثبت مشاهدات نگارنده و نیز به روش اسنادی، گردآوری و به روش استدلال استقرایی، تحلیل شده-اند. یافته ها نشان می دهد که نگاره ها در درّه نگاران، به سه گروه جانوری، انسانی و هندسی تقسیم می شوند که نقوش جانوری بیشترین فراوانی را در بین سایر نقوش دارد. زمینه های نمادین و اعتقادی، نقشِ برجسته ای در طراحی نقوش داشته و به طور عمیقی با نحوه زیست و باورهای فکریِ مردم منطقه در آن زمان مرتبط بوده است. ضمن اینکه، بسیاری از بنیان های اعتقادی که در هنر صخره نگاریِ آن دوره نقش مؤثری داشته اند، در زندگی ساکنان فعلیِ منطقه، بوضوح قابل مشاهده است.
۸.

دیدگاه تفسیری - کلامی الشنقیطی در تفسیر اضواء البیان (مطالعه موردی توحید، ایمان، شرک، شفاعت و توسل، تبرک)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸ 9 - 28
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
تفسیر آیات قرآن کریم هدف وبحث محوری میان تمامی مسلمانان در تمامی عصرها بوده است. مفسران سلفی همچون سایر فرق و مذاهب اسلامی به تفسیر آیات قرآن پرداخته اند. از جمله ایشان محمد الامین مختارالشنقیطی از مفسران بزرگ سلفیان است، که دارای نظرات قابل توجهی در تفسیر آیات قرآن است. در این تحقیق درصدد پاسخگویی به این سوال هستیم که الشنقیطی به عنوان یکی از علمای بزرگ و اثرگذار سلفیان چه آرا و دیدگاههای در تفسیر برخی از آیات کلامی دارد. بررسی توصیفی و تحلیلی این مسئله حاکی از آن است که او در تفسیر آیات به معنای ظاهری آن ها پرداخته و تاویل آیات قرآن را صحیح نمی داند. در نظر ایشان، مسلمانان و جوامع اسلامی در جهل به سر می برند و آنچه آن ها را به این جهل کشانده، درک نادرست از آیات اعتقادی است. الشنقیطی در تفسیر آیات کلامی و اعتقادی چون: توحید، ایمان، شرک، شفاعت، توسل، تبرّک، دارای نظراتی است. بررسی تحلیلی توصیفی آراء ایشان در تفسیر آیات قرآن نشان می دهد آراء او حکایت از ریشه داشتن اندیشه های او از تفکرات سلفیه داشته و ظاهر آیات قرآن را ملاک تفسیر این قیبل از آیات قرار داده است.
۹.

موقعیت شیخ صدوق و کتاب اعتقادات او در دوره صفوی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ بهمن و اسفند ۱۴۰۲ شماره ۶ (پیاپی ۲۰۴) 231 - 252

کلیدواژه‌ها: اعتقادی اعتقادات شیعی کلام شیعی صفویه شیخ صدوق شیخ مفید شاه طهماسب محمد مهدی رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۹
ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی (م 381) عالم بزرگ شیعه در قرن چهارم هجری است. یکی از آثار مهم باقی مانده از صدوق، کتاب الاعتقادات است که وی در این کتاب که چهل وپنج فصل دارد مهمترین عقاید شیعه را بیان کرده و آنها را با شواهد قرآنی و احادیث نبوی اثبات کرده است. پژوهش حاضر مطالعه موقعیت شیخ صدوق و کتاب اعتقادات او در دوره صفوی را بررسی می کند. سؤال اصلی پژوهش آن است که معیارهای اهمیت کتاب اعتقادات شیخ صدوق در دوره صفویه، در مقایسه با دیگر رسائل اعتقادی شیعی، در چه دامنه ای از ظرفیت های تبلیغی ترویجی در این دوره بوده و تا چه اندازه تأثیر گذار بوده است؟ این پژوهش با روش توصیفی–تحلیلی بر اساس منابع و مآخذ این دوره در پی پاسخ پرسش فوق است. یافته های پژوهش نشان می دهد در دوره صفویه از ظرفیت های موجود جامعه نظیر سیاست های فرهنگی-مذهبی شاه طهماسب، نهادهای دینی و آموزشی و متون و معارف در جهت تثبیت، نهادینه سازی و گسترش مذهب تشیع در جامعه ایران بهره گرفته شده است که سبب ترجمه شماری از آثار اصیل عربی شیعی به فارسی گردید.
۱۰.

تحلیل ابعاد و مؤلفه های اعتقادی سبک زندگی اسلامی در آموزه های رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۱۸ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۰) 435 - 450

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی اعتقادی خداباوری راهنماشناسی آخرت باوری روایات امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۲
هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل ابعاد و مؤلفه های اعتقادی سبک زندگی اسلامی در آموزه های رضوی بوده است. روش: روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و جامعه تحقیق، متنی و شامل روایات امام رضا(ع) است. یافته ها: بُعد اعتقادی سبک زندگی در روایات امام رضا(ع) با مجموع 2290 مضمون روایت، دارای مؤلفه های خداباوری، راهنماشناسی و آخرت باوری است. در میان مؤلفه های بُعد اعتقادی، شناخت ائمه(ع) و آشنایی با زندگی آنان با 1459 مضمون روایت، بیشترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده که نشان از اهمیت ویژه آن در شیوه زندگی انسان دارد. نتیجه گیری: سبک زندگی مبیّن نظام باورها، نگرش ها و ارزش های انسان است و اصول اعتقادی به عنوان شالوده دین اسلام در لایه های زیرین شناخت قرار گرفته و در چگونگی شکل گیری سبک زندگی انسان تأثیر انکارناپذیر دارد.