درخت حوزه‌های تخصصی

معماری کاربردی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
طراحی داخلی طراحی صنعتی معماری کاربردی معماری منظر هنرهای صناعی
ایران و اسلام تئوری جهان مطالعات شهرسازی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۸۱ تا ۱٬۷۰۰ مورد از کل ۷٬۶۵۵ مورد.
۱۶۸۱.

«بِینامعماری»؛ تبیین روابط میان یک اثر معماری با آثار دیگر بر پایه رویکرد «بینامتنیت»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۴ 25 - 44

کلیدواژه‌ها: نقد معماری بینامتنیت معماری معاصر بینامعماری بافت معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۹۱
ارتباط میان یک اثر معماری با آثار دیگر از موضوعات مهمی است که با به چالش کشیدن مفاهیم تألیف، اصالت و خودبودگی اثر، در جامعه معماری مطرح است و فقدان رویکردی مدون جهت نقد روش مند روابط میان آثار با یکدیگر، بررسی دقیق تر این موضوع را ضروری می کند. در این پژوهش با طرح این پرسش که ارتباط میان یک اثر معماری با آثار دیگر چگونه است؟ تلاش شده مناسبات میان متنی در معماری (بینامعماری) تبیین شود. برای این منظور از رویکرد «بینامتنیت» استفاده شده است که به نحوه تأثیر متن ها در شکل گیری یکدیگر و خوانش متن ها توجه می کند و چگونگی تکثیر متنی را توضیح می دهد .نوع تحقیق کیفی است و روش های تحقیق، توصیفی و تاریخی-تفسیری است. برای رسیدن به مفهوم نقد «بینامعماری» و چارچوب نظری تحقیق، ابتدا موقعیت یک اثر معماری به عنوان یک متن در ارتباط با سایر متون مشخص می شود. سپس ساختار نقد ارائه شده در دو لایه نوع و مراتب ارتباط بینامتنی، دلالت های ضمنی اثر در شبکه ارتباط بینامتنی را آشکار می سازد و نشان می دهد که این ارتباط تا چه اندازه به قابلیت تکثیر و چندمعنایی بودن اثر می انجامد و اثر را به یک «بافت  معماری» چندرگه و یا در مقابل به یک «شیء معماری» با یک ایدئولوژی مسلط نزدیک می کند. این روش نقد در پروژه ها ی پردیس سینمایی ملت و ساختمان نظام مهندسی بیرجند به عنوان نمونه های مورد مطالعه آزموده می شود.
۱۶۸۳.

بررسی میزان راندمان عملکردی در معماری خانه های دوره ی پهلوی اول ایران بر اساس شاخص های نحوی فضا در منطق فازی؛ مطالعه موردی: شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۷۷ ۸۸-۷۵

کلیدواژه‌ها: راندمان عملکردی شاخص های نحوی فضا منطق فازی معماری خانه های دوره ی پهلوی اول ایران شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۰۸
مفهوم راندمان عملکردی فضا در معماری خانه های مسکونی به معنی به حداقل رساندن میزان نفوذ فعالیت های غیرمرتبط بر یکدیگر و نیز سازمان دهی فضایی فعالیت های مرتبط در کنار یکدیگر است؛ به طوری که بهره وری مناسب آن ها در گرو خدمات رسانی بهینه به یکدیگر است. بر این اساس، این پژوهش درصدد آن است تا به بررسی میزان راندمان عملکردی در معماری خانه های دوره ی پهلوی اول ایران بر اساس شاخص های نحوی فضا در منطق فازی بپردازد و شهر شیراز نیز به عنوان نمونه ی موردی، انتخاب گردیده است. ازآنجایی که متغیرهای مستقل پژوهش، شاخص های کیفی و نحوی فضا در منطق فازی و متغیر وابسته ی پژوهش، میزان راندمان عملکردی هستند؛ راهبرد پژوهش، ترکیبی از نوع پیمایشی است. ازاین رو، مجموعه اطلاعات استخراج شده ی روش نحو یا چیدمان فضا به صورت نمره ی حاصل از روابط نحوی و اطلاعات استخراج شده از مفاهیم کیفی منتج شده از منابع و اسناد تاریخی و کتابخانه ای و نمود آن ها در شاخص های نحوی موردسنجش و ارزیابی قرار گرفته و آنگاه می توان با استفاده از نرم افزار متلب و مجموع اعداد به دست آمده برای هر خانه در رویکرد ترکیبی نحوی - محتوایی، به تحلیل مفهوم راندمان عملکردی پیکره بندی فضایی پرداخته و میزان آن را سنجید. نتایج نشان می دهند که خانه های افشاریان (گونه ی A. حیاط + چهار طرف ساخت)؛ صداقتی (گونه ی B. حیاط + سه طرف ساخت)؛ مستغنی (گونه ی C. حیاط + دوطرف ساخت L شکل)؛ رزمجو (گونه ی D. حیاط + دوطرف ساخت دو جبهه ی متقابل) و ذاکری (گونه ی E. حیاط + یک طرف ساخت)، به ترتیب دارای میزان راندمان عملکردی بیشتر و به تبع آن، در نظام «حرکتی فضا» که با «قابلیت دسترسی» معرفی شد، دارای قابلیت دسترسی بیشتر و انعطاف پذیری بیشتر؛ در نظام «عرصه بندی فضا» که با «قابلیت نفوذپذیری» معرفی شد، دارای میانگین عمق نسبی کمتر و نفوذ پذیری بیشتر؛ و در نظام «کارکردی فضا» که با «قابلیت انعطاف پذیری» معرفی شد، دارای هم پیوندی بیشتر و مرتبه ی نسبی کمتر و یکپارچگی بیشتر و تفکیک کمتر هستند.
۱۶۸۴.

سوررئالیسم در نقاشی معاصر سوریه؛ برآیند جنگ و اختناق (مطالعه موردی: آثار باسم دحدوح)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۱۱۱ 27 - 36

کلیدواژه‌ها: نقاشی سوریه هنر مدرن آثار باسم دحدوح جنگ داخلی شیوه سوررئالیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
بیان مسئله: سوریه علی رغم داشتن تمدنی دیرین، دولت ملتی1 است نوپا که طی یک صدسال اخیر در معرض جنگ های متعددی قرار داشته است، اما جنگ های داخلیِ ده سال گذشته و سیطره داعش، خشونت و اختناق گسترده ای را به همراه داشته که موجب به جا گذاشتن تأثیرات عمیق جامعه شناختی و روان شناختی بر مردم و به تبع آن فرهنگ و هنر این کشور شده است. هنر مدرن به ویژه در بحبوحه جنگ ها، هم زبانی مناسب و کارآمد برای بیانگری روح رنجور و لطمه دیده انسان ها از جنگ و دیکتاتوری ها بوده و هم ابزاری برای طغیانگری و افشاگری علیه چنین وضعیتی. هدف پژوهش: بررسی و استنتاج تأثیر جامعه و مردم جنگ زده روی نقاشی دوره معاصر سوریه با شیوه سوررئالیسم به ویژه در آثار باسم دحدوح هدف این پژوهش است. روش پژوهش: این پژوهش با رویکردی توصیفی و تحلیلی و با مطالعه نمونه هایی از آثار نقاشی باسم دحدوح، بر اساس مطالعات کتابخانه ای در کنار تبیین شیوه سوررئالیسم در آثار این نقاش و تحلیل آثار او به سؤالات پژوهش پاسخ می دهد. نتیجه گیری: پاسخ به این پرسش که رویدادهای سیاسی و اجتماعی سوریه معاصر در ده سال اخیر چه تعاملات و مناسباتی با عرصه هنر نقاشی داشته و چه تأثیری بر شکل گیری شیوه های جدید نقاشی در این کشور گذاشته است، نشان می دهد که نقاشان معاصر سوریه در ده سال اخیر از شیوه سوررئالیسم برای واکنش به تأثیرات جامعه شناختی و روان شناختی جنگ و خشونت و اختناق در این کشور و بیانگری آلام و احساسات و اندیشه ها و گفتمان خود در این برهه بهره گرفته اند.
۱۶۸۵.

راهبردهای طراحی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست با هدف افزایش تعلق به مکان در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 61 - 76

کلیدواژه‌ها: تعلق به مکان کودکان بی سرپرست تعاملات اجتماعی هویت مکان اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۰
طبق آمار بهزیستی، شانزده مرکزنگهداری کودکان بی سرپرست در شهر اصفهان وجود دارد که اکثرشان ساختمان هایی بدون توجه به تعلق به مکان هستند. از آنجایی که تاکنون این مراکز با تأکید بر بحث تعلق به مکان موردمطالعه نبوده اند، این تحقیق با هدف دستیابی به راهبردهای طراحی مراکزنگهداری شهر اصفهان ضروری به نظر می رسد. این مقاله با روش تحقیق ترکیبی متوالی-اکتشافی، در چهار مرحله به جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن ها پرداخته است. در ابتدا، سه مؤلفه اصلی تعلق به مکان؛ تعاملات اجتماعی، هویت مکان و دلبستگی به مکان با کمک تحلیل محتوای منابع کتابخانه ای، مقولات اصلی و ریزمولفه هایشان به دست آمد، مراحل بعدی پژوهش؛ با کمک مشاهده مشارکتی، تحلیل تصاویر ذهنی و انجام مصاحبه باز، انجام گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که سازمان دهی فضای باز خصوصی و عمومی موجب افزایش تعاملات اجتماعی و خاطره سازی و توجه به حریم خصوصی کودک باعث ایجاد دلبستگی به مکان می شود همچنین با ایجاد فضا با هدف تجربه مکان؛ هویت مکان افزایش می یابد.    
۱۶۸۶.

کاربست روش تصمیم گیری چندمعیاره در تعیین کاربری خانه نیما یوشیج در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 171-153

کلیدواژه‌ها: میراث فرهنگی استفاده مجدد تطبیقی تغییر کاربری نیما یوشیج تصمیم گیری چندمعیاره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۷۱
استدلالی قوی در میان حفاظت گران شایع است که مفهوم میراث فرهنگی خود به معنای استفاده از گذشته برای نیازهای حال و آینده است. ازاین رو استفاده ی مجدد از بناهای تاریخی به یکی از اهداف مهم دانش حفاظت بدل شده است. برنامه ریزی استفاده ی مجدد مستلزم حل مسائل پیچیده و تصمیم گیری درباره ی چگونگی حفظ خصیصه های ارزشمند فرهنگی ملموس و ناملموس درعین تامین نیازهای روز جامعه است. برای حل این چالش ها پژوهش گران روش های متعددی را در راستای انطباق کاربری با آثار میراث معماری برگزیده اند. بااین حال در ایران، به ویژه توسط نهادهای دولتی متصدی حفاظت، این روش ها به خوبی مطالعه و معرفی نشده اند. ازاین رو پژوهش حاضر روش تصمیم گیری چندمعیاره را برای انتخاب مناسب ترین کاربری در فرآیند استفاده ی مجدد تطبیقی با مطالعه برروی نمونه مور دی خانه ی نیما یوشیج در شهر تهران، مورد بررسی قرارداده است. روش این پژوهش، در مرحله ی بررسی ادبیات موضوع و شناخت نمونه موردی، کیفی است که ازطریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در مرحله ی ارزیابی معیارها و گزینه های پیشنهادی نیز رویکرد کمّی اتخاذ و از ابزار پرسشنامه و نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهند که روش تصمیم گیری چند معیاره به عنوان ابزاری بهینه می تواند در استفاده ی مجدد بناهای تاریخی به حفاظت گران کمک شایانی کند. گزینه های "کافه-گالری نیما"، "خانه-کتاب نیما" و "خانه-موزه ی نیما" به عنوان سه گزینه ی پیشنهادی استفاده ی مجدد از خانه ی نیما، بر مبنای آرای متخصصین معرفی گردیده اند. نتایج پژوهش نشان می دهند که با تکیه بر روش تصمیم گیری چندمعیاره و مبتنی بر معیارهای فرهنگی، معماری، اجتماعی، اقتصادی و محیطی از میان گزینه های پیشنهادی، "خانه-موزه ی نیما" منطبق ترین کاربری برای این خانه ی تاریخی است.
۱۶۸۷.

دسته بندی انواع الگوهای باربری در سازه های معماری مبتنی بر رویکرد بیونیک (مورد مطالعه: سازه های خمشی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 33 - 45

کلیدواژه‌ها: معماری بیونیک سازه های معماری سازه های طبیعی الگوهای باربری زیست تقلیدی سازه های خمشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۲۱۴
الهام از طبیعت برای پاسخگویی به مسائل علمی در حوزه های گوناگون دانش، هدف بیونیک در رشته های مختلف است که در طراحی و ساخت سازه های معماری نیز نقش های مختلفی را پذیرفته است. در این میان، به منظور افزایش شناخت رابطه میان سازه در طبیعت و معماری، راهکار و نگرش طبیعت در برابر نیروهای محیطی از طریق کارآمدترین ترتیبات سازه ای می تواند در معرفی الگوهای باربری برای سازه های معماری گسترش یابد. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش دسته بندی وجوه گوناگون الگوهای باربری با بررسی نمونه های گوناگونی از ساختارهای موجود از سازه های طبیعی خمش محور است. در این نوشتار با تکیه بر یک روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از ادبیات حوزه های اصلی پژوهش، الگوهای باربری در این نوع سازه ها در قالب بررسی دو وجه، شامل رویکرد راه حل های باربری و ماهیت راه حل های باربری تبیین شده است. در وجه اول، چگونگی پاسخ سازه و در وجه دوم، ویژگی پاسخ سازه در برابر نیروهای محیطی مورد بحث است. نتیجه اصلی پژوهش آن است که سازه های طبیعی به جای مقاومت در برابر نیروها، به طور عمده از روش مدیریت نیروها استفاده می کنند. در بحث ارائه شده، لزوم توجه دقیق به فرایند پیچیده انتقال این الگوهای باربری از طبیعت به حوزه سازه های معماری نیز مدنظر است.
۱۶۸۸.

تحلیل شاخص های مؤثر در ساختار تاریخی شهر های معاصر با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 25 - 36

کلیدواژه‌ها: بافت تاریخی شاخص روش ANP پدافند غیرعامل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۴
بافت های تاریخی و فرسوده به دلایلی از قبیل عدم رعایت نظامات مهندسی، شبکه ارتباطی ناکارآمد، عدم وجود تأسیسات و تجهیزات شهری و عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل بیشتر از سایر بافت های شهری در معرض تهدیدات و مخاطرات قرار دارند. ازاین رو بایستی شاخص هایی با رویکرد پدافند غیرعامل تدوین شود تا میزان پایداری ساختار بافت های تاریخی تعیین شود. لذا هدف این تحقیق، تحلیل شاخص های مؤثر در ساختار تاریخی شهر های معاصر با رویکرد پدافند غیرعاملت می باشد. نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد و گردآوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای، می دانی و پرسشنامه صورت گرفته است. تعداد 10 معیار و 25 شاخص انتخاب و با استفاده از روشANP تجزیه وتحلیل گردید. نتایج نشان می دهد معیار های توزیع متناسب کاربری های جاذب جمعیت، مقاومت فیزیکی بافت، حرایم مراکز خطرآفرین، ترکیب بافت شهری و کارایی شبکه معابر به ترتیب با امتیاز 0.109،0.189،0.122،0.12 و 0.106 در پهنه اول تأثیرگذاری در بافت های تاریخی و شاخص های همجواری و سازگاری، فضا های موردنیاز امدادرسانی، دسترسی به مراکز امدادی و درمانی و فضا های امن با امتیاز 0.088،0.085،0.078 و 0.065 در پهنه دوم تأثیرگذاری در بافت های تاریخی و شاخص نظام تراکمی با امتیاز 0.038 در پهنه سوم تأثیرگذاری در بافت های تاریخی هستند و در انتها نیز پیشنهاد هایی برای ارتقاء امنیت و ایمنی بافت تاریخی خوی ارائه گردید. 
۱۶۸۹.

ارزیابی انواع چیدمان فضا های سبز شهری جهت کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 37 - 49

کلیدواژه‌ها: فضای سبز شهری پدافند غیرعامل انفجار ساختمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۰۵
مهم ترین مرحله در برنامه ریزی و طراحی فضای سبز شهری توسعه پایدار و ارتقای بهره وری فضا های سبز شهر است. به همین منظور است که امروزه فضا های سبز شهری را چندعملکردی طراحی می کنند. در همین راستا، یکی از کارکرد های مغفول فضا های سبز شهری، کاربرد های دفاعی گیاهان در قالب حفاظت از ساختمان های کلیدی شهر و حتی فضا های عمومی در برابر انفجار های تصادفی و عمدی از جمله حملات تروریستی می باشد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به جمع آوری مطالب مرتبط با این زمینه پرداخته شد و به منظور کسب نظر سنجی از جامعه خبرگان، متشکل از 26 نفر، پرسشنامه ای جهت وزن دهی به شاخص های مؤثر و همچنین امتیاز دهی به هر یک از گزینه ها، فراهم گردید. در ادامه با استفاده از روش SWARA نظر خبرگان تحلیل شده و میزان اهمیت و وزن هر یک از شاخص های تأثیرگذار بدست آمده و در نهایت با استفاده از روش COPRAS، انواع چیدمان درختان بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که بهترین چیدمان درختان برای کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها، چیدمان متراکم بوده و بعد از آن چیدمان توپوگرافی منطقه بوده است. چیدمان های عمودی و خطی به عنوان بدترین چیدمان ها برای کاهش اثرات انفجار بر ساختمان ها، شناخته شده اند.
۱۶۹۰.

تاثیر طراحی شهری بر امنیت فضاهای شهری نمونه موردی :شهر جدید سهند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۰ 55 - 65

کلیدواژه‌ها: فضای شهری امنیت کیفیت شهر جدید سهند طراحی شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۰۷
پایین بودن امنیت یک مساله مهم در شهرهای جدید امروز است. به همین منظور هدف این مقاله راهنمای طراحی شهری با تاکید بر ارتقا امنیت در فضاهای شهری شهر جدید سهند است. روش پژوهش بر مبنای روش شناسی تحقیق پیمایشی انجام می شود که با استفاده از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه برای سنجش امتیاز هر معیار از نقطه نظر ساکنان سوالاتی بر مبنای طیف 5 قسمتی لیکرت صورت گرفته است حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر 383 نفر بدست آمد. برای تجریه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیرزل به همراه نرم افزار SPSS انجام می شود. نتایج یافته ها نشان می دهد که ﻣﻘﺪار ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاى ﺷﺎﺧﺺ کالبدی برابر 31/7 اﺳﺖ. ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﻨﺎدارى امنیت ﺳﺎﻛﻨیﻦ را توجیه ﻣیﻛﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨیﻦ ایﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺮاى ﻣﺘﻐیﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋی ﺑﺮاﺑﺮى ﺑﺎ 67/5 ﺑﻮده و ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه راﺑﻄﻪ ى ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺴﺘﻘیﻢ ایﻦ ﻣﺘﻐیﺮ ﺑﺎ امنیت در ﻣیﺎن شهروندان شهر سهند اﺳﺖ. ﻣﺘﻐیﺮ عملکردی ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 41/4 ﺑﻮده اﺳﺖ. همجنین با توجه به نتیجه بدست آمده از ضریب همبستگی پیرسون می توان گفت بین امنیت شهروندان و کیفیت فضاهای شهری سهند رابطه مستقیم معنی داری با سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد.
۱۶۹۱.

تأثیرات انتقال سازمان های عمومی به نواحی فرسوده شهر به مثابه پروژه محرک توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 87 - 119

کلیدواژه‌ها: ارزیابی تأثیرات بافت ناکارآمد شهری بافت فرسوده پروژه محرک توسعه انتقال سازمان های عمومی شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۹۳
اجرای پروژه های محرک توسعه در راستای تسریع و تسهیل بازآفرینی بافت های نابسامان شهری صورت می پذیرد و با اتکا به مشارکت اجتماعی و استفاده از ظرفیت های محلی به ثمر می رسد. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات انتقال سازمان های عمومی به بافت فرسوده شهر تهران بوده است که به این منظور تلاش شد با بهره گیری از رویکرد ارزیابی تأثیرات و باهدف برآورد تأثیرات ناشی از این اقدام، با استفاده از روش های اسنادی و میدانی نخست به گردآوری داده ها و اطلاعات پرداخته و درنهایت با بهره گیری از فنون متفاوت همچون مطالعات تطبیقی، برآوردی از متغیرها و ذی نفعان این اقدام (انتقال سازمان های عمومی) ارائه گردد. برای تحقق این هدف علاوه بر مرور پژوهش های انجام شده، برخی از طرح های شهری داخلی و خارجی مرتبط نیز موردبررسی قرار گرفت. مدیران شهری، مسئولان مرتبط، نخبگان و فعالان محلی، بخشی از جامعه آماری این پژوهش بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری با این افراد گفتگو شد. درنهایت تأثیراتی در حوزه های مختلف اجتماعی (تغییر در متغیرهایی چون تراکم جمعیت، نظارت اجتماعی، امنیت، سبک زندگی، تعارضات اجتماعی، حضور زنان، مهاجرت، کیفیت زندگی و...)، کالبدی (زیرساخت ها، ترافیک، فرسودگی بافت، منظر شهری و...)، اقتصادی (بهای املاک، اشتغال زایی، کسب وکارهای محلی، سرمایه گذاری و...) و محیط زیستی بیان و تلاش شد در قالب نظامی از نهادها و سازمان هایی که باید در مدیریت پیامدها نقش ایفا نمایند ارائه گردد. در انتها نیز باهدف کاهش آثار منفی پیشنهادهایی ارائه گردید.
۱۶۹۲.

پارک باستان شناسی، الگوی مناسب حفاظت و توسعه پایدار محوطه های تاریخی؛ ضرورت ها و مولفه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 215 - 229

کلیدواژه‌ها: پارک باستان شناسی حفاظت پایدار محوطه تاریخی سایت موزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
موزه ها و محوطه های تاریخی از آن جهت که ارتباط مخاطب را با گذشته برقرار می کنند، برای مردم جذابیت ویژه ای دارند، در این میان، بازدید از محوطه های تاریخی بدلیل قرارگیری در بطن اثر و زمینه های شکل گیری آن، برای مخاطب از اهمیت بیشتری برخوردار است اما ضرورت های حفاظت از آثار، اعم از ملموس، ناملموس و طبیعی، درکنار تلاش برای ادامه حیات محوطه، دغدغه فکری مدیران آن ها است. به منظور نیل به هدف پژوهش، که تلاش برای شناسایی تطابق و یا عدم تطابقِ ضرورت ها و مولفه های پارک باستان شناسی در محوطه های تاریخی می باشد، پاسخ به این سوالات الزامیست. مولفه های اصلی در ایجاد پارک باستان شناسی کدامند؟ و چه ضرورت هایی بر ایجاد پارک باستان شناسی در محوطه های تاریخی دارای مولفه های مربوطه تاکید دارند؟ این تحقیق در ابتدا با رویکرد کیفی براساس مطالعات کتابخانه ای به تعریف و تشریح دیدگاه های نظریه پردازان و منشورها و کنوانسیون های ملی و بین المللی در زمینه موزه، محوطه های تاریخی و پارک باستان شناسی و ویژگی های هرکدام پرداخته، سپس کوشش نموده با راهبرد استدلال منطقی با تکیه بر مباحث بنیانی به پاسخ سوالات بپردازد. در نتیجه در صورتیکه یک محوطه تاریخی شرایط و مولفه های لازم برای تبدیل به پارک باستان شناسی در منطقه را دارا باشد، با مدیریت یکپارچه در قالب پارک باستان شناسی، می تواند موجبات حفاظت پایدار محوطه تاریخی و توسعه پایدار جوامع محلیِ حاضر در منطقه را فراهم آورد. این مولفه ها را می توان به مولفه های ایجابی شامل میراث ملموس، ناملموس و طبیعی، و مولفه های توسعه ای که عبارتند از تاسیسات و تجهیزات، خدمات، نیروی انسانی، اجتماعی، امنیت و ایمنی دسته بندی کرد مولفه های ایجابی، ایجاد پارک باستان شناسی را ممکن می کنند و مولفه های توسعه ای شرایط را برای ادامه حیات آن مهیا می نمایند.
۱۶۹۳.

تحلیلی تبیینی درباره عوامل مؤثر بر شکل گیری ریخت شهری در یک بافت خودانگیخته (نمونه موردی: محله زیادلو، گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 311 - 325

کلیدواژه‌ها: بافت میانی ریخت شهری شکل گیری گرگان نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۰۷
پیش از استقرار نظام شهرسازی نوین در ایران، اغلب بافت های مسکونی طی فرایندهای برنامه ریزی نشده ای شکل می گرفته اند که به دلیل فقدان نظام جامع ثبت املاک، اطلاعات دقیقی از نحوه تقسیمات اراضی شهری و احداث معابر و بناها در کوی های مسکونی در دست نیست. به منظور شناخت نحوه پیدایش یک بافت مسکونی خودانگیخته، محدوده ای از بافت میانی شهر گرگان انتخاب شده و کوشش شده تمام رویدادهای مؤثر بر شکل گیری ریختِ شهریِ از 1300 تا 1350 ه.ش. کاوش گردد. طرح این مقاله مبتنی بر رویکرد کیفی و ترکیب روش نظریه زمینه ای با خوانش سیستماتیک و روش ریخت شناسیِ تطبیقیِ درزمان است. بدین ترتیب که داده ها هم از درون مصاحبه های ساختاریافته و هم به کمک تکنیک آنالیز توسعه ای ریخت شناسی استخراج شده اند تا فقدان داده های مکتوب با استحصال داده های شفاهی از آگاهی ساکنان اولیه بافت جبران گردد. یافته ها نشان می دهد عوامل شکل دهنده به ریخت شهری به صورت الگویی ماتریسی عمل می کنند و نحوه اثرگذاری آن ها مطابق با یک فرایند خطی نیست. اجزاء این ماتریس را سه ساحت کنشگران، عمل/تعامل و شرایط تشکیل می دهد که هرکدام شامل مجموعه ای از مقولات تأثیرگذار و دارای انواع و ابعاد مختص به خود است.  فرد/خانواده، جامعه محلی به ترتیب مؤثرترین کنشگران قلمدادشده اند؛ در ساحت عمل/تعامل، حق مالکانه برای تفکیک اراضی، توافق میان صاحبان حقوق و نظام حقوقی مؤثرترین عوامل شناخته شده و مهم ترین شرایط زمینه ای به ترتیب اقلیم و اقتصاد زمین و بعد خانوار به دست آمده اند. همچنین عارضه موجود به صورت فرم مصنوع و فرم طبیعی در ورای تمام ساحت های برشمرده نقش عمده ای را در شکل گیری ریخت شهری ایفا کرده است.
۱۶۹۴.

شناسایی و ظرفیت سنجی کنشگران مدیریت نوسازی و بازآفرینی شهری در سطح ملی و محلی (کلانشهر تهران) و تحلیل شبکه ارتباطی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۵ 5 - 26

کلیدواژه‌ها: مدیریت بازآفرینی شهری کنشگران ظرفیت سنجی تحلیل شبکه سطوح ملی و محلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
امروزه یکی از چالش های اساسی در مدیریت بازآفرینی شهری، عدم شناخت کافی از کنشگران این حوزه در سطوح مختلف مدیریتی و الگوی روابط آنها و نیز ناکافی بودن مطالعات در خصوص ظرفیت سنجی کنشگران اصلی است. بنابراین، هدف تحقیق شناسایی، ظرفیت سنجی و تحلیل روابط کنشگران به منظور دستیابی به شرایط مناسب تر در فرایند مدیریت بازآفرینی در سطح ملی و کلانشهر تهران است. بدین ترتیب این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن آمیخته است. به منظور دستیابی به هدف تحقیق، علاوه بر بررسی مبانی نظری موضوع، اسناد مختلفی همچون آئین نامه ها، تفاهم نامه ها و نیز صورتجلسات سازمان نوسازی شهر تهران مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و در نهایت به منظور افزایش پایایی و روایی تحقیق و تکمیل داده ها از روش مصاحبه با کارشناسان و مدیران تراز اول سازمان های دست اندرکار استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که تعدد کنشگران این حوزه بسیار زیاد بوده ولی در عمل تفوق بر بخش های دولتی و عمومی (شهرداری ها) است و بخش های خصوصی و اجتماعات محلی نقش کمرنگی در ساختار مدیریت بازآفرینی شهری در تهران دارند. از نظر ارتباطی کانون های مشخصی قابل شناسایی بوده است و ارتباطات عمودی بین نهادها قابل ملاحظه نیستند. همچنین در این تحقیق نشان داده شد که این کنشگران از ظرفیت های قابل توجهی برخوردار بوده که پتانسیل مناسبی برای سیاست گذاری و مدیریت بازآفرینی شهرها است.
۱۶۹۵.

معاصرسازی الگوی مسکن بومی اصفهان بر پایه تحلیل روابط غیرشکلی پلان، نمونه موردی: خانه جنگجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 185 - 203

کلیدواژه‌ها: معاصرسازی مسکن بومی اصفهان نحو فضا پیکره بندی فضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۲۳
معماری بومی به عنوان یکی از مهم ترین «اشکال سازمان دهی اجتماعی فضا» که فهم آن از طریق درک پیوند میان کالبد معماری و زندگی و فرهنگ جاری در آن ممکن می شود، بخشی از پیوستگی فرهنگی تاریخی معماری ایرانی را تشکیل می دهد که شناخت و بازیابی الگوهای رایج آن می تواند نقش مؤثری در پیشبرد تلاش معمار معاصر در حفظ هویت و اصالت فرهنگی در عین کارآمدی فضا و خلق میراث باارزش برای نسل های آینده ایفا نماید؛ همچنین معیاری در تشخیص ایرانی و غیرایرانی بودن الگوهای معماری نیز فراهم می آورد. در این راه تأکید می گردد این نگاه به معنی بازتولید الگوها و فضاهایی نیست که در روزگار معاصر از آن ها عبور شده است بلکه بیشتر به معنی فهمیدن نحوه ارتباط معماری با انسان و محیط پیرامونش و توسعه آن به فضای معاصر است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی با راهبرد نمونه موردی و بهره گرفتن از افزونه اسپیس سینتکس سعی دارد ضمن تشریح روابط ریاضی حاکم بر فضا در مفاهیمی چون عمق فضایی، ارزش کنترل، ارزش انتخاب، یکپارچگی و انتروپی، با ارزیابی و تحلیل رابطه بین همنشینی فضاها به کشف مفاهیمی که از معماری گذشته می تواند در معماری امروز نقش ایفا نماید، بپردازد. همچنین با مبنا قرار دادن ارزش های مورد اشاره و حفظ موقعیت و روابط میان فضاهای مختلف در گراف، یک الگو را به زبان معاصر بیان نماید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اگرچه تفاوت ساختاری بین معماری گذشته و معماری معاصر در ضوابط توده گذاری وجود دارد، می توان با استفاده از مفصل های ارتباطی و فضاهای بینابینی، پیکره بندی فضایی یک الگو را به فضای معماری معاصر تسرّی داد و  امکان تداوم هویت معماری گذشته در معماری معاصر را فراهم آورد.
۱۶۹۶.

تأثیر جنسیت بر ترجیحات مکانی در انتخاب فضاهای فراغتی-تفریحی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 39 - 50

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت تفریح ترجیحات مکانی جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۸۰
اوقات فراغت و نحوه گذران آن یکی از شاخص های اساسی سبک زندگی به شمار می رود. جنسیت یکی از ویژگی های فردی می تواند باشد که بر نحوه گذران اوقات فراغت تاثیر گذار باشد. حال سوال اصلی در این پژوهش این است که جنسیت چه تفاوت هایی را می تواند بر نحوه گذران اوقات فراغت و همچنین انتخاب مکان های فراغتی ایجاد نماید. در پژوهش حاضر با بهره گیری از راهبرد کیفی و استفاده از مطالعات کتابخانه ای در جامعه آماری 384 نفر از ساکنان منطقه 2 تهران، تفاوت های جنسیتی در 9 موضوع انواع فراغت و 18 مکان تفریحی شاخص منطقه 2 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون ANOVA در مورد جنسیت افراد و ارتباط آن با ارجحیت موضوعی گذران اوقات فراغت نشان داد که بین دو گروه جنسی تفاوت معناداری در تمایلشان به خرید رفتن، فعالیت هنری، رستوران و کافه گردی، پیک نیک و فعالیت های مجازی وجود دارد.
۱۶۹۷.

تحلیلی انتقادی دوره پست مدرن بر رویکردهای آرمانشهری با تاکید بر طبیعت

نویسنده:
منبع: بوطیقای معماری سال اول زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 83-101

کلیدواژه‌ها: آرمان آرمانشهری پست مدرن مدینه فاضله اتوپیا طبیعت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۵۱
تاریخ بشر نشان می دهد که انسان همواره به دنبال تأسیس جامعه ای برین بوده که در آن همه امور بر وفق مراد و مطابق میل باشد، جامعه ای که در آن نه خبری از ظلم و تبعیض و نه اثری از جنگ و ستیز و نه ردپایی از جهل و فقر و مرض باشد. این کمال یابی، مدام فکر عده ای از متفکران و اصلاح طلبان را به خود مشغول داشته و آنان را به طراحی حکومتی ایده آل که برآورنده آرمانهای فوق باشد، وادار نموده است. چنین جامعه ای در زبان اروپایی اتوپیا در زبان عربی مدینه فاضله و در فرهنگ فارسی آرمانشهر گفته می شود. اما ایده-های ارمانشهری یا آرمان های ارمانشهری همواره از منظرهای مختلفی قابل نقد بوده اند. این پژوهش با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و همچنین تفسیری- تاریخی با بررسی ریشه ها و خاستگاه فکری اندیشه های ارمانشهری با یک رویکرد تحلیل انتقادی آرمانشهر دوران پست مدرن و طبیعت پیرامون آن را مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که الزاماً همواره ایده های آرمانشهری منجر به ارتقای کیفیت معماری و کیفیت زیست نشده و آرمانشهر پست مدرن با تاکید بر جنبه های اجتماعی و اثرگذاری در جامعه از طریق معماری و شهرسازی آرمان اصلی خود را پی می ریزد.
۱۶۹۸.

واکاوی ردپای معماری بومی و سنتی در معماری مسکونی معاصر ژاپن

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: معماری بومی معماری سنتی معماری معاصر ژاپن مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۳۹
در اندیشه های بنیادین معماری ژاپن، از مهم ترین رویکردها، جایگاه معماری بومی و سنتی در ساختمان سازی معاصر و نحوه ارتباط دهی آن ها می باشد. از اواسط قرن نوزدهم، معماران معاصر ژاپنی و غربی صاحب نامی نظیر: فرانک لوید رایت، لوکوربوزیه، کنزو تانگه، هیکو ماکی، تادائو آندو، با رویک ردی محتواگرا و مفهوم گرا نسبت به گذشته، توانستند، با استعانت از فناوری های نوین، انواعی از معماری التقاط گرا خلق نمایند که از مبانی سنتی و آئینی شرقی و به ویژه ژاپنی پیروی و به نوعی می ان مفاهیم و مضامین س نت و مدرنیته تعامل ایجاد نمایند. امروزه، معماری مسکونی در ژاپن را می توان پیرو یک سنت فرهنگی بدون انقطاع دانست که طی سالیان متمادی با نیازها و امکانات نوین وف ق پیدا کرده است. با وجود اینکه وجوه اشتراک در ادوار گوناگون به طور مشخص نیست، اما وقتی مفاهیم اساسی معماری خانه های ژاپنی در نظر گرفته می شود، می توان دریافت که این پیوستگی فرهنگی چگونه با گذر زمان حفظ گردیده است. در این نوشتار سعی شده، ضمن بررسی سیر تحول معماری معاصر ژاپن با تأکید بر سبک های شواین و سوکیا به تحلیل جایگاه معماری بومی و سنتی در تکوین و هویت بخشی معماری مسکن معاصر ژاپن، پرداخته شود. از نتایج مهم این پژوهش اینست که معماری معاصر ژاپن به موازات پذیرش امکانات و فناوری های نوین، به منظور ارتباط و حفظ ریشه ها، در ساختاری منسجم، هویت بومی، سنتی و ملی خود را تداوم بخشیده است.
۱۶۹۹.

پارادایم های حفاظت معماری در ایرانِ معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم تیر ۱۴۰۱ شماره ۱۰۹ 19 - 34

کلیدواژه‌ها: پارادایم حفاظت حفاظت علمی میراث معماری عملکرد فرهنگی معمار ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۷۴
بیان مسئله: بر اساس ماهیت چندرشته ای «حفاظت معماری» که در منشورهای اخیرِ بین المللی، بدان تأکید شده، نقش آفرینی مطلوب معمار به عنوان یکی از تخصص های مشارکت کننده در این حرفه، در موفقیت اقدامات حفاظت معماری مؤثر است. اما به دنبال رویارویی ایران با مفاهیم حفاظت علمی، عملکرد معمار در این حرفه، نسبت به عملکرد این تخصص در آفرینش های معماری، دچار ضعف نسبی شد که به نظر می رسد، مؤلفه هایی در پارادایم های حفاظت، بر این ضعف، تأثیرگذار بوده اند. هدف پژوهش: بررسی تحولات پارادایمی حفاظت معماری در ایران از منظر تأثیر آن بر عملکرد معمار، پس از مطرح شدن حفاظت علمی بوده است. روش پژوهش: این پژوهش با روش های تاریخی و علّی از زیرمجموعه های پژوهش کیفی انجام شده است. نتیجه گیری: در دوره حفاظت سنتی در ایران، اولویت داشتنِ تأمین ایده آل های اجتماعی در پارادایم غالب، از معمار عملکرد فرهنگی طلب می کرد. اما با مطرح شدن حفاظت علمی و برتری یافتن ایده آل های دیگری در پارادایم غالب، توجه به ارزش های اجتماعی در سایه قرار گرفته و لزوم عملکرد فرهنگی معمار منتفی شد. تداوم طولانی مدتِ این پارادایم، سبب شد که تکلیف اصلی معمار در حفاظت فراموش شده و توانایی انجام آن تضعیف شود. به طوری که با وجود مطرح شدن پارادایم فرهنگ گرا از اوایل دهه 70، هنوز اکثریت جامعه علمی معماری، توانایی عملکرد فرهنگی نداشته و این پارادایم جایگاه خود را پیدا نکرده است. اما به علت تلاش قشر معدودی از معماران برای تقرب به پارادایم فرهنگ گرا، مقطع حاضر را می توان دوره گذار به شمار آورد. در شرایط حاضر، تعریف جدی ترِ جایگاه معمار در امر حفاظت، آموزش عملکرد فرهنگی برای این تخصص و بهره گیری صحیح از توانایی های معمار، در همسوشدن اکثریت معماران با قشر معدود پیشرو و باب شدن پارادایم فرهنگ گرا نقش مؤثری خواهد داشت.
۱۷۰۰.

تحلیل رفتار هیدرودینامیکی بادگیرها در میانگین دمای داخلی سکونتگاه های اقلیم نیمه گرم و خشک کاشان با هدف کارآیی بیشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 49 - 58

کلیدواژه‌ها: بادگیر رفتار هیدرودینامیکی میانگین دمای داخلی اقلیم نیمه گرم و خشک کاشان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۲۲۷
یکی از راهها جهت دستیابی به ساختمان با کارایی بالاتر در مصرف انرژی و نیل به یک سامانه کارآمد، بهره گیری ازتجربیات معماری بومی میباشد.در این بین بادگیر یکی از المانهایی است که درگذشته به منظور ایجاد آسایش در اقلیم های گرم و خشک کاشان استفاده می شدند. این مطالعه رفتار هیدرودینامیکی باد دراین المان را تحت تاثیر سطوح نم دار،دارای حوضچه و دارای فواره آب در میانگین دمای داخلی سکونتگاههای این اقلیم با هدف کارآیی بیشتر این عنصر توسط نرم افزار سی اف دی، انرژی پلاس و اپن استودیو با روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار داده و سپس نتایج حاصله را مورد تحلیل قرار داده است.ودرنهایت مشخص میکندکه بیشترین افت دما در بادگیرهای دارای فواره آب می باشد و از عوامل اصلی افت دما در این بادگیرها، متناسب بودن ابعاد - دریچه ورود هوا به بادگیر، دمای آب، ابعاد و ارتفاع ستون بادگیر می باشد .  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان