درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش سعی بر معرفی و تجزیه و تحلیل عناصر و اجزاء مسجد جامع نی ریز را دارد. مسجدی که نه تنها جزء کهن تریم مساجد ایران است ، بلکه در بسیاری از موارد ، دارای خصوصیات منحصر به فردی است ، که تنها در این مسجد ، شاهد آن هستیم. در این پژوهش، علاوه بر روش کتابخانه ای ، با روش میدانی، به برداشت دقیق از بنا پرداخته شده و لازم به ذکراست که بسیاری از نقشه ها و تصاویر موجود در این پژوهش ، برای اولین بار است که در اختیار علاقمندان قرار می گیرد.همچنین با توجه به ناگفته های بسیاری که در مورد محراب این مسجد وجود داشت، طی مصاحبه ای با کارشناسان، در زمینه قرائت و تفسیر آیات و احادیث محراب، از ایشان یاری جستیم. امید است که این پژوهش ، در اینده راهگشای محققین و دانشجویان باشد و موجبات بذل توجه بیشتر ، به این عنصر فراموش شده معماری فارس، که در هر سفر تحقیقی، شاهد تدریجی آن بودیم ، را فراهم آورد.

یکی از مشکلات بنیادی شهرهای ایران، مسئله ""هویت شهر"" است. امروز علی رغم گسترش و توسعة شهرها، سیمای آنها ناخوانا، فاقد شخصیت شهری و مولد انواع بحران ها است. شهر بدون هویت، قدرت خود را در ""هدایت ناخودآگاه جمعی شهروندان"" از دست می دهد. نمای ساختمان ها به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده سیما و منظر شهر، دارای نمادها و نشانه های تعیین کننده هویتی است که از عواملی چون اقلیم، فرهنگ، تاریخ و اقتصاد تأثیر می پذیرد. در سال های اخیر برای احیای هویت معماری اسلامی ایرانی اقداماتی چون الگوسازی در بافت های فرسوده، تدوین ضوابط طراحی نما و برگزاری مسابقات طراحی صورت گرفته که از نتایج آنها قبول سهم مشترک حوزه عمومی و خصوصی بر نما است، اما افراط و تفریط در تعیین میزان نقش آفرینی این دو حوزه همچنان ادامه دارد. با هدف تسهیل امر نوسازی، مشوق هایی را در نظر می گیرد که منجر به خلق جداره های نامطلوب شده و یا اغماض در رعایت برخی قوانین حین مرور پایان کار بیش تر با ملاحظات اقتصاد پایین ساکنان مصداق کوتاهی در دفاع از حق عمومی است در این نوشتار با بیان تجربه نوسازی بافت های فرسوده منطقه 17 تهران و آسیب شناسی نماهای جدید ساختمانی، لزوم ورود متخصصان و تقویت نقش حوزه عمومی در هدایت هویت نماها گوشزد می شود. یکی از سیاست های اصلی سازمان نوسازی، افزایش مشارکت مردمی است. سپردن امر نوسازی به بخش مردمی آن را به جریانی پویا و پایدار تبدیل می کند؛ اما در غیاب کار کارشناسی، آموزش های مردمی و ضوابط راه گشا، نماهای جدید آینه تمام نمای معضلات فرهنگی و هویتی ساکنان آن خواهد بود.

شهرهای الکترونیکی در جهان با سرعت رو به توسعه فرصت های بسیاری را برای محیط های زندگی، کار و تفریح مردم به وجود آورده است. شهرهای الکترونیکی در یک جامعه اطلاعاتی بستری را فراهم می کند تا مردم وارد هزاره سوم شده و تجربیات جدیدی را در زندگی آغاز کنند. اگرچه تجربه زیادی در این زمینه در سطح ملی و بین المللی وجود ندارد و آینده زندگی در این نوع شهرها هنوز کاملاً مشخص نیست، اما باید پذیرفت که نسل جوان آن را باور داشته و با ابزارهای جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات مسیر جدیدی را طی خواهند کرد. بنابراین بهتر است ابعاد این پدیده تا حد مقدور از دیدگاه های مختلف مورد مطالعه و توجه قرار گیرد و آمادگی لازم برای پذیرش آن در چارچوب هنجارهای ملی در میان مردم فراهم شود. شهر الکترونیکی بر اساس اصول و مبانی پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل گرفته و به عنوان یکی از کاربردهای این فناوری در حال توسعه است. نزدیک به سه دهه است که واژه فناوری اطلاعات یا فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک پدیده نوظهور و قدرتمند جای خود را در جهان باز کرده و گفته می شود که تا 2015 میلادی کاربردهای این فناوری نزدیک به 95 درصد از امور روزمره جوامع را به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم تحت تأثیر خود قرار می دهد. سرعت تأثیر گذاری و گسترش این پدیده در زندگی بشر هزاره سوم بسیار زیاد است به طوری که از هم اکنون تغییر اساسی در ساختارهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دیده می شود و می رود تا بنیان های سنتی اداره جوامع را دچار تغییر و تحول اساسی و سیستم جدیدی از مدیریت اشتراکی را معرفی کند. میزان تأثیر گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن در جهان، به اندازه ای زیاد بوده است که سران کشورهای جهان را به گونه ای متأثر ساخته تا با برگزاری دو اجلاس مهم در 2003 و 2005 میلادی در ژنو و تونس، پایه های اصول جامعه اطلاعاتی را شکل دهند و با تهیه برنامه اصول و برنامه عمل برای جامعه اطلاعاتی جهانی خود را برای تغییرات بیشتر آماده کنند.

تاکنون به آثار میرزا آقا تبریزی، نمایشنامه نویس پیش گام، از دریچ? تاریخ تکاملی تئاتر ایران نگریسته شده است. اما این مقاله جنبه های روشنگرانه این متون از حیث حیات اجتماعی سال های پیش از مشروطه یادآور می شود و فراتر از آن، انقلابی بالقوه زیباشناختی را در آن می یابد. به این طریق، می کوشد در پیوندی میان جامعه شناسی و زیباشناسی بر اهمیت شناخت میان رشته ای تاکید بگذارد. تاکنون به آثار میرزا آقا تبریزی، نمایشنامه نویس پیش گام، از دریچ? تاریخ تکاملی تئاتر ایران نگریسته شده است. اما این مقاله جنبه های روشنگرانه این متون از حیث حیات اجتماعی سال های پیش از مشروطه یادآور می شود و فراتر از آن، انقلابی بالقوه زیباشناختی را در آن می یابد. به این طریق، می کوشد در پیوندی میان جامعه شناسی و زیباشناسی بر اهمیت شناخت میان رشته ای تاکید بگذارد.

خانه های سنتی موجود در بافت تاریخی نهبندان واقع در استان خراسان جنوبی که به لحاظ قدمت دوره قاجار تا اوایل پهلوی را در برمی گیرند، تاکنون کمتر مورد پژوهش قرارگرفته و بسیاری از این آثار در معرض تخریب اند. لذا بررسی این ابنیه به عنوان میراث مهم بشری بر اهمیت انجام پژوهش می افزاید. محور اصلی مقاله حاضر معرفی معماری خانه تقوی به عنوان یک اثر مهم از دوره قاجار در نهبندان است که به سبک چهار ایوانی و خانه باغ ساخته شده و کاربرد قوس های جناغی آن را از دیگر بناهای شهر متمایز ساخته است. این بنا تحت تأثیر شرایط محیطی و فرهنگی بسیار ساده و دارای تزئینات اندک است که می توان گفت معماری قاجار در این بنا به گونه ای متفاوت نمود یافته است.

روبه رو شدن با مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی در فرآیند رشد هر حرفه جایگاه ویژه ای دارد و همواره مورد توجه دست اندرکاران آن حرفه است. بحث اخلاق در حوزه ی طراحی گرافیک نیز ازجمله مباحث مهم و قابل بررسی است. پژوهش پیش رو در صدد آن است که ضمن جستجو در حوزه طراحی گرافیک، رویکردهای اخلاقی مطرح در این رشته را شناسایی کند و با برجسته نمودن نقطه عطف های تاریخِ طراحی گرافیک، دغدغه های اصلیِ مسئولیت و اخلاق را در این حرفه مشخص نماید. همچنین، دامنه ی مسئولیت طراح گرافیک در مقابل معضلاتِ اجتماعی (همچون مصرف گرایی)، معضلات محیطی (همچون گرم شدنِ زمین) و مسئولیتِ انتقال و بیانِ حقیقت توسط طراح را مورد بحث قرار دهد. در این نوشتار هدف این است که محورهای اصلی مطرح در اخلاق حرفه ای و دغدغه های اندیشمندان این حوزه مشخص شود و تعاریف و رویکردهای مبتنی بر اخلاق در طراحی گرافیک  مورد کندوکاو قرار می گیرد. سپس موضوعات شاخص مطرح شده در حیطه ی اخلاق در طراحی گرافیک شامل انتقال حقیقت، سرسپردگی طراح به سفارش دهنده، مسئله ی سلامت اخلاقی سفارش دهنده، حقوق طراحان همکار، حقوق طراحان زیردست، حقوق مخاطبان و وجدان حرفه ای بحث می شوند. در پایان، مسئولیت پذیری طراح در مقابل سایرین و همچنین تعهد به نوعی طراحی مسئولانه و انسان محور به عنوانِ راهِ حل های یافت شده در این نوشتار ارائه می شود. همچنین مشخص می گردد که برخی از جریانات اخلاق محور، موافق آگاهی دادن به مخاطب و برخی موافق با وجدان حرفه ای طراحان هستند.

از ابتدای تمدن بشری، دنیای پرجاذبه طبیعی منبعی بسیار غنی برای نوآوری و الهام بخشی بزرگ ترین نقاشان، مجسمه سازان، موسیقی دانان، فیلسوفان، شاعران، طراحان و مهندسان بوده است. صدای حرکت آب در رودخانه، رنگ‎های خیره کننده رنگین‎کمان، ریتم منظم برخورد امواج دریا با صخره‎های اطراف آن، فریبندگی بوی خوش گل‎های سرخ، ساختار هوشمند کندوی عسل، غنای رنگ در فصل پاییز، آسمان زیبا به هنگام طوفان و شکسته شدن نور خورشید در یک روز برفی زمستانی تنها تعداد اندکی از عجایب طبیعی‎اند که باعث الهام بخشی و نوآوری در آثار دست ساخت انسان شده‎اند. تعجب برانگیز نخواهد بود اگر بگوییم که دنیای طبیعی پیرامون ما در حال حاضر به سطح بالایی از توسعه در طول میلیون‎ها سال تکامل تدریجی خود رسیده است و دنیای امروز از دوران تغییرات طولانی عبور کرده است تا به سطحی از زیبایی که ما امروزه آن را می‎بینیم و درک می‎کنیم، دست یابد. در این فرآیند، فقط کاراترین، قوی‎ترین و قابل انعطاف‎ترین فرم‎های طبیعی در طول میلیون‎ها سال باقی مانده‎اند. در تکوین دنیای امروزی، میراثی چند میلیون ساله از پیشرفت‎هایی که در طول سالیان دراز حاصل شده است، وجود دارد. ارسطو، فیلسوف دوران باستان، از نخستین افرادی بود که در مورد طبیعت به عنوان منبع عظیم الهام‎بخشی نوشت. او بیان کرد که زیبایی عملکردی حتی در مخلوقات بسیار کوچک نیز وجود دارد. در اکثر موارد ما از طبیعت از طریق احساس زیبایی طبیعی با استنشاق بوی خوش، رنگ، شکل، فرم و صدا الهام می‎گیریم. غالب اوقات بدون جستجو برای معنای عمیق تر و بدون سوال از فرم‎های طبیعی، به طور حسی از ذات طبیعی خود پیروی می‎نمائیم و اصوات، رنگ‎ها و فرم‎هایی را که ما را احاطه کرده‎اند، تقلید می‎کنیم. بدون شک تعدادی از بهترین قطعات موسیقی کلاسیک و بهترین آثار نقاشی از این طریق خلق شده‎اند.