درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۸۰۱ تا ۵٬۸۲۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
۵۸۰۱.

تحلیل نشانه شناسانه از مؤلفه های مؤثر بر تفسیر و شکل گیری مفهوم جهت کاربست در هستی شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۶) 23 - 39

کلیدواژه‌ها: مفهوم تفسیر نشانه شناسی چارلز سندرس پیرس نشانه الگوی نشانه پیرس هستی شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف: یکی از مشکلات هستی شناسی کم توجهی به فرایندهای شکل گیری معنا در ذهن انسان است. هستی شناسی دارای ساختار ارجاعی است و تنها با برقراری روابط بین مفاهیم سعی دارد معنا را بازیابی کند؛ اما به مسئله شناخت و فرایندهای تفسیر و شکل گیری مفهوم در ذهن و خلق معنا در انسان توجهی ندارد. هدف پژوهش حاضر این است که با استفاده از الگوی سه وجهی نشانه پیرس و تمرکز بر مؤلفه تفسیر این الگو، مؤلفه هایی را که در شکل گیری مفهوم در ذهن انسان و خلق معنا تأثیر دارند شناسایی و برای کاربرد در هستی شناسی معرفی کند. برای رسیدن به این هدف از عاشورا به عنوان یک چندمعنایی استفاده شده است. روش: این پژوهش کیفی در دو گام انجام شده است. در گام نخست، صفحات شخصی اینستاگرام پنج گروه (افراد پرطرفدار، مداحان، پدیدآورندگان آثار عاشورایی، مردم عادی، و افرادی با نگاه متفاوت) به عنوان جامعه پژوهش، انتخاب و یادداشت های منتشرشده در صفحات ایشان با روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. در گام دوم 10 نفر از پدیدآورندگان آثار عاشورایی درزمینه های  نقاشی، ادبیات، خوشنویسی، فیلم و کاریکاتور انتخاب و تجربه زیسته آنها در خلق آثار با روش پدیدارشناسی تحلیل شدند. یافته ها: تعداد 29 مقوله اصلی و 292 مقوله فرعی از تحلیل محتوای کیفی، 6339 یادداشت صفحات اینستاگرام در گام نخست و 8 مقوله اصلی و 47 مقوله فرعی از تحلیل مصاحبه های پدیدآورندگان آثار عاشورایی در گام دوم، شناسایی و استخراج شدند. نتیجه گیری: تفسیر فردی از یک واقعه و تشکیل مفهوم و الگوهای ذهنی در وی به سه جهان ( جهان شخصی، جهان اجتماع و جهان فناوری) وابسته است که تجربه ها و پیش داشته های ذهنی و همچنین بافتی که فرد در آن قرار دارد را شکل می دهند. مفهوم، بافت محور است و تفسیر آن فقط به تفسیرگر فردی  بستگی ندارد؛ بلکه وابسته به بافت اجتماعی است. ترجیح شخصی انسان، تنها راه تفسیر نشانه ها وعامل تعیین کننده اصلی در شکل گیری نظام های معنایی مانند هستی شناسی ها نیست. بافتی که انسان در آن به سر می برد، قواعد اجتماعی و همچنین عادت ها، محدودیت هایی را برای تفسیر ایجاد می کند. براین اساس، استفاده از نظام ارجاعی و قواعد منطق و همچنین به کارگیری ابزارهای هوش مصنوعی و علوم رایانه به تنهایی نمی تواند در هستی شناسی به بازنمایی معنا کمک کند؛ بلکه ویژگی های فردی، بافت، پیش داشته های ذهنی و مؤلفه های موجود در سه جهان شخصی، اجتماعی و فناورانه در شکل گیری مفهوم و ساخت معنا مؤثر، و توجه به آن ها در هستی شناسی به ویژه در موضوع های چندمعنایی و بافت محور مانند عاشورا ضروری است.
۵۸۰۲.

بهبود الگوریتم RAKE برای استخراج کلیدواژه از متون علمی فارسی؛ مطالعه موردی: پایان نامه ها و رساله های فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷) 197-228

کلیدواژه‌ها: استخراج کلید واژه الگوریتم RAKE برچسب گذاری دستوری پردازش زبان طبیعی مستندات علمی فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۲۸۴
کلمات کلیدی زیر مجموعه ای از کلمات یا عبارات یک سند هستند که می توانند معنای سند را توصیف کنند و در فرایند بازیابی اطلاعات نقش مهمی ایفا کنند. از آنجا که عملیات استخراج کلیدواژه یا عبارات کلیدی از متون تخصصی و علمی کاری تخصصی و زمان بر بوده و حجم اسناد علمی که نیاز به کلیدواژه دارند روزافزون است، الگوریتم های مختلفی برای استخراج تخصصی و خودکار کلیدواژه و عبارات کلیدی به اسناد طراحی و پیاده سازی شده اند. RAKE یک الگوریتم پرکاربرد برای استخراج کلمات کلیدی از متون است. اساس کار الگوریتم RAKE ، کلمات کلیدی و عموماً حاوی چندین کلمه (یعنی عبارت کلیدی) هستند، ولی علائم نگارشی یا کلمات بی معنا یا ایست واژه ها را شامل نمی شوند. در این الگوریتم از برچسب گذاری دستوری کلمات به عنوان ابزاری برای تعیین ضریب اهمیت آن ها در جملات استفاده می شود. کلید واژه ها مجموعه ای از توالی های چندکلمه ای یا تک کلمه ای هستند که طبق معیار های خاصی امتیاز دهی می شوند. در این پژوهش، یک نسخه بهبود یافته از الگوریتم استخراج خودکار کلیدواژه ( RAKE ) ارائه شده است. در نسخه بهبودیافته سعی شده با ایجاد تغییراتی در معیارهای امتیازدهی عبارات کاندید، دقت و بازخوانی عبارات کلیدی استخراج شده افزایش یابد. راهکار ارائه شده برای بهبود الگوریتم RAKE با در نظر گرفتن ضعف های موجود در رویکرد های وزن دهی دراین الگوریتم به ویژه برای زبان فارسی و مستندات علمی پیشنهاد شده است. برای بررسی نقاط ضعف الگوریتم RAKE و ارائه راهکار پیشنهادی از مجموعه ای از فراداده های پایان نامه و رساله های فارسی استفاده شده است. راهکار پیشنهادی روی این داده ها آزمایش و ارزیابی شده و باعث افزایش دقت، بازخوانی و معیار F شده است.
۵۸۰۳.

ارزیابی بخش راهنمای نویسندگان نشریات علمی- پژوهشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ بهار ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی مجله های علمی - پژوهشی راهنمای نویسندگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۴۳۹
یکی از شاخص هایی که در مطالعات بین المللی برای ارزیابی نشریات مورد توجه قرار گرفته، کیفیت راهنمای بخش نویسندگان آنها است. هدف کلی این پژوهش، آگاهی از میزان رعایت معیارهای مورد بررسی بخش راهنمای نویسندگان درنشریات فارسی علمی- پژوهشی ایران است. با توجه به جایگاه ویژه نشریات علمی- پژوهشی، جامعه پژوهش شامل 755 عنوان نشریه عملی- پژوهشی به زبان فارسی است که در آخرین فهرست نشریات علمی- پژوهشی مورد تایید توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اسفند ماه سال 1392 آمده اند. نمونه مورد مطالعه شامل 501 نشریه است که دسترسی به راهنمای نویسندگان آنها از طریق وب امکان پذیر بود. با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته، محتوای بخش راهنمای نویسندگان نشریات توسط نویسندگان به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، در مجموع فقط40 درصد از معیارهای مورد بررسی در راهنمای نویسندگان نشریات فارسی علمی-پژوهشی ایران لحاظ شده اند و 60 درصد دیگر رعایت نشده اند ؛ همچنین، از چهار بخش بررسی شده(کلیات، مسائل اخلاقی و حقوقی، ساختار مقاله و مشخصات ظاهری) کمترین معیارهای رعایت شده مربوط به بخش مسائل حقوقی و اخلاقی با 18 درصد و بیشترین معیارهای رعایت شده متعلق به بخش مشخصات ظاهری با 56 درصد است. در میان مشکلات یافت شده، معیارهای ""ناقض نبودن مقاله با حقوق و منافع فرد یا گروه""، ""چگونگی درج کوته نوشت ها و اختصارات""،""رعایت قوانین و الزامات نشریه پس از پذیرش مقاله "" و ""شیوه نامه مورد استفاده نویسندگان برای نگارش مقاله"" مهمترین مشکلات بودند.
۵۸۰۴.

ارائه الگوی مفهومی کارآفرینی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی براساس مؤلفه های انگیزشی(روان شناختی)، صلاحیتی و حمایتی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال چهارم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۴ 57 - 79

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی الگوی کارآفرینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۴۳۶
شناخت ویژگی های مرتبط با کارآفرینی در3 مؤلفه انگیزشی، صلاحیتی و حمایتی و ارائه الگوی مفهومی کارآفرینی کتابداران کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاهی هدف مقاله حاضر است.نوع پژوهش،کاربردی و روش آن پیمایشی- تحلیلی است. با بررسی ویژگی های کارآفرینان و ارتباط این ویژگی ها با حوزه های مختلف،نظرات 25 نفر از متخصصان این حوزه ها و متخصصان علم اطلاعات گردآوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات،پرسشنامه خوداظهاری که در جامعه آماری 109 نفری از کتابداران کتابخانه های 15 واحد جامع دانشگاه آزاد اسلامی ایران انجام گرفت.ویژگی های انگیزشی و صلاحیتی کارآفرینی کتابداران در حد زیاد و ویژگی های حمایتی آن ها از حد متوسط پایین تر بود. از بین 62 ویژگی کارآفرینی،37 ویزگی به دست آمد که بر مبنای آن، الگوی کارآفرینی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی طراحی شد. این الگو، به 3 عامل زمینه سازها، تسهیل گرها و توانمندسازها اشاره دارد.توجه به ویژگی های کارآفرینی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی، نیازمند الگوی کارآفرینی در خدمات رسانی به بهره گیران اطلاعاتی در رقابت های ملی و بین المللی است. کتابداران باید با کمک فناوری های نوین، نوآوری هایی که قابلیت تطبیق با نیازهای مراجعان دارد را در سایه کارآفرینی خلق و با شناخت و تقویت ویژگی های فردی کارآفرینی،موجبات رشد و توسعه اجتماعی با انجام فعالیت های کارآفرینانه در کتابخانه ها فراهم آورند. الگوی مفهومی این مقاله، از سیر فکری و نتایج تحقیقات علمی در حوزه های روان شناسی، کارآفرینی، اقتصاد و مدیریت استنتاج و یشنهاد و گردیده است.
۵۸۰۵.

عوامل ترغیب کننده مطالعه در میان مراجعان کتابخانه های عمومی شهر ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: شهرستان ساری کتابخانه های عمومی عوامل ترغیب کننده مطالعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۳۲۲
هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل ترغیب کننده مطالعه در میان مراجعان کتابخانه های عمومی شهر ساری بوده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و روش آن پیمایشی- اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش عبارت بوده اند از کلیه مراجعان به کتابخانه های عمومی شهرستان ساری در تمامی مقاطع تحصیلی شامل 15 هزار نفر. با توجه مشخص بودن تعداد جامعه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 375 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شده که روایی آن با توجه به نظرات استاد راهنما و سایر اساتید صاحب نظر سنجیده شده است. برای سنجش پایایی پرسشنامه تعداد 25 پرسشنامه بین مراجعان کتابخانه های عمومی توزیع و جمع آوری گردیده، سپس با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت، چون مقدار آلفای به دست آمده (82/0) و بیشتر از 70/0 است، لذا پرسشنامه پایا است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها ده عامل را به عنوان عوامل ترغیب کننده به مطالعه شناسایی نموده است. از بین این عوامل نیز فرصت کافی برای مطالعه و افزایش سطح درآمد خانواده ها با ضریب 823/0 مهم ترین عامل در ایجاد عادت به مطالعه و ترغیب جامعه به مطالعه شناسایی شده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین نظرات مراجعان کتابخانه های عمومی با توجه به سطح تحصیلات (030/0 p=)، میزان درآمد (000/0 p=) و سن (002/0 p=) نسبت به عوامل ترغیب کننده به مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. اما بین نظرات پاسخ گویان با توجه به شغل (248/0 p=)، و جنسیت (985/0 p=) نسبت به عوامل ترغیب کننده به مطالعه تفاوت معناداری مشاهده نشد.
۵۸۰۶.

بررسی درک ناهمخوانی در داستان های مصور طنز کودک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 75 - 100

کلیدواژه‌ها: عدم تجانس طنز داستان های مصور کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۴۴۰
هدف: هدف از این مطالعه، بررسی درک ناهمخوانی در داستان های طنز متحرک و ایستا در کودکان دختر و پسر پیش دبستانی است. روش شناسی: شرکت کننده های این تحقیق شامل 100 کودک 4-6 ساله فارسی زبان ایرانی است. در این پژوهش به نمایش یک قسمت از انیمیشن طنز تام و جری و ارائه تصویری شش مرحله ای با مفهوم طنز از کتاب قصه های من و بابام پرداخته شد. دو پرسش اساسی این پژوهش عبارتند از: 1- کودکان 4-6 ساله چه ناهمخوانی هایی را در داستان های مصور طنز درک می کنند؟ 2-  بر اساس نظریه ناهمخوانی تفاوت جنسیت در کودکان 4-6 ساله چه تفاوتی در درک آن ها از طنز ایجاد می کند؟ یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که کودکان پیش دبستانی مورد بررسی، قادر به تشخیص ناهمخوانی در داستان های تصویری (متحرک و ایستا) هستند و همچنین می توانند نکات خنده دار داستان را از طریق مشاهده تصاویر درک و بیان کنند. آن ها می توانند از طریق مقایسه تصویر با طرحواره هایی که در ذهنشان دارند به درک ناهمخوانی های یک تصویر خنده دار دست یابند. بر اساس آزمون مربع خی پیرسون مشخص شد، در سنین پیش دبستانی، تفاوت معنی داری در درک طنز تصویری (متحرک و ایستا) میان دخترها و پسرها وجود ندارد. به نظر می رسد که اگر تفاوت قابل ملاحظه ای در مقوله درک طنز میان دو جنسیت وجود داشته باشد، بعد از سنین پیش دبستانی نمود پیدا خواهد کرد. بر اساس تحلیل داده های این پژوهش ناهمخوانی هایی که کودکان در انیمیشن و تصویر شش مرحله ای درک کردند را به طور کلی در سه دسته ناهمخوانی بین طبیعی و غیرطبیعی؛ معمول در مقابل غیرمعمول؛ و قابل پیش بینی در مقابل غیرقابل پیش بینی می توان طبقه بندی کرد. این سه دسته ناهمخوانی، همان تقابل های پایه ای هستند که راسکین در نظریه انگاره معنایی طنز که نظریه ای شناختی درباره طنز است، عنوان کرد. علاوه بر این سه دسته ناهمخوانی، تقابل میان دو موجودیت متفاوت مثل انسان و حیوان نیز، توسط کودکان درک و بیان شده است.
۵۸۰۷.

تحلیل ساختار فکری مدارک علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (1970-2016): مطالعه هم استنادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۹) 233-260

کلیدواژه‌ها: روندهای موضوعی دیداری سازی حوزه ی دانش هم استنادی مدرک علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۵۷۳
هدف از پژوهش حاضر، ترسیم و تحلیل ساختار فکری و روند تکامل علم اطلاعات و دانش شناسی ایران از منظر تحلیل الگوهای هم استنادی مدرک است. جامعه ی پژوهش حاضر را کلیه ی مقالات پژوهشی و مجموعه مقالات همایش ها تشکیل می دهد که در خلال سال های 1970 تا 2016 از پژوهشگران ایران در وبگاه علوم نمایه شده اند. به منظور تحلیل و دیداری سازی شبکه ی هم استنادی مطالعات ایران نیز از نرم افزار سایت اسپیس بهره گرفته شده است. تحلیل خوشه ای شبکه ی هم استنادی مدارک علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در بازه ی 1970 تا 2016، منجر به شناسایی 5 خوشه یا تخصص گردید که عنوان بزرگ ترین وکوچک ترین تخصص ها بر حسب فراوانی موجودیت های هر خوشه، با 17 و 7 فراوانی به ترتیب به دو تخصص « ضریب تأثیر وب » و « سواد اطلاعاتی » تعلق گرفت. طبق بررسی های به عمل آمده، مطالعات سنجش علم نقش بسزایی در شکل دهی به ساختار فکری علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در بازه ی مورد بررسی داشته است. نتایج حاصل از تحلیل مدارک شاخص و محوری در شبکه ی هم استنادی مطالعات ایران حکایت از آن داشت که دو تخصص «ضریب تأثیر وب» و «رفتار اطلاع یابی» بر اساس فراوانی گره هایِ حائز بیش ترین هم استنادی و نمره ی مرکزیت بینابینی، به ترتیب، عناوین شاخص ترین و محوری ترین تخصص ها را در بین دیگر تخصص های شناسایی شده به خود اختصاص داده اند. نتایج تحلیل محتوای موجودیت خوشه های پنجگانه ی هم استنادی از حیث ساختار روش شناختی آن ها در بازه ی 1970 تا 2016 نشان داد که مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران با توجه به محتوای خوشه های #0 (ضریب تأثیر وب)، #1 (نشر دسترسی آزاد) و #3 (همکاری علمی)، تا حدود بسیار زیادی از روش های سنجش علم تأثیرپذیرفته است.
۵۸۰۸.

الگوی پارادایمی تسهیم دانش ضمنی در دانشگاه های ایران: از دیدگاه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد گراندد تئوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: دانش ضمنی گراندد تئوری متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۶۸۸
مقدمه: دانش ضمنی یا دانش تلویحی به دانشی اشاره دارد که در پی تجربه ها، مهارت ها، و دانایی های شخصی، در اذهان مردم جوامع پدید می آید، و فرموله کردن آن بسیار مشکل است و نمی توان آن را توضیح داد یا به دیگران انتقال داد. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پارادایمی تسهیم دانش ضمنی در دانشگاه های ایران: از دیدگاه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد گراندد تئوری می باشد. روش شناسی: رویکرد تحقیق حاضر از نوع کیفی است که با روش گراندد تئوری انجام شده است . جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی که در زمینه مدیریت دانش خبره هستند به روش گلوله برف (ارجاع زنجیره ای) انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات به صورت مصاحبه عمیق و باز است. در این مطالعه از 12 نفر مصاحبه انجام شد. یافته ها: نشان داد تسهیم دانش ضمنی می تواند بر خلاقیت و نوآوری، قوام و استحکام تیم، افزایش اعتماد به نفس در کار کارکنان، کسب مهارت های فنی و تخصصی، آینده نگری، شناسایی دقیق نقاط قوت و ضعف خود و سازمان، کسب مزیت رقابتی پایدار، افزایش بهره وری و کاهش هزینه، شناسایی دقیق نیازمندی های سازمان، کیفیت در تصمیم گیری و وفاداری به سازمان بر کارکنان مؤثر باشد. نتیجه گیری: مهم ترین عامل در ایجاد تسهیم دانش ضمنی، آگاهی مدیران دانشگاه ها از اهمیت دانش در فرآیند کاری کارکنان و همچنین نهادینه نمودن فرهنگ تسهیم دانش با استفاده از محرک های انگیزشی است با توجه به مؤلفه های شناسایی شده، الگوی نظری ارائه شد. در این الگو، کلیه مؤلفه های مؤثر در تسهیم دانش در دانشگاه ها مدنظر قرار گرفت. الگوی ارائه شده می تواند به عنوان راهنمای جامعی برای کلیه دانشگاه ها در کشور استفاده شود.
۵۸۰۹.

شناسایی عوامل موثر بر موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات (مورد مطالعه شرکت ملی نفت ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) 517-548

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات سیستم های اطلاعاتی موفقیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۵۷
برای رسیدن به اهداف استراتژیک، ماموریت ها و وضع مطلوب فناوری اطلاعات، سازمان ها نیازمند برنامه جامع و مناسبی هستند؛ بر این اساس، برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات به عنوان یک جزء از برنامه ریزی استراتژیک سازمان مطرح می گردد. برنامه ای که برای هر سازمان، منشور و برنامه کلان سازمان در زمینه سیستم های اطلاعاتی و به طور کلی فناوری اطلاعات می باشد. یکی از پرسش های بنیادی در این حوزه این است که موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات از چه عواملی متاثر است. این پژوهش برای پاسخگویی به این پرسش انجام شده است. در این راستا عوامل موثر برموفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات را می توان بر اساس معیارهای مختلف تقسیم بندی کرد، دراین تحقیق با استفاده از مدل TOE متغیرها به سه دسته عمده تقسیم شده اند که عبارتند از: عوامل تکنولوژیک، عوامل سازمانی و عوامل محیطی، که هر یک از این عوامل دارای بعدهای مربوط به خود می باشند. پژوهش حاضر در شرکت ملی نفت ایران و شرکت تابعه ی آن (شرکت ملی حفاری اهواز) صورت گرفته است و جامعه آماری مورد مطالعه مدیران، مشاوران، روسا و کارشناسان فناوری اطلاعات این شرکت به تعداد 101 نفر بودند، که به دلیل کم بودن افراد جامعه آماری، نمونه آماری برابر با جامعه آماری و 101 نفر در نظر گرفته شد. جهت گرد آوری داده ها پرسشنامه ای طراحی شد که روایی آن مورد بررسی و تأیید قرار گرفت و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ مقدار 96/0 برآورد شده است. داده ها نیز با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شده اند. مدل کلی با معیار جی.اُ.اِف 62%، دارای برازش قوی توصیف شد و از 8 فرضیه پژوهش 5 مورد تایید و 3 مورد تایید نگردید. رابطه بین زیرساخت سیستم های اطلاعاتی، مدیریت دانش، مشارکت، ارزیابی محیطی و زمینه محیطی با موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات تایید شد و رابطه بین بلوغ سیستم های اطلاعاتی، مدیریت تغییر و هماهنگی با موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات تایید نگردید.
۵۸۱۰.

تحلیل دسترس پذیری کتابخانه های عمومی در منطقه 20 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۷) 233-256

کلیدواژه‌ها: دسترس پذیری حوزه پوشش عدالت فضایی منطقه 20

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۰۵
هدف: در این تحقیق، وضعیت برخورداری منطقۀ 20 تهران از کتابخانه های عمومی و کیفیت دسترسی شهروندان آن به این مراکز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش: روش تحقیق توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی است. بخشی از داده های تحقیق از اسناد و از اطلاعات دریافت شده از کتابخانه های عمومی به دست آمده و بخشی نیز از پیمایش حاصل شده اند. تحلیل های کمی با استفاده از شاخص های «نسبت پوشش» و «سرانۀ کتابخانه» صورت گرفته و ابزارهای Buffering و Euclidean Distance در سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز برای ترسیم حوزه های پوشش کتابخانه ها و تحلیل دسترسی ها به کار گرفته شده اند. یافته ها: در محدودۀ مطالعاتی از هر هکتار زمین شهری تنها به طور میانگین حدود 31/4 متر مربع به کاربری کتابخانه عمومی اختصاص یافته و سرانۀ فضای کتابخانه عمومی نیز 027/0 متر مربع است که تقریباً نصف استانداردهای شهری است. 1/86 درصد از مراجعه کنندگان وضعیت دسترسی به کتابخانه ها و 9/74 درصد ظرفیت آن ها را «بسیار خوب» و «خوب» ارزیابی کرده اند. حدود 18 درصد از مساحت منطقه که 32/18 درصد جمعیت در آن به سر می برند، به کتابخانه های عمومی دسترسی ندارد. درحالی که در نیمی از مساحت منطقه که کمی بیش از نصف جمعیت به سر می برند، حوزۀ پوشش خدماتی دو یا سه کتابخانه هم پوشانی داشته است. 20 درصد از جمعیت در فراتر از فاصلۀ 1000متری از نزدیک ترین کتابخانۀ عمومی قرار داشته و از دسترسی مناسبی بهره مند نبوده اند. اصالت/ ارزش: این تحقیق، عدم توازن در پوشش خدمات کتابخانه ای در منطقۀ 20 تهران را آشکار ساخته و نشان داد که ایجاد توازن مستلزم توسعه کمی و کیفی کتابخانه های با درجات 2 و بیشتر و احداث کتابخانه های جدید با رعایت دقیق ملاحظات مکان یابی به کمک ابزار GIS است. ازاین رو، ارزش و اهمیت این تحقیق در این است که نتایج آن می تواند به عنوان رهنمودی در ایجاد توازن و توسعۀ خدمات کتابخانه ای فراروی برنامه ریزان شهری قرار گیرد.
۵۸۱۱.

مطالعه عوامل تاثیرگذار بر مدل ذهنی کاربران از آیکونهای نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) 489-516

کلیدواژه‌ها: مدل ذهنی آیکون رابط کاربر نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۴ تعداد دانلود : ۶۸۲
ادراک آیکون ها به عنوان یکی از مهمترین اجزای رابط کاربر گرافیکی سامانه های اطلاعاتی تحت تاثیر عوامل مختلف فردی و محیطی می باشدکه از جمله این عوامل می توان به مدل ذهنی کاربران اشاره کرد. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر مدل ذهنی کاربران از آیکون های رابط کاربر نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال ایران است. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی است و به شیوه کمّی و کیفی انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساخت یافته است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز، و کتابداران کتابخانه های دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تعداد 174 نفر است. یافته ها نشان داد مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مدل ذهنی کاربران از آیکون ها 4 مقوله " تجربه کاربران"، "کارکرد آیکون "، "مشخصه های ظاهری آیکون" و "بافت آیکون" می باشند. مقوله "تجربه "شامل آشنایی و تجربه قبلی کاربران و مقوله "کارکرد آیکون" شامل تطابق کارکرد آیکون با شکل، اشاره آیکون به کارکرد غیرمتداول و شناخته نشده نسبت به کارکرد متداول، کارکرد مشترک در نرم افزارهای مختلف و کارکردهای تخصصی برخی آیکون ها می شود. مقوله "مشخصه های ظاهری آیکون" به رنگ، اندازه، وضوح، زمینه و پیچیدگی آیکون برمی گردد . تاکنون پژوهشی در ایران به موضوع عوامل موثر بر مدل ذهنی کاربران از آیکون های نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال نپرداخته است. شناسایی عوامل موثر بر مدل ذهنی کاربران می تواند به طراحان نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتال کمک کند تا آیکون هایی طراحی کنند که با مدل ذهنی کاربران مختلف همسویی بیشتری داشته باشد و در نهایت رضایت کاربران را فراهم آورد.
۵۸۱۲.

ترسیم شبکه معنایی مفاهیم اسناد دیوانی دوره قاجار (مطالعه موردی:پایگاه اسناد آرشیو ملی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۶) 40 - 60

کلیدواژه‌ها: شبکه های معنایی بازیابی داده مقوله بندی بازیابی اطلاعات اسناد دیوانی قاجاریه آرشیو ملی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۷۰۴
هدف: . ترسیم شبکه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق مقوله بندی و برقراری روابط اصطلاح نامه ای هدف پژوهش است. روش: پژوهش حاضر، از لحاظ هدف کاربردی است که از روش تحلیل محتوای کمّی، کیفی و اکتشافی استفاده شده است. برای مفهوم شناسی شبکه ای و درک ارتباط سیستمانیک و تا حدودی سلسله مراتبی میان مفاهیم از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. با تحلیل و واکاوی پربسامدترین مفهوم اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق کدگذاری مفاهیم اسناد شبکه معنایی حاصل از آن ترسیم شد. همچنین از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. و اکسل در بخش کمّی پژوهش استفاده شده است. یافته ها: بالاترین بسامد فراوانی مربوط به مفهوم القاب و مناصب با فراوانی 6920 مقوله فرعی یافت شد. با توجه به اهمیت این مفهوم در ساختار دیوان سالاری دوره قاجار، ترسیم شبکه معنایی حاصل از آن براساس رابطه های معنایی اصطلاحنامه ای (سلسله مراتبی، هم ارزی و وابسته) ارائه شده است. این شبکه معنایی براساس مقوله های اصلی و فرعی استخراج شده از القاب و مناصب دیوانی ترسیم شد. مقوله های اصلی عبارت انداز: القاب و مناصب مالی-دیوانی، القاب و مناصب نظامی-دیوانی، القاب و مناصب درباری-دیوانی، القاب و مناصب دیوانی-دیوانی و القاب و مناصب شرعی و قضایی- دیوانی. همچنین پربسامدترین مقوله اصلی مقوله القاب و مناصب مالی-دیوانی با (34 درصد) و پربسامدترین مقوله های فرعی مناصب مستوفی و مستوفی الممالک از مقوله مالی- دیوانی است. نتیجه گیری: شبکه معنایی حاصل از این پژوهش یکی از روش های بازیابی داده است که با استفاده از دانش معناشناسی به تعیین موضوع، تحلیل و مفهوم سازی نیاز اطلاعاتی پژوهشگران کمک می کند. همچنین کاربران اسناد به گستره موضوعی و در نهایت به دانش گستری و تولید دانش در اسناد دیوانی دوره قاجار پی می برند. ترسیم نقشه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار در موضوع مطالعات اسناد دیوانی دوره قاجار، شروعی برای هوشمندسازی، خودکارسازی و کارآیی بیشتر هستی شناسی تخصصی مطالعات آرشیوی است. در پژوهش حاضر تلاش شد برای دست یافتن به راهکارهای نوین احاطه و تسلط بر دایره مفهومی واژگان اسناد دیوانی، الگوهای ادراکی در روابط معنایی اسناد، به صورتی قابل فهم، برای رایانه و نظام های ذخیره و بازیابی ساخته شود، به طوری که هم نمایه ساز و هم جستجوگر (متخصصان و اصطلاح شناسان موضوعی) بتوانند از گستردگی و زمینه ارتباط میان مفاهیم آن و اندیشه های مرتبط با این مفاهیم به خوبی بهره گیرند.
۵۸۱۳.

دروازه اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناورانه ایران: خدمتی نوین برای پژوهشگران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹۵) 3-26

کلیدواژه‌ها: خدمات اطلاعاتی دروازه اطلاعات دروازه موضوعی اطلاعات علمی اطلاعات پژوهشی اطلاعات فناورانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۶۰۲
دروازه های اطلاعات موضوعی، دسترسی کنترل شده به پایگاه های اطلاعات موضوعی و با کیفیت لازم را در میان منابع بی کران وب برای پژوهشگران فراهم می سازند و آنان را از سردرگمی و سرگشتگی در میان این منابع نجات می دهند. هدف اصلی این پژوهش ایجاد دروازه اطلاعات منابع علمی، پژوهشی و فناورانه ایران به عنوان منبعی ارزشمند برای استفاده دانشگاهیان و پژوهشگران در داخل و خارج از ایران است. روش این پژوهش، پیمایش توصیفی و طراحی سیستم است. برای طراحی و ساخت این دروازه، نخست پیشینه دروازه های اطلاعات و سپس، دروازه های همانند در جهان بررسی شد. برای گزینش انواع منابع نیز یک سیاهه وارسی طراحی گردید. سپس، معیارهای ارزیابی پایگاه های اطلاعاتی مشخص و بر پایه معیارها کار جست وجو و گردآوری اطلاعات پایگاه های گوناگون انجام شد. بر پایه یافته ها، مهم ترین قالب های اطلاعاتی گردآوری شده ده قالب اصلیِ نشریه، پایان نامه/رساله، گزارش طرح پژوهشی، همایش علمی، کتابخانه، پروانه ثبت اختراع، سخنرانی، دوره کوتاه مدت آموزشی، انجمن علمی، و کتاب دانشگاهی را در بر داشتند. دسته بندی موضوعی منابع نیز بر پایه شش موضوع اصلی علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی، علوم انسانی، هنر و معماری، و موضوع های فرعی آن ها بود. سپس، زیرساخت نرم افزاری سامانه تولید و اطلاعات گردآوری شده در آن بارگذاری گردید. این سامانه که نخستین دروازه اطلاعاتی در ایران به شمار می رود، در نشانی dar.irandoc.ac.ir راه اندازی شد و در اختیار همگان قرار گرفت. از مهم ترین دستاوردهای کاربرد این سامانه می توان به فراهم ساختن فضایی مناسب برای دسترسی سریع دانشگاهیان و پژوهشگران به تازه ترین منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناورانه؛ ارائه اطلاعات آماری از منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناوری کشور در وب؛ کنترل کیفیت محتوا برای استفاده کاربران؛ و تشویق به اشتراک گذاری منابع تازه و باکیفیت موجود در شبکه برای استفاده پژوهشگران و دانشگاهیان اشاره کرد.
۵۸۱۴.

تأثیر ابزارهای فناوری اطلاعات بر اجرای مدیریت دانش در بانک تجارت

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ 73 - 90

کلیدواژه‌ها: ابزارهای فناوری اطلاعات بانک تجارت فناوری اطلاعات مدیریت دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۴۱۱
هدف پژوهش: هدف پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر ابزارهای فناوری اطلاعات در اجرای مدیریت دانش در بانک تجارت است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی از نوع همبستگی و ازنظر هدف، کاربردی بوده که بر اساس نظرات 75 کارشناس از بانک تجارت، انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی 34 سؤالی بود که با نرم افزار آماری SPSS20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش آمار توصیفی- استنباطی با آزمون T یک نمونه ای استفاده شد. یافته ها: میان ابزارهای فناوری اطلاعات در تولید و کسب دانش، ذخیره و پردازش، اشتراک و به-کارگیری دانش، رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات نظیر اتوماسیون اداری، اینترنت، سامانه های نظام پیشنهادها، پست الکترونیکی و ویدئو کنفرانس و جز آن، در اجرای بهتر فرایند مدیریت دانش مؤثر است.
۵۸۱۵.

شناسایی و اولویت بندی موانع جریان دانش در کتابخانه های دانشگاهی بر اساس مدل بلوغ مدیریت دانش مرکز بهره وری و کیفیت آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: ابعاد دانش بلوغ مدیریت دانش جریان دانش کتابخانه های دانشگاهی مدیریت دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۴۱
مقدمه: مدیریت دانش در سازمان، فرایند ایجاد، توزیع و به کار بردن دانش برای اهداف سازمانی را هدایت می کند. شناخت نقاط ضعف و موانع عوامل موفقیت جریان دانش در سازمان، می تواند بر روند مدیریت دانش تأثیر گذارد. از این رو پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی موانع جریان دانش در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل بلوغ مدیریت دانش مرکز بهره وری و کیفیت آمریکا می پردازد. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 184 نفر از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها می باشند که همه آنها با سرشماری در پژوهش شرکت داده شدند. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. یافته ها: موانع جریان دانش از نظر درجه اهمیت به ترتیب اولویت؛ عوامل مدیریتی با میانگین 72/5 در رتبه اول، بُعد منبع دانش با میانگین 17/5 رتبه دوم، بُعد عوامل سازمانی با میانگین 67/4 رتبه سوم، بُعد عوامل زمانی با میانگین 37/4 رتبه چهارم، بُعد کانال های ارتباطی با میانگین 22/4 رتبه پنجم، بُعد عوامل فردی با میانگین 21/4 رتبه ششم، بُعد عوامل فناوری با میانگین 92/3 رتبه هفتم و بُعد ویژگی های دانش با میانگین 72/3 رتبه هشتم قرار دارند. از نظر رتبه بندی موانع ابعاد جریان دانش با سطح بلوغ مدیریت دانش، به ترتیب بیش ترین موانع، سطح نوآوری، سطح بهینه سازی، سطح استانداردسازی، سطح توسعه و سطح شروع می باشند. نتیجه گیری: کتابخانه های دانشگاهی در گام های اصلی چرخه مدیریت دانش با موانع و گلوگاه هایی مواجه هستند. اگرچه این موانع در کل ابعاد جریان دانش وجود دارد اما این موانع در بُعد مدیریتی از دیگر عوامل ملموس تر است. بنابراین توجه به شاخص های رهبری کارآمد، سبک درست مدیریت، حمایت سازمانی، توجه به کارکنان دانشی، برای رفع موانع ضروری می باشد
۵۸۱۶.

سازمان ها به مثابه شبکه های اجتماعی حرفه ای تخصصی: معرفی استعاره ای برای تبیین جایگاه افراد و دانش در سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۸ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 113 - 128

کلیدواژه‌ها: اجتماعی حرفه ای تخصصی ارتباطات سازمانی دانش سازمانی استعاره های سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۴۹۴
هدف:معرفی استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی برای سازمان و نقش آن در شکل گیری الگوهای فکری کارکنان به عنوان  بستری تازه برای ارتباطات سازمانی. روش شناسی:ابتدا مفاهیم شبکه های اجتماعی حرفه ای تخصصی با مطالعه یک شبکه ایرانی از این گونه شناسایی شدند. بر پایه مفاهیم به دست آمده و  با پشتیبانی متون مرتبط نقش بسترساز این شبکه ها در مدیریت ارتباطات سازمانی تبیین گردید. یافته ها:استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی، سازمان را الف) اجتماعی از افراد و گروه های تخصصی برای برقراری ارتباط حرفه ای؛ ب) محیطی مشارکتی برای ایجاد، سازمان د هی، و به اشتراک گذاری اطلاعات و دانش سازمانی؛ و پ) ابزاری برای ارائه خدمات شغلی و حرفه ای در راستای پشتیبانی از افراد و دانش آنها می بیند. شبکه های اجتماعی حرفه ای تخصصی الگوهای فکری سازمانی را به گونه ای دگرگون می سازند که افراد و دانش بتوانند نقش پررنگ تری در پیشبرد اهداف سازمانی ایفا کنند. نتیجه گیری:نگاه به استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی برای سازمان بیش از آنکه مبتنی بر فناوری باشد بر مبنای یک توانمندساز با توانایی برپایی اجتماعی پویا و دانش محور استوار است؛ که در جهت تغییر بینش مدیران و کارکنان سازمانی به سوی سازمان هایی فرد/ دانش محور در حرکت است.
۵۸۱۷.

پیشرفت یا کامیابی علم از دیدگاه فلسفه علم: ضرورت تغییر رویکرد از فعالیت علمی به پیشرفت علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 5 - 26

کلیدواژه‌ها: پیش‏رفت علم رئالیسم علمی رویکرد معرفتی رویکرد معنایی رویکرد عملکردی - درونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف: هدف این مقاله تحلیل دیدگاه های مختلف درباره پیشرفت علم و نقدهای وارده بر هر یک و تبیین ضرورت تغییر رویکرد از فعالیت علمی به پیشرفت علمی است. روش شناسی: پژوهش حاضر از حیث ماهیت، نظری فلسفی و از نظر روش قیاسی و استنتاجی است. با استفاده از این روش نظریه ها و آراء صاحب نظران در باب پیشرفت علم واکاوی و توصیف شده و به کمک قیاس نتایجی استنتاج شده است. یافته ها: در باب پیشرفت علم سه رویکرد وجود دارد: رویکرد معرفتی، رویکرد معنایی و رویکرد عملکردی درونی. هر یک از این رویکردها حکایت های متفاوتی از پیشرفت علم عرضه می دارند. در دیدگاه معرفتی یا رویکرد سنتی، پیشرفت علم تجمع یا انباشتی از باورهای علمی واقعی است. بر انباشتگی خطی دانش و ابقاء نظریه های علمی تأکید می شود. در رویکرد معنایی، رئالیست ها توفیق علم را حاصل صدق تقریبی، صدق نمایی، ارجاع عبارات اصیل یا ترکیبی از این امور می دانند و بر ایده همگرایی، انباشتگی و انطباق در علم پای می فشارند. رویکرد عملکردی درون گرا و مسئله محور است و پیشرفت علم را حاصل انقلاب های علمی می داند. طرفداران این رویکرد یا پسارئالیست ها، نسبی گرا هستند. این نسبی گرایان متهمند که موضع آنها به نسبی بودن منجر می شود و اعتبار و قدرت روش علمی را برای مبارزه یا مواجهه با باورهای دیگر تضعیف می کند؛ به علاوه به خاطر خصلت سرنگون کننده انقلاب، هیچ انباشت علمی وجود ندارد. در مقابل رئالیست ها که اعتقادی به تغییرات انقلابی در نظریه های علمی ندارند، معتقدند که در اثر به وجود آمدن اصلاح تدریجی نظریه ها، علم رشد می یابد. نتیجه گیری : علیرغم تفاوت در نظریه ها، هر سه رویکرد پیشرفت علم را پیشرفت شناختی می دانند، نه تولید نوشتارگان یا تولید اطلاعات علمی (کتاب، مقاله). حرکت در مسیر علم باید شکوفایی ابعاد مختلف توسعه را فراهم آورد. پیشنهاد پژوهش آن است که مفهوم پیشرفت علم یا پیشرفت شناخت در قالب «اصل کانتی اشاعه سؤال» قابل توجیه است.
۵۸۱۸.

حفظ حریم خصوصی در برون سپاری داده های سامانه های اطلاعاتی با تکیه بر سودمندی داده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۶ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۳) 211-242

کلیدواژه‌ها: سامانه های اطلاعاتی برون سپاری داده انتشار داده مدل حریم خصوصی الگوریتم گمنامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۲۸
پژوهش های اخیر نشان می دهد که داده یکی از ارزشمندترین سرمایه های سازمان ها و کسب کارها است. پردازش و تحلیل داده ها به شرکت ها وسازمان ها کمک می کند تا بینش لازم را کسب کرده و از آن در راستای تصمیم گیری استراتژیک بهره گیرند. انتشار و فراهم کردن دسترسی باز به اطلاعات به یک فرایند متداول و نیاز حیاتی سازمان های دولتی و خصوصی مبدل شده است. داده های جمع آوری شده در سازمان ها حاوی اطلاعات خصوصی افراد است که انتشار آنها می تواند منجر به افشای اطلاعات حساس و نقض حریم خصوصی شود. اطلاعات حساس همچنین اسرار دولتی و اسرار تجاری را نیز شامل می شود. چالش اصلی حوزه حفظ حریم خصوصی در انتشار داده، انتشار یک شکل تغییریافته از داده های جمع آوری شده است که بتواند حریم خصوصی مالکان داده را حفظ نماید و قابلیت پاسخ به پرس وجوها و تحلیل های داده کاوی را با دقت مناسب داشته باشد. در سناریوی انتشار داده حفاظت از حریم خصوصی مالکان در حضور دانش پیش زمینه مهاجم مهم است. چارچوب گمنامی به عنوان یکی از راهبردهای حفظ حریم خصوصی، سودمندی داده راکاهش می دهد. در این پژوهش برآنیم یک چارچوب گمنامی برای ممانعت از حمله دانش پیش زمینه، افشای هویت و ویژگی مالکان طراحی کنیم که سودمندی داده های گمنام را بیشینه کند. برای این منظور بعد از مدل سازی دانش پیش زمینه مهاجم، مدل حریم خصوصی تعیین و در ادامه الگوریتم گمنامی ارائه می شود. تمرکز این پژوهش بر مدل های حریم خصوصی نحوی مانند k - گمنامی و توسعه های آن است. الگوریتم پیشنهادی رکوردها را به چندین گروه افراز می کند به نحوی که در هرگروه مدل حریم خصوصی برآورده می شود. نتایج به کارگیری چارچوپ پیشنهادی بر روی دو مجموعه داده ارزیابی و تحلیل می شود. برای ارزیابی کارایی چارچوب پیشنهادی از معیارهای سودمندی و حریم خصوصی استفاده می شود. نتایج آزمایشات نشان می دهد چارچوب پیشنهادی از نظر سودمندی بر الگوریتم های ارائه شده در جدیدترین پژوهش ها برتری دارد.
۵۸۱۹.

ارزیابی جنبه های فنی کتابخانه دیجیتال انستیتو پاستورایران با استفاده از ابزار دیجی کوآل از دیدگاه کاربران

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: ارزیابی فنی کتابخانه دیجیتال ابزار دی جی کوال انستیتو پاستور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۴۴
این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت تعامل کاربر و سیستم در کتابخانه دیجیتال انستیتو پاستورایران با استفاده از ابزار دیجی کوآل به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و به لحاظ گردآوری داده ها توصیفی -پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل جامعه آماری پژوهش شامل را اعضاء هیات علمی انستیتو پاستور تشکیل می دهند که تعداد آنان 177 نفر می باشد. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 118 نفر از اعضاء جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های اولیه تحقیق از روش میدانی(پرسشنامه ای) استفاده شده است پرسشنامه حاضر برگرفته از استانداردهای دیجی کوال بوده که برای ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه انستیتو پاستور بومی سازی شده است.یافته های پژوهش نشان داد که کاربران هم در وضعیت موجود و هم در وضعیت مطلوب از دسترس پذیری، قابلیت اعتبار، دقت و صحت، پوشش موضوعی، پیوندهای فعال، قابلیت مرور و سازمان یافتگی کتابخانه دیجیتالی انستیتو پاستور از جنبه فنی رضایت دارند..بیشترین اختلاف میانگین بین وضعیت موجود و مطلوب به متغیر به پیوندهای فعال با 83/1 و کمترین اختلاف به متغیر دقت و صحت با 34/0 اختصاص یافته است.
۵۸۲۰.

رفتار اطلاع جویی در محیط گوشی های هوشمند تلفن همراه: مطالعه موردی دانشجویان مقطع دکترا دانشگاه شهید چمران اهواز

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: گوشی های هوشمند تلفن همراه رفتار اطلاع جویی دانشجویان دکترا دانشگاه شهید چمران اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۹۸
امروزه با توجه به پیشرفت های حاصل شده در عرصه فناوری، گوشی های هوشمند تلفن همراه نیز به عنوان یکی از ابزارهای دسترسی به اطلاعات مطرح می شوند؛ در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی رفتار اطلاع جویی دانشجویان مقطع دکترا دانشگاه شهید چمران اهواز در محیط گوشی های هوشمند تلفن همراه می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی است که با روش پیمایشی اجرا شده است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 285 نفر از دانشجویان مقطع دکترا دوره روزانه که در سال 1395 در دانشگاه شهید چمران اهواز مشغول به تحصیل هستند، تشکیل می دهد. یافته ها حاکی از آن است که مهمترین انگیزه دانشجویان، برای استفاده از گوشی های هوشمند تلفن همراه حضور در شبکه های اجتماعی، گفتگو کردن (chat)، تماس صوتی و دسترسی به اینترنت می باشد. همچنین برای مرور اخبار، جستجوی اطلاعات جهت تحقیقات دانشگاهی و خواندن کتاب و مقالات الکترونیکی بعد از رایانه های کیفی، گوشی های هوشمند تلفن همراه پرکاربردترین ابزار می باشند. نتایج نیز به این نکته اشاره دارند که مهمترین مزایای استفاده از گوشی های هوشمند تلفن همراه، تبادل مستمر اطلاعات، دسترسی فوری به اطلاعات از هر نقطه، امکان انجام چند کار به صورت همزمان و جستجوی سریع اطلاعات می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان