درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف مقاله حاضر، مقایسه دیدگاه دبیران و دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز درباره ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی و کتابدار متخصص، هدف اصلی این پژوهش است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام گرفته و جامعه آماری آن، تمامی دبیران و دانش آموزان دبیرستان های شهر اهواز در سال تحصیلی 92 – 1391 را شامل می شود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود و برای تحلیل داده ها از آزمون تی و تحلیل واریانس استفاده شد. در این پژوهش دیدگاه دبیران و دانش آموزان اهواز درباره مؤلفه های ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی، ضرورت وجود کتابدار متخصص در کتابخانه های آموزشگاهی، میزان ارتباط برنامه های درسی دانش آموزان با کتابخانه و خدمات آن جهت ایجاد انگیزه استفاده از منابع و خدمات کتابخانه مدرسه و میزان توانایی«کتاب یاران» در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی دبیران و دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که  دبیران و دانش آموزان وجود کتابخانه و کتابدار متخصص در مدرسه را لازم می دانند. دبیران توانایی کتاب یاران را در حد متوسط و دانش آموزان در حد نامطلوب ارزیابی کردند. بین دیدگاه دبیران و دانش آموزان در مؤلفه های ضرورت وجود کتابخانه های آموزشگاهی، ارتباط برنامه های درسی دانش آموزان با منابع کتابخانه جهت ایجاد انگیزه برای استفاده کتابخانه مدرسه و میزان توانایی کتاب یاران در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی آن ها تفاوت معناداری وجود داشت به طوریکه در همه موارد فوق، نظرات معلمان میانگین بالاتری داشت که از نظر آماری نیز معنی دار بود. اصالت/ ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن اَبعاد اهمیت کتابخانه های آموزشگاهی و تصور دبیران در باب توانایی هایی کتاب یاران برای مدیریت و هدایت کتابخانه است، به طوری که هرچند ضرورت وجود کتابدار را در حد مطلوب می دانند اما گویا با متوسط ارزیابی کردن توان کتاب یاران، مشکل قابل توجهی را متوجه کتابخانه های آموزشگاهی نمی دانند.

هدف پژوهش: هدف پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر ابزارهای فناوری اطلاعات در اجرای مدیریت دانش در بانک تجارت است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی از نوع همبستگی و ازنظر هدف، کاربردی بوده که بر اساس نظرات 75 کارشناس از بانک تجارت، انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی 34 سؤالی بود که با نرم افزار آماری SPSS20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش آمار توصیفی- استنباطی با آزمون T یک نمونه ای استفاده شد. یافته ها: میان ابزارهای فناوری اطلاعات در تولید و کسب دانش، ذخیره و پردازش، اشتراک و به-کارگیری دانش، رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات نظیر اتوماسیون اداری، اینترنت، سامانه های نظام پیشنهادها، پست الکترونیکی و ویدئو کنفرانس و جز آن، در اجرای بهتر فرایند مدیریت دانش مؤثر است.

هدف این پژوهش تعیین همبستگی میان میزان امیدواری کاربران به زندگی و دقت بازیابی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی علوم پزشکی است. روش پژوهش نیمه تجربی و جامعه پژوهش شامل 45 دانشجوی سال آخر پزشکی عمومی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. برای سنجش میزان امیدواری از پرسشنامه امیدواری بزرگسالان «اشنایدر» به همراه سیاهه ای برای درج ویژگی های جمعیت شناختی کاربران استفاده شد. پرسشنامه امیدواری «اشنایدر» شامل 12 سؤال است که دو مقیاس «عامل تفکر» و «راهبرد تفکر» را با مقیاس 8 درجه ای «لیکرت» اندازه گیری می کند. در این پژوهش آلفای «کرونباخ» برای مقیاس عامل تفکر 92 درصد و برای راهبرد تفکر 82 درصد بود. از آزمودنی ها خواسته شد که بر اساس نیاز اطلاعاتی واقعی خود، کلیدواژه مورد نظر را در پایگاه های اطلاعاتی «گوگل اسکالر»، «پاب مد» و «اُمیکس آنلاین» جست وجو کنند و مدارک مرتبط و تاحدودی مرتبط را در هر یک از صفحات نتایج بازیابی مشخص نمایند. در هر پایگاه دو صفحه (40 رکورد) در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در حالت کلی بین میزان امیدواری کاربران با دقت نتایج بازیابی آن ها در هر سه پایگاه اطلاعاتی مورد بررسی همبستگی معنا دار و مثبت وجود دارد. میزان امیدواری کاربران با میانگین 11/54 در سطح بالایی قرار دارد. از بین ویژگی های جمعیت شناختی کاربران جنسیت، سن و وضعیت شغلی با میزان دقت بازیابی و امیدواری آن ها رابطه معنادار دارد. یافته های پژوهش در مجموع نشان داد که با افزایش میزان امیدواری کاربران به زندگی، دقت منابع بازیابی شده آن ها نیز افزایش می یابد.

مقدمه: دانش ضمنی یا دانش تلویحی به دانشی اشاره دارد که در پی تجربه ها، مهارت ها، و دانایی های شخصی، در اذهان مردم جوامع پدید می آید، و فرموله کردن آن بسیار مشکل است و نمی توان آن را توضیح داد یا به دیگران انتقال داد. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پارادایمی تسهیم دانش ضمنی در دانشگاه های ایران: از دیدگاه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد گراندد تئوری می باشد. روش شناسی: رویکرد تحقیق حاضر از نوع کیفی است که با روش گراندد تئوری انجام شده است . جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی که در زمینه مدیریت دانش خبره هستند به روش گلوله برف (ارجاع زنجیره ای) انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات به صورت مصاحبه عمیق و باز است. در این مطالعه از 12 نفر مصاحبه انجام شد. یافته ها: نشان داد تسهیم دانش ضمنی می تواند بر خلاقیت و نوآوری، قوام و استحکام تیم، افزایش اعتماد به نفس در کار کارکنان، کسب مهارت های فنی و تخصصی، آینده نگری، شناسایی دقیق نقاط قوت و ضعف خود و سازمان، کسب مزیت رقابتی پایدار، افزایش بهره وری و کاهش هزینه، شناسایی دقیق نیازمندی های سازمان، کیفیت در تصمیم گیری و وفاداری به سازمان بر کارکنان مؤثر باشد. نتیجه گیری: مهم ترین عامل در ایجاد تسهیم دانش ضمنی، آگاهی مدیران دانشگاه ها از اهمیت دانش در فرآیند کاری کارکنان و همچنین نهادینه نمودن فرهنگ تسهیم دانش با استفاده از محرک های انگیزشی است با توجه به مؤلفه های شناسایی شده، الگوی نظری ارائه شد. در این الگو، کلیه مؤلفه های مؤثر در تسهیم دانش در دانشگاه ها مدنظر قرار گرفت. الگوی ارائه شده می تواند به عنوان راهنمای جامعی برای کلیه دانشگاه ها در کشور استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر، ترسیم و تحلیل ساختار فکری و روند تکامل علم اطلاعات و دانش شناسی ایران از منظر تحلیل الگوهای هم استنادی مدرک است. جامعه ی پژوهش حاضر را کلیه ی مقالات پژوهشی و مجموعه مقالات همایش ها تشکیل می دهد که در خلال سال های 1970 تا 2016 از پژوهشگران ایران در وبگاه علوم نمایه شده اند. به منظور تحلیل و دیداری سازی شبکه ی هم استنادی مطالعات ایران نیز از نرم افزار سایت اسپیس بهره گرفته شده است. تحلیل خوشه ای شبکه ی هم استنادی مدارک علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در بازه ی 1970 تا 2016، منجر به شناسایی 5 خوشه یا تخصص گردید که عنوان بزرگ ترین وکوچک ترین تخصص ها بر حسب فراوانی موجودیت های هر خوشه، با 17 و 7 فراوانی به ترتیب به دو تخصص « ضریب تأثیر وب » و « سواد اطلاعاتی » تعلق گرفت. طبق بررسی های به عمل آمده، مطالعات سنجش علم نقش بسزایی در شکل دهی به ساختار فکری علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در بازه ی مورد بررسی داشته است. نتایج حاصل از تحلیل مدارک شاخص و محوری در شبکه ی هم استنادی مطالعات ایران حکایت از آن داشت که دو تخصص «ضریب تأثیر وب» و «رفتار اطلاع یابی» بر اساس فراوانی گره هایِ حائز بیش ترین هم استنادی و نمره ی مرکزیت بینابینی، به ترتیب، عناوین شاخص ترین و محوری ترین تخصص ها را در بین دیگر تخصص های شناسایی شده به خود اختصاص داده اند. نتایج تحلیل محتوای موجودیت خوشه های پنجگانه ی هم استنادی از حیث ساختار روش شناختی آن ها در بازه ی 1970 تا 2016 نشان داد که مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران با توجه به محتوای خوشه های #0 (ضریب تأثیر وب)، #1 (نشر دسترسی آزاد) و #3 (همکاری علمی)، تا حدود بسیار زیادی از روش های سنجش علم تأثیرپذیرفته است.

هدف: شنا سایی نقاط قوت و ضعف مجلات و کمک به ارتقای کیفیت آنها و سازگاری با معیارهای آیین نامه جدید و نشان دادن کاستی ها و ایرادهای آیین نامه ذکرشده. روش شناسی: 10 مجله فارسی تائیدشده وزارت عتف از وبگاه کمیسیون بررسی نشریات انتخاب و با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگرساخته ارزیابی شده است. طیف امتیازدهی شامل 50 معیار در هشت گروه: 1) عنوان، 2) سردبیر، 3) گروه دبیران، 4) قالب نشریه، 5) ویژگی های ظاهری مجلات، 6) ویراستاری ساختاری، 7) نویسندگان، و 8) سایر بوده است. یافته ها: مجلات 86% از معیارهای آیین نامه را رعایت کرده اند. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات با کسب 90/26 امتیاز از 100 بالاترین رتبه و پس از آن پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات و پژوهشنامه علم سنجی قرار دارند.

هدف: در این تحقیق، وضعیت برخورداری منطقۀ 20 تهران از کتابخانه های عمومی و کیفیت دسترسی شهروندان آن به این مراکز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش: روش تحقیق توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی است. بخشی از داده های تحقیق از اسناد و از اطلاعات دریافت شده از کتابخانه های عمومی به دست آمده و بخشی نیز از پیمایش حاصل شده اند. تحلیل های کمی با استفاده از شاخص های «نسبت پوشش» و «سرانۀ کتابخانه» صورت گرفته و ابزارهای Buffering و Euclidean Distance در سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز برای ترسیم حوزه های پوشش کتابخانه ها و تحلیل دسترسی ها به کار گرفته شده اند. یافته ها: در محدودۀ مطالعاتی از هر هکتار زمین شهری تنها به طور میانگین حدود 31/4 متر مربع به کاربری کتابخانه عمومی اختصاص یافته و سرانۀ فضای کتابخانه عمومی نیز 027/0 متر مربع است که تقریباً نصف استانداردهای شهری است. 1/86 درصد از مراجعه کنندگان وضعیت دسترسی به کتابخانه ها و 9/74 درصد ظرفیت آن ها را «بسیار خوب» و «خوب» ارزیابی کرده اند. حدود 18 درصد از مساحت منطقه که 32/18 درصد جمعیت در آن به سر می برند، به کتابخانه های عمومی دسترسی ندارد. درحالی که در نیمی از مساحت منطقه که کمی بیش از نصف جمعیت به سر می برند، حوزۀ پوشش خدماتی دو یا سه کتابخانه هم پوشانی داشته است. 20 درصد از جمعیت در فراتر از فاصلۀ 1000متری از نزدیک ترین کتابخانۀ عمومی قرار داشته و از دسترسی مناسبی بهره مند نبوده اند. اصالت/ ارزش: این تحقیق، عدم توازن در پوشش خدمات کتابخانه ای در منطقۀ 20 تهران را آشکار ساخته و نشان داد که ایجاد توازن مستلزم توسعه کمی و کیفی کتابخانه های با درجات 2 و بیشتر و احداث کتابخانه های جدید با رعایت دقیق ملاحظات مکان یابی به کمک ابزار GIS است. ازاین رو، ارزش و اهمیت این تحقیق در این است که نتایج آن می تواند به عنوان رهنمودی در ایجاد توازن و توسعۀ خدمات کتابخانه ای فراروی برنامه ریزان شهری قرار گیرد.

مقدمه : مقاله حاضر، با رویکرد تحلیلی انتقادی به تبیین واگرایی استانداردهای حوزه مدیریت اطلاعات و دانش، و حرکت آنها به سمت کثرت گرایی می پردازد. تلاش های موازی در بافت ابزارهای کاوش وب و کنسرسیوم وب جهانی با بافت میراث فرهنگی برای توسعه استانداردها و الگوهای مدیریت موجودیت های داده ای، مانع حل مشکلات کنونی وب در کنترل و پردازش داده ها خواهد شد. نیاز به هم افزایی تمامی سازمان ها و مراکز گسترش دهنده استانداردهای مدیریت داده ها بیش از پیش احساس می شود. روش شناسی : طراحی روش داده های پیوندی و فرانمای تولید داده های ساختارمند، به عنوان دو چالش راهبردی و واگرایانه ارزیابی شده، و از جنبه کارکردپذیری با استانداردها و الگوهای مفهومی بافت میراث فرهنگی مقایسه می گردند. در ادامه، دلایلی که در بافت میراث فرهنگی خاستگاه ایجاد چنین واگرایی در تدوین استانداردها بوده اند، با تأکید بر قابلیت های محیط وب و ویژگی های موجودیت های داده ای دسترس پذیر در آن محیط مورد تحلیل قرار می گیرد. یافته ها : به نظر می رسد، رویکرد کثرت گرایانه کنونی، و عدم توجه به فرایندهایی چون کنترل مستندات، بازنمون دقیق و گویای الگوهای رابطه ای بافت های داده ای برای استخراج معانی و دانش هر بافت، و اقبال نامناسب به انواع استانداردهایی که نقش مکمل نسبت به یکدیگر ایفا می کنند، برخی تجربیات نه چندان موفق پیشین را تکرار خواهند کرد. نتیجه گیری : در پایان، تعامل بیشتر متخصصان بافت میراث فرهنگی با طراحان استانداردهای بافت ابزارهای کاوش و کنسرسیوم وب جهانی و انجام پژوهش هایی برای بهبود میان کنش پذیری استانداردها و الگوهای دو بافت مورد بررسی توصیه می گردد.

این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت تعامل کاربر و سیستم در کتابخانه دیجیتال انستیتو پاستورایران با استفاده از ابزار دیجی کوآل به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و به لحاظ گردآوری داده ها توصیفی -پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل جامعه آماری پژوهش شامل را اعضاء هیات علمی انستیتو پاستور تشکیل می دهند که تعداد آنان 177 نفر می باشد. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 118 نفر از اعضاء جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های اولیه تحقیق از روش میدانی(پرسشنامه ای) استفاده شده است پرسشنامه حاضر برگرفته از استانداردهای دیجی کوال بوده که برای ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه انستیتو پاستور بومی سازی شده است.یافته های پژوهش نشان داد که کاربران هم در وضعیت موجود و هم در وضعیت مطلوب از دسترس پذیری، قابلیت اعتبار، دقت و صحت، پوشش موضوعی، پیوندهای فعال، قابلیت مرور و سازمان یافتگی کتابخانه دیجیتالی انستیتو پاستور از جنبه فنی رضایت دارند..بیشترین اختلاف میانگین بین وضعیت موجود و مطلوب به متغیر به پیوندهای فعال با 83/1 و کمترین اختلاف به متغیر دقت و صحت با 34/0 اختصاص یافته است.

هدف: . ترسیم شبکه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق مقوله بندی و برقراری روابط اصطلاح نامه ای هدف پژوهش است. روش: پژوهش حاضر، از لحاظ هدف کاربردی است که از روش تحلیل محتوای کمّی، کیفی و اکتشافی استفاده شده است. برای مفهوم شناسی شبکه ای و درک ارتباط سیستمانیک و تا حدودی سلسله مراتبی میان مفاهیم از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. با تحلیل و واکاوی پربسامدترین مفهوم اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق کدگذاری مفاهیم اسناد شبکه معنایی حاصل از آن ترسیم شد. همچنین از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. و اکسل در بخش کمّی پژوهش استفاده شده است. یافته ها: بالاترین بسامد فراوانی مربوط به مفهوم القاب و مناصب با فراوانی 6920 مقوله فرعی یافت شد. با توجه به اهمیت این مفهوم در ساختار دیوان سالاری دوره قاجار، ترسیم شبکه معنایی حاصل از آن براساس رابطه های معنایی اصطلاحنامه ای (سلسله مراتبی، هم ارزی و وابسته) ارائه شده است. این شبکه معنایی براساس مقوله های اصلی و فرعی استخراج شده از القاب و مناصب دیوانی ترسیم شد. مقوله های اصلی عبارت انداز: القاب و مناصب مالی-دیوانی، القاب و مناصب نظامی-دیوانی، القاب و مناصب درباری-دیوانی، القاب و مناصب دیوانی-دیوانی و القاب و مناصب شرعی و قضایی- دیوانی. همچنین پربسامدترین مقوله اصلی مقوله القاب و مناصب مالی-دیوانی با (34 درصد) و پربسامدترین مقوله های فرعی مناصب مستوفی و مستوفی الممالک از مقوله مالی- دیوانی است. نتیجه گیری: شبکه معنایی حاصل از این پژوهش یکی از روش های بازیابی داده است که با استفاده از دانش معناشناسی به تعیین موضوع، تحلیل و مفهوم سازی نیاز اطلاعاتی پژوهشگران کمک می کند. همچنین کاربران اسناد به گستره موضوعی و در نهایت به دانش گستری و تولید دانش در اسناد دیوانی دوره قاجار پی می برند. ترسیم نقشه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار در موضوع مطالعات اسناد دیوانی دوره قاجار، شروعی برای هوشمندسازی، خودکارسازی و کارآیی بیشتر هستی شناسی تخصصی مطالعات آرشیوی است. در پژوهش حاضر تلاش شد برای دست یافتن به راهکارهای نوین احاطه و تسلط بر دایره مفهومی واژگان اسناد دیوانی، الگوهای ادراکی در روابط معنایی اسناد، به صورتی قابل فهم، برای رایانه و نظام های ذخیره و بازیابی ساخته شود، به طوری که هم نمایه ساز و هم جستجوگر (متخصصان و اصطلاح شناسان موضوعی) بتوانند از گستردگی و زمینه ارتباط میان مفاهیم آن و اندیشه های مرتبط با این مفاهیم به خوبی بهره گیرند.

پژوهش های اخیر نشان می دهد که داده یکی از ارزشمندترین سرمایه های سازمان ها و کسب کارها است. پردازش و تحلیل داده ها به شرکت ها وسازمان ها کمک می کند تا بینش لازم را کسب کرده و از آن در راستای تصمیم گیری استراتژیک بهره گیرند. انتشار و فراهم کردن دسترسی باز به اطلاعات به یک فرایند متداول و نیاز حیاتی سازمان های دولتی و خصوصی مبدل شده است. داده های جمع آوری شده در سازمان ها حاوی اطلاعات خصوصی افراد است که انتشار آنها می تواند منجر به افشای اطلاعات حساس و نقض حریم خصوصی شود. اطلاعات حساس همچنین اسرار دولتی و اسرار تجاری را نیز شامل می شود. چالش اصلی حوزه حفظ حریم خصوصی در انتشار داده، انتشار یک شکل تغییریافته از داده های جمع آوری شده است که بتواند حریم خصوصی مالکان داده را حفظ نماید و قابلیت پاسخ به پرس وجوها و تحلیل های داده کاوی را با دقت مناسب داشته باشد. در سناریوی انتشار داده حفاظت از حریم خصوصی مالکان در حضور دانش پیش زمینه مهاجم مهم است. چارچوب گمنامی به عنوان یکی از راهبردهای حفظ حریم خصوصی، سودمندی داده راکاهش می دهد. در این پژوهش برآنیم یک چارچوب گمنامی برای ممانعت از حمله دانش پیش زمینه، افشای هویت و ویژگی مالکان طراحی کنیم که سودمندی داده های گمنام را بیشینه کند. برای این منظور بعد از مدل سازی دانش پیش زمینه مهاجم، مدل حریم خصوصی تعیین و در ادامه الگوریتم گمنامی ارائه می شود. تمرکز این پژوهش بر مدل های حریم خصوصی نحوی مانند k - گمنامی و توسعه های آن است. الگوریتم پیشنهادی رکوردها را به چندین گروه افراز می کند به نحوی که در هرگروه مدل حریم خصوصی برآورده می شود. نتایج به کارگیری چارچوپ پیشنهادی بر روی دو مجموعه داده ارزیابی و تحلیل می شود. برای ارزیابی کارایی چارچوب پیشنهادی از معیارهای سودمندی و حریم خصوصی استفاده می شود. نتایج آزمایشات نشان می دهد چارچوب پیشنهادی از نظر سودمندی بر الگوریتم های ارائه شده در جدیدترین پژوهش ها برتری دارد.

مقدمه: یکی از مسائل مهم در حوزه رفتار مراجعان به کتابخانه ها، رفتار برنامه ریزی نشده[1] آن ها است که می تواند نقش تعیین کننده ای در توسعه میزان استفاده از منابع و خدمات و یا افزایش فرهنگ استفاده از کتابخانه ها در درون جوامع ایفا کند. ازاین رو، پژوهش حاضر، با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار برنامه ریزی نشده کاربران در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی به منظور ارائه الگوی پیشنهادی انجام شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با رویکرد ترکیبی (کیفی- کمی) و با استفاده از روش نظریه پردازی زمینه ای[2] در بخش کیفی و روش پیمایشی- تحلیلی در بخش کمی انجام شده است. ابزار گردآوری داده های بخش کیفی مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی را اعضای هیئت علمی و صاحب نظران سه حوزه موضوعی کتابداری و اطلاع رسانی، مدیریت و روانشناسی تشکیل دادند که با روش نمونه گیری هدفمند ترکیبی (هدفمند و سپس گلوله برفی) تعداد 12 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمی دانشجویان عضو کتابخانه های مرکزی دانشگاه های فردوسی مشهد، شهید چمران اهواز، تبریز، شیراز و پردیس دانشگاه تهران بودند و حجم نمونه 600 نفر تعیین گردید. تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده های مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA 10 انجام شد و در بخش کمی برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های بخش کیفی پژوهش، عوامل محیطی، منابع و خدمات اطلاعاتی، منابع انسانی، ویژگی های فردی، عامل موقعیتی زمان و عوامل فرهنگی و اجتماعی به عنوان عوامل مؤثر بر رفتار برنامه ریزی نشده ی کاربران در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی شناسایی شدند و بر این پایه مدل عملیاتی این نوع از رفتارها طراحی گردید. بر پایه مدل عملیاتی، نتایج بخش کمی نشان داد عوامل محیطی از طریق عامل موقعیتی زمان و همچنین عوامل فرهنگی و اجتماعی از طریق ویژگی های فردی کاربران بر بروز رفتار برنامه ریزی نشده آن ها در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی تأثیرگذار هستند؛ درصورتی که منابع و خدمات اطلاعاتی و منابع انسانی تأثیر معناداری بر بروز این نوع از رفتارها ندارند. درنهایت الگوی پیشنهادی عوامل مؤثر بر رفتار برنامه ریزی نشده مراجعان در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه های دانشگاهی بر اساس نتایج بخش کیفی و کمی پژوهش، طراحی گردید. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، به نظر می رسد، کتابخانه های دانشگاهی باید به منظور استفاده بهینه و مؤثر از منابع و خدمات، جذب مخاطب و افزایش سطح آگاهی و اطلاعات عمومی مراجعان، به عوامل مؤثر بر رفتار برنامه ریزی نشده مراجعان در استفاده از منابع و خدمات کتابخانه ها توجه ویژه ای داشته باشند. [1]. Unplanned Behavior [2]. Grounded Theory

هدف:معرفی استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی برای سازمان و نقش آن در شکل گیری الگوهای فکری کارکنان به عنوان  بستری تازه برای ارتباطات سازمانی. روش شناسی:ابتدا مفاهیم شبکه های اجتماعی حرفه ای تخصصی با مطالعه یک شبکه ایرانی از این گونه شناسایی شدند. بر پایه مفاهیم به دست آمده و  با پشتیبانی متون مرتبط نقش بسترساز این شبکه ها در مدیریت ارتباطات سازمانی تبیین گردید. یافته ها:استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی، سازمان را الف) اجتماعی از افراد و گروه های تخصصی برای برقراری ارتباط حرفه ای؛ ب) محیطی مشارکتی برای ایجاد، سازمان د هی، و به اشتراک گذاری اطلاعات و دانش سازمانی؛ و پ) ابزاری برای ارائه خدمات شغلی و حرفه ای در راستای پشتیبانی از افراد و دانش آنها می بیند. شبکه های اجتماعی حرفه ای تخصصی الگوهای فکری سازمانی را به گونه ای دگرگون می سازند که افراد و دانش بتوانند نقش پررنگ تری در پیشبرد اهداف سازمانی ایفا کنند. نتیجه گیری:نگاه به استعاره شبکه اجتماعی حرفه ای تخصصی برای سازمان بیش از آنکه مبتنی بر فناوری باشد بر مبنای یک توانمندساز با توانایی برپایی اجتماعی پویا و دانش محور استوار است؛ که در جهت تغییر بینش مدیران و کارکنان سازمانی به سوی سازمان هایی فرد/ دانش محور در حرکت است.

برای رسیدن به اهداف استراتژیک، ماموریت ها و وضع مطلوب فناوری اطلاعات، سازمان ها نیازمند برنامه جامع و مناسبی هستند؛ بر این اساس، برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات به عنوان یک جزء از برنامه ریزی استراتژیک سازمان مطرح می گردد. برنامه ای که برای هر سازمان، منشور و برنامه کلان سازمان در زمینه سیستم های اطلاعاتی و به طور کلی فناوری اطلاعات می باشد. یکی از پرسش های بنیادی در این حوزه این است که موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات از چه عواملی متاثر است. این پژوهش برای پاسخگویی به این پرسش انجام شده است. در این راستا عوامل موثر برموفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات را می توان بر اساس معیارهای مختلف تقسیم بندی کرد، دراین تحقیق با استفاده از مدل TOE متغیرها به سه دسته عمده تقسیم شده اند که عبارتند از: عوامل تکنولوژیک، عوامل سازمانی و عوامل محیطی، که هر یک از این عوامل دارای بعدهای مربوط به خود می باشند. پژوهش حاضر در شرکت ملی نفت ایران و شرکت تابعه ی آن (شرکت ملی حفاری اهواز) صورت گرفته است و جامعه آماری مورد مطالعه مدیران، مشاوران، روسا و کارشناسان فناوری اطلاعات این شرکت به تعداد 101 نفر بودند، که به دلیل کم بودن افراد جامعه آماری، نمونه آماری برابر با جامعه آماری و 101 نفر در نظر گرفته شد. جهت گرد آوری داده ها پرسشنامه ای طراحی شد که روایی آن مورد بررسی و تأیید قرار گرفت و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ مقدار 96/0 برآورد شده است. داده ها نیز با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شده اند. مدل کلی با معیار جی.اُ.اِف 62%، دارای برازش قوی توصیف شد و از 8 فرضیه پژوهش 5 مورد تایید و 3 مورد تایید نگردید. رابطه بین زیرساخت سیستم های اطلاعاتی، مدیریت دانش، مشارکت، ارزیابی محیطی و زمینه محیطی با موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات تایید شد و رابطه بین بلوغ سیستم های اطلاعاتی، مدیریت تغییر و هماهنگی با موفقیت برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات تایید نگردید.

هدف: هدف از این مطالعه، بررسی درک ناهمخوانی در داستان های طنز متحرک و ایستا در کودکان دختر و پسر پیش دبستانی است. روش شناسی: شرکت کننده های این تحقیق شامل 100 کودک 4-6 ساله فارسی زبان ایرانی است. در این پژوهش به نمایش یک قسمت از انیمیشن طنز تام و جری و ارائه تصویری شش مرحله ای با مفهوم طنز از کتاب قصه های من و بابام پرداخته شد. دو پرسش اساسی این پژوهش عبارتند از: 1- کودکان 4-6 ساله چه ناهمخوانی هایی را در داستان های مصور طنز درک می کنند؟ 2-  بر اساس نظریه ناهمخوانی تفاوت جنسیت در کودکان 4-6 ساله چه تفاوتی در درک آن ها از طنز ایجاد می کند؟ یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که کودکان پیش دبستانی مورد بررسی، قادر به تشخیص ناهمخوانی در داستان های تصویری (متحرک و ایستا) هستند و همچنین می توانند نکات خنده دار داستان را از طریق مشاهده تصاویر درک و بیان کنند. آن ها می توانند از طریق مقایسه تصویر با طرحواره هایی که در ذهنشان دارند به درک ناهمخوانی های یک تصویر خنده دار دست یابند. بر اساس آزمون مربع خی پیرسون مشخص شد، در سنین پیش دبستانی، تفاوت معنی داری در درک طنز تصویری (متحرک و ایستا) میان دخترها و پسرها وجود ندارد. به نظر می رسد که اگر تفاوت قابل ملاحظه ای در مقوله درک طنز میان دو جنسیت وجود داشته باشد، بعد از سنین پیش دبستانی نمود پیدا خواهد کرد. بر اساس تحلیل داده های این پژوهش ناهمخوانی هایی که کودکان در انیمیشن و تصویر شش مرحله ای درک کردند را به طور کلی در سه دسته ناهمخوانی بین طبیعی و غیرطبیعی؛ معمول در مقابل غیرمعمول؛ و قابل پیش بینی در مقابل غیرقابل پیش بینی می توان طبقه بندی کرد. این سه دسته ناهمخوانی، همان تقابل های پایه ای هستند که راسکین در نظریه انگاره معنایی طنز که نظریه ای شناختی درباره طنز است، عنوان کرد. علاوه بر این سه دسته ناهمخوانی، تقابل میان دو موجودیت متفاوت مثل انسان و حیوان نیز، توسط کودکان درک و بیان شده است.

مقدمه: شبکه اجتماعی اینستاگرام، به دلیل ماهیت کاربردپذیری، مبتنی بودن بر موبایل، سادگی، و کاربرپسندی بستر مهمی برای اشتراک اطلاعات شده است. افراد به دلایل متعددی مانند ارتباطات، سرگرمی و فعالیت های علمی و حرفه ای؛ حفظ رابطه با دوستان، و اشتراک اطلاعات از این شبکه اجتماعی استفاده می کنند. همچنین ممکن است اهداف اشتراک اطلاعات افراد در این نوع شبکه های اجتماعی؛ فرار از واقعیات، تعامل اجتماعی، و صرف زمان به صورت عادت نیز باشد. پژوهش حاضر با هدف کشف انگیزه های اشتراک اطلاعات در صفحه های آموزشی موفق در رویت پذیری در بستر این شبکه، با بهره گیری از روش تحلیل مضمون و بر پایه نظریه استفاده و رضامندی انجام شده است. این نظریه به چگونگی و چرایی استفاده و اشتراک اطلاعات کاربران در رسانه ها می پردازد. روش شناسی: به منظور کشف و بررسی اهداف اشتراک اطلاعات در صفحه هایی که در بافت یادگیری الکترونیکی فعالیت دارند، 30 صفحه آموزشی اینستاگرام به روش پژوهش کیفی و رویکرد اکتشافی مورد بررسی قرار گرفتند. بدین ترتیب اطلاعات موجود در این صفحه ها اعم از قسمت شرح حال، محتوا، رفتار برچسب گذاری اجتماعی، مورد مشاهده و بررسی قرار گرفت. این اطلاعات بر اساس نظریه استفاده و رضامندی کدگذاری شدند و داده های به دست آمده، با نرم افزار مکس کیودا 12.3 که نرم افزاری برای تحلیل داده های کیفی است تحلیل شدند. لازم به ذکر است که صفحه های مورد بررسی، بر اساس افزارسنجی رقابتی و به صورت نمونه هدفمند گزینش شدند. شرط انتخاب نمونه این بود که دنبال کننده های صفحه ها بیش از 20 هزار حساب کاربری (از سنجه های اثربخشی تولید و اشتراک محتوا در این شبکه) باشند و در آن ها به آموزش در موضوع خاصی شامل مهارت، دانش و یا اطلاعات خاصی پرداخته شده باشد. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد اهداف و انگیزه های اشتراک اطلاعات در این صفحه ها، متنوع بوده ولی اهداف اقتصادی، فرصت شغلی، بهره شخصی، بین فردی، منزلت و تعامل اجتماعی در کنار اطلاع رسانی و آگاهی بخشی از عمده اهداف نسبتاً مشترکی بود که عاملان اشتراک اطلاعات در این صفحه ها دنبال می کردند. به این ترتیب، به نظر می رسد که افراد از اشتراک اطلاعات در بافت آموزشی، اهداف متفاوت و متنوعی را در نظر گرفته اند. این اهداف، علاوه بر هدف اصلی آنها که آموزش از طریق اشتراک اطلاعات بوده است، ناظر بر هدف های با بهره اقتصادی و برند سازی شخصی نیز بوده است. نتیجه گیری: گرچه صفحه های مورد بررسی در بافت یادگیری الکترونیک فعالیت می کردند؛ اما به دلیل ماهیت بستر اشاعه اطلاعات در این پژوهش، یعنی شبکه اجتماعی اینستاگرام، اهداف اقتصادی و بهره شغلی و فردی مورد توجه این صفحه ها نیز قرار گرفته است. به این صورت که عاملان تهیه و اشتراک محتوا و اطلاعات در این شبکه، گرچه هدفی آموزشی را دنبال می کنند، بلکه به مسائل اقتصادی و بهره برداری های شغلی و برند سازی شخصی نیز توجه دارند. پژوهش چنین برداشت می کند که احتمالا دلیل این امر آن باشد که بسیاری از افراد به اشتراک اطلاعات در اینستاگرام به عنوان نوعی کسب و کار نیز می نگرند. این امر، می تواند ناشی از آن باشد که این شبکه، مورد توجه کسب و کارهای بسیاری در دنیا قرار گرفته است. بنابراین به نظر می رسد اهداف اشتراک اطلاعات می تواند بر اساس شبکه اجتماعی و بستر انتشار و اشتراک اطلاعات نیز متفاوت باشد.

مقدمه: مدیریت دانش در سازمان، فرایند ایجاد، توزیع و به کار بردن دانش برای اهداف سازمانی را هدایت می کند. شناخت نقاط ضعف و موانع عوامل موفقیت جریان دانش در سازمان، می تواند بر روند مدیریت دانش تأثیر گذارد. از این رو پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی موانع جریان دانش در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل بلوغ مدیریت دانش مرکز بهره وری و کیفیت آمریکا می پردازد. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 184 نفر از مدیران کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها می باشند که همه آنها با سرشماری در پژوهش شرکت داده شدند. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. یافته ها: موانع جریان دانش از نظر درجه اهمیت به ترتیب اولویت؛ عوامل مدیریتی با میانگین 72/5 در رتبه اول، بُعد منبع دانش با میانگین 17/5 رتبه دوم، بُعد عوامل سازمانی با میانگین 67/4 رتبه سوم، بُعد عوامل زمانی با میانگین 37/4 رتبه چهارم، بُعد کانال های ارتباطی با میانگین 22/4 رتبه پنجم، بُعد عوامل فردی با میانگین 21/4 رتبه ششم، بُعد عوامل فناوری با میانگین 92/3 رتبه هفتم و بُعد ویژگی های دانش با میانگین 72/3 رتبه هشتم قرار دارند. از نظر رتبه بندی موانع ابعاد جریان دانش با سطح بلوغ مدیریت دانش، به ترتیب بیش ترین موانع، سطح نوآوری، سطح بهینه سازی، سطح استانداردسازی، سطح توسعه و سطح شروع می باشند. نتیجه گیری: کتابخانه های دانشگاهی در گام های اصلی چرخه مدیریت دانش با موانع و گلوگاه هایی مواجه هستند. اگرچه این موانع در کل ابعاد جریان دانش وجود دارد اما این موانع در بُعد مدیریتی از دیگر عوامل ملموس تر است. بنابراین توجه به شاخص های رهبری کارآمد، سبک درست مدیریت، حمایت سازمانی، توجه به کارکنان دانشی، برای رفع موانع ضروری می باشد

... من بارها گفته و باز می گویم که علم اطلاعات و دانش شناسی (کتابداری و اطلاع رسانی) علم بازیابی اطلاعات و دانش است که ریشه در وجود آدمی دارد و این تعریف برخلاف تعریف مصطلحی است که باواسطه و یا بی واسطه، آن را علم کتابخانه می دانند. اگر به تاریخچه این علم در غرب بنگرید می بینید که پس از گسترش منابع کتابخانه ها افراد برجسته این رشته به فکر سازماندهی منابع افتادند و در کنار آن با توجه به گسترش سرسام آور اطلاعات در سایه توسعه فن آوری، حوزه هائی چون کتابداری، سندآمائی (سندپردازی) و دانش یادمانه ها (آرشیو) و علم اطلاع رسانی پدید آمد (سینق، 1388). از طرف دیگر همه تحصیلکرده های این رشته می دانند که در سایه این تلقی از کتابداری و اطلاع رسانی در کشور ما چه مرارت ها که کشیدند تا بتوانند این رشته را همانند سایر رشته ها، رشته ای علمی معرفی، و برای دانش آموختگان آن شأن علمی دست وپا کنند. البته در کشورهای دیگر هم کم وبیش با فاصله زمانی دورتر این مباحث مطرح بوده است.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های برنامه های کتابخوان الکترونیکی از طریق مرور نظام مند متون و ارزیابی چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی پرکاربرد ایرانی (فیدیبو، طاقچه، کتاب راه، و کتاب سبز) از نظرِ ویژگی های شناسایی شده است. روش: مطالعه حاضر از نظرِ هدف کاربردی، و مبتنی بر چهارچوب مرور نظام مند انجام شده است. برای جمع آوری متون پژوهشی مرتبط، در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی جست وجو و 247 اثر شناسایی شد. پس از بررسی اولیه (بررسی کلیدواژه ها، عنوان، و مرور چکیده ها)، در نهایت 46 اثر مرتبط استخراج شد و مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، به منظور تعیین میزان برخورداری هریک از چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی ایرانی موردبررسی، از ویژگی های استخراج شده با استفاده از این سیاهه و از طریق ابزار مشاهده، مطالعه ای پیمایشی انجام شد. یافته ها: از 46 اثر موردبررسی، در نهایت سیاهه ای از متداول ترین ویژگی های برنامه های کتابخوان الکترونیکی، شامل 132 مؤلفه، تهیه و در قالب 16 معیار دسته بندی شد. در بخش مطالعه پیمایشی، نتایج نشان داد از چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی پرکاربرد ایرانی، دو برنامه «طاقچه» و «فیدیبو» از نظرِ ارائه خدمات و برخورداری از ویژگی های موردتوجه در ارزیابی برنامه های کتابخوان الکترونیکی با اختلاف اندکی از یکدیگر در وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر برنامه های کتا بخوان الکترونیکی ایرانی قرار دارند و به نظر می ر سد درگیر رقابتی تنگاتنگ در بازار مشتریان هستند. همچنین، یافته ها نشان داد با اینکه «کتاب سبز» جزء برنامه های کتابخوان پرکاربرد ایرانی است، اما کمتر از نیمی (24/49 درصد) از ویژگی ها را داشته و در شرایط مناسبی قرار ندارد. اصالت/ارزش: در این پژوهش، مرور نظام مند متون به شناسایی ویژگی های جامع برای برنامه های کتابخوان الکترونیکی منجر شده است. همچنین، ارزیابی و مقایسه برنامه های کتابخوان ایرانی به طراحان و تولیدکنندگان آن ها کمک می کند به ایرادها و کاستی های محصول خود پی ببرند و برای رسیدن به وضعیت مطلوب و موردپسند کاربر تلاش بیشتری کنند.

دروازه های اطلاعات موضوعی، دسترسی کنترل شده به پایگاه های اطلاعات موضوعی و با کیفیت لازم را در میان منابع بی کران وب برای پژوهشگران فراهم می سازند و آنان را از سردرگمی و سرگشتگی در میان این منابع نجات می دهند. هدف اصلی این پژوهش ایجاد دروازه اطلاعات منابع علمی، پژوهشی و فناورانه ایران به عنوان منبعی ارزشمند برای استفاده دانشگاهیان و پژوهشگران در داخل و خارج از ایران است. روش این پژوهش، پیمایش توصیفی و طراحی سیستم است. برای طراحی و ساخت این دروازه، نخست پیشینه دروازه های اطلاعات و سپس، دروازه های همانند در جهان بررسی شد. برای گزینش انواع منابع نیز یک سیاهه وارسی طراحی گردید. سپس، معیارهای ارزیابی پایگاه های اطلاعاتی مشخص و بر پایه معیارها کار جست وجو و گردآوری اطلاعات پایگاه های گوناگون انجام شد. بر پایه یافته ها، مهم ترین قالب های اطلاعاتی گردآوری شده ده قالب اصلیِ نشریه، پایان نامه/رساله، گزارش طرح پژوهشی، همایش علمی، کتابخانه، پروانه ثبت اختراع، سخنرانی، دوره کوتاه مدت آموزشی، انجمن علمی، و کتاب دانشگاهی را در بر داشتند. دسته بندی موضوعی منابع نیز بر پایه شش موضوع اصلی علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی، علوم انسانی، هنر و معماری، و موضوع های فرعی آن ها بود. سپس، زیرساخت نرم افزاری سامانه تولید و اطلاعات گردآوری شده در آن بارگذاری گردید. این سامانه که نخستین دروازه اطلاعاتی در ایران به شمار می رود، در نشانی dar.irandoc.ac.ir راه اندازی شد و در اختیار همگان قرار گرفت. از مهم ترین دستاوردهای کاربرد این سامانه می توان به فراهم ساختن فضایی مناسب برای دسترسی سریع دانشگاهیان و پژوهشگران به تازه ترین منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناورانه؛ ارائه اطلاعات آماری از منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناوری کشور در وب؛ کنترل کیفیت محتوا برای استفاده کاربران؛ و تشویق به اشتراک گذاری منابع تازه و باکیفیت موجود در شبکه برای استفاده پژوهشگران و دانشگاهیان اشاره کرد.