کشف تصادفی اطلاعات

این پژوهش به بررسی کشف تصادفی اطلاعات در استفاده از فناوری های اجتماعی و ارتباطی اینترنتی در میان دانشجویان دانشگاه شیراز می پردازد . پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و به لحاظ تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد. برای انجام این پژوهش از روش پیمایشی و از ابزار پرسشنامه استفاده شد . جهت تعیین روایی صوری پرسشنامه از نظر افراد متخصص و اساتید مجرب استفاده شد و پایایی آن با استفاده از از آلفای کرونباخ 88/. تعیین شد. جامعه ی پژوهش تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های علوم انسانی و مهندسی دانشگاه شیراز شامل 3434 نفر بود. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 346 نفر تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری علوم اجتماعی نسخه ی 21 انجام گرفت. یافته ها نشان داد میزان استفاده ی پاسخگویان از منابع اینترنتی بیش تر ازحد متوسط است. همچنین بیشتر آنان فناوری های اجتماعی و ارتباطی اینترنتی را ابزاری مفید برای کسب اطلاعات و مواجهه ی تصادفی با اطلاعات می دانند . بیشتر پاسخگویان اطلاعاتی را که به صورت تصادفی کسب می کنند در انجام فعالیت های مختلف استفاده و ذخیره می کنند و یا به اشتراک می گذارند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت، فناوری های اجتماعی و ارتباطی اینترنتی ابزاری مفید برای دستیابی به اطلاعات هدفمند و همچنین کسب غیر هدفمند اطلاعات هستند. کسب تصادفی اطلاعات نوعی فراهم آوری اطلاعات است که در ردیف اطلاع یابی هدفمند قرار دارد. اطلاعات به دست آمده به صورت اتفاقی در اشتراک دانش سودمند است، همچنین می تواند مسیر کاربر را تغییر دهد، او را به سمت یک ایده ی جدید هدایت نماید و در حل مشکلات یاری دهد.

مقدمه: مبتنی بر میزان آگاهی افراد از نیاز اطلاعاتی خود و نیز، هدفمندی در رفع آن، می توان رفتارهای اطلاعاتی انسان را به دو مقوله کلی تقسیم کرد؛ رفتار اطلاع یابی و مواجهه اطلاعاتی. در تعریفی ساده، مواجهه اطلاعاتی، کسب اطلاعات به صورت غیرمنتظره است. هدف این مطالعه، شناخت درباره چیستی و عوامل روانشناختی و محیطی مؤثر بر رخداد این پدیده است. روش: این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای انجام گرفته است. یافته ها: تصمیم آگاهانه یا ناآگاهانه برای پیگیری اطلاعات به وسیله فرایند پیچیده ای از شناخت، انگیزش و هیجان هدایت می شود. ویژگی های شخصیتی خاص و همچنین، حالت های انگیزشی و هیجانی خاص، کشف غیرمنتظره را بهبود می دهند. برخی از عوامل محیطی وجود دارند که می توانند احتمال رخداد مواجهه اطلاعاتی را افزایش دهند. نتیجه گیری: رفتار انسان محصول سه عامل است؛ انگیزش، توانایی و محرک های بیرونی. در زمینه رفتار اطلاعاتی، نیازها و علاقه های اطلاعاتی، انگیزش را پدید می آورند. منظور از توانایی، توانایی های شناختی و روانشناختی است. محرک های بیرونی، ساختارهای همگرا و واگرا در محیط اطلاعاتی را شامل می شود که امکان بروز رفتارهای اطلاعاتی همگرا و واگرا را فراهم می کنند. از این رو، می توان گفت اگرچه میزان آگاهی کاربر از نیاز اطلاعاتی خود و هدفمندی در رفع آن و همچنین، توانایی های شناختی و روانشناختی وی، همگرا بودن یا واگرا بودن رفتارهای اطلاعاتی او را تعیین می کنند، اما این ساختار محیط اطلاعاتی است که راه های تعامل کاربر با محیط اطلاعاتی را شکل می دهد و زمینه را برای ظهور رفتارهای همگرا و واگرا فراهم می سازد. همچنین، تفاوت های فردی در میزان مواجهه اطلاعاتی به صورت عمیقی در توانایی های شناختی انسان از جمله پردازش اطلاعات، توجه و ادراک ریشه دارد. رخداد مواجهه اطلاعاتی مستلزم واگرایی در رفتار اطلاعاتی است. واگرایی در رفتار اطلاعاتی نشانه ای از تفکر واگرا است. از این رو، چنین به نظر می رسد که ضروری است درباره عواملی که بر تفکر واگرا مؤثر هستند، شناخت به دست آورد.