فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۲۱ تا ۴۴۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
هدف: بحران بی سابقه همه گیری کووید-19 نظام ارتباطات علمی و نشر یافته های پژوهشی را دستخوش تحولات گسترده ای نموده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوهای نشر پژوهش های مربوط به همه گیری کووید-19 صورت گرفته است.روش /رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف اکتشافی و با توجه به روش از نوع علم سنجی و از نظر گزارش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را مقالات علمی با موضوع کووید-19 تشکیل می دهند که از ابتدای سال 2020 تا آوریل سال 2021 در پایگاه وب آو ساینس نمایه شده اند. برای گردآوری داده ها از پایگاه های وب آو ساینس و آن پی وال استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای مایکروسافت اکسل و اس.پی. اس.اس. نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که 92 درصد از مقالات مورد بررسی در زمینه همه گیری کووید-19 در قالب یکی از مدل های دسترسی آزاد منتشر شده اند. نتایج مربوط به برازش مدل نشر بروندادهای پژوهشی در زمینه کووید-19 نشان داد که انتشارات آن از الگوی S مطابقت داشته است. بر این اساس، شاهد سرعت کند انتشارات در ماه های ابتدایی سال 2020 و در آغاز همه گیری هستیم و پس از آن سرعت انتشار بروندادهای پژوهشی سرعت گرفته و با ثباتی نسبی ادامه یافته است.نتیجه گیری: سهم مقالات در زمینه کووید-19 که به صورت غیرآزاد منتشر شده اند، تنها هشت درصد از کل مقالات مورد بررسی بوده است. به نظر می رسد که اجماع بین المللی و توافق ناشران علمی در خصوص انتشار دسترسی آزاد یافته های پژوهشی مربوط به همه گیری کووید-19 با موفقیت همراه بوده و یک رخداد چشمگیر در بحران همه گیری محسوب می شود.
تحلیل نگرش، انگیزه ها، و موانع رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل نگرش، انگیزه ها، و موانع رفتار اشتراک دانش در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز است.روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر 6223 دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز بوده که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی مطابق جدول کرجسی و مورگان374 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن به تأیید متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی رسید و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ معادل 9/82 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که سن، جنسیت و گروه های عمده تحصیلی پاسخ دهندگان در رفتار اشتراک دانش آنها تأثیرگذار بوده است؛ اما مقطع تحصیلی تأثیرگذار نبوده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین میزان اشتراک دانش و مؤلفه های «نگرش، انگیزش، موانع، منابع، انواع اطلاعات، و کانال های به اشتراک گذاری دانش» رابطه معنا دار وجود داشته است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد از بین همه متغیرهای مستقل، «نگرش به اشتراک دانش»، «انواع اطلاعات و دانش به اشتراک گذاری شده» و «انگیزه های به اشتراک گذاری دانش» وارد معادله شدند که در مجموع 19 درصد از تغییرات مربوط به اشتراک دانش را این سه مؤلفه تبیین می کنند.نتیجه گیری: اشتراک دانش می تواند تبادل ایده ها، تجارب و دانش را در بین دانشجویان تسهیل کند و به گسترش دانش و فهم عمیق تر موضوعات مورد مطالعه منجر شود. به طور کلی، اگر اشتراک دانش در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز پیاده شود می تواند به تحقق اهداف آموزشی و پژوهشی دانشگاه کمک کند.
بررسی رابطه بین اعتمادبه نفس با سواد رسانه ای در استفاده از شبکه اجتماعی دانش آموزان از دیدگاه معلمان زن مقطع ابتدایی شهر دورود(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بازیابی دانش و نظام های معنایی سال ۱۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۷
201 - 222
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین اعتمادبه نفس با سواد رسانه ای در استفاده از شبکه اجتماعی دانش آموزان (شاد) از دیدگاه معلمان زن مقطع ابتدایی شهر دورود به انجام رسیده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل 398 نفر از معلمان زن مقطع ابتدایی شهر دورود است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی - مورگان 196 نفر تعیین و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده های موردنیاز پژوهش از پرسشنامه استاندارد اعتمادبه نفس کوپر اسمیت (1967) با ضریب پایایی 88/0 و برای سنجش میزان سواد رسانه ای معلمان در استفاده از شبکه اجتماعی شاد از پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی 81/0 استفاده شده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS24 تجزیه وتحلیل شدند. برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف استفاده شد که نتیجه این آزمون نشان از توزیع نرمال داده های گردآوری شده داشت و به همین جهت نیز آزمون پیرسون برای بررسی فرضیه های پژوهش مورداستفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از دیدگاه معلمان زن شهر دورود بین اعتمادبه نفس و هریک از ابعاد آن (اعتمادبه نفس عمومی، اعتمادبه نفس شغلی، اعتمادبه نفس اجتماعی و اعتمادبه نفس خانوادگی) با سواد رسانه ای در استفاده از شبکه اجتماعی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی دار دارند. بر اساس یافته های این پژوهش و پژوهش های مشابه می توان گفت داشتن اعتمادبه نفس و تقویت و ارتقاء سطح سواد رسانه ای می تواند باعث افزایش توانایی گروه های مختلف جامعه در استفاده از انواع فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی شود و این مهم در حوزه آموزش وپرورش بر توانمندی معلمان در بهره گیری و استفاده بهینه از شبکه اجتماعی دانش آموزان (شاد) بسیار مؤثر خواهد بود.
تحلیل ساختار محتوایی سنورنامه ها (شکل گیری، تکامل و کارکردها)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۲)
133 - 155
حوزههای تخصصی:
هدف: حکومت صفوی پس از جنگ چالدران، صلح (آماسیه، 962.ق) با عثمانی ها را پذیرفت که در مفاد آن جزئیات حدود و ثغور مورد پذیرش طرفین نرسیده بود و همین پایه منازعات آتی گردید. در توافقی که میان شاه عباس صفوی و سلطان مراد سوم صورت پذیرفت، زمینه شکل گیری اسنادی به نام سنورنامه که نوعی توافق و بر تعیین سرحدات بود شکل گرفت. هدف این پژوهش ساختارشناسی و تحلیل محتوایی این نوع اسناد است.
روش و رویکرد پژوهش: این پژوهش، با روش توصیفی و تحلیلی و بر پایه سنورنامه های در دسترس و متن برخی که در نسخ خطی و منابع کتابخانه ای مکتوب است به ساختارشناسی این دست از اسناد می پردازد.
یافته ها: سنورنامه ها بیان می کنند چه آگاهی تاریخی نسبت به تعارضات منطقه ای بین خاندان های حکومت گر و اقوام ساکن در سرحدات غربی وجود داشته و همچنین جزئیات بیشتر و ملموس تری از حدود قلمرو دو کشور ایران و عثمانی را ارائه می کنند. این معاهدات مرزی به فراخور شرایط، مفاد و کارکرد آن ها گسترش زیادی یافت.
نتیجه گیری: سنورنامه ها، اسناد دیپلماسی مسالمت آمیز سیاسی و نظامی در راستای جلوگیری از یک درگیری یا در خاتمه یک نزاع قومی تهیه شده اند و در آن ها بر روی حدودی معین مصالحه صورت می گرفت. بر پایه یافته های این مطالعه، سنورنامه ها به تدریج از یک توافق نامه امنیتی سرحدی، به مصالحه ای سرگشاده و تنظیم گر روابط مذهبی دو کشور و اقوام سرحدی و همچنین ناظر ارتباطات عشایر گردید.
مطالعۀ تطبیقی دگرنویسی اسامی غیر فارسی به فارسی در فصلنامۀ مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات و بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: شناسایی چالش های دگرنویسی اسامی غیرفارسی به فارسی در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات و میزان انطباق آن با بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش کمّی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است. تمامی اسامی غیرفارسی مورد استفاده در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات از سال 1390 تا پاییز 1398 به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور گردآوری داده های پژوهش ابتدا تمام اسامی غیرفارسی مورد استفاده در متن مقالات فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات به همراه معادل فارسی آنها به تفکیک دوره و سال در برنامه اکسل دسته بندی و سازماندهی شد. در کل 5570 اسم غیرفارسی بازیابی شد و معادل فارسی آنها در بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین مورد جست وجو قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 5570 اسم غیرفارسی بازیابی شده، 58 اسم به دلیل فارسی بودن و عدم مطابقت نام های غیرفارسی با برگردان فارسی از جامعه آماری حذف شدند و در نهایت 5512 رکورد باقیمانده مورد بررسی قرار گرفت. از میان 5512 اسم غیرفارسی بازیابی شده از مقالات فصلنامه و مطابقت آنها با بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین، تعداد 3660 رکورد در این بانک وجود داشت که تعداد 2541 اسم (46/099 درصد) در مطابقت با بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین به درستی دگرنویسی شده اند، و معادل فارسی تعداد 1119 اسم غیرفارسی (20/301 درصد) با بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین مغایرت داشته است. از میان 1119 اسم بازیابی شده که دگرنویسی فارسی آن ها با بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین مغایرت داشت مواردی بود که هر بار به شکل های مختلف آوانویسی شده اند. ۱۶ اسم غیرفارسی به سه چهار شکل متفاوت آوانویسی شده است. اسامی پرتکرار ۱۵ تا ۴۱ بار تکرار شده اند که بیشترین تعداد به لحاظ ملیت به ملیت های چینی و انگلیسی اختصاص دارد. منابع انتخاب در بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین برای دگرنویسی بیشترین تعداد اسامی یعنی ۱۱۵۶ اسم (58/31 درصد) شامل ۱) کتاب در دست فهرست و ۲) منابع خاص تلفظ اسامی، و کمترین تعداد یعنی ۳۵ اسم (0/96 درصد) شامل ۱) پدیدآور/ مترجم اثر و ۲) منابع خاص تلفظ اسامی و شخص مستندساز است.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد بیش از نیمی از اسامی بازیابی شده در بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین خوانده شده اند. با توجه به نتایج بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین کتابخانه ملی ایران صلاحیت مرجعیت در دگرنویسی اسامی غیرفارسی را دارد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان پیشنهادهای زیر را برای بررسی های بیشتر در نظر گرفت:تلاش برای استفاده از دگرنویسی یکنواخت در نام غیرفارسی به فارسی؛ تعیین چارچوب نظری و روشن و دقیق برای خط مشی دگرنویسی؛ ارائه مقدمه ای برای پژوهشگران در استفاده از اسامی غیرفارسی توسط کتابخانه ملی ایران به عنوان متولی بانک مرجع آوانوشت اسامی لاتین برای شناسایی و امکان معرفی و استفاده گسترده از این بانک و رفع مشکلات و نارسایی های احتمالی آن.
تعیین میزان آمادگی کتابخانه ها و کتابداران کتابخانه های عمومی استان اصفهان در مواجهه با همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۴) ویژهنامه کووید-۱۹
۳۳۴-۳۱۸
حوزههای تخصصی:
هدف: شیوع گسترده و غافل گیرکننده ویروس کووید-19، منجر به تعطیلی بی سابقه کتابخانه های عمومی شد و این تعطیلی نشان داد کتابخانه های عمومی آمادگی و پیش بینی چندانی برای مقابله و تطبیق با وضعیت خاصی که از شیوع ویروس کووید – 19 ناشی شده بود نداشتند. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان آمادگی کتابداران و کتابخانه های عمومی استان اصفهان در مواجهه با بیماری کووید-19 است. روش: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی-پیمایشی با هدف کاربردی و ازلحاظ زمانی، مقطعی است و به روشِ میدانی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان اصفهان در سال 1400 (به تعداد 357 نفر) بود که از میان آن ها، 185 کتابدار با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شد. برای جمع آوری دیدگاه افراد، از پرسش نامه ای محقق ساخته استفاده شد. روایی محتوایی پرسش نامه ازطریق نظرسنجی از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی و روایی سازه آن ازطریق تحلیل عاملی مرتبه دوم و با استفاده از نرم افزار Smart-PLS3 سنجیده و تأیید شد. پایایی پرسش نامه با محاسبه آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که 95/0 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS (نسخه 22) و از روش های آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار، و آزمون های آمار استنباطی مانند تحلیل واریانس، و تی تک متغیره و آزمون تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی دانکن و تحلیل عاملی استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد میزان آمادگی کتابداران و کتابخانه های عمومی استان اصفهان در مواجهه با بیماری کووید-19 با میانگین 81/3، به طور معناداری بالاتر از حد متوسط قرار دارد که در سطح قابل قبول و نزدیک به مطلوب است. آمادگی برای انجام دورکاری با میانگین 19/4، بالاترین، و آمادگی برای عملکرد شغلی در فضای مجازی با میانگین 36/3، پایین ترین رتبه در مؤلفه های میزان آمادگی کتابداران و کتابخانه های عمومی استان اصفهان را تشکیل داد؛ بین ادراکات پاسخ گویان برحسب جنسیت، سن، سنوات خدمت، رشته تحصیلی، و پست سازمانی، تفاوتی معنادار یافت نشد. بااین حال، بین ادراکات پاسخ گویان درباره آمادگی کتابخانه های عمومی استان اصفهان در مواجهه با بیماری کووید-19 برحسب مدرک تحصیلی و وضعیت تأهل، تفاوتی معنادار وجود دارد. پاسخ گویانِ دارای مدرک کاردانی و نیز پاسخ گویان متأهل میزان آمادگی کتابخانه ها را در سطح بالاتری نسبت به سایر گروه ها ارزیابی کرده اند. پیشنهاد می شود که مدیران به منظور تقویت عملکرد فضای مجازی، به آموزش کتابداران و تقویت زیرساخت های فناوری اطلاعات بپردازند. کتابخانه ها نیازمند تدوین سیاست های مناسب برای افزایش میزان آمادگی در مواجهه با بحران و بیماری های واگیردار هستند. این سیاست ها و ضوابط باید به صورت اصول کلی، قبل از وقوع و در زمان آغاز بحران، معین شده و در مواقع حساس با اضافه کردن موارد جزئی به کار گرفته شوند. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر به دلیل نوظهور بودن ویروس کووید-19 و اندک بودن پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، دارای اهمیت است و می تواند به شناخت بیشتر میزان آمادگی کتابخانه های عمومی و کتابداران منجر شود و به مدیران کتابخانه ها کمک کند تا با سیاست گذاری و برنامه ریزی مناسب، آمادگی لازم را در برابر مخاطرات تأثیرگذار بر خدمت رسانی مطلوب به مخاطبان کسب کنند.
بررسی نقش و حضور قانون مجاورت در نسخه آرایی قرآن (مطالعه موردی: نسخه ی مذهب قرآنی قاجاری از کتابخانه مرکزی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۲)
187 - 222
حوزههای تخصصی:
بیان مسئله و هدف پژوهش: قانون مؤثر مجاورت پرگنانز به مثابه یک اصل در نظام ارتباطی بین عناصر بصری و ادراک دیداری مخاطب ارتباط دو سویه ایجاد می کند که موجب تسهیل فرایند ادراک می گردد. اصول پرگنانز هسته مرکزی نظریه ادراک دیداری گشتالت را تشکیل می دهند که برخی از آن ها اولین بار در سال 1910م، توسط ماکس ورتهایمر، روان شناس چک تبار، مطرح شدند. اصل مجاورت از جمله اصول و قوانین ادراک دیداری گشتالت عامل مؤثری در کیفیت نسخه آرایی است که سبب همبستگی، تداوم، تعادل، ریتم، تناسب، وحدت و انسجام عناصر بصری می شود. یکی از نسخه هایی که قابل ت أمل در حوزه گشتالت شناسی است، سرلوح مذهب قرآنی عصر قاجار از کتابخانه مرکزی تبریز است. در این پژوهش ضمن معرفی قانون مجاورت پرگنانز و سرلوح مذهب قرآنی مذکور به مطالعه عوامل مؤثر در شکل گیری یک اثر متعادل و منسجم بر اساس این اصل پرداخته می شود.
روش/رویکرد پژوهشی: چگونگی نقش و حضور قانون مجاورت در اثر مورد نظر و عملکرد آن در فرایند ادراک دیداری عناصر سرلوح مذکور و همچنین چگونگی ارتباط آن با سایر اصول مطرح در این فرایند از پرسش های اساسی این تحقیق است. این پژوهش که داده های آن از طریق منابع کتابخانه ای گردآوری شده اند، به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است.
یافته ها: میزان حضور این قانون و تأثیر آن در روند فرایند ادراک دیداری در سرلوح مزبور 96 درصد است که شامل چهار نوع قابل تشخیص با فراوانی 30 درصد از نوع نزدیکی لبه ها، 24 درصد از نوع تماس، 28 درصد از نوع هم پوشانی، 15 درصد از نوع تلفیق. این چهار اصل در موقعیت های متعدد سرلوح از جمله بخش شرفه ها، جدول کشی، تزئینات، آیات قرآن، کتیبه ها و قاب بندی ها به خوبی ساماندهی شده اند.
نتایج تحقیق: برآیند این تفحص نشان داد: با وجود تراکم بالای تزئینات در اثر مورد نظر، این پژوهش و سامان دهی آن ها بر اساس یکی از دو حالت طراز و برجسته شدن در نقوش، اصل مجاورت موجب می شود فرایند ادراک دیداری با سهولت اتفاق افتاده و آزردگی و خستگی بر مخاطب عارض نشود. این مطلب مؤید تعبیر ورتهایمر از قانون پرگنانز مبنی بر خوب بودن سازمان روانی در نتیجه سادگی و شفافی ادراک است که با اصول گشتالت مطرح در این پژوهش و در ذیل آن مجموعه اصل مجاورت و انواع آن است. پرگنانز قوی تحت شرایط حاکم در سرلوح مذکور وجود دارد. نزدیکی عناصر بصری در تماس با یکدیگر و تلفیق انواع نقوش بصری و رنگ ها در جوار یکدیگر بیشترین همپوشانی منسجم را در ساختار اثر مذکور به وجود آورده اند که باعث ایجاد ارتباط بصری آرام و صریح در خلال فرایند ادراک است.
واکاوی فرصت ها و چالش های کتابخانه های هوشمند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: بروز هر پدیده همراه با فرصت ها و چالش هایی است که شناخت و درک آن ها سبب خواهد شد تا با استفاده از فرصت های شناسایی شده بتوان تا حد امکان بر چالش های موجود و پیش رو غلبه و آن ها را برطرف کرد و پدیده موردنظر را تقویت کرد و بهبود بخشید. با توجه به اهمیت روزافزون کتابخانه های هوشمند و این نکته که آینده از آنِ کتابخانه های هوشمند خواهد بود، به نظر می رسد درک و شناخت فرصت ها و چالش های پیش روی آن ضروری است. پژوهش حاضر در پی آن بود که این فرصت ها و چالش ها را شناسایی کند و در صورت نیاز به ارائه راهکار بپردازد.روش: پژوهش حاضر با رویکرد مروری، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و به شیوه استقرایی، به بررسی و تحلیل اسناد و مدارک موجود در حوزه کتابخانه هوشمند جهت شناسایی فرصت ها و چالش های پیش رو پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه اسناد و مدارک موجود و مرتبط با موضوع کتابخانه هوشمند در پایگاه های استنادی اسکوپوس و وب آو ساینس و پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، اشپرینگر، وایلی، امرالد، تیلور اَند فرانسیس، پروکوئست، ابسکو، جی استور، سیج، ای سی ام و اریک بود.یافته ها: کاربران، کتابداران، داده ها، بودجه، مسائل فنی و فرهنگی و اجتماعی و حقوقی و اخلاقی، خط مشی و قوانین و امنیت، ازجمله مهم ترین چالش های پیش روی کتابخانه های هوشمند شناسایی شد. از سوی دیگر فرصت ها شامل استفاده از داده ها برای تصمیم گیری مبتنی بر شواهد، توسعه تجربه کاربری بهبودیافته، افزایش همکاری و مشارکت با کاربران و جوامع محلی، توسعه آموزش و یادگیری جامعه و ترویج توسعه فرهنگی هستند.نتیجه گیری: برای مواجهه با چالش ها و بهره گیری از فرصت ها، ضروری است کتابخانه های هوشمند به مدیریت تمامی جنبه های عملکرد خود بپردازند و تلاش مداومی در جهت بهبود خدمات و تطابق با نیازهای متغیر جامعه داشته باشند. کتابداران، نیازمند کسب توانایی هایی جهت مدیریت کارآمد و استفاده بهینه از فناوری هستند. برای مواجهه با این چالش، آموزش مناسب کتابداران، ارتقاء مهارت های فنی آن ها، ایجاد آگاهی و تسهیل فرایند تغییر و توجه به جذب و استخدام کتابداران متخصص و مجرب می تواند کمک کننده باشد. ارائه کارگاه ها و منابع و دوره های آموزشی برای کاربران به منظور آشنایی با قابلیت ها و ویژگی های فنّاوری های جدید و نظام های خودکار و نحوه استفاده از کتابخانه های هوشمند، به کاربران کمک می کند تا مهارت های لازم را برای استفاده از کتابخانه هوشمند به دست آورند. کتابخانه های هوشمند می توانند از طریق مشارکت و همکاری با شرکت ها و مؤسسات آموزشی و دیگر کتابخانه ها، در کاهش هزینه های خود بیشتر کمک کنند. استفاده از فنّاوری های پیشرفته مانند اینترنت اشیاء، کلان داده، یادگیری ماشین، هوش مصنوعی، محاسبات ابری و داده کاوی برای تحلیل داده ها، پیش بینی نیازها و رفتار کاربران، خودکارسازی فرایندها و ارائه خدمات شخصی سازی شده، به توسعه کتابخانه های هوشمند کمک می کند. پژوهش و تدوین و ارائه خط مشی ها و استانداردها برای شفافیت داده می تواند به کتابخانه های هوشمند در مواجهه با چالش مدیریت و بهره برداری از داده ها کمک کند.
ارائه الگویی پیاده سازی فرآیند مدیریت دانش در سازمان امور عشایری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۳)
158 - 186
حوزههای تخصصی:
هدف: با وجود دلایل قوی که برای استفاده از مدیریت دانش به منظور بهبود عملکرد سازمانی وجود دارد، موانع مختلفی برای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان ها به چشم می خورد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف پیاده سازی فرآیند مدیریت دانش در سازمان امور عشایری ایران انجام شده است.
روش: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی، مبتنی بر روش ترکیبی تاپسیس و معادلات ساختاری و جامعه آماری آن، شامل کلیه کارکنان سازمان امور عشایری ایران در سال 1398 است. حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران 302 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در تحلیل استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه 60 گزینه ای بهره گرفته شد که پس از اعمال روش تاپسیس 24 شاخص که میانگین لازم جهت ورود به مدل را دریافت ننمودند از مدل حذف شدند. پرسشنامه 36 گزینه ای به تأیید خبرگان و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزار SmartPLS برای مدل یابی معادلات ساختاری به کار گرفته شد.
یافته ها: برای تحلیل داده های پژوهش، از آزمون های تحلیل عامل تأییدی با نرم افزار SmartPLS استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد. یافته ها نشان داد که مدل الگویی ساخته شده، یازده بعد را می سنجد. پژوهش نشان داد، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، انگیزش و عامل فنی بر مدیریت دانش تأثیر مثبت و معنی داری دارد.
نتیجه گیری: برای پیاده سازی فرآیند مدیریت دانش در سازمان امور عشایری ایران عوامل، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، انگیزش و عامل فنی کارساز بوده و در این بین می بایست از عامل اجتماعی به عنوان متغیر میانجی بهره جست.
ارزیابی مطالعات علمی بازارهای مالی نوین و سنتی (مورد مطالعه بازار رمزارزها و بازار سهام )(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱
48 - 71
حوزههای تخصصی:
هدف: امروزه با گذشت بیش از 15 سال از ایجاد اولین رمزارز بنام بیت کوین و توسعه ارزهای رمزنگاری شده شاهد انباشت چارچوب نظری در این حوزه بوده که در این مقاله محقق با تحلیل و مصورسازی مطالعات گذشته و بکارگیری رویکرد کتاب سنجی گامی در جهت شناسایی شکاف های تحقیقاتی در حوزه تعاملات رمزارزها و بازار سهام نهاده است. روش پژوهش: محقق با استفاده از پایگاه استنادی تعداد 576 سند علمی از مطالعات مربوط به تعاملات دو بازار مالی در حوزه کریپتوکارنسی و سهام را دریافت و پیش پردازش نموده و در مسیر تحلیل کتاب سنجی با استفاده از نرم افزارهای ؛ و و به بررسی ابعادی همچون روند تغییر در تعداد انتشارات در طی سال ها، مهم ترین اسناد منتشره و منابع مرتبط با حوزه مورد مطالعه، انتشارات، سازمان ها و مؤسسات برتر ، نویسندگان و کشورهای مؤثر در توسعه مطالعات پرداخته است. یافته ها: تجزیه و تحلیل مقالات منتشره حاکی از رشد انتشار مقالات کریپتوکارنسی در حوزه مالی، سرمایه گذاری و اقتصادی بوده که کاربرد متنوع این پول الکترونیکی مورد توجه تحقیقاتی برترین مراکز کسب و کار جهانی قرار گرفته است. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده میزان گستردگی مطالعات انجام گرفته در خصوص نقش بیت کوین بر بازارهای مالی سنتی بوده و مطالعات در خصوص سایر رمزارزها کمتر صورت پذیرفته است. از این رو یافته های این پژوهش در شناسایی ابعاد مختلف بازار نوظهور کریپتوکارنسی، کاربردهای متنوع آن، شکاف های تحقیقاتی موجود کمک نموده و می تواند فرصت های تحقیقاتی مناسبی برای توسعه مسیرهای تحقیقاتی آینده فراهم نماید.
A Critical Review and Evaluation of the Textbook Entitled Designing the Digital Library Based on the Standards and Criteria of University Textbooks(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
International Journal of Digital Content Management, Vol. ۴, No. ۶, Winter & Spring ۲۰۲۳
395 - 413
حوزههای تخصصی:
Objective: The purpose of this study was analytical review of the book Designing the Digital Library, written by Mehdi Alipoor-Hafezi and published by SAMT in 2019 based on the criteria and standards of the university textbooks. The type of research was applied in terms of purpose. As regarded method, it was a mixed-method approach. The analysis, review and extraction of required data have been simultaneous. The checklist was used for assessing formal writing structure and content features on a Likert-type 5-pointed scale. Author's expertise in the field can be mentioned as the main advantage of the book. The textbook is the only work in Persian in the field of designing digital libraries. A separate chapter on legal issues in digital libraries can also be considered as another positive point of this work. At the same time, this work has also notable points for improvement, the most important of which are writing points. In general, the work in hand in terms of evaluation of formal writing structure and content criteria received scores of 46, 46, 63 and 63, respectively and achieved at least 70 percentage points, passing as a book appealing to its audience. In spite of some defects and weaknesses, the studied textbook is one of few books on designing digital libraries and suitable for students and audience.
بازاندیشی در معماری فضاهای کتابخانه های عمومی به منظور بازتعریف الگویی تازه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف کشف وضعیت کنونی و شناسایی فضاهای الزامی و بازتعریف نیازهای معماری فضاهای کتابخانه های عمومی کشور برای رسیدن به الگویی تازه و ردایی متناسب با قامت کتابخانه های معاصر صورت گرفته است. روش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی و بر روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) متکی است. داده ها به روشِ کتابخانه ای و میدانی با بررسی تحلیلی، مصاحبه با کاربران و کتابدارانِ چهار کتابخانه منتخب وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور، پژوهشگران و متخصصان حوزه معماری و کاربران آنها گردآوری شده اند. یافته ها: معماران، متخصصان حوزه کتابداری، مدیران و سیاست گذاران کتابخانه های عمومی، تغییراتی سریع ناشی از تحولات فناوری و انقلاب ارتباطات را شاهد بوده اند که بر خدمات و مأموریت، برنامه ریزی و طراحی عملکردی، کالبدی و حتی جنبه های ادراکی و زیباشناختی کتابخانه ها سایه افکنده اند. دیدگاه های متقاعدکننده و متنوعی درباره کتابخانه های عمومی و آینده شان، اهداف، خدمات و فضای آن ها در قرن بیست ویکم ارائه شده است: از تردید در حیات کارکردی آن ها به خاطر ماهیت فناوری ها و ارتباطات نوین تا اتفاقاً اهمیت یافتن بیشتر به دلیل ماهیت حفظ اسناد تمدن بشری و امکان تعاملی که میان جامعه برقرار می کنند (برخلاف فناوری های نوین ارتباطات که بر انزوا پای می فشارند). تنوع این دیدگاه ها مؤکد این مطلب است که ارائه شکلی واحد برای طراحی ممکن نیست اما امکان نوعی تعامل طراحانه وجود دارد. بررسی کتابخانه های موردتحلیل نشان داد که معماری کتابخانه ها، الگوهای عملکردی/رفتاری مشخصی را ممکن می کنند؛ یکی الگوی «مجموعه محور» است که هدفش تأکید بر نقش سنتی کتابخانه به عنوان پایگاهی برای عرضه منابع است و دیگری الگویی «تعامل محور» است که بر نقش فرهنگی-اجتماعی کتابخانه عمومی به مثابه پایگاهی تعاملی پای می فشرد که از یک سو بر حفظ، نشر و توسعه دانش و اطلاعات و از سوی دیگر بر پیوند با جامعه و ارتقای سطح تعاملات فرهنگی و اجتماعی تأکید می کند. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش در پی بازتعریف نقش کتابخانه های عمومی با اتکا به مؤلفه های مرتبط با معماری کتابخانه در راستای فراهم آوردن بستر مناسب و توسعه سرمایه اجتماعی از درون آن هاست. با تغییر راهبردهای کتابخانه از الگوی مجموعه محور به الگوی تعامل محور و با بازتعریف مجدد فضاها، کتابخانه های معاصر باید در کنار حفظ، نشر و ارائه منابع مختلف دانش، حافظ و ناشر خاطره جمعی و شریک روابط مردم و نهادهای مدنی باشند.
پیاده سازی مدل بازیابی خبرگان با استفاده از روش تحلیل معنای نهان و گراف زمان دار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: خبره یابی شناسایی افراد با دانش و مهارت کافی در زمینه ای خاص و معرفی آنها به عنوان خبره در آن زمینه است. بازیابی افراد خبره زیرمجموعه ای از بازیابی اطلاعات است که هدف آن ارائه رتبه بندی از افرادی است که دارای دانش درزمینه خاصی هستند. کار خبره یابی خودکار به دلیل فراوان بودن اطلاعات خبرگی و منابع داده چالش برانگیز است. هدف این پژوهش مقایسه عملکرد خبره یابی مدل بازیابی اطلاعات تحلیل معنای نهان و نیز گراف زمان دار با مدل پایه بود.روش شناسی: روش پژوهش تجربی است و در کنار آن از روش کتابخانه ای نیز استفاده شده است. روشی که در پژوهش حاضر برای بازیابی مقالات استفاده می شود ال اس ای یا بازیابی معنای نهان است که بر روی مقالات مجموعه آزمون تهیه شده از وب آو ساینس پیاده شد. این اسناد شامل مقالات انگلیسی علم اطلاعات و دانش شناسی است که از 1989 تا 2018 در پایگاه وب آوساینس در ذیل مقوله علم اطلاعات و دانش شناسی نمایه شده است. تعداد کل این مقالات 126924، پرس وجوهای ساخته شده توسط کاربران به همه این مقالات عرضه شد. اسناد بازیابی شده مورد قضاوت ربط قرار گرفتند و پس از انجام قضاوت ربط اسناد توسط شرکت کنندگان در پژوهش، عملکرد مدل بازیابی اطلاعات توسط سنجه های ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات اندازه گیری شد. سنجه های ارزیابی که در پژوهش حاضر مورداستفاده قرار گرفتند عبارت اند از میانگین متوسط دقت، میانگین معکوس رتبه، و دقت در سطح پنج نتیجه اول بازیابی شده. حاصل سنجه های محاسبه شده با مقدار هر یک از این سنجه ها در مدل پایه مقایسه شد. برای دخالت دادن عامل زمان از گراف زمان دار استفاده گردید. پس از دخالت دادن عامل زمان نویسندگانی که بیشترین کار مرتبط و نیز شاخص خرد شبکه اجتماعی آنها بیشتر بود به عنوان خبره معرفی گردید. سپس ده پرس وجو از مدل پژوهش حاضر و مدل پایه به طور تصادفی ساده انتخاب گردید و برای قضاوت در اختیار هشت نفر از افرادی که توسط جامعه دوم معرفی گردید قرار گرفت و نتایج حاصل باهم مقایسه گردید.یافته ها: میزان به دست آمده از هر یک از سنجه های بازیابی اطلاعات یعنی میزان دقت در سطح پنج نتیجه اول، میانگین متوسط دقت (MAP) و میانگین معکوس رتبه (MRR) به ترتیب با مقدار 895/0، 839/0 و 909/0، مدل بازیابی تحلیل معنای نهان عملکرد بهتری نسبت به مدل پایه داشت؛ و این امر به دلیل بهتربودن عملکرد بازیابی به روش کاهش ابعاد نسبت به تطابق کلیدواژه ای است. چون در این روش از نمایه سازی معنای نهان استفاده می شود که نوعی نمایه سازی مفهومی است و از روش آماری حداقل مربعات بهره می برد و نمایه سازی ذکرشده با به کارگیری این روش آماری استخراج می شود طبق تعریف پژوهشگران، خبره کسی است که بیشترین کار مرتبط با مجموع پرس وجوها در ده سال اخیر را داشته و دارای بالاترین مقدار در مرکزیت درجه ای، نزدیکی، بینابینی و بردار ویژه باشد. تعداد 10 پرس وجو از هر پژوهش به طور مجموع 20 پرس وجو به صورت اتفاقی انتخاب گردید و به خبرگان مشخص شده هر پژوهش توسط جامعه آماری سوم نمره صفر یا یک داده شد. مجموع نمرات برای هرکدام نشان می دهد دخالت دادن عامل زمان و استفاده از گراف زمان دار ازنظر نفر اول به میزان 3 نمره و ازنظر نفر دوم نیز به اندازه 3 نمره و ... از مدل پایه پیشی گرفته است.نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که مدل ال اس ای در مقایسه با مدل پایه جهت بازیابی اسناد مرتبط عملکرد بهتری داشته است و نیز استفاده از گراف زمان دار نسبت به مدل پایه عملکرد بهتری را نشان داده است.
ترسیم نقشه دانش و مهارت کتابداران براساس مدل ایده آل تیپ ماکس وبر: مطالعه موردی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: نقشه ی دانش یک ابزار مدیریت دانش است و از طریق آن به کاربران سازمان، اطلاعاتی در خصوص محل استقرار دانش و منابع دانشی اعم از افراد صاحب دانش، اسناد و منابع و پایگاه های اطلاعات داده می شود. نقشه دانش تخصص ها و دانش مورد نیاز افراد را با محل استقرار آن در سازمان مشخص می کند، از این روهدف اصلی پژوهش حاضر ترسیم نقشه دانش و مهارت کتابداران کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی بر اساس مدل ایده آل تیپ ماکس وبر است. روش شناسی: پژوهش حاضر از هدف، کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعه پژوهش، کتابداران کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است که در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکترا در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تحصیل نموده اند و دارای حکم کتابدار بودند. به دلیل حجم پایین نمونه (39 نفر)، پژوهش به صورت سر شماری انجام گرفت و درصد بازگشت پرسشنامه 100% بود. داده های مورد نیاز پژوهش به وسیله سیاهه ی وارسی شمسی (1391) و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار اس پی اس اس 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: "مهارت های عمومی" کتابداران کمتر از حد متوسط3(61/1) بود و بیشترین مهارت آن ها در "توانایی های اداری" (53/2)است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که دانش و مهارت تخصصی کتابداران بالاتر از حد متوسط(33/3) است که بیشترین میزان آن مربوط به فعالیت های بخش "گردش کتاب" (2/4)است. نتیجه : یافته های منتج از نقشه دانش و مهارت کتابداران براساس مدل ایده آل تیپ نشان داد که بیشتر پاسخگویان (21 نفر) در تیپ 1 قرار دارند، که به معنای دانش و مهارت بالای آن ها است. در مقابل به دلیل رسمی و با سابقه بودن کتابداران، هیچ یک از پاسخگویان در تیپ 2 که نشان دهنده مهارت کم و دانش بالا است، قرار نگرفته بودند. همچنین ترسیم نقشه دانش نشان داد 12 نفر در تیپ 3 که نشان دهنده مهارت بالا و دانش کم است، قرار گرفتند. در تیپ 4 نیز که بیانگر مهارت و دانش کم است، 5 نفر قرار گرفتند، انتظار می رود کتابدارانی که در این تیپ قرار می گیرند نسبت به ارتقای سطح دانش مورد نیاز برای ادامه ی ارائه خدمت در سمت پیشین خود و جلوگیری از حذف رقابتی، اقدام نمایند. همچنین از مدیران انتظار می رود که بسترهای لازم را برای ارتقای سطح دانش مورد نیاز کتابداران بخش های مختلف ایجاد کنند.
آسیب شناسی کمّی پایان نامه های دانشگاهی نگارش یافته با تکیه بر کتاب های چاپ سنگی (1401-1354 ش)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: بر مبنای رویکردها و حوزه های پژوهشی، منابع اطلاعاتی متنوعی در اختیار پژوهشگران قرار دارد. هرچند دسترسی به بخشی از این منابع گاه با محدودیت هایی مواجه است، اما خودداری از توجه به آن، نقص در نتایج را به همراه خواهد داشت. در این بین، بهره گیری از منابع آرشیوی از جمله، موضوعات حائز اهمیت در عرصه پژوهش محسوب می شود. یکی از منابع کمتر شناخته شده در این حوزه، کتاب های چاپ سنگی است. این صنعت از اواسط دوره قاجار (1249ق) به ایران وارد و در اندک زمانی جایگزین چاپ سربی شد و تا پایان دوره قاجار (1344ق) و اندکی پس از آن، به واسطه استقبال فراگیر جامعه، مورد کاربرد قرار داشت. در حدود یک قرن، آثار متعددی با بهره گیری از این تکنیک چاپ سنگی انتشار یافت که غالباً بازنشر آثار ادوار قبل و یا نشر مؤلفان این دوره بود. هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به پرسش هایی چندگانه است مبنی بر این که تاکنون چه تعداد از پایان نامه های دانشگاهی نگارش یافته در ایران با محوریت منابع چاپ سنگی بوده و پراکندگی جغرافیایی (شهر-دانشگاه)، پراکندگی رشته، پراکندگی مقطع و سالشماری آن، به چه نحو بوده و در این بین چه رویکردهایی در استفاده از این منابع پژوهشی حاکم بوده است؟
روش/ رویکرد پژوهش: روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و نمونه گیری بر اساس دو پایگاه مورد تأیید وزارت علوم و مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی (ایران داک و کتابخانه ملی) و بررسی سایت کتابخانه های دانشگاهی صورت پذیرفته است. با این حال، یافته های پژوهش حاضر، همچون سایر پژوهش های کمّی مبنی بر نمونه گیری، از قطعیت کامل برخوردار نیست و ضریب خطای 10 الی 15 درصدی در آن می تواند وجود داشته باشد، چرا که اطلاعات اولیه و تکمیلی ثبت شده از سوی تعدادی از مراکز دانشگاهی و دانشجویان، بعضاً توأم با نقص و اشتباه است.
یافته ها و نتایج: مبنی بر بررسی موردی کلیه پایان نامه های استخراج شده، یافته ها حاکی از آن است که 43 مرکز دانشگاهی در 17 شهر، صرفاً به نگارش 255 پایان نامه پرداخته اند که در این بین تهران با 15 دانشگاه و 183 پایان نامه، در صدر این آمار قرار دارد. رشته های بهره مند از کتاب های چاپ سنگی 21 رشته و تصویرسازی با 115 پایان نامه، فاصله ای محسوس با سایر رشته ها دارد. به ترتیب 1، 14، 223 و 17 پایان نامه در مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری نگارش یافته است. از 1354ش. تا زمستان 1401ش. نگارش پایان نامه هر سال، برخوردار از تفاوتی چشمگیر است، چنان که می توان به 1393ش. با 21 پایان نامه و 16 سال اشاره داشت که در آن پایان نامه ای با محوریت کتاب های چاپ سنگی، نگارش نیافته است.
تحلیل موضوعی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد متن کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۲)
223 - 249
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به نقشی که مطالعه روند پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی در نشان دادن نقاط ضعف، کاستی ها و مسیر پیشرفت و توسعه آن رشته دارد، پژوهش حاضر در صدد است تا به مطالعه موضوعات مقالاتی که توسط پژوهشگران ایرانی در سطح ملی و بین المللی در این حوزه انجام شده اند، بپردازد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با رویکرد متن کاوی انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه شامل مقالات مستخرج از وبگاه نشریات ایرانی نمایه شده در پایگاه آی. اس. سی. در فاصله سال های 1398-1351 و مقالات انجام شده توسط پژوهشگران ایرانی که از سال 2019-1945 در پایگاه وب آوساینس نمایه شده اند، هستند. کلیه فرآیندهای مربوط به پیش پردازش و طبقه بندی به زبان برنامه نویسی پایتون پیاده سازی و اجرا شده اند.یافته ها: به منظور دسته بندی مطالعات علم اطلاعات و دانش شناسی، با بررسی پیشینه های مطالعاتی و ترکیب طبقه بندی های موجود و نظرخواهی از متخصصان این حوزه، طرحی مشتمل بر 31 حوزه موضوعی تهیه و مبنای تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بیشتر پژوهش های این رشته به ترتیب به حوزه های کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی و آرشیو؛ پژوهش، مطالعه و نشر؛ علم سنجی و اطلاع سنجی؛ اینترنت و مطالعات وب اختصاص یافته است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر می تواند به برنامه ریزی و تصمیم گیری در خصوص شناخت نیازهای آموزشی و پژوهشی، تدوین سرفصل های درسی و هدایت بروندادهای علمی آینده به سوی اولویت ها و تخصیص بهینه منابع به آن ها کمک نماید. این نتایج همچنین می تواند هدایتگر پژوهشگران در تصمیم گیری برای انتخاب موضوعات پژوهش های آینده در علم اطلاعات و دانش شناسی باشد.
بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر عادت خواندن دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل جامعه شناختی (شامل سن، جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی) بر عادت خواندن دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز است.روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه پژوهش، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1401-1402، هستند که تعداد آنها 7495 نفر برآورد شده است. حجم نمونه پژوهش طبق جدول کرجسی و مورگان تعداد 384 نفر است. همچنین برای انتخاب آزمودنی ها از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسش نامه های سرمایه فرهنگی بوردیو، پرسش نامه سرمایه اقتصادی و پرسش نامه عادت به خواندن عبدالکریم و حسن است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS. نسخه 25 و از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی اسپیرمن و همچنین دو رشته ای نقطه ای استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به جز سن، سایر متغیرهای پژوهش شامل جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی بر مؤلفه های عادت خواندن تأثیرگذار است و رابطه مثبت و معنا داری با یکدیگر دارند.نتیجه گیری: این مطالعه ثابت کرد که عوامل جامعه شناختی همچون جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی بر عادت خواندن دانشجویان اثرگذار هستند. در نتیجه، برای ایجاد عادت به خواندن در دانشجویان، ابتدا باید علاوه بر توجه به جنسیت، به شرایط فرهنگی و اقتصادی آنها، همچون اختصاص دادن بخشی از درآمد به خرید ابزارهای فرهنگی، نگرش خانواده نسبت به خواندن، روش های آموزشی و تربیتی توجه ویژه ای شود تا بتوان در یک شرایط مناسب فرهنگی و اقتصادی با ایجاد عادت خواندن به یکی از وظایف مهم در اصلاح برنامه های آموزشی با هدف تقویت مهارت های دانشجویان دست یافت.
بررسی اثربخشی سیستم تشخیص گفتار هوشمند در بازیابی صحیح اطلاعات ادبیات روایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف کشف میزان اثربخشی استفاده از سیستم تشخیص گفتار هوشمند در بازیابی صحیح اطلاعات ادبیات روایی در کودکان دبستانی و مقایسه آن با تأثیر استفاده از نرم افزار قصه گویی و قصه گوی انسانی در این مورد صورت گرفته است.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و با روش نیمه تجربی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کودکان دبستانی دختر و پسر پایه اول تا سوم دبستان تشکیل می دهند که 36 نفر از آنها با روش نمونه گیری طبقه ای در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای انجام این مطالعه از دو ابزار سیستم تشخیص گفتار هوشمند و برنامه کاربردی (اپلیکیشن) قصه گویی به نام «کتاب قصه صوتی» استفاده شد. جهت گردآوری داده ها از یک پرسش نامه و همچنین یک سیاهه وارسی که مطابق با سؤالات پرسش نامه طراحی گردیده به منظور تکمیل بررسی و ارزیابی معیار های تعیین شده، استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها نرم افزار آماریSPSS27 و آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه به کار برده شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد که متوسط تعداد خطاها در اطلاعات بازیابی شده از قصه ها توسط کودکان هنگام استفاده از سیستم تشخیص گفتار هوشمند با میانگین 7/0، نسبت به هنگام استفاده از قصه گوی انسانی بیشتر و نسبت به هنگام استفاده از برنامه کاربردی (اپلیکیشن) قصه گویی کمتر است. متوسط طول اطلاعات بازیابی شده قصه توسط کودکان در گروهی که از سیستم تشخیص گفتار هوشمند استفاده می کردند با میانگین 966/3، از گروه صدای انسان کمتر و از گروه برنامه کاربردی قصه گویی بیشتر است. متوسط سرعت بازیابی اطلاعات قصه توسط کودکان گروهی که از سیستم گفتار هوشمند استفاده می کردند با میانگین583/2، از گروه صدای انسان کمتر و از گروه برنامه کاربردی قصه گویی بیشتر است. متوسط صحت اطلاعات بازیابی شده قصه توسط کودکان در گروهی که از سیستم تشخیص گفتار استفاده می کردند با میانگین3/4، از گروه صدای انسان کمتر و از گروه برنامه کاربردی قصه گویی بیشتر است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از سیستم تشخیص گفتار هوشمند در بازیابی صحیح اطلاعات ادبیات روایی کودکان دبستانی به طور محسوس اثربخش نیست. کودکانی که داستان ها را یک انسان برایشان تعریف کردند دقت و تمرکز بالاتری داشتند و این موضوع می تواند ناشی از برقراری ارتباط فیزیکی، عاطفی، چشمی، چهره به چهره و شرایط محیطی باشد که بر روی روان آنها تأثیر گذاشته و سبب افزایش عملکرد حافظه و یادگیری، افزایش میزان توجه و تمرکز، پردازش سریع اطلاعات، سازمان دهی ادراکی و یادآوری اطلاعات شده که این عوامل درک و فهم کامل آنها را به دنبال داشته است.
تاکسونومی شناسایی مشتریان صنعت بانکی با بکارگیری یادگیری ماشین: مروری نظامند با رویکرد فرا ترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: امروزه مشتری در هیچ صنعتی صرفاً به دنبال محصول نیست و دریافت سرویس شخصی سازی شده مبتنی بر نیازمندی های خود و خلق یک تجربه متفاوت را از سازمان انتظار دارد؛ از نگاه دیگر طراحی سرویس های متناسب با نیاز مشتری مستلزم بررسی موشکافانه داده های مرتبط با مشتری و در ابعاد مختلف خواهد بود. لذا شناخت مشتری نیازمند نگرشی نظامند است تا اهداف، فاکتورهای تاثیر گذار و الگوریتم ها و متد های مناسب این حوزه مورد توجه واقع شود. روش شناسی: در راستا هدف این پژوهش، پژوهش پیشرو با رویکرد فراترکیب، ابعاد حوزه شناخت مشتری صنعت بانکی و ملاحظات آن را با رویکرد داده محور و به کارگیری یادگیری ماشین تحلیل نموده است .از این رو، روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی و بر حسب گردآوری اطلاعات فراترکب است. برای انتخاب مقاله ها با جست و جو در پایگاه داده های معتبر وب آو ساینس و اسکوپوس 43 سند که در فاصله زمانی 2016- 2022 منتشر شده است، به عنوان اسناد مرتبط و معتبر شناسایی و در ادامه نیز با رویکرد فراترکیب، اسناد منتخب بررسی و کدگذاری شده اند. نتایج : نتایج حاصل از فراترکیب منجر به شناسایی سه مقوله اصلی: اهداف شناسایی مشتری: درک بینش نسبت به مشتری، شناسایی ریسک مشتری، اهداف سازمانی، تعیین ارزش طول عمر مشتری و مدیریت محصول، فاکتورهای شناسایی مشتری: جمعیت شناختی، مالی و رفتاری و الگوریتم های یادگیری ماشین: Probabilistic، Neural Networks ،Ensemble ، Regularization ، Regression ، Bayesian، Decision Tree ، Dimensionality Reduction ، Instanced Based و Clustering گردید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش جاری، متناسب با هدف شناسایی مشتری، داده های موجود و فاکتورهای انتخابی، الگوریتم های پایه و ترکیبی می تواند راهگشا باشد اما نکته مهم پیش پردازش دقیق داده ها می باشد. همچنین این مهم با توجه به عدم تاکید بانک ها به شعب مبنی بر لزوم تکمیل اطلاعات مندرج در فرم ها توسط مشتری در زمان افتتاح حساب یا عدم طراحی سرویس مناسب جهت تکمیل اطلاعات در بسترهای الکترونیک نیازمند بازبینی کامل می باشد.
ارایه مدل مدیریت کیفیت داده برای حکمرانی داده با استفاده از روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تمام سازمان ها برای اجرای فرایندهایشان از داده ها استفاده می کنند. داده های سازمانی یا توسط خود سازمان تولید شده اند یا سازمان های دیگری آن ها را ایجاد کرده و در اختیارشان قرار داده اند. داده ها و اطلاعات نقش اساسی در تصمیم گیری ها و عملکردهای فرایندهای سازمانی دارند. به همین دلیل داده ها، بخشی از منابع سازمان و شاید مهم ترین منبع سازمان ها محسوب می شوند. از این رو، هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل کیفیت داده برای حکمرانی داده می باشد. روش پژوهش به صورت فراترکیب به کار گرفته شد. لذا از 268 منبع یافت شده، طی مراحل فراترکیب، 62 مقاله با استفاده از کلید واژه هایی از جمله؛ داده، مدیریت داده، حکمرانی داده و مدیریت کیفیت داده در پایگاه های ایرانداک، Science Direct، Google Scholar، Springer، IEEE و ACM در بین سال های (1995-2022) انتخاب گردید. در این پژوهش ابتدا برای تمام عوامل استخراج شده از مطالعات پیشمشخص شدند. برای کنترل کدها و مقوله های استخراجی از دو کدگذار استفاده شد و شاخص موردنظر در این زمینه، شاخص کاپا است. بر اساس تحلیل های صورت گرفته به کمک روش تحلیل محتوا، در مجموع تعداد 12 مقوله اصلی («ویژگی داده، داده، فابل داده، ارزش داده، ارزش اولیه داده، الگوی داده، مجموعه داده، دسترسی به داده، ترکیب داده، قالب بندی داده، فراداده و عینی بودن داده») و 47 مقوله فرعی برای مدیریت کیفیت داده برای حکمرانی داده کشف و مشخص شدند. ین، کدی در نظر گرفته و سپس با در نظر گرفتن مفهوم هر یک از کدها، آن ها در یک مفهوم مشابه دسته بندی شد. به این ترتیب مفاهیم پژوهش