درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۲۱ تا ۷۴۰ مورد از کل ۹٬۱۵۱ مورد.
۷۲۱.

بازنمایی ادراک و تجربه خود مراقبتی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه: مطالعه ای به روش پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۴۰-۷

کلیدواژه‌ها: تجربه زیسته مراقبت خودمراقبتی دوره دوم متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۸
هدف: یکی از بهترین رویکردها در زمینه سلامت نوجوانان، توجه به خودمراقبتی و اصول آن می باشد. هدف این پژوهش بازنمائی تجربه خودمراقبتی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه است. ˜روش: پژوهش حاضر،کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. جامعه پژوهش دانش آموزان دختر مدارس دوره متوسطه دوم مرند بودند که با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، تعداد 25 نفر؛ نمونه ی پژوهش را تشکیل دادند. تصمیم گیری برای پایان نمونه گیری، مبتنی بر اشباع ایده ی نظری است. از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. مصاحبه ها ضبط شده و به روش استرابرت و کارپینتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. به منظور صحت و استحکام داده ها و اطلاعات در پژوهش حاضر از 4 معیار مقبولیت، قابلیت اعتماد، تائیدپذیری و انتقال پذیری استفاده شد. ˜یافته ها: از ادراک و تجربه خود مراقبتی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه 7 مضمون اصلی شامل معنا و مفهوم خودمراقبتی، حدود و ثغور خودمراقبتی، ضرورت برنامه خودمراقبتی، آموزش خودمراقبتی، برنامه درسی خودمراقبتی، پیامدهای خودمراقبتی و راهبردهای ارتقای خودمراقبتی و 28 مضمون فرعی شناسائی شدند. ˜نتایج: علیرغم وجودآموزه های دینی جامع در باب خودمراقبتی، ادراک دانش آموزان از خودمراقبتی چندان کامل نبوده و می توان با اتخاذ رویکردهای آموزشی مناسب در ارتقای خودمراقبتی دانش آموزان، گام های خوبی را برداشت.
۷۲۲.

جهانی شدن و آثار آن بر تربیت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 59-76

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تربیت دین تربیت دینی فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲
هدف پژوهش، شناسایی پدیده جهانی شدن و آثار آن بر تربیت دینی بود و به روش تحلیل اسنادی، اطلاعات موردنیاز از طریق اسناد و مدارک کتابخانه ای جمع آوری شدند. جامعه آماری شامل کلیه منابع و مراجع موجود مرتبط با پدیده جهانی شدن و تربیت دینی بود که تعدادی از افراد جامعه به شیوه نمونه گیریِ در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از فرم های فیش برداری استفاده شد. یافته ها نشان دادند: دین و آموزه های دینی یکی از عناصر فرهنگ و هویت است که پدیده جهانی شدن برای آن تهدید یا فرصت است؛ سه نوع برخورد با پدیده جهانی شدن قابل مشاهده است: برخورد منفی، مثبت و میانه این دو رویکرد؛ نتیجه بحث آنکه از مهم ترین فرصت های جهانی شدن، انتقال محتوای دینی است و مهم ترین پیامدهای منفی آن، تحت فشار قرار گرفتن دین و اعتقادات بومی است؛ در جهانی شدن، دین و تفکر مردم تحت فشار سکولاریسم و نسبیت گرایی واقع می شود؛ مهم ترین راهکار در نظام تربیتی اسلام برای برقراری ارتباط مطلوب با پدیده جهانی شدن، رشد پرورش تفکر نقاد و ایجاد توان کنترل درونی در متربیان است.
۷۲۳.

تجربه اخلاقی دختران سِن بالا از تجرّدی در مواجهه اجتماعی؛ یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق پژوهی سال ۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۶) 105-131

کلیدواژه‌ها: تجربه اخلاقی دختران سن بالا تجردی مواجهه اجتماعی مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۰
گزارش ها حاکی از رشد فزاینده نرخ دختران مجردِ سن بالا در دو دهه اخیر در ایران است. شرایط بوم شناختی فرهنگی نیز نشان می دهد که این دختران در تیررس مستقیم نگاه های متفاوت اجتماعی بوده و نسبت به زنان متأهل در قضاوت های اخلاقی جامعه در وضعیت هنجاری ۔ اخلاقی، منطقی قرار ندارند. با این نگاه ، هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش است که دختران به لحاظ جامعه شناختی چه تفسیری از تجربه اخلاقی حاصل از زیست تجردی شان در مواجهه اجتماعی با دیگران دارند. رویکرد این پژوهشْ کیفی است و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه نیم ساختاریافته با 20 نفر از دختران مجرّد 40 تا 50 سال شاغل و ساکن شهر اصفهان جمع آوری شده که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. پس از تنظیم متن مصاحبه ها و کدگذاری داده ها تجربه اخلاقی دختران در مواجهات اجتماعی در ۶ مضمون سازمان دهنده شناسایی و در سه مقوله فراگیر «کالاشدگی جنسی» ، «هویت اخلاقی ناپایدار» و «منزلت اجتماعی فروکاسته» سامان یافت.
۷۲۴.

مقایسه ابعاد و مولفه های حقوق کودک در پیمان نامه جهانی با اسناد بالا دستی نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) ۸۶-۵۹

کلیدواژه‌ها: کودک حقوق جهانی کودک اسناد بالادستی نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۲۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های حقوق کودک در پیمان نامه جهانی و مقایسه با اسناد بالادستی نظام آموزشی ایران انجام یافته است. روش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی، از نوع تحلیل محتوا و روش تحقیق نیز تحلیل اسنادی بود. جامعه آماری پژوهش اسناد بالادستی نظام آموزشی ایران بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و سند چشم انداز، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات بررسی مشاهده ای و مطالعات اسناد بالادستی و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نیز تحلیل محتوای اسناد سه گانه مذکور و مقایسه آن با مولفه ها و بندهای کنوانسیون جهانی حقوق کودک بود. یافته ها: یافته تحقیق معرف 6 دسته حقوق (تربیتی، مدنی/ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی) گردید. یافته ها نشان دادند که تعارض و بی سازمانی در تعریف کودک و کودکان به لحاظ حقوقی در ایران، عدم وجود نهاد ملی مشخص برای تجویز و سیاستگذاری در این زمینه، دوگانگی سیتم افکار دستگاه های متولی برنامه های حمایت از کودکان، شکاف بین تعاریف نهادهای مختلف از جمله نهاد دین، قانون و حقوق در خصوص کودک و حقوق او، شکاف بین نظریه و عمل در برنامه های آموزشی در خصوص حقوق کودک، منجر به ایجاد موانعی در بهبود وضعیت حقوق کودکان در ایران شده است. نتیجه گیری: براین اساس لزوم بازنگری در تعریف کودک و سیاستگذاری دقیق مبتنی بر مولفه های حقوق کودک، هماهنگی میان نهادهای قانونی در خصوص رعایت دقیق مفاد حقوقی در برنامه های عملیاتی بسیار ضروری است.
۷۲۵.

انسان متعالی در نظر مولانا و روان شناسان کمال (با تأکید بر دفتر اول مثنوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 215-236

کلیدواژه‌ها: آگاهی از جهان تحقق خود روان شناسان کمال شخصیت سالم مثنوی مولانا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۲۶۰
مولانا در مثنوی از انسان متعالی و ویژگی های او چنان سخن گفته است که مورد توجه روان شناسان کمال است. او با تأکید بر ارزش های وجودی انسان و بیان ویژگی های شخصیت سالم و توجه به انسان های کمال یافته تلاش می کند که راه های تعالی و کمال انسان را به دیگران آموزش بدهد. کار، روش توصیفی_تحلیلی بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای است. مولف در حین اجرای پژوهش تمام موارد اخلاقی را رعایت کرده است. مولف مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده است. نگارنده با تأکید بر آموزه های مولانا در دفتر اول مثنوی قصد دارد اهداف مولانا برای زندگی انسان را بیان کند و راهکارهای او را برای تکامل انسان بررسی کند. یافته ها: مولانا علاوه بر ذکر آرمان های اخلاقی، گام به گام انسان را به سوی این آرمان ها هدایت می کند. او با آگاهی از خود و آگاهی از جهان، خواستار تحقّق خود است. او به درستی می داند که کیست و از توانایی خود به خوبی آگاه است و شخصیت خود را گسترش داده است و با رفتار خویش به یاری دیگران می شتابد. راه حل های روان شناسان کمال و مولانا با وجود کاربردی بودن، ثابت و منجمد نیست. مولانا تلاش می کند به انسان چگونگی انتخاب درست را بیاموزد تا در شرایط مختلف با عشق و امیدواری و صبوری راه درست زیستن را انتخاب کند و با آرامش راه سعادت و تعالی را طی کند.
۷۲۶.

چالش های اخلاقی در مشاوره و حل آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 163 - 201

کلیدواژه‌ها: چالش اخلاقی مشاوره حل موازنه متفکرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۱۹۷
این تحقیق چالش های اخلاقی مشاوره و راه های حل آن را بررسی می کند. چالش اخلاقی مشاور؛ موقعیتی بالینی است که هیچ گزینه ای برای آن رضایت بخش به نظر نمی رسد، و مشاور به عنوان فاعل اخلاقی هم زمان دو یا چند وظیفه اخلاقی نسبت به مراجع دارد که هر کدام به تنهایی وظیفه او است، ولی به دلیل هم زمانی نمی تواند همه آن ها را انجام دهد. روش تحقیق شامل دو رویکرد رعایت اصول و نظریه های اخلاقی و در نظر گرفتن همه ابعاد در یک مورد جزیی است که آن موازنه متفکرانه نامیدند. بر اساس یافته های تحقیق؛ حل یک چالش اخلاقی در مشاوره شامل شش گام است. این روش برای حل ده نوع چالش اخلاقی زیر در مشاوره به کار گرفته شد: پذیرش یک مراجع یا ادامه مشاوره با او، مسایل جنسی، دینداری، اختلالات روانی و آزمون ها مسایل قانونی، مشاوره ازدواج، زوج درمانی، خیانت، طلاق و مشاوره کودک.
۷۲۷.

نقش روش موعظه در تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه مصباح یزدی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 7-22

کلیدواژه‌ها: روش تربیتی موعظه تربیت اخلاقی علامه مصباح یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴
در قرآن کریم «موعظه» به مثابه روشی مؤثر در تربیت اخلاقی مطرح است. گرچه سؤالات متعددی درباره کاربرد این روش در «تربیت اخلاقی» به نظر می رسد، اما اینکه «موعظه» از چه کارکردهایی در «تربیت اخلاقی» برخوردار است و در قالب چه شیوه هایی تحقق می یابد، سؤالاتی هستند که کمتر به آنها پرداخته شده است و پاسخ به آنها موضوع این پژوهش را تشکیل می دهد. نتایج تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی و با تمرکز بر اندیشه های علامه مصباح یزدی انجام شده، حاکی از آن است که این روش علاوه بر پیشگیری از بروز انحرافات و درمان آسیب های اخلاقی، در رشد و تعالی اخلاقی نیز مؤثر است. اندیشیدن، تجربه کردن، یادآوری، مَثَل آوردن، شعر سرودن، قصه گفتن، گردش کردن، بشارت دادن، بیم دادن، بازداشتن، توبیخ کردن و کیفر دادن، از شیوه های «موعظه» در «تربیت اخلاقی» محسوب می شوند و دست اندرکاران تربیت می توانند با به کارگیری آنها روش «موعظه» را عملیاتی سازند.
۷۲۸.

کاوشی تحلیلی و مقایسه ای بر انواع آزادی از دیدگاه اسلام و غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 133-156

کلیدواژه‌ها: آزادی انواع آزادی آزادی مشروع آزادی محدود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۸۹
در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و به کمک اسناد نوشتاری، انواع آزادی از دیدگاه اسلام و غرب جهت افزایش اثربخشی و رشد بهره وری اخلاقی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از نگاه اسلام، آزادی وسیله ای برای رسیدن به اهداف است و با مفهوم بی بندوباری و لاابالی گری که از خصلت های مذموم اخلاقی به شمار می روند فرق دارد. آزادی در نظام اجتماعی به ویژه جامعه دینی با رعایت حدود و مرزهای آن، فواید و آثار مهمی دارد. برای نیل به چنین آرمانی باید به طور دقیق انواع آزادی از نظر اسلام تحلیل و بررسی شود. پرسش پژوهش حاضر این است که با توجه به آموزه های اسلامی، انواع آزادی کدامند؟ تفاوت دیدگاه اسلام و غرب در مسأله آزادی چیست؟ آزادی های غیرمشروع و غیرمعقول کدامند؟ در این مقاله، روشن شد که برای آزادی، انواع و تعاریف گوناگونی ارائه شده که هر یک از آن ها به بُعدی از ابعاد آن توجه دارد. از آن جا که انسان موجودی اجتماعی است، نمی تواند آزادی مطلق داشته باشد؛ بنابراین، همیشه آزادی، محدود به قیود و شرایطی خواهد بود و عقل، وحی و قانون از حدود کلی آن به شمار می روند. دین اسلام با ملاحظاتی که اساس آن ها را موافقت با مبانی دین تشکیل می دهد، آزادی اندیشه، بیان و سیاسی را پذیرفته و مورد تأکید قرار داده و ضمن تفکیک آزادی اندیشه از آزادی عقیده، و تأکید بر آزادی اندیشه و آزادی از تفتیش عقاید، آزادی عقیده را نمی پذیرد.
۷۲۹.

واکاوی مؤلفه های جامعه پذیری بر اساس الگوی ایرانی-اسلامی در آثار شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 35 - 69

کلیدواژه‌ها: جامعه پذیری شهید مطهری (ره) تحلیل محتوا تربیت اجتماعی الگوی ایرانی - اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۹
هدف پژوهش حاضر، شناسایی، استخراج و دسته بندی ابعاد و مؤلفه های جامعه پذیری در آرای شهید مطهری (ره) و تدوین یک الگوی اسلامی-ایرانی در تربیت اجتماعی بوده است. در این پژوهش، مفهوم جامعه شناختی «جامعه پذیری» بر اساس تعریف سند بنیادین تحول آموزش وپرورش، به مثابه تربیت اجتماعی قلمداد شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر رویکرد، کیفی و از نظر نوع روش تحقیق، تفسیری با تکنیک تحلیل محتوای عرفی است. تعداد 108 مورد از آثار مکتوب شهید مطهری که در قالب کتاب چاپ شده اند، در این پژوهش موردبررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفت. بر اساس یافته های تفسیری این پژوهش، 73 زیرمقوله، 13 مقوله و 4 مؤلفه اصلی شامل احساس تعلق اجتماعی، پذیرش نقش و مسئولیت پذیری، گفتگو و ارتباطات اجتماعی و سنجش گرانه اندیشی استخراج گردید. این مؤلفه ها معیارهای تربیت سالم اجتماعی از دیدگاه شهید مطهری است و شاخص هایی برای انتقال آموزه های پایه اجتماعی به شهروندان محسوب می شود. با توجه به محوریت سند تحول بنیادین آموزش وپرورش در دستیابی به الگوی اسلامی-ایرانی تربیت، پیشنهاد می شود در گام پیاده سازی عملیاتی سند، از مؤلفه های مستخرج از آثار شهید مطهری بهره گرفته شود.
۷۳۰.

مبانی الهیاتی برنامه درسی هویت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 193 - 231

کلیدواژه‌ها: هویت دینی برنامه درسی مبانی الهیاتی درون مایه و جهت گیری قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۸ تعداد دانلود : ۳۹۴
تصمیم گیری های عملی و اجرای سودمند در برنامه درسی نیازمند درکی روشن از خاستگاه فلسفی و تشریح دقیق مبانی است، در این راستا پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی الهیاتی برنامه درسی مختص به هویت دینی انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنباطی و منبع اصلی آن قرآن کریم و تفسیر گران قدر المیزان بود. نتایج نشان داد که برنامه درسی هویت دینی از روح الهی برخوردار می باشد و با نگاه ویژه ای هستی را بستر تعالی انسان، جلوه ای از خداوند متعال و مظهری از فیوضات او تلقی می کند. در این برنامه درسی سرسلسله علل خداوند متعال بوده و دنیا ظرفیت بقا را ندارد و اصالت با زندگی آخرت است. بندگی، تبعیت از قضا و قدر الهی، تسلیم بر اراده الهی، رحمانیت و رحیمیت خدای سبحان، احترام به علم، حکمت و عدالت خداوندی و وجود راهنما از دیگر یافته هایی است که از درون مبانی الهیاتی نضج گرفته و به دنبال ایجاد و جهت دهی برنامه درسی هویت دینی می باشد. تأثیرپذیری اهداف، موضوع، کارکرد و مسائل برنامه درسی هویت دینی از مبانی و گزاره های الهیاتی دیگر خروجی مقاله حاضر است که نقش مهمی در شکل گیری بینش ها، گرایش ها و کنش های دانش آموزان دارد و به آنان کمک می کند تا گستره اعتقادی خود را توسعه داده و با قدم هایی استوار به مقصد حقیقی رهنمون شوند.
۷۳۱.

گونه شناسی خوبی اخلاقی در نظریه تناسب وجودی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 7 - 26

کلیدواژه‌ها: معناشناسی خوبی خوبی اخلاقی نظریه تناسب وجودی استقلال اخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۱۷
تاکنون تبیین های مختلفی از خوبی اخلاقی به عمل آمده است. در برخی از این تبیین ها خوبی اخلاقی تافته جدابافته از خوبی های دیگر نیست و قابل فروکاهش به خوبی غیر اخلاقی است. در مقابل، برخی دیگر از تبیین ها برای خوبی اخلاقی جایگاهی مستقل قائلند. هرکدام از این نگاه های استقلالی و غیر استقلالی خود به شاخه های مختلفی تقسیم شده اند. اکنون سؤال این است که خوبی اخلاقی در نظریه تناسب وجودی چگونه تبیین می شود. مدعای اساسی در نظریه تناسب وجودی این است که همه ارزش های اخلاقی از تناسب وجودی برمی خیزند. نویسنده این نظریه را در آثار دیگر توضیح داده است. در این مقاله با روش تحلیلی، ابتدا معناشناسی خوبی، به طور عام و گام به گام صورت گرفته و درنهایت معنای خوبی اخلاقی به طور خاص مشخص گردیده است. نتیجه به دست آمده این است که خوبی مفهومی فلسفی است که از نسبت سنجی میان برخی امور به دست می آید. این مفهوم فلسفی شامل برخی عناصر معنایی مشترک و برخی عناصر معنایی خاص است. دو عنصر معنایی مشترک در همه اقسام خوبی، «تأیید» و «تناسب» است. آن چیزی که اقسام خوبی را از یکدیگر جدا می کند، عنصر معنایی خاص است که نقش کلیدی در معنای هر قسم از خوبی ایفا می کند. عنصر معنایی خاص در خوبی اخلاقی، «تحسین پذیری و ارزشمندی» است که باعث استقلال خوبی اخلاقی از دیگر اقسام خوبی می شود. همچنین، تناسبی که منجر به خوبی اخلاقی یا ارزش اخلاقی می شود تناسبی خاص بوده و غیر از تناسبی است که در اقسام دیگر خوبی با آن سر و کار داریم.
۷۳۲.

نقش شاخص های تربیت دینی آیات امامت بر شکل گیری جامعه آرمانی اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲ 49 - 74

کلیدواژه‌ها: امامت تربیت تربیت دینی جامعه آرمانی آیات امامت جامعه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
 در وصف بعثت پیامبر(ص) و نصب امامان معصوم (ع) هدیه ای الهی است آیاتی در قرآن آمده است که درصورت الگو گیری بشر از آنها آرزوی دیرینه او یعنی، تشکیل جامعه آرمانی اسلامی با هدف ایجاد فرصت برای دستیابی به هدف اصلی خلقت که در گرو معرفت الهی است محقق خواهد شد. نوشتار حاضر باروش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از تفاسیر و منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که شاخه های تربیتی آیات مربوط به امامت در تحقق جامعه مورد انتظار اسلامی چگونه منشأ اثر است. یافته های پژوهش نشان می دهد باتوجه به شاخص های تربیتی آیات امامت که ناظر به خود مقام امامت و هدایتگری انسان است، مردم و مسئولان جوامع اسلامی باید با داشتن روحیه ولایت پذیری و اطاعت از امام در رشد معنوی و مادی افراد جامعه تلاش کنند.
۷۳۳.

اخلاق معلمی از دیدگاه مربیان و اندیشمندان مسلمان به منظور ارائه منشور و اعتباریابی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 29 - 48

کلیدواژه‌ها: اخلاق معلمی منشور اخلاقی معلم مربیان مسلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی اخلاق معلمی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان به منظور ارائه منشور و اعتباریابی آن انجام شد. برای پاسخگویی به مسائل پژوهش از روش های توصیفی تحلیلی و گروه کانونی استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد منشور اخلاق معلمی در سه هسته: ساحت ها، مؤلفه ها و شاخص ها ترسیم گردید. مؤلفه های: ساحت جسمانی «آراستگی ظاهری، پوشش، توانایی جسمانی، کلامی و رفتاری»، ساحت اعتقادی «خدابینی، عمل به ارزش های معنوی و تواضع، سازواری کردار و گفتار، بزرگ منشی، برابری، مدارا، محبت، انسان سازی»، ساحت علمی (بصورت) دانش عمومی، تخصصی، شایستگی در تدریس، شناخت تفاوت های فردی، آگاهی از مراحل رشد، هدایت و اصلاحگری، ساحت اجتماعی «مسئولیت پذیری، هشیاری اجتماعی، انتقال میراث فرهنگی» و ساحت اقتصادی «کفایت مالی و ساده زیستی» بودند. ذیل مؤلفه ها هفتاد و یک شاخص جزئی شناسایی و معرفی شد. اعتبار درونی منشور طراحی شده و هسته های سه گانه آن توسط متخصصان موضوعی مورد تأیید قرار گرفت.
۷۳۴.

چیستی و ارکان خصیصه ی قطع رحم و انواع آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 321-338

کلیدواژه‌ها: خویشاوند نسب قطع رحم صله رحم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۱۵
صله در لغت به معنای : احسان ، دوستی و ارتباط آمده و مراد از (( رحم )) خویشاوندان و بستگان و به عبارت دیگر محبت و سلوک داشتن با خویشان و نزدیکان است . قطع رحم عبارت است از آزردن و رنجاندن خویشان و بستگان و نزدیکان ، و یاری نکردن و غمخواری ننمودن با آنان در مال و آسایش و خیرات دنیوی در حالی که به آن محتاج باشند . و سبب و باعث آن یا عدوات است یا بخل و خسّت . ظاهرا بین قطع و صله ی رحم حالت واسطه ای وجود دارد ، زیرا هر احسانی ، ولو خویشاوند وی بدان محتاج نیست و خود او به آن نیازمند است ، صله نامیده می شود و حال آنکه عدم این احسان قطع رحم نیست. بدترین نوع قطع رحم عاق والدین است به طوری که پیغمبر - صلّى اللّه علیه و آله - فرمود که: «جمیع مسلمین در روز قیامت مرا خواهند دید، مگر عاق والدین، و شراب خوار، و کسى که نام مرا بشنود و صلوات بر من نفرستد». و همین قدر از براى عاق والدین کافى است که: پیغمبر خدا بر او نفرین کرد و فرمود: «هر که پدر و مادر، یا یکى از آنها را ادراک کند، و او را از خود راضى نسازد هرگز آمرزیده مباد. جبرئیل بر نفرین آن حضرت آمین گفت». در مکاتبه منسوب به امیر المؤمنین (ع) به عمال خود چنین است: «مروا الاقارب ان یتزاوروا و لا یتجاوروا». مرحوم نراقى در معراج السعاده در شرح این جمله چنین مى نویسد: امر کنید خویشاوندان را که به دیدن یک دیگر روند اما باهم همسایگى نکنند، چه همسایگى باعث بغض و حسد و قطع رحم گردد.
۷۳۵.

تأثیر سبک تربیتی خانواده بر میزان مسئولیت پذیری فرزندان با تأکید بر منابع اسلامی و روان شناسی

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲ 9 - 30

کلیدواژه‌ها: سبک های تربیت مسئولیت پذیری سبک تربیتی استبدادی سبک تربیتی سهل گیرانه سبک تربیتی مقتدرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۲۷۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین شیوه های تربیتی با مسئولیت پذیری کودکان با تأکید بر منابع اسلامی تهیه شده است. پژوهش از نوع کیفی بوده و پس از جمع آوری مطالعه آیات و روایات، تحلیل محتوای دینی صورت گرفته و گزاره های تربیتی آن به دست آمده است، در گام بعد ابعاد روان شناختی و تربیتی سبک تربیتی و مسئولیت پذیری استنتاج شده و با سبک های تربیتی در روان شناسی (مستبدانه، سهل گیرانه و مقتدرانه ) مورد تطبیق و تأثیر آن بر مسئولیت پذیری کودکان بررسی شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که بهترین شیوه فرزندپروری که با شیوه تربیتی اسلام همخوانی دارد، سبک مقتدرانه است؛ زیرا والدین با حساسیت و مهربانی بیشتری به نیاز های فرزندانشان توجه می کنند، و با اعتدال در محبت و آزادی، امنیت عاطفی، استقلال، توانایی اجتماعی و مسئولیت پذیری را افزایش می دهند. موارد ذکر شده در شیوه تربیتی سهل گیرانه و مستبدانه بسیار پایین است.  
۷۳۶.

تحلیل انتقادی طبیعت گرایی اخلاقی مورد نظر فلانگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 27 - 46

کلیدواژه‌ها: فلانگان طبیعت گرائی اخلاقی اراده آزاد تعین گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۱۵
فلانگان در مقاله طبیعی کردن اخلاق، نوعی طبیعت گرائی اخلاقی را تبیین نموده و معقول ترین گونه طبیعت-گرائی اخلاقی را نوسازگارگرائی می داند. براساس این نوع طبیعت گرائی، اراده آزاد با تعیّن گرائی سازگار بوده و شاهد نوعی تعیّن گرائی علمی، در عین مسئولیت اخلاقی خواهیم بود. فلانگان در مقاله خود نقدهای هیوم و مور در مقابل طبیعت گرائی اخلاقی را پاسخ می دهند و از منتهی شدن طبیعت گرائی اخلاقی مورد نظر خویش به نوعی نسبیت گرائی و نیهیلیسم ابائی ندارد، زیرا در هر حال ارزش و خوبی را وابسته به انسان و اکولوژی آن می دانند. پژوهش حاضر ابتدا گزارشی از ماهیت طبیعی گرائی اخلاقی در اندیشه فلانگان بیان می کند. در ادامه از موارد تقویت و نقد کسبییر و راس و ریلتن در قبال دیدگاه فلانگان سخن گفته می شود و در نهایت نقدهائی هستی شناسانه، معرفت شناسانه و انگیزشی و همچنین نقدهائی معطوف به پذیرش نسبی گرائی و نیهیلیسم اخلاقی بر ماهیت طبیعت گرائی اخلاقی مورد نظر فلانگان ارائه می شود.
۷۳۷.

بررسی هویت انقلابی در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 11 - 34

کلیدواژه‌ها: هویت انقلابی کتاب های درسی تحلیل محتوا دوره متوسطه دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۵۲
مطالعه حاضر با هدف بررسی و تحلیل میزان توجه به مؤلفه های هویت انقلابی در محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه دوم انجام شده است. روش مطالعه، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری شامل تمام کتاب های درسی دوره متوسطه دوم می باشد که در سال 1399 چاپ شده است. شش عنوان کتاب «آمادگی دفاعی»، «جامعه شناسی»، «دین و زندگی»، «تاریخ»، «تحلیل فرهنگی» و «هویت اجتماعی» با 16 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. یافته های این پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم در رشته علوم انسانی، به مؤلفه «ایثار و شهادت» با 500 فراوانی (2/29 درصد) بیشترین توجه و به مؤلفه های «مبارزه با تحجر و التقاط» با 28 فراوانی (6/1 درصد) و «حمایت از مستضعفین» و «آگاهی نسبت به قانون اساسی» هر کدام با 12 فراوانی (7/0 درصد)، کمترین توجه را شده است، و در رشته های تجربی و ریاضی هم، به مؤلفه های «ایثار و شهادت» با 454 فراوانی (26 درصد)، بیشترین توجه و به مؤلفه «حمایت از مستضعفین» با 10 فراوانی (57/0 درصد) کمترین توجه شده است. فراوانی مؤلفه های «اعتقاد به امام خمینی (ره)»، «روحانیت»، «آگاهی به وقایع و تاریخ انقلاب اسلامی» و «مبارزه با تحجر و التقاط» در محتوای کتاب های درسی رشته های علوم تجربی و ریاضی به صورت معناداری بیشتر از کتاب های درسی رشته علوم انسانی می باشد.
۷۳۸.

آثار و مفاسد گرایش به دنیای مذموم و راهکارهای دوری از آن با تأکید بر دیدگاه آیت الله مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 39-50

کلیدواژه‌ها: دنیای مذموم گرایش به دنیا راهکارهای دوری از دنیای مذموم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۱۲
در کنار عواملی همچون هوای نفس و شیطان، گرایش به دنیای مذموم یکی از عوامل سقوط انسان محسوب می شود. ازاین رو باید دنیای مذموم و آثار آن را شناخت و برای فاصله گرفتن از آن کوشید. شناخت دنیای مذموم، آثار و مفاسد گرایش به آن و نیز راهکارهای دوری از آن با تأکید بر دیدگاه آیت الله مصباح یزدی، مسئله مقاله حاضر به شمار می رود. نتایج این تحقیق که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته، حاکی از آن است که گرایش به دنیای مذموم می تواند منشأ گناهان و انحرافات، محروم شدن از معنویات، کفر، ترس و سختی هنگام مرگ گردد. ازاین رو برای دوری از دنیای مذموم در حوزه بینشی، باید عبرت آموزی و درک حقیقت دنیا و اصالت ندادن به آن را تقویت کرد؛ در حوزه گرایشی با بهره گیری از الگوهای معنوی می توان کشش به سوی دنیا را کاهش داد؛ و در حوزه رفتاری، همنشینی با انسان های زاهد، تلاوت قرآن، توسل به معصومان(ع) و عمل به ضد می توان روحیه دنیاگرایی را مهار کند.
۷۳۹.

ارائه الگوی آگاه سازی مخاطب برای برون رفت از فریب کاری رسانه (مبتنی بر محیط خانواده)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۴ (پیاپی ۶۷) 105 - 130

کلیدواژه‌ها: رسانه فریب کاری برون رفت از فریب کاری خانواده سواد رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۲۴۲
 هدف این پژوهش، ارائه الگوی آگاه سازی مخاطب برای برون رفت از فریب کاری رسانه مبتنی بر محیط خانواده است. در عصر ارتباطات، دستیابی به مخاطبان و آگاه سازی مخاطب و اثرگذاری برآنان، از اهداف دست اندرکاران رسانه های مختلف است. یکی از مهم ترین عناصر ارتباط با مخاطب، اثری است که رسانه بر او می گذارد. با نگاهی به پیشینه تحقیق درباره اثرگذاری رسانه ها و آگاه سازی مخاطب، به ویژه در محیط خانواده، برای برون رفت از فریب کاری رسانه می توان دریافت که اثرگذاری رسانه ها بر مخاطب همواره موردتوجه گردانندگان آن ها، اندیشمندان حوزه مطالعات رسانه ای و دولت بوده است. در واقع، متصدیان و متولیان رسانه ها همواره این پرسش را مطرح می کنند که آیا رسانه ها می توانند تأثیری بر مخاطبان خود به ویژه در حوزه خانواده داشته باشند و آیا می توانند آن ها را در رسیدن به اهدافشان یاری کنند؟ روش تحقیق، کتابخانه ای و اسنادی و ابزار گردآوری اطلاعات، یادداشت برداری است. برای گردآوری اطلاعات، کتاب های نظری درباره رسانه و مطالعات انتقادی، مقالات علمی پژوهشی، تخصصی و ترجمه متون تخصصی بررسی و واکاوی شد.آنگاه با توجه به موضوع مقاله حاضر، زمینه ها و عوامل فریب کاری در رسانه، تحلیل و راه های برون رفت از آن، شناسایی شد. همچنین، اثرگذاری رسانه ها بر آگاه سازی مخاطب بررسی گردید.
۷۴۰.

اخلاق گستری در نهاد روحانیت با تأکید بر نقش های اجتماعی در گفتگو با دکتر سیدحسین شرف الدین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ (پیاپی ۶۸) 129 - 147

کلیدواژه‌ها: اخلاق گستری قواعد اخلاقی روحانیت نقش محول نقش های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۵
از نظر جامعه شناختی، روحانیت چه در نظام دینی شیعی چه در نظام مسیحی کاتولیک، یک صنف نیست، بلکه یک نهاد دینی تلقی می شود که نقش های اجتماعی گسترده ای به ویژه در جامعه ما بر عهده دارد. بدون تردید، حلقه وصل این نهاد با جامعه، زمانی مطلوب جلوه خواهد کرد که این نهاد در کنش هایی که بواسطه ارتباطی که با جامعه دارد، امر اخلاق و قواعد اخلاقی را به طور شایسته رعایت کند. از طرف دیگر، ایفای این نقش ها در جامعه توسط روحانیت باید به گونه ای باشد که شرایط گسترش اخلاق را در جامعه فراهم کند. این توضیح، این پرسش کلی را در اذهان ایجاد می کند که اساساً روحانیت چگونه می تواند با ایفای نقش های اجتماعی خود در هر دو بخش، یعنی رعایت اخلاق و قواعد اخلاقی و گسترش اخلاق در جامعه،   مؤثر باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان