آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

پوزیتیویسم، هرمنوتیک و نظریه انتقادی-فرهنگی، سه گفتمان علمی بودند که در دهه 1960 عرض اندام کردند. دیدگاه انتقادی، گفتمان های دیگر را به صورتی جدی به چالش کشاند. درون مایه نظریه انتقادی نفی و اثبات عرصه های مختلف (دانش، اقتصاد، سیاست، آموزش و پرورش، فرهنگ توده ای و غیره) جامعه سرمایه داری متاخر است. سرمایه داری متاخر در قرن بیستم با پیدایش دولت رفاهی به تدریج شکل گرفت. در این مرحله سرمایه داری از وضعیت آرمانی اولیه (لیبرال-دموکراسی) تا اندازه ای دور شد و آبستن بحران های فراگیر گشت. مبنای فلسفی نظریه انتقادی بر معرفت شناسی مبتنی بر علاقه سه گانه: فنی-ابزاری، علمی یا تفسیری و رهایی بخش، استوار شده است. تفاوت آن یا دیگر نظریات انتقادی، در رهایی بخشی آن است این نظریه پوزیتیویسم را به خاطر بعد ایدئولوژیکی نقد می کند؛ اندیشه های پست مدرن را به این دلیل نقد می کند که بنیان های دانش را بی اعتبار ساخته، فاصله دانایی و نادانی را از میان برداشته و تلاش برای پیشرفت را در هاله ای از ابهام قرار داده است و هرمنوتیک را به خاطر محافظه کاری نهفته در آن که قادر به برملا کردن کژدیسه های جامعه سرمایه داری نیست سرزنش می کند.

۲۳.

مفهوم خود و نسبت آن با عمل سیاسی در اندیشه «هانا آرنت» و «هربرت مارکوزه»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عابدی اردکانی محمود علیپور

منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۵

در ارتباط با مفهوم «خود»، آثار و نوشته های فراوان وجود دارد. با وجود این، یکی از تعاریف آن، به خصوص در تلقی مدرنیستی و پسامدرنیستی آن، به فضایی از استقلال و کنشگری خودمختار فاعل شناسا اشاره دارد؛ چنان که در پیشبرد خویش، «خودرانشی» و در عبارتی مانند «خودش کرد»، می توان این امر را مشاهده کرد. اساساً این تلقی از مفهوم خود در میان اندیشمندان سیاسی نیز به کرات مشاهده می شود. دو تن از این متفکران قرن بیستم که با این تلقی مطالبی را به رشته تحریر درآورده اند، «هانا آرنت» و «هربرت مارکوزه» هستند. از یکسو آرنت با مطرح کردنِ مفهومِ «تکثر انسانی»، به دنبال این ایده است که انسان ها را به عنوان «فاعل شناسا» و به عنوان موجودی متمایز و آزاد آشکار سازد. او نهایتاً این طریقه را با مفهوم «عمل» پیوند می دهد تا از این طریق، خودِ انسانی را به عنوان نقش دهندگان به نظام سیاسی معرفی کند. از طرف دیگر، هربرت مارکوزه قرار دارد که خصوصاً در کتاب «انسان تک ساحتی» به دنبال فعال ساختن انسان ها به عنوان خودهای کنشگر و مستقل از چنگال یک نوع پیوستگی است که جامعه سرمایه داری ایجاد کرده است. از این رو تا وقتی این پیوستگی وجود دارد، عمل سیاسی نیز محدود است. اساساً وجه متمایز مفهوم بندی خود در اندیشه آرنت و مارکوزه، با فلسفه سیاسی غالب پیش از خود در این است که فلسفه سیاسی پیشین، خود را به شدت وابسته به «قدرت»، «سلطه فناوری»، «تکنولوژی» و «رسانه» و از اصالت خویش دور ساخته است و این دو با پیوند مجدد سوژه با عمل سیاسیِ متکی به خویشتن، درصدد بازیابی مجدد کنشگری سوژه همت می گذارند.

۲۴.

سخنی پیرامون اندیشه ها و آثار فرانسوا فوره - مورخ و متفکر فرانسوی

نویسنده: مصطفی رحیمی

منبع: اطلاعات سیاسی و اقتصادی ۱۳۷۹ شماره ۱۵۵ و ۱۵۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۹۷۴ تعداد دانلود : ۹۱۴

۲۵.

ارسطو از نگاه فیلسوفان مسلمان

نویسنده: محمدمهدی هادوی تهرانی

منبع: کیهان فرهنگی اردیبهشت ۱۳۸۳ شماره ۲۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۵۱

۲۶.

حکومت مطلوب در اندیشه توماس آکویناس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: علیرضا محمدخانی

منبع: مطالعات سیاسی بهار ۱۳۸۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: کلیسا حکومت مطلوب سلطنت پادشاه قدرت دنیوی قدرت روحانی حکومت معنوی پاپ

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۹۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۲۶

میشل فوکو، در خصوص مفهوم و چیستی قدرت، درک سلسله مراتبی ساده را رد می کند و معتقد است قدرت یک مفهوم ساده ابلاغی از بالا به پایین و دستوری نیست، بلکه در شبکه ای از روابط در هم پیچیده، ساری و جاری است. همان چیزی که ساختار جامعه را تعیین و آن را مشروع می کند. قدرت در این مفهوم ریشه در لایه های مختلف تعاملات اجتماعی و زبانی (مفاهیم) دارد. به عبارت دیگر اعمال قدرت به شکل یک بردار خطی رو به پایین اجرا نمی شود بلکه به اصطلاح در یک ظرف گفتمانی شکل می پذیرد و معنی می یابد. در اندیشه فوکو «مساله قدرت» در همه جا جاری است، در نسبت ها و اهمیت یافتن مناسبت ها، در روابط و تعاملات زبانی و کلامی میان افراد، طبقات و گروه های اجتماعی که به روش ها و منش های گوناگون ابراز می شود. و آن چه باعث باز تولید نظم موجود می شود، گره خورده با آن نظمی است که مجموعه مفاهیم را در خرد جمعی جامعه تولید می کند و مشروعیت می بخشد. تعریف میشل فوکو از قدرت به لحاظ نظری کمک وافری به جامعه شناسی جدید نموده است و این نکته ای است که نوشتار حاضر به طور مبسوط بدان پرداخته است.

۲۷.

حسابداری، قدرت و دانش با تاکید بر دیدگاه میشل فوکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامحسین تقی نتاج محمدمهدی مومن زاده

منبع: علوم انسانی (دانشگاه امام حسین) فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۷ شماره ۷۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۳۵ تعداد دانلود : ۱۵۴۳

۲۸.

نظریه شهود در پدیدار شناسی هوسرل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کانور عابد

منبع: نامه مفید ۱۳۸۵ شماره ۵۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۲۰

۲۹.

کانت گرایی فراکانت گرایی و نظم جهانی

نویسنده: جهانگیر معینی علمداری

منبع: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران پاییز ۱۳۸۱ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: حق آرمان گرایی رئالیسم نو تفکر جهان شهری صلح پایدار کانت و روابط بین الملل پسا ملی گرایی فراکانت گرایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۸۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۵۳

۳۰.

مفاهیم اساسی فلسفه اسپینوزا از نظر هگل

نویسنده: سید مسعود سیف

منبع: کیهان فرهنگی آبان ۱۳۷۷ شماره ۱۴۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۶۸

۳۱.

کالبد شکافی قدرت از دیدگاه ماکیاول

نویسنده: محسن هجری

منبع: چشم انداز ایران خرداد و تیر ۱۳۷۹ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۰۴

۳۲.

هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر و کثرت گرایی سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی رهبری

منبع: دانشکده حقوق و علوم سیاسی ۱۳۸۴ شماره ۶۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۱

هرمنوتیک، معرفت، قدرت، هرمنوتیک فلسفی، کثرت گرایی، تفهم، حقیقت، گفتگو، امتزاج افقها

۳۳.

مبانی جامعه شناسی مذهبی ماکس وبر(بخش دوم)

نویسنده: حسین بشیریه

منبع: دانشکده حقوق و علوم سیاسی ۱۳۶۸ شماره ۲۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۵۳

۳۴.

جوهر در فلسفه اسپینوزا

نویسنده: مهدی نجفی افرا

منبع: کیهان فرهنگی مرداد ۱۳۷۶ شماره ۱۳۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۲

۳۵.

عقل و مشروعیت سیاسی از نظر ماکس وبر و هابر ماس

نویسنده: سید رضا موسوی

منبع: کیهان فرهنگی دی ۱۳۷۶ شماره ۱۳۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۹۴۱

۳۶.

بررسی انتقادی رابطه دین و دولت در اندیشه جان لاک(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حسین شرکت توسلی

منبع: علوم سیاسی باقرالعلوم بهار ۱۳۸۹ شماره ۴۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۳۱

۳۷.

روشنگری در فلسفه کانت

نویسنده: شیوا کاکاوند

منبع: کیهان فرهنگی اردیبهشت ۱۳۸۱ شماره ۱۸۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۰۰ تعداد دانلود : ۹۸۴

۳۸.

پژوهشی در مثل افلاطون

نویسنده: مهدی نجفی افرا

منبع: کیهان فرهنگی فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۶ شماره ۱۳۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۵۷

۳۹.

بحران دولت رفاهی سرمایه داری: تحلیلی بر دیدگاه کلاوس افه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس کشاورز شکری

منبع: دولت پژوهی سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: دولت رفاهی نظریه کلاوس افه بحران دولت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۵۷

سوال اصلی این مقاله آن است که چرا دولت رفاهی سرمایه داری در مغرب زمین از دیدگاه کلاوس افه با بحران مواجه می شود؟ روش به کار رفته در این مقاله تحلیل اسنادی است و لذا از کتب و مقالات کلاوس افه و نظریه پردازان مطرح در این حوزه برای توضیح نظرات وی استفاده شده است. از دیدگاه کلاوس افه، برخلاف دیدگاه های ساختارگرایانه و ابزارگرایانه، دولت رفاهی سرمایه داری در مغرب زمین از استقلال نسبی برخوردار است و به صورت داوری مستقل در مبارزات طبقاتی در فرآیند انباشت سرمایه ظاهر می شود. ولی کارکردهای متعارض این دولت، آن را دچار بحران می سازد. به این ترتیب دولت از یک سو نباید در فرآیند انباشت سرمایه دخالت کند، اما در عین حال باید فرآیند انباشت را تضمین کند و به تقاضاهای طبقات بورژوازی پاسخ گوید. همچنین دولت باید هزینه های عظیم بوروکراسی دولت را از فرآیند انباشت تأمین نماید و لذا به فرآیند انباشت وابسته است. اما از سوی دیگر دولت برای جلب رضایت طبقات فرودست باید سیاست های رفاهی و توزیعی در پیش گیرد و کارکرد تضمین انباشت سرمایه خود را انکار و استتار نماید تا مشروعیتش حفظ شود. چون این کارکردها با هم متعارض هستند، لذا دولت رفاهی با بحران مواجه می شود.

۴۰.

صد و شستمین سالروز تولد کارل مارکس نابغه دورانساز؛کارل مارکس و آثارش ، زنده تر از همیشه

نویسنده: ولادمیرایلیچ لنین مترجم: محمد جوانشیر

منبع: آرمان خرداد و تیر ۱۳۵۷ شماره ۳ و ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی غرب

تعداد بازدید : ۱۶۵۹ تعداد دانلود : ۸۰۹

درخت حوزه‌های تخصصی