علوم اجتماعی

نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵۶ مورد.

۱.

هویت ایرانی در ادب فارسی تا حمله مغول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اطلس اثنی عشری منصور رستگار فسایی

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۴ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: هویت ایرانی مؤلفه‏های فرهنگی ادب پارسی تا حمله مغول

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۷۲ تعداد دانلود : ۴۵۰۰

"ادبیات، گسترده‏ترین افق فرهنگی است که در خلال گزارش‏های آن، می‏توان، مؤلفه‏های اصلی هویت را از سرنوشت انسان در اجتماع که همچون کارکردهای معین به ظهور می‏رسد، بازشناخت. مؤلفه‏های پر بسامد هویت ایرانی، خصایص اصلی و بن مایه‏های فرهنگی ایرانی، در انواع ادبی با ساختارهای متفاوت، ظهوری مشابه دارند. در این مقاله، پس از بازشناسی و بررسی مفهوم ایران و ایرانی.از طریق بررسی ادب پارسی تا حمله مغلول، کوشش شده است تا پر بسامدترین مؤلفه‏های فرهنگی هویت ایرانی جستجو و از طریق نمونه‏های بارز آن معرفی گردند. "

۲.

تحلیلی از مفهوم «از خود بیگانگی» در شعر ناصر خسرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین آقاحسینی رسول ربانی

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۴ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: هویت انسان جامعه دیو آسیب جهان «از خود بیگانگی»(الیناسیون) ارزش‏های اصیل انسانی خویشتن خویش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۱۰۸ تعداد دانلود : ۲۳۰۹

"«از خود بیگانگی»، به معنی دور شدن ا زاصل خویش، موضوعی است که در دوران‏های مختلف، مورد توجه دانشمندان بوده است؛اما در عصر جدید و در جامعه صنعتی، به شکل تازه‏ای ظهور کرد و چهره خویش را نمودار ساخت؛به طوری که دانشمندان بزرگ جامعه شناس، درباره این پدیده هشدارها داده و جامعه را از آن برحذر داشته‏اند. در جامعه‏شناسی«از خود بیگانگی»، در حوزه تقسیم فنی کار(تکنولوژی)، از جنبه فردی و اجتماعی توجه صاحب‏نظران را به خود جلب کرده است؛زیرا در این راستا، انسان یا نسبت به خود، بیگانه می‏شود یا نسبت به جامعه.در جوامع صنعتی، توکویل را اولین کسی دانسته‏اند که بدون ذکر «الیناسیون»به تبیین آن پرداخت، سپس مارکس، این دیدگاه‏ها را تکمیل کرد؛البته برخی از این دانشمندان تنها از دیدگاه اقتصادی، به این موضوع نگریسته‏اند.میشل فوکو، آلن تورن و ملوین زیمن نیز دیدگاه‏های خویش را، دراین‏باره تبیین کرده‏اند. در متون ادب فارسی نیز این موضوع، نه تنها از جنبه ظاهری؛بلکه از جهات مختلف، مورد توجه قرار گرفته است.ناصر خسرو، یکی از اولین شاعرانی است که با مطرح کردن ارزش انسان و اهمیت او، با توجه به اوضاع اجتماعی، فرهنگی و سیاسی روزگار خود، درباره این بیگانگی، سخن می‏گوید و انسان‏ها را از غفلت و بی‏خبری نسبت به جایگاه خویش، برحذر می‏دارد.او گرفتار شدن انسان را به زرق و برق‏های دنیوی و اسارت در چنگال دیو، دور شدن از مقام خود می‏داند و کفتاروارگی را رمز بزرگ غفلت می‏شمارد. "

۳.

تحلیل سه قطره خون با رویکردِ جامعه‌شناسی ساختگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی تسلیمی

منبع: ادب پژوهی بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۷ و ۸

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی ایدئولوژی صادق هدایت سه قطر خون، ساخت گرا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۰۲۳ تعداد دانلود : ۳۲۶۸

جامعهشناسی ساخت‌گرا یکی از رویکردهای اساسی نقد ادبی معاصر است. جامعهشناسان ساخت‌گرا چون گلدمن آلتوسر و ماشری گاه متون سمبولیستی و سوررئالیستی را مورد بررسی قرار میدهند. داستان سه قطره خون صادق هدایت دارای ظرفیت‌هایی است که میتواند قرائتهای متفاوتی داشته باشد. معمولاً داستان سه قطره خون را از دیدگاه روان‌شناختی تحلیل کرده‌اند، اما این مقاله داستان حاضر را با رویکرد ادبی متفاوت، یعنی بر اساس نظریات جامعه‌شناسان ساخت‌گرا بررسی می‌کند. بررسی نموده است. جامعه‌شناسان ساخت‌گرا، بازتاب ایدئولوژی و ساختارها و صورت‌بندی‌های اجتماعی را در متن جستجو می‌کنند و آنگاه توانایی نویسندگان و فردیت آنها را در تحولات اجتماعی نشان می‌دهند. داستان سه قطره خون واقعیات اجتماعی زمان خود را بازتاب می‌دهد و ناتوانی شخصیت‌های آن را در زیر سیطره ایدئولوژی آشکار می‌سازد

۴.

اندیشه های سیاسی و حکومتی سعدی در بوستان و گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن ظهیری ناو عمران پاکمهر

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۷ شماره ۵۸

کلیدواژه‌ها: حکومت سیاست سعدی گلستان بوستان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۷۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۴۶۲

بوستان و گلستان سعدی از جنبه های مختلفی مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته است. در این مقاله ضمن اشاره به پیشینه مطالعاتی در حوزه جامعه شناسی و ادبیات با روش مطالعات بینارشته ای یعنی جامعه شناسی ـ ادبی این دو اثر ارزشمند ادبیات فارسی را بررسی نموده ایم. در متن اصلی این مقاله از اوضاع سیاسی و حکومتی عصر سعدی و نیز نگاه سعدی به حاکمیت سخن رفته است. عدالت، محوری ترین اصل حکومتی از نظر سعدی است که در صورت رعایت آن، جلوه های مثبتش در جامعه نمایان می گردد جلوه هایی چون؛ رفع ظلم در جامعه، رفع نیازهای اقتصادی مردم، اجرای دقیق قوانین، آسایش مردم، توسعه عمرانی و عاقبت به خیری حاکمان در سرای فانی و باقی... در بخش دیگر این تحقیق به سیاست و نسبت آن با اخلاق و نیز به تلقی عرفی گرایانه سعدی اشاره شده است.

۵.

بومی گرایی و تاثیر آن بر ادبیات داستانی معاصر ایران (1357ـ1320)

نویسنده: علیرضا صدیقی

منبع: پژوهش زبان و ادبیات فارسی ۱۳۸۸ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۱۴۱ تعداد دانلود : ۲۶۴۱

"بومی گرایی واکنش روشنفکرانی بود که می خواستند مخاطبان خود را به اصالت ها و ریشه هایشان توجه دهند، بنابراین کشورهای فراوانی که در معرض استعمار قرار داشتند، به این موضوع توجه کردند و طبیعتا جریان های گوناگون روشنفکری در ایران نیز به آن بی توجه نماندند. در بررسی جریان های داستانی پیش از انقلاب، با جریان بومی گرایی مواجهیم، جریانی که معمولا منتقدان به آن توجه نکرده اند. در داستان های این جریان به نقد بیگانگان و دولت همراه با بیگانگان و توجه دادن مردم به ریشه های خود توجه شده است. در این مقاله ضمن نظری مختصر به شرایط تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی ایران در سال های 1320 تا 1357مولفه های موجود در داستان های این جریان برشمرده شده است. بیگانه ستیزی، توجه به هویت ایرانی اسلامی و تقابل این مولفه ها با موضوع مدرنیسم از عمده ترین مولفه های داستان های بومی گراست. بررسی ها نشان می دهد توجه به جریان بومی گرا در دهه 20 و 30 شمسی کمتر از دهه 40 به بعد است. سیاست های محمدرضا پهلوی در این دو دهه و نوع برخورد او با روشنفکران شرایطی را رقم می زند که در نهایت منجر به بی توجهی به این جریان در دهه های 20 و 30 می شود. تاثیرات جریان های روشنفکری بخصوص تفکرات آل احمد و شریعتی و تغییر شرایط کشور از سال 42 به بعد به این جریان در دهه های 40 و 50 رونق می بخشد. "

۶.

تحلیل و بررسی آسیب های فردی و اجتماعی از دیدگاه بزرگان ادب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین آقاحسینی رسول ربانی

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: مساله اجتماعی برچسب هنجار و ناهنجاری ارتشا رعایت اعتدال

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی مفاهیم کلی

تعداد بازدید : ۵۱۸۷ تعداد دانلود : ۲۳۵۸

" آسیب های فردی و اجتماعی به صورت انحراف، خطا، بی نظمی، اختلال و ... موضوعی است که در همه زمان ها، افراد و جوامع با آن درگیر بوده اند. به دلیل تغییرات اجتماعی، آسیب ها در هر دوره ای متفاوت است. آسیب ها به عنوان یک بیماری اجتماعی همواره مورد توجه اهل علم بوده است؛ به طوری که جامعه شناسان امروزی نیز به طور تخصصی به آن پرداخته اند؛ این موضوع از دیدگاه شاعران و نویسندگان بزرگ نیز پنهان نمانده و آنان با زبان خویش آن را مطرح کرده اند. در این پژوهش برخی از موضوعات اساسی مانند: هنجار و ناهنجار، نسبی بودن آسیب ها، خاستگاه آسیب ها، نابسامانی اجتماعی، نظریه برچسب، نظارت اجتماعی و جامعه پذیری و مسایلی همچون ارتشا، آز، طمع و گناه از دیدگاه مکاتب ساختی- کارکردی، هم چنین از دیدگاه برخی از بزرگان ادب فارسی بررسی و تحلیل می گردد. در اینجا پرسش هایی مطرح گشته و سعی شده پاسخی برای آن یافته شود؛ مانند: آسیب شناسی در جامعه شناسی و ادب فارسی به چه معنایی آمده؟ امر هنجار و نابهنجار کدام است؟ نسبی بودن آسیب ها یعنی چه؟ بر چسب دارای چه کارکردها و پیامدهای اجتماعی است؟ ارتشا چه آسیبی بر پیکره جامعه وارد می سازد؟ انواع نظارت چیست؟ "

۷.

رویکرد اجتماعی در آثار ادبی و عرفانی نجم الدین رازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجف جوکار

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۶ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: مرصاد العباد اسوه گرایی عدالت محوری نگرش نظام مند محیط ری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۵۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۶۰

" نجم الدین رازی از عارفان برجسته ی ایرانی است که در اواخر قرن ششم و نیمه قرن هفتم می زیست. برخلاف بسیاری از عرفا و صوفیان که تنها به خودسازی و سلوک فردی می اندیشیدند، نجم الدین در مسائل سیاسی و اجتماعی نیز تأمل ویژه ای داشت. بی گمان، آشفتگی اوضاع اجتماعی و عوامل دیگر از جمله مسافرت های وی موجب شد که دردمندانه به آن چه بر مردم می گذرد، بیندیشد و در صدد یافتن چاره ای برای حل مشکلات و رفع ستم و فساد و تباهی برآید و دست کم در آثار خود از جمله مرصادالعباد و مرموزات اسدی، ضمن ناروا دانستن شیوه های حکومتی ظالمانه، و ریشه شناسی ناهنجاری حکومت ها، الگویی مناسب ارائه دهد که در صورت تحقق آن، سعادت دنیا و آخرت مردم تأمین گردد. بنابراین، در سلوک عرفانی، فراتر از خلوت گزینی و ریاضت فردی می اندیشید و فرایند عمومی سازی سلوک عرفانی را مطرح می نماید. در نظر وی، هرگونه رفتار پادشاه، عوامل حکومت و صاحبان حرفه و پیشه ، به شرط این که غفلت از خداوند نباشد و در جهت رضای حق و شفقت بر خلق باشد، بخشی از سلوک راه الهی تلقی می شود. او برای رسیدن به الگوی برتر حکومتی، نگرشی اسوه گرا دارد و برای نشان دادن نمودار عینی آن به استناد قرآن و آموزه های دینی، حکومت داوود و سلیمان را شاهد می آورد که حکومت دین و دنیا را با هم داشته اند. عدالت محوری و رعیت پروری را مهمترین رکن حکومت صالح می داند و معتقد است نظام هستی دستگاهی منظم و به هم پیوسته است که همگی برای معرفت جویی انسان آفریده شده است. "

۸.

زمینه اجتماعی شعر فارسی

نویسنده: محمدرضا شفیعی کدکنی

منبع: کتاب ماه ادبیات سال اول خرداد ۱۳۸۷ شماره ۱۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۲۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۴۸

۹.

روانشناسی اجتماعی شعر فارسی

نویسنده: محمدرضا شفیعی کدکنی

منبع: بخارا مهر و آبان ۱۳۸۲ شماره ۳۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۸۴ تعداد دانلود : ۲۳۷۲

۱۰.

تحلیلی بر مقدمه گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مهدی زرقانی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز ۱۳۸۴ شماره ۱۹۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۴۶

موضوع اصلی مقاله، چنانکه از عنوان آن برمی‌آید، تحلیل مقدمه گلستان است. بدین منظور چند پرسش محوری در مقاله مطرح کرده‌ایم. نخست اینکه آیا سعدی در نوشتن گلستان طرح معین و از پیش تعیین شده‌ای را در نظر داشته یا اینکه کشکول ‌وار و بر اساس حالات زودگذر این متن را نگاشته است؟ برای پاسخ به این پرسش، از مقدمه و قرائن دیگر بهره برده‌ایم. پرسش محوری دیگر این است که بر اساس مطالب مقدمه، هدف اصلی وی از تالیف گلستان چه بوده است؟ در بخش بعدی، سعی کرده‌ایم به این سوال پاسخ دهیم که چرا گلستان به عنوان یک کتاب تربیتی در ذهنیت تاریخی ایرانیان مطرح شد؛ در حالی که هدف غایی سعدی نوشتن یک کتاب تربیتی نبوده و کتابهای تربیتی دیگر این موقعیت را نیافته، حال آنکه اغراض اصلی نویسندگان آنها نوشتن یک کتاب تربیتی بوده است؟ همچنین در بخش دیگر به بیان تشابه «ساختار مقدمه گلستان» با «ساختار جامعه عصر سعدی» پرداخته‌ایم. سپس در بخش پایانی ویژگیهای فرمی مقدمه را که از علل ماندگاری آن شده، در سه سطح زبانی، تصویری و موسیقایی بررسی کرده‌ایم.

۱۱.

بررسی داستان «اجاره خانه» از «بزرگ علوی» بر اساس نظریه جامعه شناسی محتوا

نویسنده: میثم زارع جهانگیر صفری

منبع: مطالعات داستانی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: جامعه سنتی تحولات اجتماعی بزرگ علوی اجاره خانه جامعه شناسی محتوا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۳۱ تعداد دانلود : ۱۶۸۹

بزرگ علوی یکی از بزرگترین داستان نویسانی است که در تکامل داستان کوتاه و گسترش آن در ادبیات معاصر نقش به سزایی دارد. او در داستانهایش با واقع گرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه می پردازد. داستان ((اجاره خانه)) یکی از داستان های کوتاه مجموعه ((گیله مرد)) است که بزرگ علوی با عنایت به به واقعیت اجتماعی و تحولات جامعه آن دوران آن را به نگارش درآورده است. در این پژوهش تلاش بر آن است که با استفاده از نظریه (( جامعه شناسی محتوا)) که یکی از زیر مجموعه های (( جامعه شناختی ادبیات ))است به تحلیل این داستان پرداخته شود. بزرگ علوی یکی از بزرگترین داستان نویسانی است که در تکامل داستان کوتاه و گسترش آن در ادبیات معاصر نقش به سزایی دارد. او در داستانهایش با واقع گرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه می پردازد. داستان ((اجاره خانه)) یکی از داستان های کوتاه مجموعه ((گیله مرد)) است که بزرگ علوی با عنایت به به واقعیت اجتماعی و تحولات جامعه آن دوران آن را به نگارش درآورده است. در این پژوهش تلاش بر آن است که با استفاده از نظریه (( جامعه شناسی محتوا)) که یکی از زیر مجموعه های (( جامعه شناختی ادبیات ))است به تحلیل این داستان پرداخته شود.

۱۲.

اندیشه سیاسی در کتاب کلیله و دمنه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عنایت الله شریف پور محتشم محمدی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: اندیشه سیاسی کلیله و دمنه نثر فارسی عدالت در کلیله و دمنه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۳۳۸۸

تردیدی نسبت که کتاب کلیله و دمنه از متن هندی پنچه تنتره تا ترجمه پهلوی، سپس عربی و برگردان آن از عربی به فارسی به وسیله نصراله منشی، بدین سبب مورد توجه بوده است که از سویی حاکمان را تدبیر و تلطیف می آموزد و از سویی نیز خوانندگان کتاب را با دغدغه ها و امواج حاشیه های حکومتها آشنا می کند. این مقاله کوششی است تا نشان دهد که اندیشه سیاسی کتاب کلیله و دمنه - فارغ از هندی، عربی یا ایرانی بودن آن - در زمینه های نفی ستم، نفی حسادت، تدبیرهای مختلف در برابر دشمنان درباره ستایش عدالت و اهمیت رایزنی با خردمندان و پرهیز از ناصالحان، چه جهت گیری هایی دارد. هم چنین در این مقاله تلاش شده است که با توجه به آرای زمامداران و نظریه پردازان گذشته و امروز، غنای این کتاب ارزشمند سنجیده شود.

۱۳.

هویت بر اساس داستان مارگیر مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

مترجم: ابوالقاسم فاتحی ابراهیم اخلاصی

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) دوره پنجم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: هویت مولوی انسان جامعه بحران هویت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۳۳۱

هدف مقاله توصیفی تحلیلی حاضرکه با روش کتابخانه ای تهیه شده است، بررسی مقایسه ای زوایایی از مقوله هویت در بینش جامعه شناسان و دیدگاه مولوی بر اساس داستان مارگیر از کتاب مثنوی معنوی است. پرسش اصلی این است که نقاط اشتراک و افتراق جامعه شناسان و مولانا درباره هویت چیست؟ یافته های نظری نشان می دهد، اغلب جامعه شناسان، هویت را امری نسبی می دانند که از تعاملات برخی از متغیّرهای محیطی و اجتماعی مانند طبقه اجتماعی، قومیت، ملیت و... با یکدیگر و با جنبه های روان شناختی انسان شکل می گیرد. بیشتر آنان وجود هرگونه ماهیت ذاتی مستقل را برای هویت نفی می کنند؛ اما از نظر مولوی، رکن اصلی و سازنده هویت، جوهر و حقیقت متعالی و ملکوتی انسان است که بصورت نهفته و بالقوه در انسان وجود دارد. وی هویت را بازگشت انسان به اصل خویش؛ یعنی شناخت ذات باری تعالی، فنای در آن و یافتن خود در آینه هستی تفسیر کرده است. در نگاه مولوی، حقیقت هویت را نمی توان صرفاً با تقسیم بندی های رایج جامعه شناسان از هویت مانند هویت فردی، هویت ملّی، هویت اجتماعی و... نشان داد. «مولوی» و جامعه شناسان هر کدام برای بیان انسان و جامعه مسخ شده، با عنایت به شرایط تاریخی و فرهنگی زمانه خود، از نشانه های نوشتاری خاصی بهره برده اند. مولوی از کرمک، اژدها، مار و مانند آن و جامعه شناسان از احساس تنهایی و پوچی، افسردگی انزوا و سردرگمی، بی هنجاری و بی قدرتی استفاده کرده اند.

۱۴.

تحلیل درونمایه های « سووشون » از نظر مکتبهای ادبی و گفتمان های اجتماعی

نویسنده: حسینعلی قبادی

منبع: پژوهش زبان و ادبیات فارسی ۱۳۸۳ شماره۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۲۵

در این جستار رمان های سیمین دانشور، به ویژه سووشون که پرفروشترین رمان فارسی است، تجزیه و تحلیل شده است . زاویه ورود مقاله حاضر، تحلیل این اثر از نظر مکتب های ادبی است . اما از آنجا که آثار ادبی فارسی چندان با مبانی و ویژگی های مکاتب ادبی غربی انطباق ندارند، کوشش شده است نوآوری ها و وجوه ممیزه آثار دانشور بازشناسی شود .همچنین، از زاویه نگاه گفتمان های اجتماعی نیز درونمایه های آثار وی تحلیل شده و دیدگاه های نویسنده در مصاحبه ها و گفتگوهای سال های اخیر مورد توجه قرا ر گرفته است . به نظر می رسد راز اقبال عمومی خوانندگان نسبت به آثار دانشور در این است که او با اتکا بر توانایی ممتاز ادبی، دانش زیبایی شناسی، فراست در اندیشه ورزی و صداقت در آفرینش ادبی، آثاری ممتاز آفریده و ضمن بهره گیری از میراث های اسطوره ای و گنجینه های عناصر فرهنگی اسلامی ایرانی، از قدرت بازآفرینی هنری و ادبی خوبی نیز برخوردار بوده است . ظریف تر آنکه او در کنار درگیری با چالش های اجتماعی و سیاسی، در بیان حقایق مربوط به مصالح ملی و انسانی، برنامه های استعماری و اشغالگری پنهان و آشکار به نحوی جامع، ابتکاری و نوآورانه گفتمان های روزگار، صداقت تمام داشته و توانسته است ادبیات داستانی معاصر را با جنبه های بومی آشتی دهد . در حالی که تا زمان او این گفتمان ها عمدتاً تقلیدی از مسلک های وارداتی مادی و مارکسیستی بود و یا از ناحیه ادبیات پوچگرای ناشی از سرگردانی مدرنیسم، به ادبیات معاصر داستانی فارسی راه پیدا کرده بود . بنابراین، راه نوینی که دانشور گشوده است، مبتنی بر گفتمان مقاومت با تکیه بر مبانی و میراثهای اسطوره ای ایرانی و اسلامی است.

۱۵.

بررسی تاریخ بیهقی با رویکرد جامعه شناسی ادبیات

نویسنده: فهیمه اسدی

منبع: حافظ بهمن و اسفند ۱۳۸۷ شماره ۵۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی مفاهیم کلی

تعداد بازدید : ۳۰۶۲ تعداد دانلود : ۳۹۲۱

۱۶.

سیمای مردم عادی در تاریخ بیهقی

نویسنده: مهدی احمدی

منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی ۱۳۸۶ شماره ۸۳

کلیدواژه‌ها: حکومت جنگ رعیت تاریخ بیهقی مردم امیرمسعود

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۸۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۲

۱۷.

پژوهشی در تئوری و کارکرد طنز مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین کرمی زهرا ریاحی زمین جواد دهقانیان

منبع: پژوهش های زبان و ادبیات فارسی ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: کارکرد گسل اجتماعی نثر مشروطه طنز تئوری طنز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۷۴

مشروطه و ادبیات آن، تحوّلی در ادبیات فارسی پدید آورد که از لحاظ مخاطب، کارکرد، تنوع و زبان، تفاوت چشمگیری با ادوار گذشته ادبیات ایران دارد. در خلال تحولی عظیم، نثر به سلطه طولانی شعر پایان بخشید، اما مهمترین تحول را می توان در زبان و عناصر آن مشاهده کرد. زبان، نقاب فرهیختگی و ادبیات را کنار می زند و همراه با جریان زمان و مکان آزادانه نفس می کشد. یکی از مهمترین تحولات زبانی و ادبی ایـن دوره، گرایش به طنز پردازی است. در این مقاله، سعی شده است با توجه به ادبیاتِ جامعه گرای مشروطه، نخست مفهوم طنز و عناصر اصلی آن و سپس تئوری و کارکرد های طنز از دیدگاه اجتماعی بررسی گردد. حاصل این پژوهش ارایه تئوری نوینی به نام «طنز و گسل اجتماعی» است. این تئوری، طنز را حاصل شکاف اجتماعی بین گروه ها و طبقات اجتماعی یک جامعه با هم و یا در سطح جهانی، شکاف فکری جوامع با یکدیگر می داند و به بررسی جوانب مختلف آن می پردازد.

۱۸.

طبقات اجتماعی در ایران باستان

نویسنده: پ . ا . شروو منصور شکی منیژه اذکایی پی یر بریان

منبع: نامه پارسی پاییز ۱۳۸۱ شماره ۲۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۴۵ تعداد دانلود : ۱۵۶۵

۱۹.

نقد و نظر: تحلیل اجتماعی رمان جان شیفته

نویسنده: حسین هادوی

منبع: کیهان فرهنگی مهر ۱۳۸۶ شماره ۲۵۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۱۳ تعداد دانلود : ۲۰۲۱

۲۰.

اندیشه سیاسی ایرانشهری در اسکندرنامه نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین کرمی زینب نوروزی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: نظامی گنجوی فرهنگ ایرانی اسکندرنامه اندیشه سیاسی ایرانشهری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۶۰۰

بسیاری از آثار ادبی کلاسیک پارسی را نباید صرفا از دیدگاه ادبی نگریست. این آثار، گذشته از وجوه ادبی و زیبایی شناختی، مملو از اندیشه های پیچیده است که جز با تکیه بر نظریه های دقیق و روشهای جدید قابل کشف نخواهد بود. اسکندرنامه نظامی را نیز باید در زمره همین آثار دسته بندی کرد که اندیشه سیاسی ایرانشهر باستان شاه ستون آن است و بنابراین، باید آن را همچون شاهنامه فردوسی اثر ملی قلمداد کرد. اندیشه سیاسی ایرانشهری در کنار زبان فارسی، آداب و رسوم اجتماعی و عرفان ایرانی - اسلامی، یکی از عوامل مهم استمرار فرهنگ ایرانی از دوران باستان تا سده هایی پس از ورود اسلام به ایران به شمار می رود. جستجوی این اندیشه در آثار بزرگ پارسی و از جمله اسکندرنامه نظامی، نقش مهمی در شناخت فرهنگ و هویت ایرانی دارد. علاوه بر آن، اندیشه سیاسی ایرانشهری، ویژگیهای منحصر به فردی دارد که با جرح و تعدیلهایی می تواند هم اکنون نیز در تدوین یک نظریه سیاسی جدید متناسب با وضعیت جامعه ایرانی مفید باشد.

درخت حوزه‌های تخصصی