درخت حوزه‌های تخصصی

متولدان آبان ماه را از ""دانشگاه بازار"" و ""دانشگاه علم"" جستجو کردیم. ایندرا نویی، مدیرعامل پپسی، و تیم کوک، مدیرعامل اپل، از ""دانشگاه بازار"" معرفی شدند. هر یک از این دو، موفقیتهای فراوانی را نصیب شرکت خود ساخته اند. تام پیترز، استاد و نویسندهی معروف جهانی، و زیگ زیگلار، فروشندهی بین المللی، در زمرهی سرآمدان جهانی هستند که آثار و تألیفات آنها مورد توجه دانشگاهیان و مدیران کسب وکاری قرار دارد. پیشنهاد شما برای شمارهی آیندهی مجلهی ""توسعه مهندسی بازار"" (آذر و دی، سال ششم، شمارهی 28) چه کسانی است؟ شما میتوانید متولدان ماههای آذر و دی را به صورت جداگانه برای ""دانشگاه بازار"" و ""دانشگاه علم"" معرفی کنید. تلفن تماس: 66423667 و 66434055.

ساک آنکویزیت، استاد برجستهی امریکایی، متولد تایلند، دارای پدر و مادر چینی، در زمرهی برجستگان بازاریابی بین المللی است که تصمیم دارد بتدریج از فعالیت دانشگاهی فاصله بگیرد و بازنشسته شود. دانش علمی او در بازاریابی بین المللی، بخصوص نگاه عملیاتی و نقادانهی وی سبب شد تا گفتگویی با وی داشته باشیم بویژه آنکه کتاب ""بازاریابی بین المللی"" او با استقبال فراوان دانشگاههای مطرح جهان روبه رو شده و به ""ویرایش پنجم"" رسیده است. ویرایش پنجم کتاب ""بازاریابی بین المللی، استراتژی و تئوری""، بتازگی از سوی مترجمان ایرانی مورد توجه قرار گرفت و منتشر شد. برای تکمیل این گفتگو، پیشنهاد میشود گفتگوی توسعه مهندسی بازار را با یکی از مترجمان کتاب ""ساک آنکویزیت"" در همین شماره بخوانید.

شعار تبلیغاتی یکی از مهمترین عناصر برنامه های تبلیغاتی شرکت هاست. برنامه های تبلیغاتی در صنعت بانکداری ایران طی سال های اخیر به دلیل تشدید رقابت اهمیت بسیار زیادی یافته است. یک شعار تبلیغاتی دارای ساختار و محتوای مناسب برای بانک می تواند موجب جلب توجه بیشتر مخاطبان و اثربخشی تبلیغات شود. این مطالعه درصدد شناسایی ویژگی های ساختاری و محتوایی یک شعار مناسب برای بانک ها از منظر مشتریان هستند. این پژوهش با تحلیل محتوای نتایج مصاحبه با 70 نفر از مشتریان نظام بانکی در چارچوب نظریه دستور گشتاری چامسکی، مهمترین ویژگی های ساختاری و محتوایی یک شعار خوب بانکی را شناسایی نمود. نتایج نشان داد که فراوانی ویژگی های محتوایی شعار 71 مورد (80%) و ویژگی های ساختاری 18 مورد (20%) است. همچنین رتبه بندی ویژگی های مورد نظر مشتریان در کل عبارتند از: سرعت ارائه خدمات(25%)، برخورد مناسب با مشتری(12%)، واقع گرایی(10%)، کوتاهی(8%) و توجه به امنیت و اعتماد(7%).

دکتر رابرت چیالدینی، استاد برجستهی جهانی در حوزهی روانشناسی اجتماعی، به جای پاسخگویی مکتوب به پرسشهای ما، درخواست کرد تا تلفنی گفتگو کنیم. وی در این گفتگو از ""مطالعات بین رشته ای"" گفت: نظیر پیوند بین روانشناسی اجتماعی و بازاریابی، پیوند بین مطالعات عصب شناسی و مذاکره، و از کتاب ارزشمندش با عنوان ""تأثیرگذاری"" گفت که تاکنون 2 میلیون نسخهی آن به فروش رفته است. پیشنهاد میشود برای تکمیل این گفتگو، صفحات بعدی ""توسعه مهندسی بازار"" را با این دو متن بخوانید: 1- ""تأثیرگذاری""، پیوند بین روانشناسی اجتماعی و بازاریابی و تبلیغات؛ گفتگو با دکتر فاطمه باقریان، مترجم کتاب ""تأثیرگذاری."" 2- دکتر رابرت چیالدینی، از طعمه شدن در کف خیابانهای آریزونا تا مشاور شخصیتهای مهم.

گسترش تجارت بین المللی کالاهای فرهنگی فرصت مناسبی برای حضور آثار سینمایی در بازارهای جهانی و کسب منافع اقتصادی و قدرت فرهنگی فراهم نموده است. اما اغلب کشورها، از جمله ایران، تاکنون نتوانسته اند حضوری فعال در بازارهای جهانی داشته باشند. به منظور بهره مندی از این فرصت لازم است مولفه های موثر بر آمادگی موسسات سینمایی برای فعالیت در بازار جهانی در چهارچوب یک الگوی جامع تعیین گردند. پژوهش حاضر درصدد ارائه الگوی جامع از آمادگی موسسات سینمایی برای جهانی شدن در قالب چهار سطح تحلیل موسسات سینمایی، محیط صنعت، محیط ملی و بین المللی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری، اطلاعات توصیفی- پیمایشی است و تهیه کنندگان سینما به عنوان جامعه آماری برای جمع آوری اطلاعات میدانی انتخاب شده اند است. الگوی حاضر با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی و الگو سازی معادلات ساختار یافته مورد آزمون قرار گرفت. طبق نتایج کسب شده از این کار پژوهشی، مشخص شد که توان موسسات سینمایی برای ورود به بازار جهانی تابعی از چهار متغیر مستقل توانمندی موسسات سینمایی، توانمندی اجزای صنعت، و هم افزایی حاصل از روابط میان آن ها و حمایتگری فضای ملی و آمادگی بستر روابط بین المللی است. همچنین صنعت سینما برای ورود به بازار جهانی بیش از هر چیز نیازمند اصلاح و بهینه سازی فضای ملی است و پس از آن به ترتیب مولفه های روابط بین المللی، ساختار صنعت و موسسات سینمایی قرار می گیرند.

آل ریس، استاد برجستهی جهانی در حوزهی بازاریابی و برندینگ است، استادی با هوش هیجانی بالا و یک حرفه ای تمام عیار. آل ریس به سرعت موافقت خود را برای گفتگوی اختصاصی با ""توسعه مهندسی بازار اعلام کرد و لطفش را با ارسال یک عکس تازه و اختصاصی، افزون کرد. از آل ریس پرسیدیم: چرا ارتباطش را با جک تروت کم کرد؟ پاسخ گفت چون دخترش لورا، جایگزین این همکار صمیمی و برجسته شده. گفتیم که آکر علیه او مقاله ای در ""هاروارد بیزنس ریویو"" چاپ کرده، گفت: آکر فصل 13 کتابش را نخوانده، و وی ترجیح میدهد تا با پاسخگویی بیشتر برای آکر برندسازی نکند! دلایل موفقیت ریس را پرسیدیم، دربارهی علم جدید نورومارکتینگ از او سؤال کردیم، پرسیدیم کدام کشورهای جهان، قویترین سیستم بازاریابی را دارند، سه مدیرعاملی که با ""رویکرد بازاریابی شرکتهای خود را اداره میکنند کدامند، روش او برای مشاوره ی بازاریابی در شرکتها چیست، چه پیشنهادی برای استادان جوان بازاریابی ایران دارد، توسعه مهندسی بازار را چگونه نشریه ای میبیند، و... که همگی را با صراحت پاسخ گفت. آیا علاقه مندید نظرات آل ریس را در این باره بخوانید؟

در دنیای امروز مفاهیمی مانند رقابت، تجارت، تولید، تأمین و تدارکات و خرید تغییرات اساسی پیدا کرده است. سال های دورتر شرکت ها برای تأمین و خرید نیازمندی های خود به بازارهای داخلی متکی بودند، در این صورت اصول و قواعد آن نیز بیش تر تابع شرایط داخلی و تعاملات درونی بود، اما در شرایط امروز که شرکت های بزرگ چند ملیتی شکل گرفته اند و در سیاست گذاری های خود کم تر به ملاحظات داخلی و بیش تر به محیط بین المللی متکی هستند، این اصول و قواعد متفاوت تر شده است. از این رو هنوز هم در برخی از کشورها و یا برخی از صنایع ترکیبی از اصول سنتی و نوین در حوزه تولید و یا تجارت جاری است؛ به عنوان نمونه با این که امروزه تأمین و تدارکات در سطح جهانی صورت گرفته و ممکن است واژه خرید خارجی معنای خاصی را به اذهان مخاطب متبادر نسازد، اما مشکل اصلی برخی از شرکت های تولیدی در کشور موضوع خرید خارجی است. با توجه به این نکته، مقاله حاضر در صدد بررسی فرایند خرید خارجی در صنعت خودرو ایران، به منظور شناسایی و رتبه بندی عوامل ریسک خرید خارجی بر اساس روش های تصمیم گیری چند معیاره است. به این منظور پس از بررسی اجمالی ادبیات موضوع، عوامل اثرگذار بر ریسک خرید خارجی احصا شده و در نهایت بر اساس روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی شده اند.

گفتگوی اختصاصی نشریهی ""توسعه مهندسی بازار"" در این شماره با ""پروفسور دیوید آلن آکر"" است؛ بزرگ بزرگان بازاریابی جهان که در حوزهی برندینگ در زمرهی پیشتازان برجستهی بین المللی است. ""دیوید آکر"" تاکنون برای دو کنفرانس بین المللی برند در ایران از طریق ویدئوکنفرانس سخنرانی کرده است. همین آشنایی سبب شد تا پرلطف به پرسشهای ما پاسخ دهد. پاسخهای وی برگرفته از تمامی دیدگاههای پیشین و تازهی او است که در کتابها، مقالات و کنفرانسهای بین المللی بازاریابی و برند عنوان کرده است. از دیوید آکر دربارهی تضاد دیدگاههایش با نظریات آل ریس و جک تروت پرسیدیم که بتازگی در هاروارد بیزنس ریویو آشکار کرد. البته در گفتگویی دیگر از آل ریس نیز اختلاف دیدگاههایش را با آکر جویا شدیم (در این باره گفتگوی توسعه مهندسی بازار را با آل ریس در صفحهی 28 بخوانید). دیوید آکر به پرسشهای فراوانی پاسخ داد؛ از جمله آنکه از او پرسیدیم: مدل آکر چیست و کاربردهای آن کدامند، پیش بینی آیندهی بازاریابی جهان چیست، چه کتابهایی را بتازگی در دست انتشار دارد، توصیه های وی برای استادان جوان بازاریابی ایران کدامند، سه تن از بزرگان بازاریابی جهان را معرفی کند، و در نهایت دیوید آکر، نظرش را دربارهی ""توسعه مهندسی بازار"" بگوید. حاصل این گفتگوی ساده اما ژرف، در پی آمده است.

بازاریابی بین المللی، استراتژی و تئوری"" اثر ساک آنکویزیت و جان شائو، با ترجمهی مهدی بهبودی، علیاکبر امینی، و اللهیار اردکانی از سوی انتشارات ترمه در 536 صفحه با قیمت 25 هزار تومان در قطع رحلی و جلد گالینگور به تازگی چاپ و توزیع شد. تازگی این اثر، به همراه سایر ویژگیهای کتاب سبب شد تا با مهدی بهبودی، مترجم نخست این کتاب گفتگویی داشته باشیم. بهبودی، مدیریت پژوهشی مؤسسهی آموزش عالی غزالی را بر عهده دارد. شایستهی یادآوری است برای تکمیل این گفتگو، گفتگوی اختصاصی ما با مؤلف این اثر یعنی دکتر ساک آنکویزیت را در همین شماره از نشریهی توسعه مهندسی بازار بخوانید. این دو گفتگو در مجموع، نمایی کامل از کتاب بازاریابی بین المللی را به تصویر میکشند.

از دیرباز همیشه افرادی بوده اند که سودای ثروتمند شدن داشته و حتی کودکی آنها مترادف با رؤیاپردازی و آرزوهای دور و دراز بوده است. بررسیها نشان داده است که در طول تاریخ همواره افرادی وجود داشته اند که ثروت و دارایی خود را در جایی مخفی میکرده اند و کسانی هم به دنبال این مال و ثروت، رنج بسیار را به جان میخریده اند. قرن 18 و 19 اوج این ماجراجوییها بود، تا آنجا که در سال 1840 مورگان و بیلی بالج توانستند گنجی به ارزش 5 میلیون دلار را از اعماق خلیج آپالاچی بیرون بکشند. بازاریابان نیز همواره در آرزوی دستیابی به نقشهی ذهن مشتری خود بوده اند؛ خبر خوش آنکه امروزه گوشه ای از نقشهی دستیابی به این گنج بیپایان، از سوی متخصصان نورومارکتینگ در دسترس آنها قرار گرفته است.

""رفتار مصرفکننده"" تازه ترین کتاب ترجمه ای دکتر مسعود کرمی است؛ اثر لئون شیفمن، لزلی کانوک که در پاییز 1391، از سوی مهربان نشر چاپ و توزیع شد. انتشار این کتاب در ایران - رفتار مصرفکننده - دانش بازاریابی را در این حوزه از مطالعات، هم در سطح دانشگاهی و هم در سطح سازمانها، شرکتها، و بنگاههای اقتصادی افزایش خواهد داد. از این رو فرصت را مغتنم شمردیم تا با دکتر کرمی گفتگویی در این باره داشته باشیم. گفتگوی ما با دکتر کرمی، از کتاب تازه اش یعنی رفتار مصرفکننده آغاز شد، اما به مرور و فراتر از آن گسترش یافت. نقد نظام آموزشی در دانشکده های مدیریت ایران، و نقد نظام بازاریابی ایران، بخشی از این گفتگو بود که دکتر کرمی عنوان کرد. شایستهی اعلام است که دکتر کرمی دو پشتوانهی قوی دارد؛ نخست آنکه افزون بر حضور در مراکز دانشگاهی برای تدریس درس رفتار مصرفکننده و سایر دروس بازاریابی، در دانشگاه بازار نیز حضوری فعال و جدّی دارد. دو دیگر آنکه، مطالعات بین رشته ای بویژه در حوزه های جامعه شناسی، انسان شناسی، و رمان، اجازه میدهد تا وی در کمال آرامش و در متنی نرم، تیزترین انتقادات را برای دانشگاه علم و دانشگاه بازار اظهار کند. در کنار این انتقادات، پیشنهادهای وی برای دانشگاه علم و دانشگاه بازار، فوق العاده کاربردی، قابل ارزیابی و اجرایی است.

اهمیت روز افزون نقش دانش در اقتصاد به تفکر «اقتصاد دانش محور» منجر شده است. اقتصاد دانش محور را می توان نوعی از اقتصاد تصور کرد که در آن تولید و بهره برداری از دانش نقش عمده ای در ایجاد ثروت ایفا می کند. بر همین اساس نیز هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر شاخص های اقتصاد دانش محور بر تولید ناخالص داخلی کشورها می باشد. در راستای هدف اصلی مقاله پنج فرضیه مطرح شده است. این تحقیق بر اساس هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و توسعه ای و بر اساس ماهیّت انجام کار از نوع توصیفی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کشورهایی می باشد که داده های مربوط به درجه اقتصاد دانش محور بودن آنها در پایگاه اطلاعاتی بانک جهانی موجود می باشد. تعداد این کشورها بر اساس داده های این پایگاه 148 کشور می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از آزمون های آماری کلموگروف- اسمیرنوف و آزمون رگرسیون استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که توسعه انسانی، رژیم اقتصادی و مشوق های اقتصادی، سیستم نوآوری و ابداع، آموزش و منابع انسانی و زیر ساخت های اطلاعاتی بر تولید ناخالص داخلی کشورها تأثیر دارند.

مقدمه: پرداختن به آمیخته ی بازاریابی در بیمارستان ها و سازمان های ارایه دهنده ی خدمات درمانی در عصر حاضر جهت رفع نیازهای درمانی واقعی، داشتن سهم بیشتر بازار، مشتری، درامد و افزایش کارایی و اثربخشی این مراکز ضروری می باشد. هدف از این مقاله، ارایه ی الگوی آمیخته ی بازاریابی در خدمات درمانی، جهت بیمارستان های دولتی ایران بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و تحلیلی بود. با توجه به خدماتی بودن عرصه ی بهداشت و درمان، در این پژوهش از الگوی مفهومی P7 آمیخته ی بازاریابی خدمات Booms and Bitner استفاده گردید که مشتمل بر 7 بعد محصول، قیمت، مکان، ترویج، شواهد فیزیکی، فرایند و کارکنان می باشد. سپس با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، متغیرهای مربوط به هر بعد جمع آوری گردید. ابزار جمع آوری داده ها در بخش مطالعات کتابخانه ای، فیش کارت و در بخش مطالعه ی میدانی پرسش نامه ی محقق ساخته بود که سؤالات آن بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم گردید. اعتبار محتوایی پرسش نامه توسط خبرگان موضوع پژوهش به شیوه ی کیفی تأیید و جهت روایی آن از Cronbach¢s alpha استفاده گردید. جامعه ی پژوهش را مدیران بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر تهران و کارشناسان حوزه ی معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل دادند. داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS نسخه ی 18 و 8.50 Lisrel و به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مرحله ی تحلیل عاملی اکتشافی، در بعد «نوع خدمت» 9 متغیر، بعد «مکان» 6 متغیر، بعد «قیمت» 8 متغیر، بعد «ترویج» 8 متغیر، بعد «شواهد فیزیکی» 10 متغیر، بعد «کارکنان» 8 متغیر و در بعد «فرایند» 6 متغیر شناسایی گردید. در تحلیل عاملی مرتبه ی اول، متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در هر بعد داشتند، شناسایی نموده و در تحلیل عاملی مرتبه ی دوم، شاخص های برازش نرم افزار Lisrel، الگوی آمیخته بازاریابی خدمات درمانی را با 7 بعد تأیید کرد. ابعادی که بیشترین تأثیر را در الگو داشتند، شامل: بعد «مکان» با ضریب 82/0 و بعد «قیمت» با ضریب 81/0 بودند. نتیجه گیری: مراکز ارایه دهنده ی خدمات درمانی می توانند آمیخته ی بازاریابی را با 7 بعد و متغیرهای مربوط به آن ها را با تمرکز بر مکان و قیمت، در مدیریت بازاریابی خود استفاده نمایند.

امروزه در صنعت بانکداری وام ها نقشی اساسی دارند. با افزایش تعداد درخواست های وام از سوی افراد و با توجه به ریسک موجود در این فعالیتها، ارائه روشی برای مدیریت این وام ها ضروری است. در این پژوهش با استفاده از روش رگرسیون لجستیک یک نمونه تصادفی 519تایی (284 مشتری خوش حساب و 235 مشتری بد حساب) از مشتریان حقیقی که در فاصله زمانی بین 1385 تا 1390 از شعب بانک سپه در سطح شهر زاهدان اقدام به دریافت تسهیلات نموده اند، انتخاب شده است. به وسیله 15 متغیر که اثر معناداری بر ریسک اعتباری و تفکیک بین دو گروه از مشتریان خوش حساب و بدحساب داشته اند، مدل نهایی برازش شده است. نتایج حاصل از برآورد نشان می دهد که براساس شاخص های آماری، رگرسیون لجستیک از نظر ضرایب و همچنین قدرت تفکیک کنندگی معنادار بوده و در مدیریت ریسک اعتباری بانک از اعتبار بالایی برخوردار است. از بین متغیرهای مستقل موجود در مدل، مبلغ تسهیلات دریافتی از بانک، شاغل بودن همسر فرد وام گیرنده، وضعیت چک برگشتی، مدت زمان بازپرداخت اقساط، وضعیت تأهل، اموال و دارایی های فعلی شخص وام گیرنده، وضعیت فعلی مسکن وام گیرنده، به ترتیب بیشترین سهم را در تفکیک مشتریان به دو گروه با ریسک اعتباری بالا و ریسک اعتباری پائین دارند. بنابراین بانک باید جهت کاهش ریسک اعتباری و تصمیم گیری در مورد متقاضیان تسهیلات متغیرهای فوق را با دقت بیشتری مدنظر قرار دهد.