عمق بازار

سرمایه گذاران برای تصمیم گیری، بر کمیت، کیفیت و بموقع بودن اطلاعات افشا شده از سوی راهبران شرکت ها اتکا می کنند. نحوه برخورد سرمایه گذاران با این اطلاعات و تصمیمات آنها، حجم عرضه و تقاضا، یا به نوعی عمق بازار و قیمت های پیشنهادی جهت خرید و فروش را شکل می دهد. به عبارتی، راهبری شرکتی منسجم و ساختار یافته نقش مهمی در جهت دهی به تصمیمات سرمایه گذاران و بازیگران در بازار سرمایه و تحقق بازارهای سرمایه با نقدشوندگی بالا ایفاد می کند. بر این اساس، در این پژوهش، رابطه بین برخی از مکانیزم های نظام راهبری شرکت ها و نقدشوندگی بازار بررسی و در این راستا، اطلاعات مربوط به نمونه ای از 61 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1386 بررسی گردیده است. ملاک انتخاب این 61 شرکت، معامله اوراق بهادار شرکت حداقل در 100 روز از سال است. سپس داده های قیمت پیشنهادی خرید و فروش و حجم سهام مورد عرضه و تقاضا جمع آوری و رابطه آن با کیفیت راهبری شرکتی سنجیده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که شرکت هایی با ساختار هیات مدیره مستقل تر و رویکرد هیات مدیره اثربخش تر دارای نقدشوندگی بازار بیشتری نسبت به سایر شرکت ها هستند. در واقع، شرکت هایی که امتیاز بیشتری از لحاظ کیفیت راهبری شرکتی داشته اند، اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام کمتر و اختلاف سهام مورد عرضه و تقاضای بیشتری را دارا بوده اند

تغییرات قیمت سهام در بازار سرمایه تحت تأثیر متغیرهای مختلفی است که بعضاً فراتر از سطح شرکت ها و حتی بازار است. بسیاری از نظریه پردازان بازارهای مالی معتقدند با استفاده از نماگرهای ساختاری بازار می توان تغییرات قیمت سهام را پیش بینی کرده و از آنها در تصمیم گیری استفاده کرد. در این مقاله، اثر محرک های ساختاری بازار (شامل عمق، حجم، روند بازار و اندازه شرکت) بر قیمت سهام در شرکت پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از داده های ماهیانه بین سال-های 1389- 1379، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با بهره گیری از روش تجزیه و تحلیل رگرسیونی و الگوی داده های ترکیبی و آزمون های تشخیصی دیکی فولر تعمیم یافته، فیلیپس پرون و فیشر و آماره هایF و t، آزمون فرضیه های تحقیق انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که متغیرهای عمق بازار، اندازه شرکت ها و روند کلی بازار، با تغییرات قیمت سهام دارای رابطه معنی دار بوده و در مدل تخمینی وارد شده اند. به علاوه نتایج حاصل از مطالعه ادبیات موضوعی حاکی از آن است که یافته مذکور، با نتایج حاصل از برخی تحقیقات انجام شده در جهان همخوانی دارد.

در این تحقیق، به بررسی تأثیر توقف موقت معاملات بر نقدشوندگی و نوسان پذیری قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. این مطالعه تغییرات غیرعادی در حجم معاملات، شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش، عمق بازار و نوسان پذیری قیمت سهام را مورد بررسی قرار می دهد. 231 توقف موقت معاملاتی مربوط به 50 شرکت از بورس تهران به روش نمونه گیری حذفی در دوره زمانی 1390-1387 مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه ها نیز با آزمون رتبه علامت ویلکاکسون در نرم افزار spss بررسی شدند. نتایج نشان داد حجم معاملات سهام دوره غیر عادی با دوره عادی و دوره قبل توقف با بعد توقف تفاوت معناداری ندارد. شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش دوره غیرعادی بیشتر از دوره عادی و بعد توقف نیز بیشتر از قبل توقف است. عمق بازار دوره غیرعادی با دوره عادی و قبل توقف با بعد توقف تفاوت معناداری ندارد. نوسان پذیری قیمت سهام دوره غیرعادی بیشتر از دوره عادی اما قبل توقف با بعد توقف تفاوت معناداری ندارد.

یکی از مهم ترین چالش هایی که مدیران امروزه با آن سروکار دارند، پدیده عدم تقارن اطلاعاتی است. علی رغم وجود قوانین مربوط به افشای اطلاعات مالی توسط واحدهای تجاری، همیشه این اطلاعات به صورت متوازن در بازارهای مالی توزیع نمی شود و موجب پدیده عدم تقارن اطلاعاتی می شود که دارای پیامدهای نامطلوب بسیاری است. از طرف دیگر، فلسفه شکل گیری بازار ثانویه چیزی جز انتقال کارای وجوه بین تأمین کنندگان منابع و استفاده کنندگان منابع نیست. برای حصول به این هدف، سهام شرکت ها باید ظرفیت معامله داشته و در یک کلام از کیفیت لازم در بازار برخوردار باشد. از نظر بسیاری از صاحب نظران رشته مالی مهم ترین عامل تأثیرگذار بر کیفیت بازار سهام، عدم تقارن اطلاعاتی است؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر کیفیت بازار سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به منظور پاسخ به سؤال مذکور، جامعه آماری متشکل از 154 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی1384 الی 1392 انتخاب شده است و ابعاد این تاثیر با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری PLS بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عدم تقارن اطلاعاتی و ابعاد آن بر کیفیت بازار سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر منفی دارد.

این پژوهش باهدف بررسی رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام و عمق بازار در بورس اوراق بهادار تهران انجامشده است. در راستای این هدف، تعداد 48 شرکت از بین جامعه آماری که اطلاعات موردنیاز برای دوره پنجساله موردتحقیق (91 -1387) در مورد آنها قابلدسترسی بود، انتخاب گردید. اختلاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام نیز بهعنوان متغیر وابسته محاسبه گردید. در این راستا پس از آزمون رابطه دو متغیر، متغیرهای اندازه بازار شرکت و حجم بازار بهعنوان متغیرهای کنترلی وارد مدل شدند. روش مورداستفاده جهت جمعآوری اطلاعات، کتابخانهای و میدانی است. بهمنظور آزمون فرضیهها از تکنیک آماری رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شد. آزمون معنیدار بودن الگوها با استفاده از آمارههای F و T صورت گرفت. نتایج پژوهش بیانگر این مسئله است که هیچ ارتباط معناداری بین متغیرهای مستقل و کنترلی با متغیر وابسته وجود ندارد که این امر با فرضیه تحقیق همخوانی ندارد.

هدف: یکی از ابزارهای رایج برای ایجاد شفافیت قبل از معامله در بازارهای مالی، دفتر سفارش های محدود است. با اینکه در زمینه دفتر سفارش های محدود مطالعات متعددی صورت گرفته، هنوز در خصوص اثر افزایش شفافیت قبل از معامله بر کیفیت بازار (نقدشوندگی و عمق بازار) اجماع نظری وجود ندارد. افزایش تعداد سطوح دفتر سفارش های محدود از 3 پله به 5 پله برای معامله گران برخط بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ماه سال 1396، این فرصت را به وجود آورد که به بررسی این موضوع در بورس تهران پرداخته شود. روش: در این پژوهش با استفاده از معیارهای اسپرد مظنه، اسپرد مؤثر، عمق بازار و انحراف معیار بازدهی، اثر شفافیت دفتر سفارش های محدود بر کیفیت بازار بر اساس رویکرد مطالعات رویدادی، بررسی شده است. یافته ها: بر مبنای یافته های پژوهش، پس از افزایش تعداد سطوح دفتر سفارش های محدود در بورس تهران، تمام معیارهای انتخاب شده، به جز عمق بازار با کاهش معناداری رو به رو بوده اند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از بررسی معیارهای کیفیت بازار نشان می دهد افزایش شفافیت دفتر سفارش های محدود برای معامله گران برخط در بورس ایران، به کاهش کیفیت بازار منجر شده است.  

سیاستگذاران بازار سرمایه سعی دارند با استفاده از ابزارهای مناسب موجب بهبود ابعاد مختلف کیفیت بازار شوند. تغییر مالیات انتقال سهام ازجمله سیاست هایی است که همواره بر معاملات بورس اوراق بهادار تهران جاری بوده است، اما به دلیل ثابت بودن نرخ آن برای سالیان زیاد، بررسی اثر این سیاست بر کیفیت بازار مورد توجه قرار نگرفته است. در این پژوهش با توجه به کاهش هشتاد درصدی این مالیات در شهریور 1397 و با توجه به این که صندوق های سرمایه گذاری از این مالیات معاف هستند، با بکارگیری روش تفاضل در تفاضل و استفاده از داده های فرکانس بالا برای 422 شرکت در بازه زمانی تیر تا آبان 1397 به بررسی اثر کاهش مالیات انتقال سهام بر ابعاد مختلف کیفیت بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهند کاهش مالیات موجب افزایش حجم معاملات، نقدشوندگی، عمق و کارایی بازار می شود و در عین حال نوسان بازار را کاهش می دهد. بنابراین، نتایج نظریه نقدشوندگی را در مقابل نظریه ساختاری تایید می کند، که بر اساس آن کاهش مالیات موجب افزایش کارایی بازار از طریق افزایش نقدشوندگی می شود.

در این پژوهش با استفاده از داده های دفتر سفارش سهام 30 شرکت بزرگ در بازار سهام تهران در سال2020 میلادی اثر رویدادهای دفتر سفارش بر تغییرات قیمت سهام بررسی می شود. هدف از این پژوهش اندازه گیری حساسیت قیمت به تغییرات حجم عرضه و تقاضا در سرخط های مختلف دفتر سفارش و شناسایی عوامل موثر بر این حساسیت است.  برای این منظور ابتدا با استفاده از داده های دفتر سفارش، متغیر نابرابری جریان سفارش، که نشان دهنده نابرابری حجم سفارش ها در دو سمت عرضه و تقاضای سهم است، ساخته می شود. سپس مشابه روش پیشنهادی کنت و همکاران (2014)، با انجام حدود سی هزار رگرسیون OLS نشان داده می شود که متغیر نابرابری جریان سفارش تغییرات قیمت سهام در بازه های کوتاه مدت را توضیح می دهد [7]. همچنین نشان داده می شود که استفاده از متغیر نابرابری جریان سفارش در سه سرخط اول دفتر سفارش می تواند توضیح دهندگی مدل را برای تغییرات قیمت سهام افزایش دهد که حاکی از آن است که سرخط های بالاتر دفتر سفارش نیز بر تغییرات قیمت سهام اثرگذار هستند. همچنین نشان داده می شود که بین میزان اثرگذاری سفارش ها بر تغییرات قیمت سهام و عمق بازار یک رابطه خطی منفی وجود دارد. بنا بر شواهد ارائه شده، این نتایج به تغییرات در ماه ها یا سهم ها حساس نیستند.