زبان شناسی

پرسش اصلی این تحقیق واقعیت روان شناختی سلسله مراتب گواه نمایی در فارسی است که از مستقیم (دیداری) شروع می شود و به غیرمستقیم (نقل قول، استنتاج، استنباط و غیره) ختم می شود. در این پژوهش با به کارگیری روش تصمیم گیری واژگانی بیناحسی سعی شده است که نحوه پردازش جمله های حاوی عناصر گواه نما با برنامه نرم افزاری dmdx بررسی شود. چارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رمزگان چندبخشی/ چندگانه است؛ بدین معنی که نوع حواس درگیر به هنگام درک و تولید زبان در بازنمودهای زبانی مؤثر است. متغیر مستقل نوع گواه نما و متغیر وابسته زمان واکنش آزمودنی ها به محرک دیداری است. آزمودنی ها سی نفر دانشجوی 20 تا 22 ساله بوده اند که در دو گروه مرد و زن مرتب شده اند. نتیجه آزمون این است که در سلسله مراتب گواه نمایی در فارسی جمله های حاوی گواه نماهای مستقیم دیداری به طور معناداری دیرتر از دیگر انواع آن پردازش می شوند و گواه نماهای غیرمستقیم از بقیه سریع تر. تفاوت معنا داری میان زمان پردازش جمله های حاوی گواه نماهای حسی و غیرحسی دیده می شود. توجیه و توضیح این امر را می توان در فعال شدگی بخش های بیشتر در کورتکس به هنگام بازنمود و پردازش تصاویر ذهنی دیداری دانست که علاوه بر «حافظه» به «توجه» بیشتر نیازمند است. این درحالی است که استنتاج به نواحی کم تری از لب فرانتال محدود است. نتایج واقعیت روان شناختی سلسله مراتب گواه نمایی فارسی را تأیید می کند. از حیث بار شناختی تحمیل شده بر مغز، می توان در یک تقسیم بندی کلی گواه نماهای فارسی را به دو دسته حسی و غیرحسی دسته بندی کرد. هدف از این پژوهش به آزمون نهادن واقعیت سلسله مراتبی است که بیشتر در مبحث گواه نمایی ارائه می شود. این آزمون به شیوه ای تجربی تدوین و ارائه شده است.

۲۴۰۳.

کاربرد نظریه عدم انطباق در تحلیل ترجمه گفتمان نمای "و" در پیکره های موازی: مطالعه ای موردی در ترجمه همزمان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمد محمدی

منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 67 - 80

کلیدواژه‌ها: عدم انطباق تحلیل گفتماننما واو ترجمه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۵۰

هدف این مطالعه اکتشافی تجزیه و تحلیل و بررسی نظام روابط انسجامی در تعاملات بین فرهنگی در گستره ترجمه همزمان است و برای رسیدن به این هدف، ابعاد استفاده از نظریه گفتمان شناختی عدم انطباق در روش ها و راهبردهای ترجمه ای فراوان ترین، پیچیده ترین، عام ترین، و در عین حال از نظر ظاهری ساده ترین گفتمان نمای "و"مطالعه گردید. روش مطالعه ترکیب تحلیل گفتمان و مطالعات ترجمه با بهره برداری از داده های برگرفته از پیکره های موازی در حوزه ترجمه همزمان بود. از الگوی گفتمان نمای محمدی و دهقان ( 20۲۰) برای تشخیص و علامت گذاری گفتمان نماها استفاده شد. پیکره مطالعه (حدود ۳۵ هزار کلمه) برگرفته از سه سخنرانی به زبان فارسی و ترجمه همزمان آن ها به زبان انگلیسی بود. نتیجه مطالعه نشان داد که مترجم در بیش از 73 درصد موارد از راهبردهای نظریه عدم انطباق استفاده کرده است و کاربرد این نظریه دارای دو وجه تغییر و حذف در فرایند ترجمه همزمان می باشد. بدین ترتیب که مترجم در فرایند رمزگذاری اطلاعات در زبان انگلیسی در ۳۵ درصد موارد از راهبرد تغییر این گفتمان نما به دیگر گفتمان نماها استفاده نموده است. علاوه بر این، در ۳۸ درصد موارد هم به راهبرد حذف متوسل شده است. و در ۲۸ درصد موارد هم از این دو راهبرد استفاده نشده است. علل مختلف این یافته ها تجزیه و تحلیل گردید و کاربردهای گوناگون آموزشی، پژوهشی، و اجرایی پیشنهاد شد.

۲۴۰۴.

تأثیر نماز بر نام گذاری اوقات شبانه روز در زبان های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جهاندوست سبزعلیپور شیما جعفری دهقی

منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 111 - 136

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی اجتماعی گویش های ایرانی نماز اوقات شبانه روز

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۱۹۶

ارتباط دو زبان فارسی و عربی و تأثیرپذیری این دو از یکدیگر غیرقابل کتمان است. در دوره قبل و بعد از اسلام این دو زبان بر همدیگر تأثیر بسیار گذاشته اند. پذیرش دین اسلام توسط ایرانیان باعث رواج لغات عربی بسیاری شد. نمازهای پنچگانه که در اوقات مختلفی از شبانه روز خوانده می شود، باعث توجه خاص به زمان نمازگزاری شده و لحظات و زمان های نماز، اهمیت خاصی پیدا کرده است. به همین دلیل، عباراتی که برای اشاره به زمان ادای نماز به کار می رفت، بعد از مدتی برای اشاره به زمان به طور مطلق به کار رفت و کم کم عباراتی همچون «نماز دیگر»، «نماز پیشین» و «پسین» و کلمات دیگر، علاوه بر اشاره به زمان نماز، به عنوان قید زمان به معنای «عصر، غروب و مانند آن» در بین زبان های ایرانی رایج شدند. این تحقیق در پی آن است نشان دهد که در گویش های ایرانی چه واژه هایی تحت تأثیر نماز ایجاد شده و یا معانی تازه ای پیدا کرده اند. داده های این تحقیق هم به روش کتابخانه ای از کتبی همچون ترجمه تفسیر طبری و هم به روش میدانی از گویش های مختلف ایرانی گردآوری شده اند. نتیجه تحقیق نشان می دهد هم در متون ادب فارسی و هم در گویش های ایرانی واژه های زمان نَمای قابل ملاحظه ای تحت تأثیر نماز رایج شده اند.

۲۴۰۵.

معنی شناسی روایت، منطق موجهات و جهان های ممکن داستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سمیرا بامشکی

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 145-185

کلیدواژه‌ها: معنی شناسی روایت منطق موجهات معنی شناسی زبانی نظریه جهان های ممکن اذهان داستانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۸۹

نظریه جهان های ممکن، الگویی برای معنی شناسی روایت ارائه می کند. این مقاله بر کاربرد نظریه جهان های ممکن در معنی شناسی روایت با رویکردی بینارشته ای تمرکز دارد. فهم روایت بر اساس دیدگاه جهان های ممکن هدف و نتیجه عمده ای است که این جستار درپی تبیین آن است. در این نظرگاه پی رنگ تنها عبارت از جهان واقعیِ متنی نیست که رویدادهایی در آن رخ می دهد، بلکه شامل جهان های ممکنی است که بدون لحاظ کردن آن ها معنی شناسی روایت ناقص خواهد ماند. چنین دیدگاهی برگرفته از دلالت شناسی منطق موجهات است. بنابراین، برای تبیین این دیدگاه باید به منطق موجهات توجه داشت. نظریه های معنایی معاصر سه شاخه عمده دارد: معنی شناسی فلسفی، منطقی و زبانی. معنی شناسی زبانی از معنی شناسی صوری یا منطقی به مثابه یک منطق معنایی برای چگونگی مطالعه معنی استفاده می کند. در این جستار نشان داده می شود که معنی شناسی صوری در قلمروی معنی شناسی روایت نیز کاربرد دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، با لحاظ کردن دنیاهای درونی شخصیت ها، دنیاهای اذهان داستانی و جهان های ممکن گوناگون در خوانش متن، فهم کامل تر و عمیق تری از معنای روایت حاصل خواهد شد، زیرا داستان به مثابه یک نظام وجهی کامل درک می شود و بازنمودهای ذهنی شخصیت ها به منزله «جهان های ممکنِ یک نظام وجهی» درک می شوند. از مهم ترین دستاوردهایی که در پرتو نظر افکندن به معنای متن روایی بر اساس این الگو حاصل می شود، بازتعریفِ مفهومِ پی رنگ و نیز مفهوم تعارض داستانی است. برای توضیح عملی مباحث، دوگانه جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان از سیمین دانشور انتخاب شده است.

۲۴۰۶.

مقایسه توالی صفات در زبان های روسی و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا محمدی محبوبه علیاری شوره دلی علی سعادتی

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 399-425

کلیدواژه‌ها: صفت توالی صفت گروه واژه زبان روسی زبان فارسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۲۴

یکی از عوامل مهم اثرگذار در ترجمه صحیح هر جمله و یا گروه واژه، رعایت توالی واژگان به کار رفته در آن است که بی توجهی به آن می تواند مفهوم جمله یا گروه واژه را به طور کامل تغییر دهد. در این پژوهش تلاش می شود بر اساس 320 نمونه جمع آوری شده از فرهنگ های روسی فارسی و همچنین پیکره ملی زبان روسی، توالی صفات در سطح گروه واژه در زبان های روسی و فارسی بررسی و مقایسه شود. در پژوهش حاضر، درصدد یافتن پاسخ به این پرسش هستیم که توالی صفات در زبان روسی از چه قاعده ای پیروی می کند و آیا می توان الگوی ثابتی برای ترجمه آن ها از زبان روسی به زبان فارسی ارائه کرد؟ نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در بهبود روند ترجمه و آموزش آن از زبان روسی به فارسی و بالعکس اثرگذار باشد. تجزیه و تحلیل نمونه های جمع آوری شده نشان می دهد تنها در نیمی از موارد توالی صفات در زبان های روسی و فارسی دارای تطابق کامل هستند و در سایر نمونه ها ترجمه آن ها در زبان فارسی از الگوی ثابتی پیروی نمی کند.

۲۴۰۷.

خودمختاری در یادگیری زبان دوم: ادراک فارسی آموزان از مسئولیت ها، توانایی ها و انگیزه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا وکیلی فرد حامد سبکبار

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 427-456

کلیدواژه‌ها: خودمختاری یادگیری زبان فارسی مسئولیت توانایی انگیزه فارسی آموز غیرایرانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۵۰۴

زبان آموزان برای یادگیری زبان فارسی در دانشگاه ها مدت زمان کوتاهی را می گذرانند و در این مدت باید به طور چشمگیری بر زبان تسلط یابند. آموزش زبان های دوم در سال های اخیر، از محیط آموزشی مدرس محور به محیط آموزشی یادگیرنده محور تغییر یافته است تا زبان آموزان یادگیری خویش را در اختیار گیرند و به خودمختاری دست یابند. در این راستا، پژوهش حاضر میزان آمادگی فارسی آموزان غیرایرانی را برای خودمختار بودن بررسی می کند. شرکت کنندگان شامل 155 تن از فارسی آموزان سطح تکمیلی هستند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه تامر ( 2013 ) بهره گرفته شده است که دارای چهار بخش مسئولیت ها، توانایی ها، انگیزه و فعالیت های درون و بیرون کلاس است. در پایان پرسش نامه بخشی با عنوان بازپاسخ برای فارسی آموزان درنظر گرفته شده است. پاسخ های فارسی آموزان حاکی از نوعی تضاد میان بخش مسئولیت ها با بخش توانایی ها، انگیزه و فعالیت های درون و بیرون کلاس است. یافته ها نشان می دهد که با وجود آنکه فارسی آموزان خود را از توانایی و انگیزه لازم جهت یادگیری خودمختارانه زبان فارسی بهره مند می دانند و خود را در انجام فعالیت های درون و بیرون کلاس فعال می دانند، اما بیشتر مسئولیت یادگیری را متوجه مدرسان می کنند. علاوه بر این، بررسی های آماری نشان دهنده رابطه معکوس و معنا داری میان ادراک فارسی آموزان از مسئولیت ها و فعالیت های درون کلاس است. از جهت دیگر، میان توانایی های فارسی آموزان با انگیزه و فعالیت های درون و بیرون کلاس و همچنین میان انگیزه با فعالیت های درون و بیرون کلاس رابطه مستقیم و معنا داری دیده می شود.

۲۴۰۸.

بازنمایی شیوه آموزش حروف اضافه در مجموعه آموزش فارسی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمدیارلو

منبع: علم زبان سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 91 - 114

کلیدواژه‌ها: واکاوی منابع آموزشی شیوه آموزش حروف اضافه فارسی آموزش فارسی به فارسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۵

حروف اضافه نقش بسزایی در معنای جملات فارسی دارند و این بحث، در آموزش/ فراگیری این زبان، یکی از دشوارترین نکات است. در زبان آموزی زبان دوم، این حروف در آخرین رده از مقوله هایی هستند که زبان آموزان آنها را فرامی گیرند. ازاین رو، ضرورت دارد تا کتاب های آموزش زبان فارسی اهتمام ویژه ای به آموزش این حروف داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی مجموعه آموزش فارسی به فارسی از منظر آموزش این حروف است تا شیوه های آموزش، تعداد حروف اضافه آموزش داده شده و بسامد رخداد آنها را بررسی کند. دلیل انتخاب این مجموعه پرکاربردبودن و دامنه وسیع استفاده کنندگان از آن است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که روش آموزش حروف اضافه سنتی، آموزشی و در برخی موارد استقرایی/ ضمنی است و باید زبان آموزان، از طریق مثال های ارائه شده یا خواندن متون و به طریق اکتشافی، آنها را فراگیرند. از میان 89 حرف اضافه ساده و مرکب/ گروهی به کاررفته، بیشترین بسامد رخداد ازآنِ حروف «به»، «را»، «در»، «از»، «با» و «برایِ» است. استفاده از تصاویر مناسب برای آموزش، عدم استفاده از زبان واسطه، استفاده از فن تقویت درون داد و اشاره به باهم آیی برخی افعال با حروف اضافه خاص از نقاط قوت این مجموعه به شمار می رود و عدم اشاره به گونه گفتاری حروف اضافه، استفاده صِرف از روش استقرایی و پاورقی های آشفته و بی نظم از نقاط ضعف این مجموعه است. نتایج پژوهش حاضر می تواند مورد استفاده مؤلفان چنین کتاب هایی قرار گیرد.

۲۴۰۹.

The Impact of Peer Feedback on EFL Learners’ Writing Performance and Writing Anxiety

نویسنده: امین بلورچی مریم سلیمانی

منبع: Research in English Education Volume ۶, Issue ۱ (۲۰۲۱) 1-15

کلیدواژه‌ها: Feedback Peer Feedback writing anxiety Writing Performance EFL Learners

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۱۲

The present study aimed at investigating the effect of peer feedback (PF) on EFL learners’ writing performance and writing anxiety. To this end, two intact classes including 48 intermediate EFL learners were selected and assigned into two groups of experimental and control (24 learners in each). This study had a quasi-experimental design including pre-test, treatment, and post-test to assess the students’ overall writing performance before and after the PF sessions. For data collection, the researchers used pre-test, post-test, 7 writing topics, and Cheng’s (2004) Second Language Writing Anxiety Inventory (SLWAI). The results of paired sample t-test and Mann-Whitney U Test revealed that the experimental group outperformed the control group due to the implementation of PF. Moreover, the researchers conducted Cheng’s SLWAI questionnaire at the end of the study. The findings indicated that the anxiety level of the experimental group receiving PF decreased to a significant extent. The implications are discussed in terms of writing instructors’ use of PF into writing classes to make the environment safer and more comfortable for the language learners to flourish their ideas.

۲۴۱۰.

EFL Students’ Readiness towards Mobile Learning at Kandahar University in Afghanistan

نویسنده: عبدالباری رحمانی فاضل رحمان سهیل

منبع: Journal of Foreign Language Teaching and Translation Studies, Vol. ۶, No. ۴, ۲۰۲۱-۲۰۲۲ 39 - 56

کلیدواژه‌ها: Approach to learning Higher education Kandahar University mobile learning

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۲۰۱

M-learning is the enhanced form of e-learning that focuses on three common components i.e. place, time, and wireless device. The aim of this research is to identify the perceptions of the students regarding M-learning at Kandahar University. To this end, 191 male and female students responded to a questionnaire designed to ask their perceptions in this regard. The results from the study showed that students have positive attitudes towards M-learning and they are ready for M-learning approach in respect to using wireless devices, the Internet, and necessary applications. Additionally, they can also afford to buy the devices which support m-learning, however, half of the students ask for the providence of Internet through their respective university. Moreover, the Internet connection is also a big challenge especially for students who live in villages and areas far from cities. The study concludes with some issues for further research and some recommendations to authorities in higher education for better implementation of M-learning.

۲۴۱۱.

تأثیر سلسله مراتب رده شناختی شخص و شمار در تحول تاریخی ضمیرهای انعکاسی فارسی نو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا اعتباری علی علیزاده مهرداد نغزگوی کهن

منبع: زبان پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 89 - 114

کلیدواژه‌ها: رده شناسی تاریخی ضمایر انعکاسی تاکیدی واژه بست ضمیری فارسی نو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۴۰

این مقاله، به بررسی تحول تاریخی ضمایر انعکاسیِ مبتنی بر «خود»، در زبان فارسیِ نو می پردازد. همراهی ضمایر شخصی پی بستی با «خود» در همه قرن های این دوره مشاهده نشده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر بر آن است که از منظر رده شناختی و با بهره گیری از سلسله مرتبه های جهانی نمایه سازی شخص و شمار، به بررسی ترتیب ظهور و چگونگی تحول این ضمایر بپردازد. به این منظور، پیکره ای منتخب از سه متن روایی از هر یک از یازده قرن این دوره تهیه شد و جمله های دربردارنده ضمایر انعکاسی شخصی استخراج گردید. فراوانی رخدادِ شخص ها و شمارهای مختلف این ضمایر و همچنین فراوانی نقش های گوناگون آن ها در هر قرن در جداولی نمایش داده شده است. بر مبنای پیکره مورد بررسی، نخستین نشانه همراهی ضمیر شخصی با «خود» در قرن هشتم هجری اتفاق افتاده است. همچنین بررسی پیکره نشان می دهد که همراهی ضمایر شخصی پی بستی با «خود» چه از منظر ترتیب ظهور و چه فراوانی رخداد دارای اولویت سوم شخص بر اول شخص و اول بر دوم شخص است و در نتیجه جان داری نقشی در این تحول ندارد. همچنین در مشخصه شمار اولویت با شمار مفرد است. افزون بر این، نخستین همراهی ضمایر پی بستی با «خود» در نقش ملکی و پس از آن در سایر تأکیدی ها و سپس انعکاسی بوده است.

۲۴۱۲.

تأثیر واژگانی زبان فارسی بر کُردی کُرمانجی خراسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طواق گلدی گلشاهی

منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 141 - 166

کلیدواژه‌ها: تأثیر واژگانی زبان فارسی زبان کردی کُرمانجی شمالی کُرمانجی خراسانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۹

زبان فارسی در سرزمین وسیع ایران از دیرباز مورد استفاده بوده و به علّت رسایی، شیوایی و سادگی از نظر دستوری و آوایی، مورد توجّه پادشاهان و درباریان بوده و همواره زبان-های ایرانی دیگر را تحت تأثیر قرار داده است. زبان کُردی که یکی از زبان های مهم ایرانی است به سبب نزدیکی به زبان فارسی و همسایگی با آن زبان و رسمی بودن زبان فارسی در بسیاری از مناطق کُردنشین، مانند دیگر زبان های ایرانی، تأثیرات فراوانی را از زبان فارسی پذیرفته است. یکی از گویش های زبان کُردی که در محیطی فارسی زبان، قرار گرفته و احتمال تأثیرپذیری آن گویش از گویش های دیگر کُردی بیشتر است، گویش کُرمانجی خراسانی است که شاخه ای از کُرمانجی شمالی است. مسأله اصلی در این پژوهش، تأثیر واژگانی زبان فارسی بر گویش کُرمانجی خراسانی بوده است و هدف، شناسایی کیفیّت و میزانِ تأثیر زبان فاسی از نظر واژگانی بر کُردی کُرمانجی خراسانی است و در این راستا از روش تحقیق میدانی- کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. از بررسی واژگان مشهور و پرکاربرد کُرمانجی خراسانی، این نتیجه، حاصل شده که زبان فارسی بر این گویش، اثرگذار بوده امّا این تأثیرات، اندک بوده است. از مجموع 342 واژه بررسی شده که در گویش کُرمانجی خراسانی رایج است، تعداد 23 واژه آن از زبان فارسی وام گرفته شده است. بر این اساس، نسبت واژگان فارسی در کُرمانجی خراسانی (6.72%) است. در بررسی کنایات و ترکیبات عامیانه نیز این نتیجه به دست آمده است که بعضی کنایات و ترکیبات عامیانه فارسی، عیناً وارد گویش کُرمانجی خراسانی شده و در بعضی موارد، ترجمه آن ها راه یافته است و گاه، معادل فارسی آن ها به گویش کُرمانجی خراسانی ورود پیدا کرده است؛ به این ترتیب، 40% کنایات و ترکیبات عامیانه، از زبان فارسی، وام گرفته شده و 60% کُردی است.

۲۴۱۳.

اصطلاحات صوری و جوهری در زبان فارسی: مطالعه موردی برخی «اگر»- ساخت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ساسان ملکی محمد راسخ مهند

منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۴ 109 - 126

کلیدواژه‌ها: دستور ساختی اصطلاحات صوری اصطلاحات جوهری توالی نحوی اگر-ساخت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۲۹۳

نوشتار پیش رو ازمنظر دستور ساختی آن دسته از اصطلاحات صوری و جوهری را در زبان فارسی بررسی می کند که نشانه «اگر» دارند. در حالت متعارف، نشانه «اگر» در جملات شرطی به کار می رود. برای این هدف، با درنظرگرفتن نظرات فیلمور و دیگران (1998)، شواهد فرهنگ فارسی عامیانه (1387) بررسی شده است. اصطلاحات صوری شامل «اگر»، مفاهیمی همچون احتمال ضعیف، انکار و نفی، قطعیت، ترغیب و شرط بندی، تأکید و تهدید را بیان می کنند و اصطلاحات جوهری شامل «اگر»، بیان گر مفاهیمی نظیر آرزو، تعجیل، خواهش، امر محال و اعتراض هستند. یافته ها نشان داد که اصطلاحات صوری، به توالی نحوی غیر متعارف تمایل دارند، امّا اصطلاحات جوهری به توالی نحوی متعارف گرایش دارند؛ همچنین، جابه جایی در توالی نحوی و تغییر زمان افعال در برخی اصطلاحات صوری و جوهری، موجب خروج آن ها از مفهوم اصطلاحی می شود. آهنگ کلام نیز یک ویژگی ساختی متمایزکننده در برخی اصطلاحات صوری و جوهری است.

۲۴۱۴.

نوآوری های دستوری طنز آمیز در مطبوعات معاصر از دیدگاه دستور کاربرد بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا معین نجف آبادی والی رضایی

منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (شماره ۱۱) 53 - 75

کلیدواژه‌ها: رویکرد کاربردبنیاد تغییر زبان قیاس بازتحلیل قرض گیری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی

تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۴

این مقاله در چارچوب دستور کاربردبنیاد به دگرگونی زبان به بررسی نوآوری های دستوری طنزآمیزِ سال های اخیر در مطبوعات طنز می پردازد. هدف پژوهش این است که با جمع آوری داده ها از مطبوعات طنز دریابد این نوآوری های براساس چه سازوکارهایی شکل گرفته، در چه ساخت هایی به کار رفته است و از میان آنها مواردی که در زبان بسامد بالایی دارند چه ویژگی هایی دارند. این نوآوری ها در سه بخش طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شده اند: ساخت های اشتقاقی، ساخت فعل جعلی و ساخت های «ال»دار. با بررسی مشخص شد که بیشتر این نوآوری های براساس فرایندهای قیاسی در زبان شکل گرفته است که حاصل کاربرد زبان است. علاوه بر این، به نظر می رسد بیشتر نوآوری های دستوری طنزآمیز را می توان نشانه نیاز زبان فارسی به ساخت های جدید دانست، ساخت هایی که در زبان معیار قابل قبول نیستند اما در فضای طنز و شوخ طبعی می توان آنها را به کار برد

۲۴۱۵.

سواد دیجیتالی اساتید زبان انگلیسی برای اهداف آکادمیک: چالش ها، فرصت ها و وضعیت کنونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید رضا دشتستانی شمیمه حجت پناه

منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 417 - 433

کلیدواژه‌ها: اساتید آموزش زبان انگلیسی برای اهداف آکادمیک سواد دیجیتال محدودیت ها آموزش رسمی دیدگاه ها

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۲۸

با ظهور آموزش زبان به کمک رایانه (CALL)، سواد دیجیتال دانش آموزان و معلمان موردتوجه بسیاری از مطالعات قرارگرفته است. بااین حال، آموزش انگلیسی برای اهداف آکادمیک یک حوزه نادیده گرفته شده است وتحقیقات بسیار محدودی در این زمینه انجام شده است. هدف از انجام این مطالعه، مشخص کردن سطوح سواد دیجیتال اساتید آموزش زبان انگلیسی برای اهداف آکادمیک و شناسایی موانع محدودکننده ارتقاء سواد دیجیتال اساتید بود. در راستای نیل به اهداف مطالعه، 79 نفر از اساتید ایرانی آموزش زبان انگلیسی برای اهداف ویژه در تکمیل پرسشنامه ها و 29 نفر از آنان در پاسخ به سوالات مصاحبه شرکت داشتند. یافته های پژوهش نشان داد که استادان ایرانی آموزش زبان انگلیسی برای اهداف ویژه دارای سطح متوسطی از سواد دیجیتال هستند و از انواع محدودی از ابزارها و برنامه های کامپیوتری استفاده می کنند. بااین حال، اساتید آگاه بودند که سطح سواد دیجیتال آن ها برای اهداف آموزشی ممکن است پایین تر از سطح سواد دیجیتال آن ها برای اهداف عمومی و شخصی باشد. این مطالعه همچنین نشان داد که این اساتید به دلیل برخی عوامل مانند کمبود زمان، محدودیت های برنامه آموزشی و عدم توجه مدیران آموزشی تصمیم به تقویت سواد دیجیتال خود نمی گیرند. هرچند که آن ها دیدگاه مثبتی نسبت به ارتقاء سواد دیجیتال خود داشتند. علاوه بر این، بر اساس نتایج به دست آمده اساتید آموزش زبان انگلیسی برای اهداف آکادمیک سواد دیجیتال خود را از طریق تجربه شخصی کسب کرده اند و هیچ آموزش رسمی به آن ها ارائه نشده است.

۲۴۱۶.

جامعه شناسی رئالیسم جادویی در رمان «اهل غرق» اثر منیرو روانی پور

نویسنده: فرین قره باغی

منبع: رخسار زبان سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 20-5

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۲۱۳

۲۴۱۷.

The Comparative Effect of Self-Assessment and Peer Assessment on Reflective and Impulsive EFL Learners’ Speaking Skill

نویسنده: سحر ایمانی

منبع: Journal of Foreign Language Teaching and Translation Studies, Vol. ۶, No. ۴, ۲۰۲۱-۲۰۲۲ 99 - 120

کلیدواژه‌ها: EFL Learners Impulsive Learners Peer assessment Reflective Learners Self-assessment Speaking Skill

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۰

This study aimed to compare the effect of two types of assessment, i.e., self-assessment and peer assessment, on reflective and impulsive EFL learners’ speaking skill. To this end, a group of 51 (24 impulsive and 27 reflective) intermediate EFL learners were selected based on their performance on a PET (Preliminary English Test), and the Impulsiveness Sub-Scale of Eysenck’s Impulsivity Inventory. They were randomly divided into two experimental groups (i.e., self-assessment and peer assessment), each containing impulsive, and reflective learners. In the self-assessment group, the assessment was based on the Speaking Self-Assessment Sheet designed by Babaii, Taghaddomi and Pashmforoosh (2015). In the peer assessment group, the assessment was based on the Peer Assessment Rating Sheet by Yamashiro and Johnson (1997). At the end of the treatment, the participants received the speaking section of another PET as a posttest. The results of two-way ANOVA revealed that (a) the assessment type and cognitive type had no significant interaction, (b) self-assessment and peer assessment had the same effect on impulsive and reflective learners’ speaking skill, (c) irrespective of the assessment type, learners with different cognitive types performed differently, with the reflective learners outperforming their impulsive counterparts.

۲۴۱۸.

بررسی کارایی آزمون های شناسایی سازه در نحو زبان فارسی؛ رویکردی کمینه گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد حسینی معصوم

منبع: جستارهای زبانی دوره دوزادهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۶۶) ۱۲۷-۹۳

کلیدواژه‌ها: سازه نحوی نحو کمینه گرایی زبان فارسی آزمون تشخیص سازه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۷۸

شناسایی سازه، به عنوان یک واحد مستقل نحوی و معنایی که شالوده اصلی جمله های زبان است، هم به منظور اجتناب از ابهام و هم از لحاظ درک و تحلیل صحیح فرایندهای نحوی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بدین منظور آزمون هایی در نحو معرفی شده اند که زبان شناس را در امر شناسایی مرز بین سازه ها یاری می کنند. در تحقیق حاضر، در چارچوب برنامه کمینه گرا هشت آزمون مهم همپایگی، حذف، پرسش سازی، پاره جمله، جایگزینی، اسنادی سازی، شبه اسنادی سازی و مبتداسازی را که دارای بیشترین بسامد بودند، بر روی هفت سازه منتخب و مهم جمله یعنی گروه فعلی، گروه حرف تعیین، گروه حرف اضافه ای، گروه صفتی، گروه قیدی، گروه متمم نما و گروه زمان در زبان فارسی به کار بردیم. از مقایسه ی نتایج آزمون های یادشده به این نتیجه رسیدیم که آزمون های شبه اسنادی سازی و مبتداسازی در زبان فارسی کارایی کمتری دارند و قادر به شناسایی سازه های کمتری هستند؛ به علاوه در زبان فارسی نمی توان از همپایگی زنجیره مشترک به عنوان آزمونی مجزا بهره برد. از مجموع مباحث تحقیق نیز دریافتیم که با توجه به وجود مثالهای نقض و استثنائات فراوان، نمی توان آزمونهای فوق را ابزاری مطلق برای شناسایی سازه ها در نظر گرفت.

۲۴۱۹.

مقدمه ای بر اخلاق در آموزش زبان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سانگ دوکیم

منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 195 - 210

کلیدواژه‌ها: اخلاق غیریت روش های آموزش زبان خارجی مدرس زبان آموز توانش اخلاقی بین فرهنگی بودن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۶

هدف این مقاله تایید اهمیت بعد اخلاقی در زمینه های مرتبط با آموزش و یادگیری زبان های خارجی است. این بعد اخلاقی می تواند در حیطه های مختلف و خاص با مدرسان و زبان آموزان ارتباطی نزدیک و پیچیده داشته باشد. در حقیقت، به دلیل ماهیت اخلاقی روابط انسانی و کلاً زبان طبیعی، تاکید بر اهمیت مولفه های اخلاقی در آموزش زبان خارجی مشروعیت یافته است. نویسنده جهت تاکید بر ماهیت اخلاقی زبان، به اندیشه های عمیق فیلسوف فرانسوی، امانوئل لویناس، اشاره می کند. به این ترتیب، این بررسی دو هدف مشترک را دنبال می کند: در وهله اول، ارائه نمایی انسان گرایانه از تفکرات صورت گرفته درباره مسائل اخلاقی در اصول آموزشی زبان های خارجی، و در وهله دوم، طرح چند پیشنهاد جهت توسعه این تفکرات اخلاقی. تحلیل تاریخی ما امکان روشن شدن این واقعیت را برایمان فراهم کرد که مسئله اخلاق در آموزش و یادگیری زبان های خارجی از دیرباز بر ادراکی بیشینه گرا از مفهوم اخلاق و نیز بر طرحی سیاسی مبتنی بوده که تا حد زیادی از فعالیت های واقعی مدرسان زبان حذف شده است.تاریخی ما امکان روشن شدن این واقعیت را برایمان فراهم کرد که مسئله اخلاق در آموزش و یادگیری زبان های خارجی از دیرباز بر ادراکی بیشینه گرا از مفهوم اخلاق و نیز بر طرحی سیاسی مبتنی بوده که تا حد زیادی از فعالیت های واقعی مدرسان زبان حذف شده است.

۲۴۲۰.

بازنمایی نحوی، معناشناسی وکاربردشناسی فعل های مجاور در زبان فارسی (تحلیلی بر مبنای دستور نقش و ارجاع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پریسا نجفی جلال رحیمیان

منبع: پژوهش های زبان شناسی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۴) 133 - 162

کلیدواژه‌ها: الحاق هسته ای دستور نقش و ارجاع طرح واره ساختی فعل های مجاور فعل های قیدگون فعل های نمودی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۲۶۵

در گفتار عادی و روزمره ما و به طور کلی در بافت های غیررسمی و محاوره ای با کاربرد ساخت هایی مواجه می شویم که در آن ها دو فعل در کنار هم ظاهر می شوند؛ مانند «کشید بردش»، «گرفت خوابید»، «دارم می روم». هر سه ساخت دارای ویژگی مشترک هم جواری فعل ها هستند که در آن ها یک فعل نقش اصلی و دیگری نقش فرعی دارد. به همین جهت در پژوهش حاضر ذیل عنوان «فعل های مجاور» مورد بررسی قرار خواهند گرفت. نگارندگان معتقدند دستور نقش و ارجاع با قابلیت هایی که دارد به خوبی می تواند از عهده توصیف و تبیین ساخت فعل های مجاور برآید. در این دستور تمام ساخت های زبانی در سه بُعد نحوی، معنایی و کاربردی (ساخت کانونی) بررسی می شوند. بر این اساس، در جستار حاضر نخست به دسته بندی انواع فعل های مجاور، سپس به بحث پیرامون ویژگی های آن ها می پردازیم. در ادامه بازنمایی نحوی، معنایی، ساخت کانونی و در نهایت، طرح واره ساختی فعل های مجاور در زبان فارسی را ارائه خواهیم داد. بازنمایی نحوی شامل ساخت لایه ای بند، سطح الحاق و نوع پیوند است. بازنمایی معنایی نیز در بردارنده بازنمایی منطقی بندها است. ساخت کانونی نیز اشاره به چگونگی توزیع اطلاع در واحدهای تشکیل دهنده ساخت افعال مجاور دارد. تمامی اطلاعات سه بازنمایی مذکور نیز در قالب طرح واره ساختی ارائه خواهد شد.

درخت حوزه‌های تخصصی