درخت حوزه‌های تخصصی

" اکنون انستیتوی امریکائی دکومانتاسیون بر آن شده است تا نام خود را به انجمن امریکائی اطلاع رسانی بدل سازد بسیاری از ما کوشش میکنیم تا برای همکاران و دوستان خود توضیح دهیم که اطلاع رسانی چیست و کار پژوهشگران این رشته علمی چه بوده ارتباط آن با دانش کتابداری و دکومانتاسیون چگونه است. آن دسته از ما که بدنبال دادن چنین توضیحی در این زمینه هستند میدانند که این کار وظیفه ای است دشوار؛ اینک بعنوان تمرین بر آن شدم تا با فراغ خاطر و نه تحت فشار پرس و جوی های مستقیم پاسخی برای این سوالات پیدا کنم. ولی از همین اول اجازه بدهید بگویم پاسخی معین و قطعی نیافته ام فقط امیدم آن است که این مقاله کانون بحثی را فراهم سازد که دست کم ذهن خود ما را روشن کند و به توضیح کاری که میکنیم تواناتر سازد. "

هرچه جمعیت و استفاده از سیستم‌های کامپیوتری در ابعاد خانگی، کاری، و تفریحی افزایش می‌یابد، هرچه تعداد داده‌های دیجیتالی بیشتر می‌گردد و اطلاعات به شکلهای مختلف در اینترنت و شبکه جهانی وب گسترش می‌‌یابد، جستجو توسط کاربران نیز بیشتر می‌گردد. مسلماً کاربران با مشکلاتی درگیر هستند، از جمله: انتخاب منابع اطلاعاتی که به نیازهای اطلاعاتی آنها پاسخ نمی‌دهد، ناتوانایی در تشخیص مفاهیم موجود در نیاز اطلاعاتی و تبدیل آنها به عبارات مناسب جستجو، بی‌میلی در استفاده از تمام امکانات موجود در سیستم و اطمینان بیش از حد به توانائیهای خود و نتایج جستجو . انقلاب اطلاعات مسئله‌ای نیست که جدیداً شروع شده باشد، ولی فهم رفتار اطلاع‌یابی در این عصر مهم و حیاتی است. در طراحیهای آینده باید تلاش فوق‌العاده‌ای جهت ایجاد سیستم‌های هوشمند و با شعور که کاربر را مورد مطالعه قرار می‌دهند، صورت پذیرد. در نهایت، موفقیت یا عدم موفقیت در این امر به عهدة تکنولوژی جدید نیست، بلکه مستلزم آگاهی از نیازهای بشر و رفتار او جهت دستیابی به اطلاعات می‌باشد.

بررسی متون و مقاله‏های علمی نشان می‏دهد که گرایش سازمان‏‏ها به استفاده از برون‏سپاری IT برای پاسخ مؤثر به محیط به طور چشم‏گیری افزایش یافته است. سازمانی که تصمیم می‏گیرد تعدادی از فعالیت‏های IT خود را برون‏سپاری کند، در اولین مرحله با این پرسش مواجه است که چه فعالیتی را برون‏سپاری کند؟ بدین منظور، این پژوهش با ارائه ی یک چارچوب مناسب برون‏سپاری IT و فعالیت‏هایی که باید برون‏سپاری شود را تعیین می‏کند. پژوهش حاضر در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله ی اول، عوامل تعیین‏کننده ی برون‏سپاری IT شناسایی ‏شدند. این عوامل شامل ملاحظات استراتژیکی، ملاحظات مدیریتی، ملاحظات تکنولوژیکی، ملاحظات کیفیتی، ملاحظات سرویس‏دهی، ملاحظات هزینه‏ای و ملاحظات امنیتی هستند. در مرحله ی دوم با استفاده از تکنیک AHP، وزن این عوامل محاسبه و فعالیت‏هایی برای برون‏سپاری انتخاب ‏گردیدند. مجموع این دو فرایند یک چارچوب تصمیم‏گیری را برای برون‏سپاری فعالیت‏های IT توسعه می‏دهد

امروزه رشد روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات از یک سو و ناکارآمدی بخش دولت و زیر مجموعه های آن از سویی دیگر حرکت جهانی را به سمت ایجاد دولت الکترونیک موجب شده که کشور ما نیز در مسیر این حرکت قرار دارد. این حرکت جهانی در پیش روی خود با تغییرات چالش ها و مقاومت های فراوانی روبرو است. پیاده سازی نگرش فرایندی یکی از این تغییرات است که در این مفهوم دولت در قالب مجموعه ای از فرایندها دیده می شود. این امر به همان میزان که کارکردهای مثبتی را ایجاد خواهد نمود ابعاد گسترده ای از فعالیت ها را می طلبد. مجموعه ای گسترده متنوع و پیچیده از میلیون ها فرایند به همراه ارتباط بین آن ها یکی از این موارد می باشد. در چنین فضایی تصمیم گیری کلیه ارکان دولت در بخش فرایندها نه تنها حائز اهمیت خواهد بود بلکه مستلزم استفاده سنجیده و آگاهانه از فناوری های مدرن پشتیبان تصمیم می باشد. سیستم آموزش عالی در هر کشور از جمله سیستم هایی است که با طیف کاملا وسیع متنوع و مهم از این چالش ها و تغییرات روبرو است. در این مقاله به متناسب کردن سیستم های پشتیبان تصمیم در خصوص مدیریت فرایندها در وزارت علوم تحقیقات و فناوری پرداخته شده و با چنین دیدگاهی اجزای یک سیستم پشتیبان تصمیم و قابلیت ها و نیازمندی های هر کدام در پشتیبانی فرایند تصمیم گیری مورد بحث قرار گرفته است.

باتوجه به سرعت تغییرات در جهان پرتلاطم امروز، تولیدکنندگان باید قادر باشند تا به سرعت مشتری مداری را توسعه دهند. با ظهور مدیریت دانش تحول شگرفی در تولید کلاس جهانی به وقوع پیوست. تولیدکنندگان در کلاس جهانی از اطلاعات و مدیریت دانش به عنوان ابزاری استراتژیک در جهت رسیدن و باقی ماندن در بهترین سطح استفاده می کنند. در مقاله پیش رو با انجام تحقیقی در کارخانجات تولید کننده قطعات خودرو وابسته به گروه سایپا بعنوان جامعه آماری به بررسی نقش مدیریت دانش بر سیستمهای تولیدی در کلاس جهانی پرداخته ایم. در این پژوهش یک فرضیه اصلی با عنوان ""مدیریت دانش و تولید در کلاس جهانی رابطه مستقیم دارند."" و چهار فرضیه فرعی با توجه به فاکتورهای تولید در کلاس جهانی، با عناوین ""مدیریت دانش باعث ایجاد ضایعات صفر در کارخانه میشود.""،""مدیریت دانش باعث کاهش قیمت محصول میگردد."" ، ""مدیریت دانش باعث افزایش سرعت پاسخگویی به نیاز مشتری میشود"" و ""مدیریت دانش باعث افزایش انعطاف پذیری، و نوآوری میشود."" طراحی گردیده است. فرضیات فرعی بصورت کامل در راستای اهداف فرضیه اصلی بوده و با اثبات و یا رد فرضیات فرعی به صحت فرضیه اصلی میتوان دست یافت. برای محک زدن این فرضیات پرسشنامه ای طراحی گردید که پس از تعیین ضریب الفای کرومباخ آن به میزان 842/0 روایی و پایایی آن تائید گردید. در انتها و با توجه به نتایج میتوان اذعان داشت که تولید در کلاس جهانی با مدیریت دانش رابطه مستقیم داشته و مدیریت دانش و اطلاعات به تولید هرچه بهتر محصولات و خدمات سرعت بخشیده و باعث بالا رفتن کیفیت و کاهش ضایعات محصول میگردد.

سازمان زمانی در مسیر تعالی قرار می گیرد که در کنار بسترسازی مناسب و انجام فعالیتهای درست، به نتایج قابل قبول و مناسبی دست یابد. تلاش مدلهای تعالی همانند مدل EFQM این بوده است تا در ارزیابی عملکرد سازمان تعادلی بین توانمند سازها و نتایج برقرار سازند. مدیریت دانش یکی از این توانمندسازهاست که با توجه به اهمیت یافتن منابع دانشی روز به روز جایگاه مهمتری می یابد. جهت ارزیابی فعالیتهای انجام شده در راستای مدیریت دانش، به مدلهایی نیاز داریم که بتواند آن را در تمامی ابعاد مورد بررسی قرار دهد. یکی از مدلهای ارزیابی مدیریت دانش، مدلKMAT می باشد. در این پژوهش به منظور ارتباط بخشیدن مابین دانش و تعالی سازمانی، از ابزار سیستمهای دینامیکی استفاده شده تا رفتار و تأثیر مدیریت دانش بر تعالی سازمان مورد مطالعه قرار گیرد. لذا در این پژوهش با بکارگیری ابزار سیستمهای دینامیکی و بر اساس تلفیقی از مدل KMAT و مدل EFQM، مدلی پویا جهت بررسی رفتار و اثربخشی مدیریت دانش بر تعالی سازمان، ارائه گردید. همچنین پس از ارزیابی کارایی مدل، سیاستهای مختلف ارزیابی شده و بهترین سیاست انتخاب گردید.

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد روزافزون آن در دهه های اخیر به رشد اقتصادی و افزایش بهره وری در برخی کشورها خصوصاً کشورهای توسعه یافته انجامیده است. این موضوع باعث طرح این سؤال می شود که آیا رشد اقتصادی باعث توسعة فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) شده است و یا به عکس. از این رو در این مقاله به بررسی رابطة علّیت میان سرمایه گذاری ICT و رشد بهره وری نیروی کار براساس مدل های پانل پویا و با استفاده از تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافته، برای 48 کشور، شامل 25 کشور توسعه یافته و 23 کشور در حال توسعه در دورة زمانی 2000- 2008 پرداخته ایم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که رابطه ای دوسویه میان سرمایه گذاری ICT و رشد بهره وری نیروی کار در سه نمونه شامل کشورهای توسعه یافته، درحال توسعه، و نیز کل کشورها برقرار است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که سرمایه گذاری ICT به بهبود بهره وری نیروی کار و درنهایت رشد اقتصادی کشورها خواهد انجامید. طبقه بندی JEL : C23, O33, J24 .

در این مقاله با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و با در نظر گرفتن شاخص های اقتصادی و اجتماعی، تقاضای انرژی بخش حمل و نقل کشور در سال های 1386 تا 1400 پیش بینی شده است. از شبکه های عصبی رو به جلو با ناظر برای پیش بینی و از الگوریتم پس انتشار برای آموزش شبکه ها استفاده شده است. برای بررسی تأثیر شاخص های اقتصادی و اجتماعی بر تقاضای انرژی بخش حمل و نقل، داده های مربوط به تولید ناخالص داخلی، جمعیت و تعداد خودرو طی سال های 1347 تا 1385 به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از پیش بینی با این روش در مقایسه با روش رگرسیون چندمتغیره، نشان دهندة خطای به مراتب کمتری است،؛ به طوری که درصد میانگین قدرمطلق خطا 6% کاهش یافت. / 15 % به 05 / از 52

دانشگاه­ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان نهادهای تولیدکننده دانش، از محوری­ترین نهادهای اجتماعی در حوزه مدیریت دانش به شمار می­آیند. در این مقاله تلاش شده است تا با ارائه مدلی کاربردی که در برگیرنده شاخص های مهم و معتبر سنجش شایستگی­های دانش محور دانشگاه ها بر اساس توانمندی های آنها در مدیریت دانش باشد، نسبت به سنجش این نهادهای تاثیرگذار در رشد علمی جامعه اقدام گردد. از این رو، بر مبنای روش تحقیق توصیفی – پیمایشی، با استفاده از اولین پرسشنامه و از طریق نمونه ای از خبرگان، تأیید مدل گرفته شد. سپس شاخص های مدل توسط آزمون معتبر تحلیل عاملی گروه بندی و ساختاردهی شدند و مدل شایستگی دانش محور در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی تأیید شود. در نهایت، جواب این مدل با استفاده از پرسشنامه دوم در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در نمونه ای از دانشجویان و اساتید آگاه سنجیده شد و با استفاده از آزمون ها و تحلیل های آماری مناسب، پاسخ مطلوبی از سنجش مدل به دست آید. در پایان، نقاط بهبود در دانشکده مذکور در قالب پنج عامل تحقیقات دانش محور و اشتراک نتایج، تعامل و یادگیری، شبکه تولید ایده، رفاه دانشجویان و تعیین سیاست های آموزشی مورد تحلیل قرار گرفتند.

"مقدمه: با توجه به روند روزافزون کاربرد رایانه در آموزش، استفاده از رایانه در محیط های آموزشی غیر قابل اجتناب شده، نقش مهم و فزاینده ای را در امر آموزش پزشکی ایفا می کنند. پژوهش حاضر به منظور تعیین میزان مهارت، نگرش و عملکرد اعضای هیات علمی در مورد کاربرد رایانه و اینترنت در فعالیت های آموزشی و پژوهشی انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت توصیفی– مقطعی بر روی تعداد 124 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، که جامعه تحقیق را تشکیل می دادند، در سالهای 85-1384 صورت گرفت. از پرسش نامه برای جمع آوری اطلاعات در سه حیطه مهارت، نگرش و عملکرد استفاده شد. پرسش نامه دارای روایی صوری و محتوایی بود. داده های به دست آمده توسط نرم افزار 15SPSS و با استفاده از آمار توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکندگی) جهت بررسی رابطه نگرش و مهارت تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: 29 درصد جامعه مورد مطالعه در سطح مهارت عالی، 7/38 درصد در سطح خوب، 3/15 درصد در سطح متوسط و 3/11 درصد در سطح مهارت ضعیف قرار داشتند. 9/58 درصد از اعضای هیات علمی نگرش عالی و 6/26 درصد نگرش خوب داشتند. 9/41 درصد اعضای هیات علمی به طور متوسط در هفته بین 15-10 ساعت از رایانه و 9/33 درصد به طور متوسط در ماه بیش از 60 ساعت از اینترنت بهره می گرفتند. با استفاده از آزمون Spearman بین مهارت و نگرش همبستگی معنی داری وجود داشت (2/0 = r، 04/0 = P). نتیجه گیری: اکثریت اعضای هیات علمی نسبت به کاربرد رایانه و اینترنت در آموزش پزشکی نگرش مثبت داشتند، ولی تعدادی از آن ها از دانش و مهارت کافی برخوردار نبودند. بنابراین لازم است تدابیری برای ارتقای مهارت و عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در راستای استفاده بهینه از رایانه و اینترنت در امر آموزش و پژوهش اتخاذ گردد. "