سیستم های پشتیبان تصمیم

امروزه رشد روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات از یک سو و ناکارآمدی بخش دولت و زیر مجموعه های آن از سویی دیگر حرکت جهانی را به سمت ایجاد دولت الکترونیک موجب شده که کشور ما نیز در مسیر این حرکت قرار دارد. این حرکت جهانی در پیش روی خود با تغییرات چالش ها و مقاومت های فراوانی روبرو است. پیاده سازی نگرش فرایندی یکی از این تغییرات است که در این مفهوم دولت در قالب مجموعه ای از فرایندها دیده می شود. این امر به همان میزان که کارکردهای مثبتی را ایجاد خواهد نمود ابعاد گسترده ای از فعالیت ها را می طلبد. مجموعه ای گسترده متنوع و پیچیده از میلیون ها فرایند به همراه ارتباط بین آن ها یکی از این موارد می باشد. در چنین فضایی تصمیم گیری کلیه ارکان دولت در بخش فرایندها نه تنها حائز اهمیت خواهد بود بلکه مستلزم استفاده سنجیده و آگاهانه از فناوری های مدرن پشتیبان تصمیم می باشد. سیستم آموزش عالی در هر کشور از جمله سیستم هایی است که با طیف کاملا وسیع متنوع و مهم از این چالش ها و تغییرات روبرو است. در این مقاله به متناسب کردن سیستم های پشتیبان تصمیم در خصوص مدیریت فرایندها در وزارت علوم تحقیقات و فناوری پرداخته شده و با چنین دیدگاهی اجزای یک سیستم پشتیبان تصمیم و قابلیت ها و نیازمندی های هر کدام در پشتیبانی فرایند تصمیم گیری مورد بحث قرار گرفته است.

استفاده از سیستمهای اطلاعاتی در سازمان و مدیریت، مستلزم صرف هزینه هایی است که باید با برآورد منافع آنها، توجیه شوند. توجیه این سیستمها در ابتدا که تمرکز آنها بر داده ها و خودکارسازی عملیات دستی بود، به آسانی انجام میگرفت اما با محور شدن اطلاعات در آنها، کار توجیه سرمایه گذاری لازم نیز به پیچیدگی گرایید. به همین دلیل، تحلیل هزینه ـ منفعت به یکی از مراحل توسعه سیستمهای اطلاعاتی مبدل گردید. این تحلیل بویژه درباره سیستمهای پشتیبان تصمیم، با دشواریهای بیشتری روبه روست. پیچیدگی و تعامل منافع و ناممکن بودن کمّی کردن بسیاری از آنها به علاوه مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات به عنوان خروجی اصلی این سیستمها، اصلیترین این دشواریها به شمار میروند. در این مقاله، پس از بررسی سیر تحول سیستمهای اطلاعاتی و ماهیت متغیر منافع آنها، توصیف سیستمهای پشتیبان تصمیم و منافع آنها، مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات مطرح و سپس با بررسی مفهوم ارزش در علم اقتصاد، مشکلات تعیین ارزش اطلاعات از دیدگاه اقتصاد اطلاعات بیان میشوند. در پایان نیز با ارائة مدل فضای اطلاعاتی، کاربرد آن در تعیین ارزش اطلاعات ارائه میگردد.