فلسفه و منطق

این پژوهش با رویکرد نظری و تحلیل محتوا، برآن است تا الگوی سبک زندگی از دیدگاه دالایی لاما(ی چهاردهم)، رهبر بوداییان تبت را از میان آثار وی استخراج و مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. دالایی لاما در سبک زندگی، بر چند اصل اساسی تأکید دارد. از نظر وی، شادی هدف زندگی است و باید تمامی فعالیت ها و برنامه ها در راستای این هدف سامان یابد. همدردی با دیگران براساس مهرورزی عام، زمینة آرامش و نشاط زندگی را فراهم می کند. تمرین آیات هشت گانه و مراقبه روزانه، معرفت نفس و گیاه خواری، از آموزه های وی در سبک زندگی به شمار می آید. این تعالیم براساس آئین بودایی ارائه شده است. اشکال اساسی تعالیم وی در سبک زندگی، منبعث از اخلاق سکولار و منعزل از مبانی و اهداف ماورایی است. نتایج این تحقیق، گویای این است که گرچه همسویی خاصی در توصیه به برخی عادت واره ها با آموزه های اسلامی مشاهده می شود، اما این آموزه ها فاقد پشتوانه اصیل متکی به وحی و غیرقابل اتکا می باشد.

۱۴۲۴.

گفتگو با جان کاتینگهام درباره دکارت

نویسنده: مرتضى فتحى زاده

منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی ۱۳۷۹ شماره ۵و۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت عقل باوری ( قرون 16 و 17)

تعداد بازدید : ۳۱۸۷

۱۴۲۵.

آموزش تفکر به کودکان راهی برای دستیابی به صلح جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید ناجی سمیه خطیبی مقدم

منبع: تفکر و کودک سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: صلح فرهنگ صلح گفتگو فلسفه برای کودکان و نوجوانان حلقة کندوکاو فلسفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق

تعداد بازدید : ۳۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۶۷

تحقق صلح در جوامع حاضر، بدون ترویج و نهادینه کردن آن، ناممکن است. نهادینه کردن صلح آموزش مداوم و بی وقفه می طلبد. برنامة آموزشی فلسفه برای کودکان (فبک) مدعی است که با روش خاص خود، یعنی حلقة کندوکاو فلسفی، می تواند در این راستا گامی مؤثر بردارد. در واقع، حلقة کندوکاو مدل کوچکی از جامعه است که معلم و دانش آموزان در آن اصول حاکم بر جامعة صلح آمیز را درعمل تمرین می کنند. در این پژوهش سعی کردیم، با تحلیل مؤلفه های برنامة فلسفه برای کودکان و نوجوانان و تشریح مؤلفه های پدیدة صلح و همچنین بررسی نتایج اجرای برنامة فبک در سطح جهان و ایران، نشان دهیم که چگونه این برنامه، با تقویت مهارت های فکری و رفتاری کودکان و نوجوانان، می تواند گفت وگو را به جای تنازع، و صلح را به جای جنگ بنشاند و آن ها را نهادینه کند

۱۴۲۶.

طبیعت انسانى و تاریخ انسانى

نویسنده: رابین جورج کالینگوود مصطفی ملکیان

منبع: حوزه و دانشگاه ۱۳۷۵ شماره ۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی انسان شناسی فلسفی

تعداد بازدید : ۳۱۷۹

۱۴۲۷.

سعادت از دیدگاه ابن سینا و آگوستین: مطالعه مقایسه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیده مژگان سخایی

منبع: حکمت سینوی (مشکوه النور) سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴۷

کلیدواژه‌ها: سعادت ابن سینا نجات آگوستین لذت عقلی معرفت خداوند

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۵۸۳

ابن سینا فیلسوف بزرگ عقل گرای مسلمان سعادت انسان را رسیدن وی به کمال قوه عاقله و اتحاد با عالم عقول مجرده می داند. از نظر او سعادت امری ذو مراتب است و کامل ترین و عالی ترین مرتبه آن سعادت عقلی است. همچنین وی بیان می دارد سعادت و شقاوت مطلق تنها در آخرت قابل تحصیل است. در مقابل این دیدگاه ابن سینا که در بستر عقلانیت مبتنی بر وحی شکل گرفته است، آگوستین فیلسوف ایمان گرای مسیحی نیز سعادت را شناخت خدا و تقرب به او می داند. او نیز این نوع سعادت را در این جهان خاکی قابل حصول ندانسته و ثبات و آسایش حقیقی را به جهان دیگر موکول می کند. از نظر آگوستین گرچه همه انسان ها به دنبال سعادت اند، اما سعادت حقیقی تنها از طریق مسیحیت امکان پذیر است. بررسی مواضع خلاف و وفاق این دو دیدگاه نشان می دهد که هر یک از این دو فیلسوف با مبانی فکری خاص خود که عمدتاً در بستر دینی ایشان شکل گرفته است بر معرفت و شناخت به عنوان سعادت حقیقی تأکید کرده اند.

۱۴۲۸.

متافیزیک و فلسفه زبان

نویسنده: محمد منصورنژاد

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه دی و بهمن ۱۳۸۳ شماره ۸۷ و ۸۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه زبان

تعداد بازدید : ۳۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۶۴۶

۱۴۲۹.

بررسی مقایسه ای روابط علم و دین در الهیات جدید مسیحی (با تاکید بر آرای مک گراث، باربور و پیترز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه احمدی حمیدرضا آیت اللهی

منبع: ادیان و عرفان سال چهل و دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: دین گفت و گو همبستگی تعارض تمایز مدل های تعامل علم و دین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۳۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۷۷

در این مقاله به بررسی روابط متصور یا محقق میان علم و دین از دیدگاه آلیسترمک گراث، باربور و پیترز پرداخته، با برشمردن نقاط اشتراک و افتراق، دیدگاه های آنها با یکدیگر مقایسه می شود. سپس مدل هایی از آرای هر یک از این متفکران درباره روابط محقق میان علم و دین ارائه و نقاط افتراق و اشتراک آنها بررسی می شود و در نهایت جدولی، برای تبیین تعامل یا رویارویی تاریخی میان علم و دین در قرون وسطی، قرن 17، 18 و 19 ارائه می گردد. باربور به وجود چهار رابطه (گفتگو، استقلال، تعارض و همبستگی) میان علم و دین قائل است و خود به رابطه همبستگی میان این دو باور دارد. پیترز به وجود هشت رابطه (علم گرایی، امپریالیسم علمی، اقتدارگرایی دینی، خلقت گرایی علمی، نظریه دوزبانی، توافق فرضیه ای، همپوشانی اخلاقی و عصر جدید معنویت) اشاره دارد و خود به رابطه توافق فرضیه ای برای گفتگو اذعان دارد. مک گراث هم به وجود سه رابطه اشاره دارد و خود رابطه گفتگو میان این دو را تصدیق می کند.

۱۴۳۰.

اندیشه سیاسی پس از پست مدرنیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جهانگیر معینی علمداری

منبع: نامه مفید ۱۳۸۴ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: پست مدرنیسم لیبرالیسم دموکراسی فلسفه سیاسی فرهنگ مدنی شالوده انگاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۸۸

نظریه پردازان پست مدرنیسم معمولا متهم می شوند، که فاقد هر گونه اصول سیاسی می باشند؛ و قادر به پیروزی از هیچ عقیده سیاسی خاصی نیستند. به همین دلیل، اجازه رشد افکار غیردموکراتیک را می دهند. از این رو، بسیاری از منتقدین آنها را هم دست تفکرات غیردموکراتیک قلمداد می کنند. اغلب علت بوجود آمدن این وضعیت را به بی اعتنایی پست مدرنیسم به شالوده ها و نسبی گرایی افراطی اش نسبت می دهند. در مقاله حاضر هر دو فرضیه فوق رد می شود.استدلال نویسنده مقاله این است که، اولا: ضدیت فلسفی پست مدرنیستی با شالوده انگاری به لاادری گری سیاسی نمی انجامد و پست مدرنیست ها در حیطه مسایل سیاسی افراد نسبی گرای مطلق نیستند. ثانیا: نه تنها جانبداری پست مدرنیسم از دموکراسی غیر قابل انکار است، بلکه این طرز تفکر به تدریج مبانی لازم استقرار یک فرهنگ مدنی جدید پدید می آورد. البته ریشه های این فرهنگ مدنی جدید را باید در مدرنیته جستجو کرد. از این لحاظ، پست مدرنیسم تداوم بخش سنت های دمو کراتیک در تاریخ اندیشه سیاسی می باشد.

۱۴۳۱.

مدلول معجزه از دیدگاه علامه طباطبایی و سوئین برن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرج الله براتی محسن جوادی

منبع: جستارهای فلسفه دین سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی پیامبر دلالت معجزه سویین برن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۶۸۳

در سنت اسلامی، یکی از مباحث مهم و اساسی در خصوص معجزه، بحث از دلالت معجزه بر نبوت پیامبران است. اندیشمندان اسلامی عمدتاً معجزه را دلیل بر صدق مدعی نبوت می دانند نه بر صدق تعالیم او؛ زیرا به اعتقاد آنان رابطه ای میان یک عمل خارق العاده و صدق تعلیمات کسی که چنین امری را انجام داده است وجود ندارد. می توان گفت وجه مشترک دیدگاه اسلامی در دلالت معجزه، صدق مدعی نبوت پیامبر است. دیدگاه اندیشمندان غربی در این مورد، انسجام و روشنایی لازم را ندارد. در سنت فلسفی الهیاتی غربی از راه معجزه بر وجود خداوند استدلال می شود و فلاسفة غربی تأکید دارند معجزه بر صدق و درستی تعالیم و آموزه های دینی خاص گواهی می دهد و موجب رجحان یک دین بر دین دیگر می شود. از میان اندیشمندان مسلمان علامه طباطبایی بر خلاف بسیاری، راه شناخت انبیا را منحصر در معجزه می داند. و از میان اندیشمندان غربی نیز سویین برن در برخی تعبیرات خود مدلول معجزه را اثبات نبوت معجزه گر می داند. علامه طباطبایی و سویین برن در خصوص مفهوم معجزه برخی نظرات مشترک دارند، ولی در خصوص مدلول معجزه دیدگاه متفاوتی دارند؛ زیرا سویین برن مدلول معجزه را اثبات وجود خدا و درستی تعالیم پیامبر می داند در حالی که علامه طباطبایی مدلول معجزه را فقط صدق مدعی نبوت می داند.

۱۴۳۲.

مفهوم تجربه در تفکر کانت

منبع: فصلنامه فلسفه دانشگاه تهران ۱۳۸۱ شماره ۴ و ۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید کانت تا ابتدای دوره معاصر ایده آلیسمِ آلمانی (قرون 18 و 19)

تعداد بازدید : ۳۱۷۲

کانت بر اساس تقسیمی که از قضا یا به دست داده است و آنها را به تحلیلی و تالیفی تقسیم نموده و قضایای تالیفی را در دو بخش ما تقدم و ما تاخر تعریف کرده است زمینه مفهوم تازه ای از تجربه را فراهم آورده که پیش از وی سابقه نداشته است کانت ابتدا از امکان ذاتی تجربه پرسش می کند و سپس آن را با امکان تحقق طبیعت پیوند می دهد و در بحث از امکان طبیعت به بحث از متعلق تجربه و نسبت آن با فاعل شناسا می پردازد و نحوه امکان قضایای تالیفی ما تقدم را در سایه آن نسبت تعیین می کند و در این بحث سوبژکتیویته را در قالب ـمن می اندیشم‌‌ به عنوان بنیاد امکان قضایای تالیفی ما تقدم تثبیت می کند بدین ترتیب مفاد تجربه در معنای کانتی آ ن را با امکان تحقق طبیعت پیوند می دهد و در بحث از امکان طبیعت به بحث از متعلق تجربه و نسبت آن با فاعل شناسا می پردازد و نحوه امکان قضایای تالیفی ما تقدم را در سایه آن نسبت تعیین می کند و در این بحث سوبژکتیویته را در قالب من می اندیشم به عنوان بنیاد امکان قضایای تالیفی ما تقدم تثبیت می کند بدین ترتیب مفاد تجربه در معنای کانتی آن که از مبادی تصوریه علوم جدید به شمار می رود می رود معین می شود گفتنی است که این مقاله با نظر به کتاب شی چیست ؟ تالیف مارتین هیدگر تحریر شده است.

۱۴۳۳.

چالش گناه ذاتی از نگاه آگوستین و پلاگیوس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مصطفی حسینی سید اکبر حسینی قلعه بهمن

منبع: معرفت ادیان سال چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: آگوستین سقوط حضرت آدم (ع) گناه ذاتی پلاگیوس

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۳۸

یکی از اعتقادات مهم مسیحیان، اعتقاد به گناه ذاتی است. براساس این اعتقاد، حضرت آدم(ع) از میوة شجرة معرفت نیک و بد خورد، در حالی که خداوند او را از خوردن آن نهی کرده بود. این عمل و گناه، نه تنها موجب سقوط آدم(ع) گردید، بلکه همة ذریة او را نیز آلوده کرد. آگوستین و پلاگیوس دو تن از دانشمندان بزرگ مسیحیت و از مهم ترین نظریه پردازان در زمینة گناه ذاتی هستند که تقابل دیدگاه های آنان در این زمینه می تواند بسیار جالب توجه باشد. این مقاله با رویکرد تحلیل محتوا، بررسی این آموزه را بر اساس دیدگاه آگوستین و پلاگیوس بر عهده دارد.

۱۴۳۴.

نجات در قرآن و مقایسه آن با آموزه نجات مسیحی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مجتبی امامی

منبع: قبسات ۱۳۸۶ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: اسلام ایمان مسیحیت سعادت نجات فیض فداء فوز

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق

تعداد بازدید : ۳۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۵۴

سرّ رویکرد مردم به دین، نیاز فطری آن‌ها به «نجات‌طلبی» و رستگاری است، و ادیان الاهی به درستی این نیاز را تشخیص داده و درصدد تأمین آن بوده‌اند. نجات شناسی که از مسائل بسیار مهم الاهیاتی در دو سنت اسلام و مسیحیت به شمار می‌رود، سزاوار است به صورت تطبیقی و مقایسه‌ای بحث و بررسی شود. اصولاً‌ نجات مسیحی از نظر ماهیت با نجاتی که در اسلام مطرح است، تفاوت‌های بسیار اساسی دارد. حقیقت نجات اسلامی، معنای عدمی و سلبی، و به معنای خلاصی یا دور شدن از مصیبت‌، سختی‌، درد ورنج‌ و مهلکه گناه است و معنای دقیق آن با مفاهیم «سعادت»، «فوز» و «فلاح» که متضمن معنای وصول و مفهومی ایجابی هستند، تا حدودی تفاوت دارد. از نگاه اسلام، هر چند خداوند، نجات بخش است، انسان با اختیار و نقش فعال خود با فراهم ساختن وضعی خاص، پذیرنده‌ نجات الاهی است. اعلام ایمان به نجاتی که عیسی مسیح برای بشر به ارمغان آورده، اساس مسیحیت رایج است. در این اعتقاد که بر مبانی خاص انسان‌شناسی، مسیح‌شناسی و خداشناسی این سنت استوار شده، انسان در اسارت گناه و مرگ بوده است، و از ناحیه خود قابلیت نجات ندارد. خداوند با حضور مستقیم خود در کالبد عیسای‌ ناصری و با فدیه یا قربانی شدنش، تاوان گناه انسان را می‌پردازد و او را از اسارت گناه نجات می‌دهد.

۱۴۳۵.

نظریه معرفت در فلسفه کانت

نویسنده: مهدی اسدی

منبع: کتاب ماه فلسفه فروردین ۱۳۸۹ شماره ۳۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق

تعداد بازدید : ۳۱۶۷ تعداد دانلود : ۳۱۰۰

۱۴۳۶.

برهان نظم بر مبنای اصل تنظیم دقیق کیهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید جابر موسوی راد

منبع: معرفت کلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: برهان نظم برهان غایت شناختی اصل آنتروپیک ادلة اثبات خدا تنظیم دقیق کیهانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۶۳

برهان نظم یکی از براهین اثبات خداوند است. در یکی از جدیدترین تفاسیر این برهان, از اصل تنظیم دقیق کیهانی (Fine Tuning of the Universe) استفاده شده است. در این تفسیر از برهان نظم, به جای نظم زیستی که در تفسیرهای سنتیِ برهان نظم به عنوان مصداق نظم معرفی می شد، ثوابت بنیادین کیهانی مورد توجه قرار می گیرند و بر تنظیم دقیق آنها که موجب ایجاد حیات شده است، تأکید می شود و در نتیجه برخی اشکالاتی که عده ای به جهت نظریه تکامل به نظم زیستی وارد دانسته اند، از ریشه پاسخ گفته می شود. این مقاله ضمن تبیین برهان نظم بر مبنای تنظیم دقیق کیهانی، به اهم انتقادات وارده به این برهان که بر مبنای نظراتی چون تصادف، ضرورت فیزیکی، اصل آنتروپیک و فرضیه جهان های متعدد صورت گرفته است، پاسخ می دهد و سرانجام اثبات می کند که برهان نظم بر مبنای اصل تنظیم دقیق کیهانی، برهانی قوی و مستحکم برای اثبات خداوند است.

۱۴۳۷.

ماهیت رویکرد میان رشته ای در حوزه علوم انسانی با تأکید بر اندیشه های هابرماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا حاتمی حامد روشن چشم

منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: پوزیتویسم علوم انسانی هابرماس عقلانیت ارتباطی ماهیت دانش مطالعات میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۴۳۱

مطالعات میان رشته ای نوعی از علوم است که پس از نمایان شدن ناتوانی و کاستی های تخصصی شدن علم ضرورت یافته است. از این جهت می توان گفت وجود تخصص گرایی، از جمله دلایل تمایل به میان رشته ای در عصر حاضر است؛ عصری که انسان ها با مسائل پیچیده و چند بعدی روبرو هستند و برای حل آنها نیاز به برخورداری از مفاهیم و روش های چند رویکردی و میان رشته ای دارند. هدف از مقاله حاضر، بررسی ماهیت دانش و به تبع آن، تحلیل ضرورت مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی از دیدگاه یورگن هابرماس نماینده مشهور مکتب فرانکفورت و نظریه انتقادی می باشد. این پژوهش با بهره گیری از متون معتبر و روش تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به سوال اساسی پژوهش، یعنی ماهیت رویکرد میان رشته ای در علوم انسانی در عصر حاضر است. هابرماس بر آن است که در عصر مدرنیته قسمتی از توانایی های ذهن بشری تحت علوم طبیعی بر تمامی آن غالب گشته و مانع از شناخت واقعی جهان و تقابل میان روش های کمی گرا و کیفی گرا در علوم انسانی شده است. وی با انتقاد از روش پوزیتویستی در علوم انسانی و در مرحله بعد با ارائه نظریه عقلانیت ارتباطی و کنش ارتباطی بر چند بعدی بودن مسائل بشری و دانش بشری تاکید نموده و از طریق همگرایی و اجماع حاصل از وضعیت ایده آل به دنبال حل مسائل پیچیده بشری می باشد.

۱۴۳۸.

روش کشف ماهیت اقتصاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احد فرامرز قراملکی

منبع: قبسات ۱۳۸۳ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: اقتصاد اسلامی روش کشف نصوص اخلاقی نصوص اقتصادی نصوص علمی نصوص حقوقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق

تعداد بازدید : ۳۱۶۵

دو پرسش اساسی پیرامون اقتصاد اسلامی وجود دارد که پاسخ‎های متفاوتی به آن داده شده و تا کنون نیز بین اقتصاددان مسلمان وحدت نظر به‎وجود نیامده است. دو پرسش مذبور عبارتند از: 1. اقتصاد اسلامی چیست؟ 2. روش کشف آن کدام است؟ بی تردید پاسخ پرسش دوم تا حدود زیادی به پاسخ پرسش اول بستگی دارد و بر آن مترتب است. این مقاله تلاش می‌کند با ارائة روش ساده و عام به پرسش اول پاسخ داده و راه را برای پاسخ به پرسش دوم باز کند. روش مذبور، روش «استقراء نصوص اقتصادی و طبقه‌بندی آن‌ها» است. امیدوارم ارائه این روش گامی در جهت وحدت نظر اندیشمندان اسلامی در این باره باشد.

۱۴۳۹.

فلسفه رادیو

نویسنده: منوچهر دین پرست

منبع: ماهنامه اطلاعات حکمت و معرفت مرداد ۱۳۸۸ شماره ۵ (پیاپی ۴۱ )

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه رسانه

تعداد بازدید : ۳۱۶۳

۱۴۴۰.

فلسفه حقوق محیط زیست و آثار آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عزیزالله فهیمی

منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی سال نهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: فلسفه حقوق فلسفه محیط زیست حقوق محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه زیست شناسی

تعداد بازدید : ۳۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۸۲

مقاله ای که در پیش رو است به بحث از فلسفه حقوق محیط زیست و آثار آن می پردازد. و مراد از فلسفه حقوق، نظریه کلی حاکم بر علم حقوق است که گاهی به آن کلیات حقوق هم گفته می شوند که موضوع آن بحث از رابطه منطقی بین قواعد موجود است، اما دو امر مهم در فلسفه حقوق دخیل است که یکی مبنای حقوق و دیگری هدف آن است. از نظر مبنای حقوق در این که آیا مبنای حقوق وحی یا عقل بشر یا تجربه، و مشاهده یا لذت و غیره است، بین دانایان فن، اختلاف است و در این که آیا هدف حقوق که بیشتر جنبه سیاسی دارد آیا اصالت فرد است یا اجتماع و دولت یا تلفیقی از این دو، باز اختلاف است و این اختلاف در عمل، نتایج متفاوتی را به جا می گذارد. که یکی از آن موارد، بحث از فلسفه حقوق محیط زیست است و بسته به این که فلسفه حقوق محیط زیست، نگرش مادی یا الهی باشد، نتایج دو گانه ای را به دنبال دارد. بنابراین بحث از فلسفه حقوق محیط زیست، یک بحث مبنایی است که لازم است قبل از مباحث طولانی حقوق محیط زیست به آن پرداخته شود. به طور خلاصه می توان گفت: فلسفه دفاع از حقوق محیط زیست، نزد الهیون، علم به تکلیف در حفظ محیط اطراف است در حالی که این فلسفه نزد افراد مادی، سودجویی بیشتر است و اگر از حقوق محیط زیست نیز سخن می گویند به خاطر این است که در بلند مدت از سود فراوان تری برخوردار باشند و بدیهی است که اختلاف در نگرش فلسفی، آثار مختلفی نیز به دنبال خواهد داشت.

درخت حوزه‌های تخصصی