سید علیرضا افشانی

هدف پژوهش، واکاوی بستر ها و فرایندهای شکل گیری پدیده انتشار دومینویی یا همه گیری پیام در رسانه های اجتماعی با تاکید بر نقش کاربران بود. روش این پژوهش کیفی و رویکرد آن، نظریه زمینه ای است. جامعه هدف، کارشناسان فعال در حوزه رسانه و مراکز علمی و دانشگاهی بودند که با استفاد از نمونه گیری نظری و هدفمند 17 نفر از آنان برای مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. داده های به دست آمده پس از تبدیل به متن با استفاده ازکد گذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرار گرفتند که نتایج حاصل از آن در قالب 28 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته به همراه خط داستان، مدل پاردایمی و طرح واره خرد نظری ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن بود که «شبکه ی کنش دومینویی» به عنوان پدیده مرکزی به دنبال مجموعه ی شرایط عِلی از جمله کنش های فرهنگی و سیاسی، کنش آموزش محور، کنش هنجارشکنانه، شبکه ی کنش مشارکتی، مشارکت عاطفی مردم و سرگرمی در رسانه به همراه مجموعه ای از شرایط زمینه ای و مداخله گر برساخته می شود. این شبکه کنشی برساخته شده، حامل استراتژی هایی چون شفافیت شبکه ای، کنش تنهایی گریزانه، بازاندیشی رسانه ای بوده و به دنبال خود پیامد هایی نظیر واقعیت نمایی شبکه ها، ارتقاء سواد رسانه ای، زوال رژیم های حقیقت و زیست شبکه ای کاربران را به دنبال داشته است.

 اعتمادی نهادی، نوعی اعتماد در سطوح میانی جامعه است. منظور از اعتمادی نهادی، اعتماد به سازمان ها، ادارات و انواع نهادها در سطح جامعه است. هدف این مطالعه، شناخت تجربیات کارگران از مراجعه به نهادهای حمایتی و رفاهی است که پذیرفته شدگی، مشروعیت و مشروعیت نداشتن این نهادها را در نگاه کارگران تحت تأثیر قرار می دهد. مطالعه با رویکرد تفسیری-کیفی و روش داده بنیاد برساخت گرا اجرا شده است. پژوهشگران برای دستیابی به داده های مورد نیاز، در سه نقش کارگر، محقق و کارمند یکی از نهادهای حمایتی در میدان حضور یافته اند. برای انتخاب کارگرانی که تجربه مراجعه به نهادهای حمایتی را داشته اند، از شیوه نمونه گیری هدفمند و نظری استفاده شد. با رسیدن نمونه ها به 37 نفر، اشباع نظری حاصل شد. واکاوی تجربه کارگران از مراجعه به نهادهای حمایتی و رفاهی، دستیابی به مقوله های ادراک فساد، همدلی نکردن کارگزاران، بوروکراسی ناکارآمد، اثربخش نبودن نهادها، بحران سیاست گذاری و بیگانگی نهادی حاصل شد که ذیل مقوله اصلی فرسایش اعتمادی نهادی، کد گذاری شده است.

طرح مسئله: شواهد موجود گویای آن است که دین و فرهنگ دینی منبع مهم و منحصربه فردی در تولید سرمایه اجتماعی است. با وجود تحقیقات انجام شده، همچنان سئوالات پژوهشی مختلفی در زمینه مکانیزم ارتباط و نقش دین در تکوین سرمایه اجتماعی مطرح است. هدف مقاله حاضر، تحلیل و بررسی رابطه دینداری با سرمایه اجتماعی است. روش: داده های تحقیق از طریق اجرای یک پیمایش مقطعی در بین افراد 15 ساله و بیش تر شهر نجف آباد گرد آوری شد. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 244 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: بین ابعاد مختلف دینداری و مؤلفه های سرمایه اجتماعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. همچنین ابعاد فکری و مناسکی سازه دینداری قوی ترین همبستگی مستقیم را با ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی دارند. نتایج: نتایج این پژوهش هم سو با نظریات اندیشمندانی همچون کلمن، دورکیم، پاتنام و فوکویاما نشان گر رابطه مستقیم سطح دینداری و سطح سرمایه اجتماعی است

امروزه، هویت اجتماعی شرطی لازم برای زندگی افراد است و نقشی تعیین کننده در معنابخشی به تجربیات روزمره دارد. این مفهوم به ویژه در مورد پدیده هایی مانند مهاجرت، اهمیت ویژه ای پیدا می کند. با افزایش جمعیت مهاجران به ویژه مهاجران بین المللی در سال های اخیر، شکل گیری بحران هویت در میان این گروه ها به مسئله ای برجسته در مطالعات علمی تبدیل شده است. مهاجرت بین المللی نه تنها مهاجران، بلکه کشورها و جامعه میزبان را نیز با چالش های هویتی مواجه کرده است. این چالش ها ممکن است به احساس عدم تعلق به جامعه میزبان یا احساس همبستگی با جامعه مبدأ منجر شود. پژوهش حاضر فرایند شکل گیری هویت در میان نوجوانان افغانستانی ساکن شهر یزد را مورد مطالعه قرار داده است. داده های این پژوهش که با رویکرد کیفی و استفاده از نظریه زمینه ای و نمونه گیری از ۲۱ نفر از نوجوانان مهاجر افغانستانی انجام شده، از طریق کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شده است. یافته های تحقیق به شناسایی ۱۶ مقوله اصلی ازجمله «طرد هویت دوسویه، تجارب زیسته هویت زدا، محدودیت های پیشرفت ساختاری، خودپنداره منفی، ارتباطات خویشاوندی بحران ساز، حمایت سازنده خانواده، بحران رودررویی، سرگردانی هویتی، مسئله مندی چهره، تفاوت قومیتی، هویت یابی آموزشی مهارتی، گستره ارتباط گیری مثبت، تلاش برای تأیید هویتی، گستره ارتباط گیری تخصص محورانه، طرد هویت افغانستانی و انصراف از پذیرش هویتی» منجر شد. مقوله های پیش گفته درنهایت مفهوم «سرگردانی هویتی» به عنوان مقوله هسته را ساختند. نتایج نشان داد این نوجوانان در فرایند هویت یابی خود، به دنبال خلق هویتی مستقل از ارزش های ملیتی و ناسیونالیستی هستند و تلاش می کنند با استفاده از هویت یابی مهارتی/اکتسابی، به تعریفی جدید از خود دست یابند.

برای ایجاد و گسترش سلامت در فضای جامعه، کاهش احساس انزوای اجتماعی ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان شهر مشهد انجام شده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از مجموعه نظریات دورکیم، تحلیل شبکه و رویکرد تنهایی است. روش این تحقیق مبتنی بر پیمایش از نوع توصیفی و همبستگی بوده و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه استاندارد سلامت SF_36 و پرسشنامه محقق ساخته انزوای اجتماعی صورت گرفته و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده است. پرسشنامه در سطح شهر مشهد توزیع و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اجرا شده و یافته های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مبتنی بر نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج توصیفی حاکی از آن است وضعیت سلامت شهروندان به طور کلی در سطح بالاتر از حد متوسط (17/77 از نمره 100) و انزوای اجتماعی شهروندان نیز در حد متوسطی (03/52 از نمره 100) قرار دارد. نتایج استنباطی نیز بیانگر این موضوع است که رابطه منفی و معناداری (619/0-) بین انزوای اجتماعی و ابعاد آن با سلامت وجود دارد. میزان همبستگی (619/0-) بین این دو متغیر در سطح متوسط است. همچنین بین سطح سلامت بر حسب جنسیت و وضعیت اشتغال شهروندان، تفاوت معناداری مشاهده می شود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد متغیرهای مستقل مجموعاً 36% از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیر تنهایی اجتماعی بیشترین اثر مستقیم (352/0-) و متغیر احساس عجز بیشترین تأثیر غیرمستقیم (191/0-) را در تبیین متغیر سلامت دارند.

امروزه اقتصاد بیش از پیش در کانون زندگی مردم قرار گرفته و به صورت دغدغه ای همیشگی درآمده است. به گونه ای که حتی نوجوانان و جوانان نیز از این قائده مستثنی نبوده و خانواده ها چنین دغدغه هایی را حتی در سنین کودکی در فرد رواج می دهند. درواقع، زیست جهان کودک و نوجوان خواه ناخواه درگیر مسائل اقتصادی گشته و در سنین پایین تر مجبور به برنامه ریزی برای قبولی در رشته های به اصطلاح موفق و پول ساز می شود. این وضعیت شرایط خاصی را برای کنش گران به وجود می آورد که اولین پیامد آن رواج دغدغه های فراگیر در بین نوجوانان و جوانان است. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند شکل گیری دغدغه های شغلی دانشجویان نورود به دانشگاه، طراحی شد و با استفاده از روش شناسی کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای (سیستماتیک)، بر اساس نمونه گیری نظری مصاحبه های عمیق با 20 نفر از دانشجویان نوورود به دانشگاه یزد انجام داد. دراین مسیر داده ها با استفاده کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. مقولات اصلی کشف شده شامل پول سالاری شغلی، کام خواهی شغلی، تقدیرگرایی شغلی، همبستگی سرمایه تلاش درآمد و ... بودند. بر اساس مقولات اصلی مدل پارادایمی (کدگذاری محوری) ارائه گشت و در پایان نظریه تجربی (کدگذاری گزینشی) پژوهش ارائه گشت که مبتنی بر درک دانشجویان از فضای شغلی به مثابه میدانی سرمایه سالار است که در آن نیازهای مالی برجسته هستند اما کام خواهی شغلی منوط به همبستگی شغل با سرمایه است که آن هم در اتمفسری نابرابر توزیع شده است. آنان آگاهانه/ناخودآگاه می دانند که در میدان اقتصادی بدون مالکیت سرمایه ای مناسب نمی توانند شغلی با برآیند مالی/اجتماعی/منزلتی مناسب به دست آورند. زیرا میدان غالبی که در آن سیر می کنند پول سالاری است. پیامد این وضعیت آرزوها و آمال آنان سخت تحت تاثیر قرار می دهد و زندگی آنان را پروبلماتیک می کند.

این مطالعه بر اهمیت توجه به ابعاد اجتماعی و روانی بیکاری و نقش نهادهای حمایتی در کاهش آثار منفی آن تأکید دارد. در شرایط دشوار اقتصادی و تنگناهای حاکم بر بنگاه های تولیدی، توجه بیش ازپیش به کارگران به عنوان سرمایه های ارزشمند کشور و موتور محرک توسعه اقتصادی ضروری به نظر می رسد. ناامنی شغلی و بیکاری می تواند تأثیر عمیقی بر زندگی شخصی و آینده شغلی افراد داشته باشد و آن ها را با بحران هایی نظیر ازدست دادن هویت، مشکلات اقتصادی و خانوادگی مواجه کند. این مقاله با بررسی تجربه بیکاری و پیامدهای روانی و اجتماعی آن در میان کارگران بیکارشده در تهران، در پی فهم فرآیند مواجهه و کنارآمدن کارگران با بیکاری و آسیب های ناشی از آن است. مطالعه حاضر با رویکرد تفسیری-کیفی و روش نظریه زمینه ای (داده بنیاد) برساخت گرا اجرا شده است. پژوهشگران برای گردآوری داده های موردنیاز، در سه نقش کارگر، محقق و کارمند یکی از نهادهای حمایتی در میدان تحقیق حضور یافته اند و داده ها از طریق مصاحبه با ۳۷ کارگر بیکارشده گردآوری شد. مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند از نوع دردسترس و نظری انتخاب شدند. داده ها نیز در چهارچوب نظریه زمینه ای برساخت گرا، طی سه مرحله کدگذاری اولیه، متمرکز و نظری تحلیل شد. یافته ها نشان داد تجربه بیکاری دارای ابعاد گوناگونی ازجمله ننگ اجتماعی بیکاری، بحران هویت، بحران اقتصادی، بحران خانوادگی، تجربه شرمساری و روان رنجوری است که درنهایت همگی ذیل مقوله «شرم اجتماعی بیکاری» صورت بندی شده اند. این مقوله ابعاد مختلفی از تجربه طرد، تجربه شکست شخصی و ناتوانی در کامیابی را به دنبال دارد.

کار به عنوان یکی از اشکال رفتار انسانی در قالب فرهنگ حیات معنا پیداکرده است و تاریخچه زندگی انسان، نشان دهنده اهمیت کار و انتخاب شغل است. فرآیند انتخاب شغل سال ها قبل از پایان تحصیلات دبیرستان آغاز می شود و تا انتخاب شغل واقعی ادامه می یابد. بنابراین، تحقیق حاضر به بررسی فهم شکل گیری انتظارات شغلی دختران نوجوان یزدی پرداخته است. روش پژوهش حاضر کیفی است و پژوهشگر در آن به دنبال واکاوی و استخراج بسترهای زمینه ساز انتظارات شغلی دختران و موانع آن است. مشارکت کنندگان در این پژوهش را 15 نفر از دختران نوجوان در مرحله انتخاب رشته با دامنه سنی بین 15-16 سال (پایه نهم و دهم) تشکیل می دهند و گردآوری اطلاعات با استفاده از روش مصاحبه انجام شد. سپس با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی یافته ها تحلیل و پردازش شدند. یافته ها در قالب 13 مقوله اصلی ازجمله مخالفت والدین، دوستان مخالف، هژمونی مجازی، منفی گرایی نسبت به بسترهای موجود، حصار در عادت واره های محدود، نظام آموزشی ناکارآمد و فرسودگی شغلی ارائه شد. مقوله هسته با عنوان هراس از ناکامی شغلی استخراج و بر اساس آن مدل پارادایمی و نظریه زمینه ای ارائه شد.

یکی از مؤلفه های اساسی در توسعه هر جامعه ای، مشارکت و عدم انزوای اجتماعی افراد آن جامعه است. پایین بودن سطح میزان انزوای اجتماعی، در هر جامعه ای پیش نیاز هر گونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده است. آگاهی از وضعیت انزوای اجتماعی ساکنان یک اجتماع، نقش مؤثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و به برنامه ریزی در جهت رسیدن به توسعه پایدار در جامعه کمک خواهد نمود. به عقیده بسیاری از محققین و صاحب نظران، یکی از عواملی که نقش قابل ملاحظه ای در کاهش میزان انزوای اجتماعی دارد، دین داری است. لذا پژوهش حاضر در صدد است تا رابطه بین دین داری، با انزوای اجتماعی را در بین شهروندان شهر مشهد مورد بررسی قرار دهد. روش این تحقیق پیمایشی بوده و جمع آوری داده ها به کمک پرسشنامه محقق ساخته دین داری و پرسشنامه استاندارد انزوای اجتماعی (دی یونگ گیرولد) صورت گرفته و روایی به صورت محتوایی احراز شده است و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 323 نفر تعیین شده است. پرسشنامه در سطح شهر مشهد توزیع و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای اجرا شده و داده های تحقیق در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و اموس مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که میانگین نمرات پاسخ گویان به لحاظ انزوای اجتماعی در سطح کمی پایین تر از حد متوسط (90/28 در مقایسه با میانگین نظری 33) و از لحاظ میزان دین داری در سطح بیشتر از حد متوسط (61/86 در مقایسه با میانگین نظری 72) قرار دارند. هم چنین آزمون فرضیه اصلی تحقیق نشان داد رابطه معکوس و معنا داری (173/0-) بین دین د اری و انزوای اجتماعی وجود دارد و بین سطح دین داری بر حسب وضعیت تأهل و جنسیت و سطح انزوای اجتماعی بر حسب وضعیت تأهل و جنسیت، تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. نتایج این تحقیق، همسو با دیدگاه جامعه شناسان بزرگی هم چون استارک، بین بریچ، برگر، یونگ، ویلسون، دورکیم، پوتنام، اُدی و یینگر است که معتقدند رابطه معناداری بین دین داری و انزوای اجتماعی وجود دارد.

هدف این پژوهش، ارائه مدل مطلوب برندینگ نهادینه شده بانک صادرات با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای است. جامعه هدف پژوهش، کارشناسان حوزه روابط عمومی و بازاریابی هستند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و نظری تعداد 14 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته است و تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که برای بهبود برند بانک صادرات، باید بسترهایی را فراهم کرد که موجب افزایش تولیدات آن شود. این بسترها شامل 3 شرط علی (نابسامانی اقتصادی، برنامه ریزی استراتژیک تبلیغات، رسالت بانک)، 4 شرایط زمینه ای (رفتار تعاملی بانک، تبلیغات رقابتی مبتنی بر شناخت، توجیه پذیری طرح های بانکی، اخلاق حرفه ای)، 4 شرایط مداخله گر (فروکاست اعتماد مشتریان، آسیب شناسی تبلیغات، خودشیفتگی برند، کاهش ارزش کیفی برند) 9 استراتژی ها (استراتژی های هدفمند تبلیغات، مدیریت ارتباط با مشتری،کیفیت تعاملات و ارتباط با مشتری، عوامل کلیدی در پیاده سازی CRM، رهبری استراتژیک تبلیغات، ارزشیابی تبلیغاتی مبتنی بر مخاطبین، مدیریت اجتماعی تبلیغات، آفرینش فرصت های جدید، استراتژی نوسازی تبلیغات) و 4 پیامد (توسعه برند، بهبود مستمر عملکرد، همگرایی منافع، همسوسازی منافع) می باشد. بر همین اساس، برندینگ نهادینه شده در ذهن مشتریان از تبلیغات در قالب های مختلف و با تدوین مدل مناسب خود را نشان می دهد.

مهاجرت بین المللی پدیده ای است کهن که به اشکال و با اهداف گوناگون انجام گرفته است و به دلایل مختلف همچنان ادامه دارد. به دلیل گستردگی مهاجرت در دنیای امروز، همه جوامع بشری به گونه ای با چالش های مربوط به مهاجرت رو به رو هستند. پیامدهای مربوط با مسئله مهاجرت، نوجوانان نسل دوم مهاجر افغانستانی را در ایران با چالش هایی روبه رو کرده است. مواجهه نوجوانان با فرهنگ و ارزش های جامعه میزبان و انتخاب نوعی از فرهنگ پذیری (همانندگردی، جدایی، یکپارچگی و حاشیه نشینی) برای سازگاری و ایفای نقش در عرصه اجتماعی، پژوهشگران را نیازمند به مطالعه در این حوزه کرده است؛ از این رو مقاله حاضر تلاش کرده است به مطالعه فرایندهای همانندسازی نوجوانان افغانستانی ساکن شهر یزد بپردازد. این پژوهش با روش شناسی کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای، با نمونه گیری از 17 نفر از مهاجرین نوجوان افغانستانی صورت گرفته است. در این فرایند داده ها از طریق روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و بررسی شده اند. مقوله های اصلی کشف شده شامل دل زدگی از برچسب دیگران نزدیک، فشارهای هنجاری سلطه جویانه خانواده های اقتدارطلب، رنجش از دیگران نزدیک، واسازی فرهنگی خانواده و...است. نتایج پژوهش نشان داد نوجوانان با جنبه هایی از فرهنگ افغانستان احساس بیگانگی دارند و تمایل به پذیرش جنبه های محدودیت زا را ندارند. در مقابل بخش هایی از فرهنگ و سنت جامعه ایران که احساس آزادی عمل و انتخاب را در نوجوان ایجاد می کند، مورد پذیرش این نوجوانان قرار گرفته است.

تجربه مرگ مغزی و اهدای عضو، فرایند پیچیده ای برای خانواده های اهداکننده عضو است که سبب شده است این خانواده ها در موقعیت ویژه ای قرار بگیرند. هدف مطالعه حاضر، واکاوی تجربه زیسته خانواده های اهداکننده عضو است. مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی است که با روش پدیدارشناسی استعلایی انجام شده است. بر این اساس، با استفاده از تکنیک نمونه گیری هدفمند و معیار، 17 خانواده اهداکننده عضو انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته استفاده شد. پس از پیاده سازی مصاحبه ها و تبدیل گفت وگوها به متن، داده ها با استفاده از روش تحلیل موستاکاس کدگذاری و تفسیر شد. داده های گردآوری شده در قالب سه مضمون اصلی و ده مضمون فرعی تحلیل شدند. مضامین اصلی و خرده مضمون ها عبارت اند از: برزخ تصمیم گیری (تنش های درونی خانواده، فشار زمان، تصمیم سخت، دوراهی عقل و احساس، تصمیم گیرنده کاریزماتیک )، بازخورد اجتماعی (انگ زدن، بازخورد مثبت و طرد اجتماعی درون زاد)، رضایت قلبی (کسب آرامش، آرزوی اهدا شدن، باور به تصمیم خود و خوشحالی ناشی از اهدا). نتایج نشان می دهد خانواده های اهداکننده عضو بعد از شنیدن خبر مرگ مغزی و درخواست اهدای عضو، شرایط بسیار سختی را برای تصمیم گرفتن به اهدا تحمل می کنند؛ زیرا با تنش های خانوادگی و عقلی و احساسی روبه رو می شوند. همچنین اهدای عضو، بازخوردهای مثبت و منفی را در جامعه در پی داشته است که گاهی موجب ناراحتی و یا افتخارشان شده است. اما به طور کلی مشارکت کنندگان از عملی که انجام داده بودند، ابراز خوشحالی می کردند و رضایت قلبی داشتند.

پژوهش حاضر با هدف شناخت، اولویت بندی و مقایسه آرزوها در بین پسران و دختران جوانان شهر یزد انجام شد. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و در سال 1399 انجام شد. جامعه آماری تحقیق، جوانان 35-18 ساله شهر یزد بودند که حجم نمونه مبتنی بر فرمول کوکران، 246 نفر تعیین و نمونه ها با توجه به شرایط خاص کرونایی، به پرسشنامه که در قالب لینک اینترنتی در اختیارشان قرارداده شد، پاسخ دادند. در بین آرزوهای درونی (رشد شخصی، ارتباط صمیمانه و متعهدانه با دیگران، همکاری اجتماعی و حفظ سلامتی بدن)، برای مردان و زنان، حفظ سلامتی در رتبه اول و همکاری اجتماعی در رتبه آخر اهمیت قرار داشت، در بین آرزوهای بیرونی (ثروت، شهرت و زیبایی)، برای مردان و زنان، ثروت در رتبه اول و شهرت در رتبه آخر اهمیت قرار داشت. در مورد احساس دستیابی به آرزوهای درونی، حفظ سلامتی برای مردان و ارتباط با دیگران برای زنان در رتبه اول و ارتباط با دیگران برای مردان، و همکاری اجتماعی برای زنان در رتبه آخر قرار داشت، همچنین در بین آرزوهای بیرونی، برای مردان و زنان ظاهر در رتبه اول و شهرت در رتبه آخر قرار داشت. نتایج بیانگر این بود که بین آرزوهای درونی، برای مردان رشد شخصی و برای زنان ارتباط با دیگران در رتبه اول و برای مردان، همکاری اجتماعی و برای زنان، حفظ سلامتی در رتبه آخر امید به تحقق برای جوانان قرار داشت، همچنین بین آرزوهای بیرونی، ثروت در رتبه اول و شهرت در رتبه آخر امید به تحقق برای جوانان قرار داشت.

نوجوانی فرایندی است که در آن هویت فردی و اجتماعی فرد متناسب با شرایط و فرهنگی که در آن حضور دارند شکل می گیرد. در کنار آن نوجوان در این مرحله از زندگی خود که فرایندی گذرا از کودکی به بزرگ سالی است، با بحران های بی شماری مواجه می شود؛ بحران هایی که شکل گیری هویت و شخصیت او را تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از فرایندهایی که منجر می شود نوجوان با تغییرات خاصی روبه رو شود، دوران پرسوزوگداز بلوغ است. گذار از این دوران که با تغییرات بدنی و روحی فراوانی همراه است، برای نوجوان آسان نیست، به خصوص اگر روند سپری شدن آن در بافت و فرهنگی مبتنی بر سنت، همچون یزد باشد؛ چراکه بازتعریف و بازاندیشی در برخی ابژه های فرهنگی در شهر سنتی کار دشواری است. به همین دلیل سعی شد در این پژوهش فرایند گذار در دوران بلوغ در یزد مورد بررسی علمی قرار گیرد. برهمین اساس با استفاده از روش نظریه زمینه ای با رویکرد سیستماتیک و بر اساس ملاک های شمول، 19 نفر از جوانان 18 تا 19 ساله در شهر یزد که به تازگی دوران نوجوانی را به پایان رسانده اند انتخاب شدند و با آنها مصاحبه های عمیقی صورت پذیرفت. انتخاب این جامعه بر اساس فاصله نسبی آنها از دوران بلوغ بوده است. داده های گردآوری شده به شیوه کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های مطالعه در قالب 11 مقوله اصلی شامل بینش کور از بلوغ، دیده شدگی به واسطه بلوغ، حمایت نشدگی در بلوغ، جنسیت برجسته در بلوغ، مسئله بلوغ و محدودیت های اجتماعی، مسئله تغییر منفی در بلوغ و ... شدند. سپس در قالب کدگذاری محوری این داده ها در قالب مدل پارادایمی ارائه شدند و درنهایت در مرحله کدگذاری گزینشی نظریه تجربی پژوهش ارائه شد

سلامت، به عنوان یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی جوامع و حقوق جهانی بشر، از موارد مورد تأکید اکثر کشورهاست. یکی از عواملی که بر سلامت اعضای جامعه مؤثر است، سرمایه اجتماعی است. از این رو، هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت شهروندان جامعه ی مورد بررسی است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان سی سال و بالاتر شهر مشهد بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 384 نفر از آنها انتخاب شدند. جهت انجام تحقیق و گردآوری داده ها نیز از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استاندارد سلامت SF-36 و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد افراد شاغل در مقایسه با غیرشاغلین و مردان در مقایسه با زنان، از میانگین نمره سلامت بالاتری برخوردار بوده اند. هم چنین میزان همبستگی بین سرمایه اجتماعی و سلامت برابر با 618/0 بود. در مورد ابعاد سرمایه اجتماعی نیز نتایج بیانگر آن است که هنجار اجتماعی دارای بیشترین ضریب همبستگی (603/0) با سلامت است و در اولویت های بعدی نیز به ترتیب متغیرهای شبکه اجتماعی و اعتماد اجتماعی قرار دارند. نتایج مدل معادلات ساختاری تحقیق نشان داد که29% از تغییرات متغیر وابسته (سلامت)، توسط ابعاد سرمایه اجتماعی تبیین می شود.

زمینه و هدف: تحقیق و گفتگو پیرامون انسان همواره در طول تاریخ محل بحث و مناقشه بوده است. علوم اجتماعی در این میان مسئولیت مطالعه و بررسی رفتارها و کنش های تغییرپذیر انسانی را عهده دار بوده است. به دلیل قابلیت کنشگری خلاقانه انسان در کنار فعالیت های عقلانی وی، حصول شناخت کامل در این حوزه بسیار مورد تردید قرار می گیرد. از جانب دیگر، علوم اجتماعی نیز به نوبه خود محدودیت ها و اریب هایی در ذات خود نهفته دارد که مربوط به نقش محقق در تحقیق است. به همین دلیل اندیشمندان زیادی به این روند انتقاد کردند و سعی نمودند انواع متفاوتی از روش های تحقیق در علوم اجتماعی را ابداع نمایند. در این مسیر، مردم نگاری انتقادی از جمله کارآمدترین و جدیدترین روش های موجود در علوم اجتماعی به شمار می رود. در این مقاله سعی می شود بنیان های هستی شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی این روش بررسی شود. روش و داده ها: روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع مطالعه اسنادی است. یافته ها: مردم نگاری انتقادی و به خصوص روش ویژه کارسپیکن، فرصتی را برای به کارگیری طیف وسیعی از روش های جمع آوری داده ها، از عکاسی و رسانه های ترکیبی گرفته تا روش های تحلیل گفتمان ارائه می دهد. این بدان معناست که نه تنها محقق می تواند روش هایی را که ترجیح می دهد انتخاب کند، بلکه ممکن است رویکردی باشد که به احتمال زیاد بینش های جدید و جالبی را ایجاد می کند و می تواند به طور متفاوت برای پروژه های مختلف به کار گرفته شود. بحث و نتیجه گیری: با کاربرد روش مردم نگاری انتقادی، محقق علوم اجتماعی سعی می کند بین پارادایم های غالب حرکت کند و از توانایی آنها با بندزنی های پراگماتیستی، از رویه های اتیک و امیک استفاده کند و در نهایت به فهم و بینش جامعه شناختی بیفزاید که البته این بینش سراسر انتقادی است. پیام اصلی: کارسپیکن در روش مردم نگاری انتقادی خود با گره زنی های پارادایمیک، روشی جدید خلق می کند که سراسر انتقادی است. این روش فرصتی را برای به کارگیری طیف وسیعی از روش های جمع آوری داده ها، از عکاسی و رسانه های ترکیبی گرفته تا روش های تحلیل گفتمان ارائه می دهد. 

انسان، موجودی اجتماعی است و از روی غریزه و فطرت خود به دنبال برقرار کردن ارتباط با سایر هم نوعان خود است تا از این طریق، خود را در زیر چتر حمایتی آن ها قرار دهد و از مزیت های با هم بودن بهره و نصیبی ببرد. افراد از طریق پیوند و اتصال به شبکه ها و گروه های مختلف در جامعه- اعم از رسمی و غیر رسمی- و ارتباط نزدیک با اعضای این شبکه ها می توانند از توجه و حمایت آن ها برخوردار شوند، از احساس انزوا و تک افتادگی رهایی یابند و به عنوان یک شهروند آگاه و مسئول، در وهله اول سلامت خود و اطرافیان و در وهله بعدی، سلامت یک جامعه را تضمین کنند. به این منظور و جهت پی بردن به تاثیر چنین حمایت هایی که یک شخص از پیوندهای اطراف خود می گیرد بر سلامت اجتماعی اش، 361 نفر از دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران به شیوه طبقه ای متناسب و با ابزار پرسش نامه مورد پیمایش قرار گرفتند. یافته ها بیان گر آن است که ارتباط معنادار و مستقیمی بین دو متغیر حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی وجود دارد. ضریب همبستگی چندگانه r نشان می دهد که ابعاد مختلف حمایت اجتماعی بر روی هم به اندازه 298/0 با سلامت اجتماعی همبستگی دارند. هم چنین ضریب تبیین r2 بیان گر این است که ابعاد سه گانه حمایت اجتماعی 9/8 درصد از تغییرات سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. بر اساس ضرایب بتای استاندارد شده (beta)، بعد "حمایت خانواده" با ضریب 169/0 بیش ترین سهم را در تبیین سلامت اجتماعی دارد و بعد از آن "حمایت دیگران مهم" است که ضریبش 143/0 می باشد. در مورد بعد حمایت دوستان نیز از آن جایی که ضریب معناداری آن زیر 05/0 است می توان گفت که در تبیین سلامت اجتماعی سهم بسیار ناچیزی ایفا می کند. همچنین، نتایج مدل سازی معادله های ساختاری و شاخص های برازش آن نشان داد که با افزایش حمایت اجتماعی، سلامت اجتماعی نیز افزایش می یابد.

ساختار توزیع قدرت در خانواده یکی از عوامل تعیین کننده جایگاه زنان در خانواده است که تعارض های نقشی زنان شاغل را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهد؛ از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا رابطه ساختار توزیع قدرت در خانواده با تعارض نقش شغلی خانوادگی زنان شاغل در شهر یزد را مورد بررسی قرار دهد. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسش نامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 323 نفر از زنان شاغل در شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به وسیله روش اعتبار محتوا مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزارهای آماری SPSS و Amos مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بین ساختار توزیع قدرت در خانواده و میزان تعارض نقش شغلی خانوادگی زنان شاغل رابطه منفی و معنا داری وجود دارد. همچنین بین ابعاد ساختار قدرت در خانواده شامل ساخت روابط قدرت، شیوه های اعمال قدرت و حوزه و قلمروی قدرت در خانواده با ابعاد تعارض نقش شغلی خانوادگی شامل تعارض کار خانواده و تعارض خانواده کار که هرکدام مبتنی بر زمان و فشار و رفتار هستند، رابطه ای معنادار وجود دارد.

معاشرت های دختر و پسر در دوران پیش از ازدواج، یکی از پدیده های پیچیده در جامعه کنونی است که تحت تأثیر فرهنگ و مذهب و عرف جامعه مدام در حال کنترل و محدودسازی است. در برخی موارد این روابط می تواند آسیب های زیادی به بار آورد و جوانان و جامعه را تحت تأثیرات منفی خود قرار دهد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی روابط دختر و پسر یا به بیان دیگر، بررسی نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر در بین جوانان شهر یزد انجام گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد. داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای از 246 نفر از جوانان شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به وسیله روش اعتبار محتوا مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. در پژوهش حاضرآسیب های ناشی از روابط دو جنس مخالف در شش گروه آسیب های روانی- عاطفی، آسیب به زندگی مشترک آینده، آسیب های اجتماعی، تحصیلی، خانوادگی و جسمی مورد نگرش سنجی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی (238/0-)، سن (250/0-) و میزان تحصیلات (266/0-) نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر رابطه ای منفی و معنادار وجود داشت. همچنین، بین نگرش به آسیب های روابط دختر و پسر به تفکیک جنس، وضعیت اشتغال و تجربه دوستی با جنس مخالف تفاوتی معنادار برقرار بود (05/0>P).

پژوهش حاضر با هدف کاوشی بر نحوه مشارکت و حضور سیاسی جوانانِ شهر یزد انجام شده است. به همین منظور، با استفاده از روش کیفی و بر اساس رویکرد تفسیری، مصاحبه هایی انجام و پیاده سازی شده است. در طراحی روش شناسی، نظریه زمینه ای مورد استفاده قرارگرفت که با رویکرد عینی گرایی اشتراوس و کوربین، روایت ها تحلیل گردید. جامعه هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق اطلاعات مورد نیاز استخراج گردید. بر اساس یافته ها، شرایط علی (فقدان آگاهی و رأی سیاسی، احساس عدم اثربخشی)؛ شرایط زمینه ای (احساس عدم امنیت، فشار تبلیغاتی) و شرایط مداخله ای (توقف در مشغله های شخصی، امتناع از برچسب حزبی)؛ باعث پیدایش پدیده "خموشی و یأس سیاسی" شده است که علاوه بر ترجمان بی تفاوتی افراد جامعه هدف نسبت به مسائل و فعالیت های سیاسی، به نوعی تجلی بی توجهی و نادیدگی ساختار (نظام سیاسی و فضای حاکم شهری) به مطالبات عاملان (مشارکت کنندگان در جایگاه شهروندان شهر یزد) خود بوده است. این پدیده منجر به انتخاب راهبردهایی همچون: انفصال از کنش و نگرش سیاسی و انفعال اعتراض گونه و در نهایت بروز پیامدهایی نظیرحس ناامیدی و ناتوانی در میدان سیاسی و مشارکت سرد در انتخابات در بین این جوانان شده است.