حمیدرضا عریضی

مقدمه: مسائل روش شناختی مربوط به تحلیل چند سطحی پیچیده بوده، اما این پیچیدگی در حیطه های متعددی از قبیل سازه های جمعی و مشترک مثمرثمر بوده است. روشهای تحلیل داده هایی که از آزمایشهای تصادفی به دست می آیند، هنگامی که واحد تحلیل با واحد مداخله تناظر دارد به خوبی شناخته شده است. هنگامی که داده های انفرادی و تصادفی با یک مداخله گروهی به کار می روند روشهای آماری متفاوتی باید برای ارزیابی مداخله به کار رود. سه مدل معرفی شده که به ترتیب عبارتند از: مدل اول: افراد به صورت تصادفی به مداخله هائی که به طور منفرد انجام شده گمارده شده اند. مدل دوم: گروههای از قبل موجود به صورت تصادفی به مداخله های گروهی گمارده شده اند. مدل سوم: تصادفی شدن بر مبنای فردی انجام شده اما مداخله به صورت گروهی انجام شده است. در این مقاله نشان داده شده است که برخی مقالات در حیطه رفاه اجتماعی از نوع مدل دوم و سوم هستند در حالی که داده ها با مدل به خوبی شناخته شده اول تحلیل شده اند. مثالی از قلدری در محیط کار که در آن کارکنان در یک شرکت هلدینگ در سایتها و کلاسهای متعدد آموزش رفتار شهروندی دیده اند به ایضاح مدل سوم می پردازد. مؤلفه واریانس برای مثال پژوهشی برای هر سه مدل در سطح 1( δ2) و در سطح 2 (T11 ) محاسبه شده و نشان داده شد که بهترین نسبت این مؤلفه واریانس در مدل سوم پدیدار می شود. روش: همه مقالات (شبه) آزمایشی در فصلنامه رفاه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند که در آنها تحلیل گروهی به کار رفته است. همچنین از روش تحلیل محتوا برای بررسی اشاره به گروه درمانی در پیشینه و بحث و نتیجه گیری استفاده شد. پژوهشهائی که مورد اشاره قرار گرفته اند تمایز بین واحدهائی که به صورت خوشه ای تصادفی شده اما مداخله در سطح فردی یا گروهی است را نشان می دهد. شش تحقیق انتخاب شد، واحد تحلیل در R و T که در این مقاله ها اجرا شده بود تعیین گردید و تناظر بین واحدهای تحلیل مشخص شد. فقط یکی از این مقاله ها مداخله را در خوشه ها به صورت تصادفی انجام داده است اما در سه مقاله تناظر واحد تحلیل R (تصادفی شدن و مداخله) وجود ندارد. تحلیل محتوی نشان داد، فقط در نیمی از پژوهشهای رفاه اجتماعی به مداخله گروهی اشاره شده است هر چند در هیچکدام گروهی بودن در تحلیل آماری بازتاب نیافته است. یافته ها: در هر شش مقاله در فصلنامه رفاه اجتماعی روش آماری از این نظر نقص داشت که به جای روش سلسله مراتبی از روشهای تحلیل آنوا استفاده شده بود؛ بدون توجه به این که در آنها از گروه درمانی استفاده شده است. به جز یک پژوهش توجهی به آثار گروهی در بحث و نتیجه گیری وجود نداشت. به سومین مدل تحلیل داده ها توجه اندکی شده که مسائلی را به دنبال دارد. مهم ترین مسئله در نسبت مؤلفه واریانس درمان به واریانس باقیمانده است. مدلهای رگرسیون سنتی و مدلهای چند سطحی مقایسه شدند. مزیت مدلهای چند سطحی به ویژه در تعیین صریح منبع تغییرپذیری در هر دو سطح فردی و گروهی نشان داده شد. بحث: نتایج حاصل از مقاله حاضر نشان می دهد که در مقالات منتشرشده در فصلنامه رفاه اجتماعی هنگامی که محقق باید در تحقیق خود از مدلهای سلسله مراتبی چندسطحی استفاده می کرده است، از آن استفاده نشده است. توصیه می شود که در این مورد دو مقاله دوران سازی که در یک دهه پیش منتشر شده اند (لی و تامسون، 2005؛ رابرتز و رابرتز، 2005) مورد مطالعه قرار گیرد. مزیت توجه به تناظر واحد تحلیل در تصادفی کردن و مداخله و بین طرح پژوهش و روش آماری در تحلیل داده ها، پژوهش گر را قادر می کند بر نوسانات بین افراد هنگامی که خوشه (گروه) مبنای تصادفی سازی یا درمان است غلبه کند. در پژوهشهای آزمایشی خوشه ای تصادفی از قبیل پژوهش علی پوری نیاز و همکاران (1388) که در سایتها و جوامع متفاوت اجرا شده اند، مدل سوم در این مقاله نسبت به آزمونهای سنتی پیش آزمون پس آزمون برتری دارند. روشهائی که در این مقاله برای تحلیل داده ها معرفی شده را می توان به موقعیتهای پیچیده تر تعمیم داد که به ویژه سنجشهای پیش آزمون به عنوان متغیر همگام در هر دو سطح است.

رفتارهای شهروندی سازمانی، دسته ای از رفتارهای محیط کار هستند که به صورت خودجوش انجام می شوند و جزء تکالیف رسمی شغل نیستند. به نظر می رسد این رفتارها در شرایط تغییر کاربرد دارند و برخی عوامل می توانند این رفتارها را متأثر سازند. ازاین رو هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی متغیرهای مؤثر بر رفتارهای شهروندی سازمانی تغییرمدار از طریق متغیر میانجی واکنش به تغییر در کارکنان مجتمع پتروشیمی بندر امام بوده است. نمونه پژوهش شامل ۳۸۳ نفر از کارکنان این شرکت بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. سپس به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر در نرم افزارAmos و تحلیل میانجی به روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان داد که واکنش به تغییر میانجی بین اثربخشی ادراک شده تغییر، عاملیت و خط مشی سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی تغییرمدار است. برای استفاده از مزایای رفتار شهروندی سازمانی تغییرمدار لازم است مدیران و سازمان ها کارکنان را عامل تغییر سازند، خط مشی ها را انعطاف پذیر کنند و تغییر را اثربخش جلوه دهند.

برای حل تعارض کار با خانواده ایجاد یک فرهنگ خانواده کار اهمیت یافته است که طبق آن مدیران باید خود را (در حدی که هستند) مسئول زندگی خانوادگی کارکنان دانسته و از آن حمایت کنند. هدف این پژوهش بررسی رابطه تداخل کار خانواده و حمایت مدیر از زندگی خانواده از طریق حمایت سرپرست بلافصل می باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با رویکرد مدل معادلات ساختاری و تفکیک اثرات مستقیم و غیرمستقیم است. در این پژوهش یافته ها نشان داد که حمایت مدیر از زندگی خانواده از طریق حمایت سرپرست بلافصل، تعارض کار خانواده را تا سطح بالایی بهبود می بخشد. بر مبنای یافته های این پژوهش آموزش مدیران برای انجام حمایت اجتماعی از کارکنان شان را می توان مداخله ای مؤثر برای اثربخش کردن فرهنگ خانواده کار دانست. اما مهم تر از آن آموزش سرپرستان بلافصل، برای حمایت از همکاران شان جهت تعادل بخشی بین تقاضاهای کار و خانواده است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی درمانی تعاملی گروهی بر تعاملات بین فردی، انعطاف پذیری و ادراک احساسات کودکان 7 تا 11 سال انجام شد. روش: تعداد 22 نفر از بین کودکان 7 تا 11 سال که به یکی از مراکز روان شناسی بالینی شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، به شیوه در دسترس انتخاب شدند. همه افراد نمونه در مهارت های اجتماعی، تعاملات بین فردی، انعطاف پذیری و ادراک احساسات، نمره ی پایین کسب کرده بودند. افراد نمونه به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. جلسات بازی درمانی تعاملی گروهی برای گروه آزمایش در ده جلسه اجرا شد. کلیه ی آزمودنی ها قبل و بعد از ارائه ی برنامه ی درمانی به پرسش نامه های تعاملات بین فردی، انعطاف پذیری و ادراک احساسات بعنوان پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. یافته ها: تحلیل داده ها با به کارگیری آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که نمرات آزمودنی های گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل، در متغیرهای تعاملات بین فردی، انعطاف پذیری و ادراک احساسات به طور معناداری افزایش یافته است (05 /0P

این پژوهش با هدف بررسی اثر تعدیلی بار هیجانی در رابطه بین فشارکاری و پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی در محیط کار انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه ای بود و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت پلی اکریل ایران بودند که از طریق نمونه گیری در دسترس، 279 نفر از میان آنها انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده شامل پرسشنامه فشارکاری (وان ولدهوون و میجمن،1994،وان ولدهوون و همکاران،2005)، مقیاس بارهیجانی(وان ولدهوون،1994) و پرسشنامه پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی(منارد و همکاران،2011) بود. داده ها با استفاده از رگرسیون سلسله مراتبی و تحلیل تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد زمانیکه کارکنان دارای بار هیجانی بالایی هستند، پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی آنها افزایش می یابد. همچنین اثر تعدیلی بارهیجانی در رابطه بین فشارکاری و پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی در محیط کار، تایید گردید (01/0>P).بر اساس یافته های پژوهش، به مدیران سازمانها پیشنهاد می شود که از فشارکاری کارکنان و هیجانات منفی آنها بکاهند.<br /> واژه های کلیدی: بارهیجانی، پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی، فشارکاری، کارکنان شرکت پلی اکریل ایران<br /> <br /> واژه های کلیدی: بارهیجانی، پرخاشگری فیزیکی و روانشناختی، فشارکاری، کارکنان شرکت پلی اکریل ایران

تغییرات سازمان ها، به سرعت در حال وقوع هستند و آنچه یک تغییر را موفق می سازد، آمادگی سازمان برای تغییر است. اگر آمادگی اولیه برای تغییر وجود نداشته باشد، تغییر در مراحل بعدی نیز با شکست مواجه می شود. آمادگی برای تغییر درجه ای است که اعضای یک سازمان تغییر را ارزشمند می دانند و به اثربخشی آن اطمینان دارند؛ این آمادگی تحت تأثیر عوامل روان شناختی و سازمانی است. در پژوهش حاضر اثر عوامل روان شناختی سلسله مراتب نیازها و نگرش نسبت به کار و عوامل سازمانی عدالت توزیعی و ویژگی های کار بر تعهد به تغییر و آمادگی برای تغییر موردبررسی قرار گرفته است. نمونه پژوهش شامل ۵۰۴ نفر از کارکنان «پالایشگاه نفت اصفهان» است که به طور تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از «تحلیل مسیر» و «آزمون بوت استراب» استفاده شد. نتایج نشان داد در الگوی تحلیل مسیر متغیرهای خودشکوفایی، عدالت، نگرش نسبت به کار و ویژگی های کار متغیرهای واسطه ای هستند. تغییرات باید با توجه به سطح نیاز کارکنان و نوع نگرش آنان اعمال شوند. عدالت  توزیعی برای موفقیت تغییر توصیه می شود.

موفقیت تغییر، به حضور زمینه مناسب برای آن بستگی دارد زیرا زمینه و ویژگی های سازمان، آن را برای تغییر آماده می کند و تعهد به تغییر را می سازد. از این رو هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل زمینه ای و سازمانی موثر بر واکنش به تغییر و پیامدهای آن و همچنین بررسی متغیرهای میانجی موثر بر این رابطه در کارکنان پتروشیمی بندر امام بوده است. نمونه پژوهش شامل 383 نفر از کارکنان این شرکت بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. سپس به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر و تحلیل میانجی استفاده شد. نتایج نشان داد که عدالت اطلاعاتی(42/0=β)، جونوآورانه (34/0=β) و خط مشی سازمانی(31/0=β)، اثربخشی تغییر را پیش بینی می کنند و اثربخشی تغییر (80/0=β) نیز واکنش به تغییر را پیش بینی می کند و نقش میانجی دارد. همچنین واکنش به تغییر، حمایت از تغییر(89/0=β)، و مقاومت در برابر تغییر (30/0- =β)را پیش بینی می نماید. با توجه به یافته ها، سازمان ها باید تغییر را اثربخش معرفی نموده و از این طریق واکنش مثبت به تغییر را افزایش دهند تا حمایت بیشتر و مقاومت کمتر در زمینه تغییر حاصل شود.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی تعیین کننده ها ی پیش دبستانی در رفتارهای مدرسه ای طبق مدل روانی- زیستی- اجتماعی انسان است. روش: شرکت کنندگان در پژوهش شامل 1428 مادر و فرزندان آنان بودند که به پرسش نامه CES-D در یک برنامه پژوهشی طولی پاسخ دادند، همچنین سن کودکان هنگام تولد و وزن آنها ثبت شد. 3 سال بعد مادران به سؤالات پرسش نامه دنور برای آزمون غربال رشد کودکان پاسخ دادند که نماینده رشد شناختی و حرکتی کودکان آنها بود. عملکرد و رفتار کودکان در 10 سالگی از طریق پرسش نامه رفتار کودکان مورد سنجش قرار گرفت بنابراین، برخی از متغیرها به زمان زایمان مرتبط اند، درحالی که بقیه متغیرها به دوران پیش از مدرسه مربوطند. یافته ها : افسردگی مادران و فقر اقتصادی با سلامت جسمانی، یادگیری، اختلالات در سلوک و اضطراب کودکان رابطه دارد. همچنین، رشد شناختی و حرکتی کودکان با یادگیری و سلامت جسمانی رابطه مثبت و با اضطراب و اختلالات سلوک رابطه عکس داشت بحث: بر طبق مدل روان شناختی – زیستی شناختی اجتماعی انسان تحت تأثیر هر سه متغیر است. رفاه اجتماعی در نسل بعد بر قابلیتهای شناختی و حرکتی اثر می گذارد و با حذف فقر از جامعه، ماهیت جامعه بهتر خواهد بود.

از آن جا که نیروی انسانی یکی از مهم ترین عوامل اثربخشی و کارآیی تغییرات است، شناخت عوامل موثر بر عملکرد و واکنش کارکنان از جمله آمادگی آنان برای تغییر و تعهدشان به تغییرات حایز اهمیت است. از این رو هدف پژوهش حاضر، تعیین متغیرهای روان شناختی و فردی اثرگذار بر واکنش کارکنان پتروشیمی بندر امام به تغییر سازمانی بوده است. نمونه پژوهش شامل 383 نفر از کارکنان این شرکت بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. سپس به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و تحلیل مسیر در نرم افزار Amuse استفاده شد. نتایج نشان داد که جایگاه مهار(19/0=β)، شخصیت پنج عاملی(32/0=β) و عاملیت(62/0=β)، اثربخشی تغییر را پیش بینی می کنند و عاملیت(24/0=β)و اثربخشی تغییر(80/0=β) نیز واکنش به تغییر را پیش بینی می کنند. همچنین واکنش به تغییر، حمایت از تغییر(89/0=β)، رفتارهای شهروندی سازمانی تغییر مدار(44/0=β) و مقاومت در برابر تغییر (30/0- =β)را پیش بینی می نماید. با توجه به یافته ها، سازمان ها باید تغییر را اثربخش معرفی نموده و از این طریق واکنش مثبت به تغییر را افزایش دهند تا حمایت و رفتارهای شهروندی تغییر مدار بیشتر و مقاومت کمتر در زمینه تغییر حاصل شود.

در دهه های اخیر، متخصصان به بررسی اثربخشی مداخلات روان شناختی متعدد بر درمان اختلال افسردگی پرداخته اند. بسیاری از این مداخلات به منظور صرفه جویی در هزینه و زمان به صورت گروهی اجرا شده اند و تغییرات معناداری را در افراد تحت درمان، نسبت به گروه کنترل گزارش نموده اند.بااین حال، میزان تأثیر دقیق آن ها مشخص نیست. ازاین رو، پژوهش حاضر به جمع آوری و یکپارچه سازی نتایج حاصل از مداخلات روان شناختی گروهی بر درمان افسردگی و محاسبه میزان اثر آن ها با استفاده از الگوی پژوهشی فرا تحلیل پرداخته است. بدین منظور 41 پژوهش که ازلحاظ روش شناسی مورد قبول بود، انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار این پژوهش، چک لیست فرا تحلیل بوده است. یافته ها نشان داد که میزان اثر مداخلات روان شناختی گروهی در درمان افسردگی 59/0 بوده است(001/0 p<). این میزان اثر در گروه سنی کودک و نوجوان 42/0(01/0p<)، در گروه بزرگسال 64/0 (001/0 p<) و در افراد سالمند 50/0 (001/0 p<) به دست آمد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی بیانگر اثرگذاری متغیرهای تعدیل کننده در این مداخلات بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج فرا تحلیل حاضر، میزان اثر مداخلات روان شناختی گروهی در درمان افسردگی، مطابق جدول کوهن در حد بالا است. این میزان اثر در گروه های سنی بزرگسال و سالمند در حد بالا و در گروه کودک و نوجوان در سطح متوسط هست. اثر متغیرهای تعدیل کننده نیز در گروه کودک و نوجوان بیش از دو گروه دیگر است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر مداخله های گروهی و مقایسه اثربخشی سه روش گروه درمانگری رفتاری، شناختی و شناختی رفتاری در اختلال اضطراب اجتماعی با استفاده از فن فراتحلیل با روی آورد هانتر و اشمیت بود. بدین منظوردر مورد 47 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول و در 20 سال اخیر در ایران انجام شده بود، فراتحلیل انجام شد. ابزار استفاده شده در این پژوهش چک لیست فراتحلیل بود که 1743 شرکت کننده و تعداد 51 اندازه اثر را در خود جای داد. طبق یافته های این پژوهش، میزان تأثیر مداخله های گروهی بر اختلال اضطراب اجتماعی، 62/0 و در گروه کودک و نوجوان و گروه بزرگسال نیز 62/0 به دست آمد. همچنین، اندازه اثر گروه درمانگری رفتاری، شناختی و شناختی رفتاری به ترتیب 59/0، 69/0 و 68/0 محاسبه شد. بر اساس نتایج فراتحلیل حاضر، اثربخشی مداخله های گروهی در اختلال اضطراب اجتماعی، در سطح بالا بوده و اثر آن در گروه های کودک و نوجوان و بزرگسال نیز در حد بالا ارزیابی شد. از سوی دیگر، اگرچه هر سه روش گروه درمانگری رفتاری، شناختی و شناختی رفتاری در کاهش اضطراب اجتماعی تأثیر بالایی نشان داد، اما گروه درمانگری شناختی و شناختی رفتاری نسبت به گروه درمانگری رفتاری کارآمدتر شناخته شد.

هدف این پژوهش، تدوین نظریه شایستگی مدیریتی با استفاده از نظریه داده بنیاد بود. برای دستیابی به این هدف، با 15 نفر از مدیران سطوح مختلف شرکت گاز استان اصفهان که به روش هدفمند (با حداکثر اختلاف) انتخاب شده بودند، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته انجام گرفت. علاوه بر این، ماهنامه ندای گاز، سایت ملی گاز و سایت های گاز 30 استان و شرح شغل مدیران ارشد شرکت گاز اصفهان به صورت هدفمند (نمونه گیری نظری) انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. سپس بر اساس روش نظریه داده بنیاد، در مرحله رمزگذاری باز، مفاهیم شناسایی و به 8 مقوله اصلی و 78 مقوله فرعی تقسیم بندی شدند. سپس در مرحله رمزگذاری محوری، با استفاده از شرایط علّی، مقوله اصلی، راهبردهای کنش و کنش متقابل، زمینه، شرایط مداخله گر، موانع و پیامدهای شایستگی های مدیریتی، این مقوله ها در قالب پارادایم، تعیین شد. در رمزگذاری انتخابی نیز سیر داستان ترسیم و قضیه ها تدوین گردید. در پایان نیز برازش نظریه مورد تأیید قرار گرفت.

تعهد یکی از مهم ترین متغیرهای مربوط به کار است که بر سایر رفتارها و نگرش های شغلی تاثیر دارد. هدف این پژوهش بررسی رابطه سازه های تعهد مربوط به کار با بازنشستگی داوطلبانه و تمایل به ترک شغل در یک شرکت صنعتی با استفاده از دو نمونه از مدیران بود. روش پژوهش از نوع همبستگی است. نمونه اول شامل 136 مدیر سطح بالا و نمونه دوم شامل 347 مدیر سطح میانی بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان در هر دو گروه نمونه به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از: پرسش نامه چهار سوالی تمایل به ترک شغل و تمایل به بازنشستگی عریضی و گل پرور (1387)، پرسش نامه تعهد سازمانی بالفور و وکسلر (1996)، مقیاس مرکزیت کار پالی و همکاران (1994)، مقیاس تعهد حرفه ای آرانیا و همکاران (1981) و پرسش نامه های دلبستگی شغلی و دلبستگی به کار کانونگو (1982) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که مرکزیت کار در هر دو گروه نمونه رابطه بیشتری با تمایل به بازنشستگی دارد. تعهد پیوستگی و تعهد همانندسازی شده نیز در هر دو گروه نمونه، رابطه بیشتری با تمایل به ترک شغل دارند. هم چنین سطح مدیریت (بالا یا میانی) در روابط بین سازه های تعهد مربوط به کار با تمایل به ترک شغل و تمایل به بازنشستگی تفاوتی ایجاد نمی کند. نتایج نشان داد سازمان ها و مدیران می توانند با افزایش سازه های تعهد مربوط به کار از بازنشستگی داوطلبانه و تمایل به ترک شغل کارکنان خود بکاهند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل علی رابطه ای بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان در دانشجویان انجام شده است. نمونه پژوهش، شامل 175 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان بود که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، انتخاب شدند. پرسشنامه نگرش سنج مذهب، پرسشنامه شادکامی آکسفورد، مقیاس خوشکامی اسنیت- هملیتون و پرسشنامه سلامت عمومی 28 سؤالی، به عنوان ابزار پژوهش، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و روش تحلیل مسیر، استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده، مدل علی رابطه ای بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان، براساس شاخص های مختلف برازش، تأیید می شود. بر این اساس، نگرش مذهبی با لذت، لذت با شادی و سلامت روان، و شادی با سلامت روان، رابطه مستقیم دارد. همچنین نگرش مذهبی به طور غیرمستقیم از طریق لذت و شادی، باسلامت روان، رابطه غیرمستقیم دارد. براساس یافته های به دست آمده از این پژوهش، در تبیین رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روان، توجه به نقش متغیرهای شادی و لذت، می تواند حایز اهمیت باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های فردی، متغیرهای روان شناختی شغل و متغیرهای مرتبط با برنامه ریزی و طرح ریزی بازنشستگی مشاغل میانی در همان کار قبلی در بازنشستگان است و تأثیری که هر کدام از این پیشایندها بر تصمیم گیری آن ها دارد. این پژوهش از نوع طولی بود که در آن 404 نفر از بازنشستگان کارکنان کارخانه های صنعتی شهر اصفهان، که پس از بازنشستگی به کارراهه قبلی خود ادامه دادند، با بازنشستگان کامل مقایسه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک (سن و تحصیلات) و سؤال های خودگزارش دهی از سلامت، وضعیت مالی، فشار شغلی، خشنودی شغلی و تفکّر درباره بازنشستگی بود که در همه این سنجش ها ازپرسشنامه وانگ و همکاران (2008) استفاده شد. به جز تفکّر درباره بازنشستگی که از مقیاس کوزولوسکی و همکاران (2001) استفاده شد. برای تحلیل یافته ها از تحلیل لجستیک چند طبقه ای، نسبت شانس (OR)، آزمون مجذور خی برای برازش مدل و برآورد اندازه اثر R2 استفاده شد. یافته ها نشان داد کارکنان در شرف بازنشستگی که جوان تر باشند میزان تحصیلات بالاتری داشته باشند، سالم تر باشند و وضعیت مالی آن ها بهتر باشد هر چند که در ابتدای امر شگفت آور به نظر می رسد می توانند مشاغل میانی در سازمان را به دست آورند. که دلیل آن سطح تحصیلی بالاتر آن هاست. همچنین افرادی که فشار شغلی کم تری را تجربه کرده و از شغل خود پیش از بازنشستگی خشنود باشند و افرادی که کم تر به بازنشستگی فکر کرده باشند به احتمال بیش تر به مشاغل میانی در کارراهه و تخصص قبلی خود روی می آورند. بازنشستگی دوره ای مهم در زندگی هر فرد است که اگر به درستی برنامه ریزی نشود فشار روانی و اقتصادی به همراه دارد.

به تازگی اهمیت تجدید قوا و پیامد و تأثیر آن بر رفتار کاری مورد توجه قرار گرفته است. تجدید قوا فرآیندی برای ذخیره منابع از دست رفته می باشد. مطالعات قبلی به بررسی رابطه تأثیر فوری تجدید قوا بر عملکرد کارکنان در همان روز پرداخته اند. در این پژوهش اطلاعات در سه هفته از 140 کارمند در سه شرکت صنعتی جمع آوری شد. پژوهش حاضر رابطه میان میزان تجدید قوای فرد در آغاز هفته کاری و ساختار چند سطحی عملکرد یعنی کنش مندی فردی، رفتار شهروندی سازمانی ، تلاش و عملکرد وظیفه را در سطح سازمان بررسی می کند. یافته ها نشان داد کارمندانی که بخوبی تجدید قوا شده باشند، عملکرد وظیفه ای هفته ای، ابتکار شخصی (رفتار کنش مند) و رفتار شهروندی سازمانی در تمام طول هفته افزایش می یابد و اگر تجدید قوا در پایان هفته بخوبی صورت پذیرد فرد برای انجام عملکرد خود نیاز به صرف تلاش کمتری خواهد داشت. معمولاً افراد برای جلوگیری از کاهش عملکرد خود تلاش بیشتری در کار خواهند داشت و بنابراین استرس و فشار بیشتری را تجربه می کنند. هم سازمان ها و هم کارکنان در مزایای تجدید قوا سهیم هستند. به این صورت که کارکنان دیگر ناخواسته متحمل زحمت و فشار کار نمی شوند و سازمان ها نیز در عملکرد وظیفه، رفتار شهروندی سازمانی و کنش مندی فردی کارکنانشان بهبود خواهند دید.  

کشسانی قیمت شاخصی از حساسیت به قیمت کالا است و مبانی روانشناختی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. برخی از دانشمندان در روانشناسی مصرف کننده نشان داده اند که آگهی، حساسیت به قیمت را کاهش می دهد درحالی که دیگران رابطه مثبتی بین این دو متغیر یافته اند. در پژوهش حاضر فرض شده است که دو متغیر روانشناختی یعنی اندازه مجموعه مورد نظر در حافظه و شدت نسبی ترجیح که از طریق تمیز محرک ها ساخته می شود در این رابطه نقش ایفا می کنند. به منظور بررسی، 192 دانشجوی رشته های روانشناسی و علوم تربیتی در این پژوهش آزمایشی شرکت کرده و 12 شناسه کالا را در یک طرح عاملی مختلط خریداری کردند. در شرایط خرید کردن، محیط تصمیم گیری و موقعیت آگهی به عنوان عوامل بین آزمودنی در نظر گرفته شدند. گشت های خرید به عنوان ابزاری در ساخت محیط تصمیم گیری برای مداخله به کار رفت. یافته ها نشان داد که تاثیر آگهی بر حساسیت به قیمت از دو مسیر یعنی اندازه مجموعه مورد نظر و شدت نسبی ترجیح صورت گرفته است که در اولی حساسیت به قیمت افزایش می یابد و دومی آن را کاهش می دهد. در پژوهش حاضر، معمای مجادله نقش آگهی بر حساسیت به قیمت از طریق همراهی دو نظریه رقیب راه حل مناسبی یافته است. در محیط تصمیم گیری با مبنای محرک، آگهی بر یادآوری شناسه کالا تاثیر خنثی دارد و بنابراین حساسیت به قیمت کاهش می یابد و بر عکس در محیط تصمیم گیری با مبنای حافظه، آگهی بر یادآوری شناسه کالا تاثیر می گذارد و در نتیجه حساسیت به قیمت افزایش می یابد.

عملکرد شغلی هنگامی مطلوب است که مهارت های شاغل با ابعاد تعریف شده برای نقش در شغل که پهنای نقش نامیده می شود، تناسب داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی این تناسب و هم چنین رابطه متغیرهای عملکرد مدیران درکانون ارزیابی، توانایی های شناختی و خودپیروی با عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه ای پهنای نقش پرداخته است. نمونه پژوهش را 139 نفر از مدیران سازمان های دولتی و خصوصی اصفهان تشکیل دادند که در تمرین های شبیه سازی عملکرد در کانون ارزیابی شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها از اطلاعات حاصل از فرم گسترش-یافته پرسشنامه تحلیل سمت حرفه ای (PMPQ)، مجموعه آزمون های استعداد عمومی (GATB)، پرسشنامه ویژگی های شغل (JCI) و ارزیابی-های عملکرد سازمانی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد مدیران درکانون ارزیابی، توانایی های شناختی و خودپیروی می توانند عملکرد شغلی را پیش بینی کنند و پهنای نقش در این رابطه، نقش واسطه-ای ایفا می کند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که خودپیروی مشاغل مدیریتی افزایش یابد. هم چنین در صورتی که داوطلبان دارای توانایی شناختی، برای مشاغل مدیریتی از طریق کانون ارزیابی گزینش شوند، عملکردشان بیشینه می شود.