مطالب مرتبط با کلیدواژه

توانایی شناختی


۱.

عملکرد زبانی و شناختی نیمکره های راست و چپ بیماران آسیب دیده مغزی فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی ساختار نحوی زبان پریشی محرک دگرگون محرک نادگرگون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰۷ تعداد دانلود : ۲۲۳۴
هدف: دیدگاه سنتی درباره رابطه مغز و زبان، نیمکره چپ را نیمکره غالب و پردازشگر اطلاعات مختلف زبانی از جمله اطلاعات نحوی می داند، اما مطالعات اخیر نشان می دهند که در این زمینه نیمکره راست نقشی به مراتب مهم تر از آنچه تاکنون تصور می شده برعهده دارد. هدف پژوهش حاضر آن است که با ارزیابی و مقایسه عملکردهای زبانی و شناختی در بیماران آسیب دیده از دو ناحیه نیمکره راست و چپ مغز، اطلاعات جدیدی در مورد چگونگی توانایی های دو نیمکره به دست دهد. روش: در این پژوهش که به صورت توصیفی – تحلیلی و مورد – شاهد انجام شد، 10 بیمار آسیب دیده در ناحیه نیمکره راست، 10 بیمار آسیب دیده در ناحیه نیمکره چپ و 10 فرد طبیعی (شاهد) مورد آزمون قرار گرفتند. آزمودنی ها براساس ویژگی ها و معیارهای خاصی انتخاب و عملکرد آنها با اجرای آزمون های روانی کلامی، شباهت ها و حافظه عددی و درج واژه در جمله ارزیابی گردیدند. یافته ها: در آزمون روانی کلامی، تفاوت عملکرد هر دو گروه بیماران معنادار بود (05/0p<)، در حالی که در آزمون های حافظه عددی و شباهت ها بین عملکرد دو گروه تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج آزمون درج واژه در جمله نشان داد که عملکرد بیماران آسیب دیده در ناحیه نیمکره راست در محرک های دگرگون ضعیف تر از محرک های نادگرگون می باشد (05/0p<)، اما در عملکرد بیماران آسیب دیده در ناحیه چپ در رویکردی بین محرک های نادگرگون و دگرگون تفاوت معناداری به دست نیامد. در ضمن در مواجهه با محرک های دگرگون و نادگرگون، عملکرد بیماران آسیب دیده در ناحیه نیمکره راست ضعیف تر از عملکرد بیماران آسیب دیده از ناحیه چپ بود (05/0p<). در عملکرد افراد گروه های طبیعی و آسیب دیده از ناحیه چپ در محرک های نادگرگون تفاوت معناداری مشاهده نشد، در حالی که گروه آسیب دیده در ناحیه راست به طور معناداری ضعیف تر از افراد طبیعی عمل نمودند (005/0p<). نتیجه گیری: هر دو گروه بیماران آسیب دیده از نظر ضعف عملکرد شناختی تقریباً در یک سطح بودند، اما عملکرد گروه آسیب دیده در ناحیه نیمکره راست در آزمون نحوی بسیار ضعیف تر از گروه دیگر بود. به این ترتیب، پژوهش حاضر مشابه تحقیقاتی که در زبان های انگلیسی و ایتالیایی شده، نقش حساس نیمکره راست را در پردازش ساخت های نحوی دگرگون و نادگرگون تایید می کند.
۲.

بررسی تحول سیالی واژگان کلامی و مقوله ای در کودکان دوزبانه ترک – فارس و کرد - فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دوزبانگی توانایی شناختی سیالی واژگان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی اول
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی یادگیری زبان
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی منطقه ای
تعداد بازدید : ۲۶۶۳
"هدف: این پژوهش به منظور بررسی چگونگی تحول روانی واژگان کلامی و مقوله ای کودکان دوزبانه (ترک – فارس و کرد – فارس) انجام شد. روش: در این پژوهش که جزو مطالعات بنیادی است، هزار دانش آموز دبستانی دوزبانه ترک – فارس و کرد – فارس به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی، از میان دانش آموزان دبستانی دو شهر تبریز و سنندج انتخاب شدند. این دانش آموزان در دو آزمون نشانه ادراکی (حروف اولیه) و نشانه های مفهومی (مقوله های معنایی) شرکت کردند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تعداد واژگان فارسی در طول پایه های تحصیلی اول تا پنجم دبستان هر دو شهر روند افزایشی و صعودی دارد، و این روند در آزمون نشانه های مقوله ای منظم تر از آزمون نشانه های ادراکی است. دانش آموزان ترک – فارس و کرد – فارس در هیچ یک از سال های دبستان تفاوت معناداری نشان ندادند، ولی الگوی تغییرات و تحولات تعداد واژگان آنها در آزمون مقوله ای در طول دوره ابتدایی متفاوت است. همچنین در مجموع در هر دو آزمون، دانش آموزان پسر نسبت به دانش آموزان دختر عملکرد بهتری از خود نشان دادند. در نشانه های ادراکی نیز دانش آموزان تبریزی بیش از دانش آموزان سنندجی واژه فارسی تولید کردند. نتیجه گیری: الگوی تحول تعداد واژگان دانش آموزان دوزبانه ترک – فارس و کرد – فارس را می توان در آزمون نشانه های مقوله ای متفاوت از هم درنظر گرفت، ولی در الگوی تحول تعداد واژگان آزمون نشانه های ادراکی چنین تفاوتی مشاهده نشد."
۳.

توانایی های شناختی و ویژگی های شخصیتی به عنوان پیش بینی کننده تفکر انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ویژگی های شخصیتی برون گرایی توانایی شناختی مهارت های تفکر انتقادی باز بودن به تجربه ادراک کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹۳ تعداد دانلود : ۱۶۰۲
نظریه دو عاملی، مهارت تفکر انتقادی را ترکیبی از توانایی شناختی و آمادگی های شخصیتی تعریف می کند. هدف این مطالعه، تعیین نقش توانایی های شناختی و ویژگی های شخصیتی بر تفکر انتقادی دانشجویان بوده است. برای این منظور 134 دانشجوی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز با روش تصادفی طبقه ای نسبتی از رشته های مختلف روان شناسی، علوم تربیتی، تربیت بدنی و کتابداری و علوم اطلاع رسانی انتخاب شدند و به پرسش نامه شخصیتی نئو، آزمون هوشی وکسلر بزرگ سالان و تست تفکر انتقادی کالیفرنیا پاسخ دادند. از بین عوامل مختلف شخصیتی و شناختی، ادراک کلامی (340/0 = ß)، باز بودن به تجربه (322/0 = ß) و برون گرایی (255/0- = ß) بر تفکر انتقادی مؤثر بوده است. نتیجه دیگر این پژوهش نشان داد که 33 درصد واریانس مشترک تفکر انتقادی از طریق یک ترکیب خطی مشترک از سه عامل ادراک کلامی، باز بودن به تجربه و برون گرایی تعیین می شود. نتایج این پژوهش می تواند جنبه های کاربردی برای آموزش تفکر انتقادی در فراگیران داشته باشد. این یافته ها شواهد روشنی بر پرورش منش و گرایش در کنار مهارت و توانایی های شناختی در تفکر انتقادی است.
۴.

تعامل توانایی های شناختی با دو شیوه آموزشی در واکنش به ارزشیابی آموزش و عملکرد پس از آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی ارزشیابی آموزش واکنش به آموزش عملکرد پس از آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۵ تعداد دانلود : ۴۱۲
پژوهش حاضر تعامل توانایی های شناختی با دو شیوه آموزشی در واکنش به ارزشیابی آموزش و عملکرد پس از آموزش را مورد بررسی قرار داد. 150 نفر از کارکنان یک شرکت صنعتی به صورت تصادفی در سه گروه، هر گروه شامل 50 نفر انتخاب شدند و تحت تأثیر دو نوع مداخله به ترتیب گروه آزمایشی شماره 1 (گروه آزمایشی با تشویق به انجام خطا)، گروه آزمایشی شماره 2 (گروه آزمایشی با اجتناب از خطا) و گروه شماره 3 (گروه کنترل) قرار گرفتند. سپس شرکت-کنندگان به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از ابزار توانایی های شناختی از مجموعه آزمون های صنعتی فلانگان (FITB؛ فلانگان، 1962)، مجموعه سؤال-های استعداد عمومی(GATB؛ سرویس استخدام ایالات متحده امریکا، 1945) و مقیاس های ارزشیابی آموزشی شامل دو مقیاس فرعی واکنش به آموزش و عملکرد پس از آموزش پاسخ دادند. تحلیل داده ها نشان داد که عملکرد و واکنش شرکت کنندگان به دوره آموزشی در سه گروه، در افراد با توانایی شناختی بالا از افراد با توانایی شناختی پایین، بالاتر است و توانایی شناختی با دو شیوه آموزشی در ارزشیابی آموزش تعامل می کنند. از یافته های این پژوهش در جهت انتخاب کارکنان برای آموزش مبتنی بر شایستگی و اهمیت شیوه آموزش تشویق به خطا ارائه گردیده است.
۵.

نقش واسطه ای پهنای نقش در رابطه بین عملکرد مدیران در کانون ارزیابی، توانایی-های شناختی و خودپیروی در شغل با عملکرد شغلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی عملکرد شغلی پهنای نقش خودپیروی عملکرد در کانون ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۷ تعداد دانلود : ۳۸۸
عملکرد شغلی هنگامی مطلوب است که مهارت های شاغل با ابعاد تعریف شده برای نقش در شغل که پهنای نقش نامیده می شود، تناسب داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی این تناسب و هم چنین رابطه متغیرهای عملکرد مدیران درکانون ارزیابی، توانایی های شناختی و خودپیروی با عملکرد شغلی با توجه به نقش واسطه ای پهنای نقش پرداخته است. نمونه پژوهش را 139 نفر از مدیران سازمان های دولتی و خصوصی اصفهان تشکیل دادند که در تمرین های شبیه سازی عملکرد در کانون ارزیابی شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها از اطلاعات حاصل از فرم گسترش-یافته پرسشنامه تحلیل سمت حرفه ای (PMPQ)، مجموعه آزمون های استعداد عمومی (GATB)، پرسشنامه ویژگی های شغل (JCI) و ارزیابی-های عملکرد سازمانی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد مدیران درکانون ارزیابی، توانایی های شناختی و خودپیروی می توانند عملکرد شغلی را پیش بینی کنند و پهنای نقش در این رابطه، نقش واسطه-ای ایفا می کند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که خودپیروی مشاغل مدیریتی افزایش یابد. هم چنین در صورتی که داوطلبان دارای توانایی شناختی، برای مشاغل مدیریتی از طریق کانون ارزیابی گزینش شوند، عملکردشان بیشینه می شود.
۶.

اثربخشی آموزش موسیقی در توانایی هوشی کودکان پیش دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی آموزش موسیقی کودکان پیش دبستان بهره هوش کلامی بهره هوش غیر کلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هوش
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی هنر
تعداد بازدید : ۲۲۳۲ تعداد دانلود : ۹۸۰
پژوهش حاضر با شناخت تأثیر آموزش موسیقی به روش اٌرف بر توانایی هوشی کودکان پیش دبستان انجام شد. با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس، 30 کودک 5 ساله (16 پسر، 14 دختر) انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و گواه مورد بررسی قرار گرفتند. به اعضای گروه مداخله به مدت 6 ماه، هفته ای یک جلسه دو ساعته، موسیق آموزش داده شد. سپس در هر دو گروه مقیاس هوش وکسلر برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی (1967، اقتباس از رضویه، 1384) اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش موسیقی به طورمعناداری بهره هوش کلامی و غیر کلامی کودکان را افزایش داد. در نهایت، تأثیر آموزش موسیقی بر توانایی هوشی کودکان پیش دبستان مورد بحث قرار گرفت. پژوهش حاضر با شناخت تأثیر آموزش موسیقی به روش اٌرف بر توانایی هوشی کودکان پیش دبستان انجام شد. با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس، 30 کودک 5 ساله (16 پسر، 14 دختر) انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و گواه مورد بررسی قرار گرفتند. به اعضای گروه مداخله به مدت 6 ماه، هفته ای یک جلسه دو ساعته، موسیق آموزش داده شد. سپس در هر دو گروه مقیاس هوش وکسلر برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی (1967، اقتباس از رضویه، 1384) اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش موسیقی به طورمعناداری بهره هوش کلامی و غیر کلامی کودکان را افزایش داد. در نهایت، تأثیر آموزش موسیقی بر توانایی هوشی کودکان پیش دبستان مورد بحث قرار گرفت.
۷.

تصمیم گیری های اخلاقی و کارکردهای اجرایی در نوجوانان بر اساس تفاوت های فردی در تیپ های زیستی شخصیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی شخصیت سودگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۵۰۸
ابعاد زیستی شخصیت تاثیر مهمی بر ابعاد روانشناختی افراد دارند و تصمیم گیری اخلاقی و توانایی های شناختی می تواند تحت تاثیر این ابعاد قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی تصمیم گیری های اخلاقی و کارکردهای اجرایی بر اساس تیپ های شخصیتی صبحگاهی و شامگاهی در نوجوانان است. به همین منظور، ابتدا 362 نفر از دانش آموزان نوجوان شهر همدان انتخاب شدند و پرسشنامه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی (MEQ)به منظور پاسخگویی در بین آنها توزیع گردید. سپس تعداد 51 نفر از شرکت کنندگان اولیه بر اساس نمرات کسب شده در پرسشنامه تیپ های صبحگاهی و شامگاهی، به عنوان افراد دارای صفات شخصیتی صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی برای مرحله دوم پژوهش انتخاب شدند. در نهایت، بر اساس هفت مولفه مربوط به کارکردهای اجرایی (EF) و نیز قضاوت های اخلاقی شخصی و غیرشخصی (PIMJ) مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین میزان کارکردهای اجرایی و تصمیم گیری اخلاقی غیرشخصی بر اساس تیپ های صبحگاهی، شامگاهی و بین بینی تفاوت معناداری وجود داشت. به طوری که افراد با تیپ شامگاهی و صبحگاهی هر یک در برخی ابعاد کارکردهای اجرایی در مقایسه با گروه بین بینی برتری داشتند. در مولفه تصمیم گیری اخلاقی غیرشخصی تیپ شامگاهی در مقایسه با تیپ صبحگاهی نمرات بالاتر داشت. همچنین در تصمیم گیری اخلاقی شخصی تفاوت معناداری یافت نشد. به نظر می رسد ابعاد زیستی شخصیت نقش مؤثری در کارکردهای اجرایی و تصمیم گیری ها دارند.
۸.

مقایسه توانایی یادگیری و حافظه در افراد وابسته به مت آمفتامین با افراد وابسته به اوپیوئید و سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی یادگیری حافظه وابستگی به اوپیوئید وابستگی به مت آمفتامین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۴۵۵
هدف : مطالعه حاضر به مقایسه توانایی یادگیری و حافظه در افراد وابسته به مت آمفتامین، اوپیوئید و سالم می پردازد. روش : روش تحقیق علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل مردان وابسته به مت آمفتامین، اوپیوئیدها و مردان سالم شهر تهران بود. نمونه متشکل از 20 مرد وابسته به مت آمفتامین، 17 مرد وابسته به اوپیوئید و 20 مرد سالم بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از آزمون یادگیری کلامی- شنیداری ری برای ارزیابی یادگیری و حافظه استفاده شد. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که افراد وابسته به مواد، نمرات پایین تری در یادگیری و حافظه نسبت به گروه سالم دارند. گروه اوپیوئید در توانایی یادآوری و بازشناسی اطلاعات ضعیف تر عمل کردند. گروه مت آمفتامین، تکرار بیشتر در یادآوری و تداخل بیشتر در بازشناسی واژه ها نشان دادند. نتیجه گیری : گروه وابسته به مواد، آسیب بیشتری در توانایی یادگیری و حافظه داشتند. بررسی بیشتر آسیب پذیری این گروه ها، رهنمودی برای مداخلات مناسب به ویژه در حوزه بازتوانی فراهم می آورد.
۹.

بررسی حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی بر اساس ابعاد شخصیتی نظریه حساسیت به تقویت گری: گرایش رفتاری و بازداری رفتاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیستم فعال ساز رفتاری سیستم بازداری رفتاری توانایی شناختی حافظه گذشته نگر و آینده نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۴ تعداد دانلود : ۴۷۹
هدف از پژوهش حاضر مقایسه ابعاد مختلف حافظه شامل حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی در سه گروه شخصیتی مبتنی بر نظریه حساسیت به تقویت بود. به این منظور، ابتدا 358 نفر از دانشجویان از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه بوعلی سینا انتخاب شدند . سپس مقیاس سیستم های مغزی/رفتاری به منظور پاسخگویی در بین آنها توزیع گردید تا پاسخ دهند. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 51 نفر از آنان بر اساس تحلیل خوشه ای در پرسش نامه سیستم های مغزی/رفتاری انتخاب شده و درنهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت کنندگان در ابعاد حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از شاخص های توصیفی، تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون های تعقیبی تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین سه گروه شخصیتی تفاوت معناداری در ابعاد حافظه و توانایی شناختی وجود دارد. به این صورت که گروه با حساسیت سیستم بازداری رفتاری بالا در مؤلفه های حافظه گذشته نگر، آینده نگر، حافظه عمومی، توانایی نام بردن عملکرد بهتری داشتند؛ گروه با حساسیت بالای سیستم جنگ-گریز-انجماد نمرات بالاتری در حافظه آینده نگر و حافظه عمومی داشتند. نتایج نشان داد که بیش فعالی و کم فعالی سیستم های مغزی/رفتاری می تواند رابطه نزدیکی با توانایی حافظه و سایر توانایی های شناختی داشته باشد. به نظر می رسد توانایی های شناختی می تواند تحت تاثیر سیستم های مغزی مرتبط با حساسیت به تقویت قرار گرفته و به این وسیله کارکردهای شناختی تغییر یابند.
۱۰.

الگوی ساختاری پیش بینی درگیری تحصیلی بر اساس توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با میانجی گری اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درگیری تحصیلی اشتیاق تحصیلی توانایی شناختی وضعیت اجتماعی - اقتصادی دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۶۰۷
زمینه: درگیری تحصیلی از متغیرهای تأثیرگذار در حوزه آموزش و یادگیری است که از عوامل مختلفی تأثیر می پذیرد، اما توانایی شناختی، وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اشتیاق تحصیلی چگونه تاثیر دارد؟ هدف: این پژوهش به منظور بررسی الگوی ساختاری پیش بینی درگیری تحصیلی بر اساس توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با میانجی گری اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان رومشکان در سال 97-96 انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه ی آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان رومشکان بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 317 نفر انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013)، پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی (1392)، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران (2004) و پرسشنامه محقق ساخته وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اطلاعات جمعیت شناختی بودند. برای تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج بیانگر اثرات معنی دار مستقیم توانایی شناختی، وضعیت اجتماعی - اقتصادی، و اشتیاق تحصیلی بر درگیری تحصیلی و همچنین اثرات معنی دار مستقیم توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی بر اشتیاق تحصیلی بود(0/05 P< ) . همچنین، توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی اثرات غیرمستقیم معناداری به واسطه اشتیاق تحصیلی بر درگیری تحصیلی داشتند(0/05 P< ) . همچنین، نتایج نشان داد که مدل طراحی شده با داده های نمونه این پژوهش برازش مناسبی داشت. نتیجه گیری: بنابراین الگوی ساختاری مذکور می تواند میزان درگیری تحصیلی دانش آموزان را با توجه به متغیرهای توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اشتیاق تحصیلی پیش بینی کند.
۱۱.

مقایسه اثربخشی روان درمانگری گروهی مثبت گرا با آموزش گروهی ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درگیری تحصیلی اشتیاق تحصیلی توانایی شناختی وضعیت اجتماعی - اقتصادی دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۴۲۰
زمینه: درگیری تحصیلی از متغیرهای تأثیرگذار در حوزه آموزش و یادگیری است که از عوامل مختلفی تأثیر می پذیرد، اما توانایی شناختی، وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اشتیاق تحصیلی چگونه تأثیر دارد؟ هدف: این پژوهش به منظور بررسی الگوی ساختاری پیش بینی درگیری تحصیلی بر اساس توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با میانجی گری اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان رومشکان در سال 97-96 انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه ی آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان رومشکان بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 317 نفر انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013)، پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی (1392)، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران (2004) و پرسشنامه محقق ساخته وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اطلاعات جمعیت شناختی بودند. برای تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج بیانگر اثرات معنی دار مستقیم توانایی شناختی، وضعیت اجتماعی - اقتصادی، و اشتیاق تحصیلی بر درگیری تحصیلی و همچنین اثرات معنی دار مستقیم توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی بر اشتیاق تحصیلی بود(0/05 P< ) . همچنین، توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی اثرات غیرمستقیم معناداری به واسطه اشتیاق تحصیلی بر درگیری تحصیلی داشتند(0/05 P< ) . همچنین، نتایج نشان داد که مدل طراحی شده با داده های نمونه این پژوهش برازش مناسبی داشت. نتیجه گیری: بنابراین الگوی ساختاری مذکور می تواند میزان درگیری تحصیلی دانش آموزان را با توجه به متغیرهای توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اشتیاق تحصیلی پیش بینی کند.
۱۲.

تأثیر بازی های رایانه ای آموزشی چندکاربره برخط بر مهارت های اجتماعی و توانایی های شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش بازی رایانه ای برخط مهارت اجتماعی توانایی شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۴۲۴
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر به کارگیری بازی های رایانه ای آموزشی چندکاربره برخط به عنوان یکی از روش های نوین تدریس بر مهارت های اجتماعی و توانایی های شناختی انجام گرفت. روش پژوهش طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان دوره ابتدایی شهر ارومیه می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مدرسه نوشان انتخاب شد و از میان دانش آموزان این مدرسه کلاس چهارم ابتدایی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند به طوری که 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه مهارت های اجتماعی و توانایی شناختی استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارspss استفاده شد. نتایج نشان داد استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی چندکاربره برخط بر مهارت های اجتماعی و توانایی شناختی دانش آموزان به طور معنی داری (توانایی شناختی (F=181/10) و مهارت های اجتماعی (F= 156/001)) نسبت به روش معمول مؤثرتر است.
۱۳.

اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری ذهن آگاهی توانایی شناختی تاب آوری ورزشکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۶۱۴
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا بود. پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح دوگروهی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری همه ورزشکاران نابینای شهر گلستان بودند که 30 نفر از آن ها با روش دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. داده ها با استفاده از مقیاس توانایی های شناختی و مقیاس تاب آوری جمع آوری شدند. یافته ها نشان داد که بین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل، در نمرات مربوط به توانایی های شناختی و تاب آوری، در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 P <). با توجه به بالاتربودن میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون، نتیجه گیری می شود که مداخله مؤثر است و موجب بهبود توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا می شود. براساس یافته ها می توان گفت که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یکی از درمان های موج سوم شناختی- رفتاری می تواند در ارتقای توانایی های شناختی و تاب آوری افراد نابینا در عرصه رقابت های ورزشی تأثیرگذار باشد.
۱۴.

بررسی نقش توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی در پیش بینی درگیری تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درگیری تحصیلی توانایی شناختی وضعیت اجتماعی - اقتصادی دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۱ تعداد دانلود : ۵۱۲
زمینه: یکی از سازه های اساسی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، درگیری تحصیلی است. ارتباط درگیری تحصیلی با متغیرهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. مرور پژوهشی نشان از شکاف پژوهشی در بررسی نقش توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی در پیش بینی درگیری تحصیلی دانش آموزان دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی در پیش بینی درگیری تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان رومشکان در سال 97-96 انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان رومشکان بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تعداد 317 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو (2013)، پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی (1392) و پرسشنامه محقق ساخته وضعیت اجتماعی - اقتصادی و اطلاعات جمعیت شناختی بود. یافته ها: ضریب همبستگی نشان از ارتباط مثبت و معنی دار بین توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با درگیری تحصیلی دارد و ضریب رگرسیون چندگانه برای پیش بینی درگیری تحصیلی از طریق توانایی شناختی برابر با 0/561 و وضعیت اجتماعی - اقتصادی برابر با 0/436 بود (0/005≥ P ). در نهایت نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که در حدود 49 درصد از تغییرات در متغیر وابسته (درگیری تحصیلی دانش آموزان) از طریق متغیرهای پیش بین (توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی) قابل تعیین است. نتیجه گیری: با افزایش توانایی شناختی و وضعیت اجتماعی - اقتصادی با احتمال زیادی درگیری تحصیلی دانش آموزان افزایش پیدا می کند.
۱۵.

اثر تمرین شناختی بر یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی کارکردهای اجرایی مدل ماهر حافظه بینایی فضایی یادگیری مشاهده ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۸۷
مقدمه: هدف کلی تحقیق تاثیر تمرینات شناختی بر یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت بود. روش کار: نمونه مورد مطالعه 40 نفر از دانش آموزان کلاس سوم و چهارم دبستان بودند که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. پژوهش در دو فاز اجرا شد، در فاز اول تمرینات شناختی برای تقویت شناختی و در فاز دوم تمرینات مهارت دارت با استفاده از یادگیری مشاهده ای انجام گرفت. در فاز اول مطالعه ابتدا از آزمودنی ها پیش آزمون شناختی گرفته شد. سپس گروه ها همسان سازی شدند و به دو گروه تمرین شناختی و بدون تمرین شناختی تقسیم شدند (هر گروه 20 نفر). به گروه شناختی 8 جلسه تمرینات شناختی با تاکید بر تکالیف مرتبط به کارکردهایی اجرایی داده شد. سپس از هر دو گروه پس آزمون شناختی گرفته شد. نمونه ها در پیش آزمون و پس آزمون شناختی با استفاده از نرم افزار Corsi Block ارزیابی شدند. در فاز دوم مطالعه گروه ها به دو گروه 10 نفری مشاهده ای+بدنی و بدنی تقسیم شدند. از هر چهار گروه پیش آزمون مهارت پرتاب دارت گرفته شد. چهار گروه سه جلسه تمرین دارت (20 پرتاب) انجام دادند، فقط گروه مشاهده ای+بدنی علاوه بر پرتاب دارت ویدئو مدل ماهر پرتاب دارت را مشاهده کردند. مجددا از هر چهار گروه پس آزمون شناختی گرفته شد. یافته ها: گروه شناختی+مشاهده ای+بدنی در پس آزمون دارت به طور معناداری بهتر از سایر گروه ها عمل کرد. نتیجه گیری : با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه می توان گفت که اگر از طریق تمرین شناختی، مهارت های شناختی را که زیربنای شناختی یادگیری مشاهده ای هستند، تقویت کنیم، می توان سرعت یادگیری از طریق مشاهده در مهارت پرتاب دارت را افزایش دهیم.
۱۶.

بررسی تفاوت توانایی شناختی و هیجان خواهی افراد دارای ریسک پذیری بالا و ریسک پذیری پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی هیجان خواهی ریسک پذیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۴۶
زمینه : تحقیقات پیشیین به بررسی ارتباط بین توانایی های شناختی و هیجان خواهی پرداخته اند ، اما پیرامون بررسی تفاوت توانایی شناختی و هیجان خواهی در افراد با ریسک پذیری بالا و ریسک پذیری پایین شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف : هدف از این پژوهش بررسی تفاوت توانایی شناختی و هیجان خواهی افراد دارای ریسک پذیری بالا و ریسک پذیری پایین بود. روش : پژوهش از نوع مقایسه ای بود. جامعه آماری از بین دو دسته از خلبانان هلی کوپتر و مسافربری انتخاب گردید، 150 نفر به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: پرسشنامه هیجان خواهی زاکرمن (1978) و توانایی شناختی نجاتی (1392). داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری (مانووا) تحلیل شد. یافته ها : بین توانایی شناختی و هیجان خواهی افراد دارای ریسک پذیری بالا و افراد دارای ریسک پذیری پایین تفاوت معنادار وجود دارد (0.001>p ). نتیجه گیری : خلبانان هلی کوپتر از توانایی شناختی بالاتری برخوردار بودند و هیجان خواهی بیشتری را نسبت به خلبانان مسافربری تجربه می کردند.
۱۷.

بررسی تأثیر توانایی شناختی و اعتماد به شهود بر استراتژی های معاملاتی و عملکرد سرمایه گذاران حرفه ای بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانایی شناختی اعتماد به شهود استراتژیهای معاملاتی عملکرد سرمایهگذاران حرفهای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۱۶
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه بین تواناییهای شناختی و اعتماد به شهود با استراتژی های معاملاتی و عملکرد سرمایه گذاران حرفهای بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور مؤلفه های مربوط به توانایی شناختی و اعتماد به شهود در ارتباط با استراتژی های سرمایه گذاری فعال/خرید و نگهداری و تنوع/تمرکز پرتفوی و همچنین عملکرد افراد مورد بررسی قرار گرفت. نمونه مورد بررسی 310 نفر از سرمایه گذاران حرفه ای شامل 160 معاملهگر و 150 تحلیلگر در بازار سرمایه را شامل می شود که اطلاعات آنها با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شده است. به منظور تحلیل داده ها از رگرسیون های لجستیک و حداقل مربعات به تناسب استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که در مورد معاملهگران، اعتماد به شهود بالا با خرید و فروش فعالانه سهام مرتبط است، از سوی دیگر، معامله گرانی که توانایی شناختی بالاتری دارند پرتفوی متمرکزتری دارند. در نهایت، توانایی شناختی بالاتر تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد معاملهگران دارد، این در حالی است که اعتماد به شهود بالاتر تأثیر منفی و معناداری بر عملکرد آنان دارد. نتایج در مورد تحلیلگران قدری متفاوت است؛ به نحوی که با افزایش سن تحلیلگران پرتفوی آنها متنوع تر شده است در حالی که اعتماد به شهود بالا موجب می شود تا تحلیلگران پرتفوی متمرکزی داشته باشند. با این حال، اعتماد به شهود در مورد تحلیلگران نیز همچون معاملهگران، ارتباط منفی و معناداری با عملکرد دارد.
۱۸.

بررسی رابطه بین شناخت اجتماعی و عملکرد تحصیلی با نقش واسطه ای توانایی شناختی و هیجانات تحصیلی در دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: شناخت اجتماعی هیجانات تحصیلی توانایی شناختی عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۱۷
مقدمه: پایه اش وضعیت تحصیلی دانشجویان یکی از مأموریت های آموزشی دانشگاه هاست توانایی های شناختی مغز نقش محوری در یادگیری و موفقیت تحصیلی ایفا می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای هیجانات تحصیلی و توانایی شناختی در ارتباط بین شناخت اجتماعی و عملکرد تحصیلی بود مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و طرح همبستگی بود. جامعه آماری را تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 1397-1398 تشکیل دادند که 380 دانشجو به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های عملکرد تحصیلی، پرسشنامه هیجان تحصیلی، پرسشنامه توانایی شناختی و پرسشنامه شناخت اجتماعی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج جدول ماتریس همبستگی نشان داد که بین عملکرد تحصیلی و همچنین توانایی شناختی با متغیر شناختی اجتماعی و ابعاد شناخت خود، ذهن خوانی و درک محیط آموزشی رابطه معناداری دارد همچنین هیجان تحصیلی با توانایی شناختی و شناخت اجتماعی و هر 4 بعد آن رابطه معناداری داشت. همچنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از معناداری نقش واسطه ای هیجانات تحصیلی و توانایی شناختی در ارتباط بین شناخت اجتماعی با عملکرد تحصیلی بود. نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که شناخت اجتماعی با واسطه گری هیجانات تحصیلی و توانایی شناختی از عوامل اساسی برای بررسی رضایت و عملکرد تحصیلی دانشجویان است.
۱۹.

تأثیر شبیه سازی آموزشی مبتنی بر رایانه بر مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شبیه سازی آموزشی مهارت های حل مسئله توانایی شناختی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۲۷۲
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شبیه سازی آموزشی مبتنی بر رایانه بر مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی دانش آموزان می باشد. روش پژوهش شبه آزمایشی و از نوع طرح های پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان چهارم ابتدایی منطقه دو شهر تهران در سال تحصیلی 96-95 می باشند که 60 نفر از آن ها (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. گروه آزمایش با استفاده از شبیه سازی PhET و گروه کنترل به روش سنتی در شش جلسه یک ساعته آموزش دیدند. پیش آزمون –پس آزمون دو گروه با استفاده از پرسشنامه اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه حل مسئله هپنر و پترسن (1982) و توانایی شناختی نجاتی (1392) می باشد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش با آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بعد از کنترل اثرات پیش آزمون، بین نمرات پس آزمون دو گروه در متغیر حل مسئله و مؤلفه های آن (اعتماد به حل مسائل، سبک گرایش-اجتناب و کنترل شخصی) و متغیر توانایی شناختی و مؤلفه های آن (حافظه، کنترل مهاری و توجه انتخابی، تصمیم گیری، توجه پایدار، شناخت اجتماعی و انعطاف پذیری شناختی) تفاوت معنی داری وجود دارد اما در مؤلفه برنامه ریزی بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج پژوهش نشان داد شبیه سازی آموزشی مبتنی بر رایانه بر مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی در دانش آموزان تأثیر دارد و باعث افزایش مهارت های حل مسئله و توانایی شناختی در دانش آموزان می شود.
۲۰.

تاملّی بر شیوه های نوینِ درمانیِ مرتکبین جرایم خشونت آمیز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ماهیت بدبینی کیفری اصلاح بزهکاران توانایی شناختی زندگی سعادتمندانه نظام ارزشگذاری های ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۵۹
نگرش های بدبینانه ای که در دهه های 1970 و 1980 میلادی در خصوص کارکرد اصلاحی واکنش های کیفری متولد شدند، موجی از ناامیدی و سرخوردگی را میان اندیشمندان و دست اندرکاران نظام عدالت کیفری به وجود آوردند. پس از تجربه پرهزینه نظام اصلاح و درمان و سپس، شکست در تحقق اهداف ادعایی، اندک اندک این اعتقاد در حال شکل گیری بود که مجازات نمی تواند زمینه را برای اصلاح بزهکار فراهم آورد. این ناامیدی بیش از هر چیز مرهون طرح این پرسش بود که آیا اساساً تحقق هدف بلندپروازانه ای نظیر اصلاح که مستلزم دگرگونی در نظام هنجاری ذهنی مجرم است، از طریق تحمیل واکنش های سرکوبگرانه امکان پذیر است؟ به تعبیر دیگر چگونه می توان از طریق تحمیل واکنش های کیفری خشن نظام ارزشگذاری ذهنی مجرمین را دگرگون ساخت؟ به رغم این بدبینی های گسترده تجربه برخی کشورهای غربی در همین زمان نشان داد که تغییر در نظام ارزشگذاری ذهنی بزهکاران یک آرمان غیر قابل دسترس نیست. بلکه می توان از طریق به کارگیری سیاست هایی که توانایی شناختی بزهکار و نیز سبک زندگی او را نشانه رفته به این هدف بلندپروازانه دست یافت. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی شماری از این سیاست ها است.