محمد حسن زاده

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناخت نوع فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های دانشگاه های شهر تبریز است. روش پژوهش: در این تحقیق از روش پیمایشی- توصیفی استفاده شده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی بوده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد کامرون و کوئین می باشد. جامعه آماری این پژوهش کتابخانه ها و کتابداران دانشگاه های شهر تبریز است، که شامل 92 نفر کتابدار بود. سپس با استفاده از فرمول کوکران تعداد 74 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد از میان انواع فرهنگ سازمانی، فرهنگ طایفه ای با میانگین 03/9 در کتابخانه های دانشگاه های شهر تبریز اولویت دارد. فرهنگ بازاری با میانگین 31/8، فرهنگ سلسله مراتبی با میانگین 32/7 و فرهنگ ویژه سالاری با میانگین 56/6 در رتبه های بعدی قرار دارند. هم چنین یافته ها نشان داد که نوع فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های دانشگاه های تبریز از لحاظ جنسیت، نوع استخدام، تحصیلات و سابقه کار کتابداران تفاوت معناداری ندارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ غالب در کتابخانه های دانشگاه های شهر تبریز، فرهنگ طایفه ای می باشد. بدین معنی که با بررسی کتابخانه های هفت دانشگاه در شهر تبریز، مشخص شد فرهنگ سازمانی حاکم بر شش دانشگاه از نوع طایفه ای بوده، و تنها در کتابخانه دانشگاه سهند فرهنگ بازاری حاکم است. در فرهنگ طایفه ای انعطاف پذیری، همکاری گروهی، مشارکت، انسجام، رضایت فردی و ایجاد محیطی دوستانه دارای ارزش بوده، و سازمان به مثابه یک خانواده تلقی می شود.

هدف: پژوهش حاضر به مطالعه دیدگاه سه گروه از کاربران (عادی، متخصص موضوعی ادبیات فارسی و کتابدار) در خصوص میزان اهمیت و ارزشگذاری هر یک از ویژگیهای موجودیت های الگوی مفهومی اف. آر. بی. آر. در پیوند با وظایف کاربری پرداخته است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. از پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد که در این راستا با استفاده از مصاحبه های نیمهساختاریافته دیدگاه سه گروه نمونه (کاربران عادی، کاربران متخصص و کتابداران) در خصوص ویژگی های موجودیت های الگوی مفهومی اف. آر. بی. آر. در پشتیبانی از وظایف کاربری (یافتن، شناسایی، انتخاب و دسترسی) تبیین گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که از بین ویژگی های موجودیتهای الگوی مفهومی اف. آر. بی. آر.؛ «عنوان اثر»، «عنوان بیان»، «عنوان نمود عینی»، «نام شخص» و «نام تنالگان» از دیدگاه کلیه کاربران و کتابداران مورد بررسی دارای ارزش زیاد در پشتیبانی از وظایف کاربری هستند. اصالت/ارزش: ضروری است نرم افزارهای کتابخانه ای بر مبنای مفاهیم الگوی مفهومی اف. آر. بی. آر. بازنگری گردند. پژوهش حاضر به عنوان یکی از اولین گامها، دیدگاه کاربران بالقوه فهرستهای رایانه ای را در خصوص ویژگی های موجودیت های این الگو در پیوند با وظایف کاربری مورد مطالعه قرار داده است.

این مقاله به منظور بررسی تفاوت های مدیریت دانش در هر یک از فرایندهای کسب وکار، طبقه بندیِ مناسبی ارائه می کند. در این طبقه بندی، فرایندهای کسب وکار به چهار دسته فرایندهای جریان کارگرا، اطلاعات گرا، تصمیم گرا و مشارکت گرا تقسیم می شوند. سپس در مورد ویژگی ها و مهم ترین موانع مدیریت دانش آنها بحث می شود. مطالعه ی ادبیات به شکل گیری گزاره های احتمالی در مورد مهم ترین موانع مدیریت دانش، در هر یک از چهار نوع فرایند منجر شد. گزاره های احتمالی از طریق انجام دو مطالعه ی موردی در یک فرایند جریان کارگرا و یک فرایند تصمیم گرا بررسی و فرضیه های پیشنهادی ارائه شده است. یافته های این پژوهش، به مدیران کمک خواهد کرد که در پیاده سازی نوآوری های مدیریت دانش، دیدگاه فرایندی داشته باشند و با توجه به نوع فرایندهای منتخب برای پیاده سازی مدیریت دانش، نسبت به رفع مهم ترین موانع مربوطه اقدام کنند. نتایج این پژوهش، بررسی و بهبود گزاره های احتمالی مربوط به فرایندهای اطلاعات گرا و مشارکت گرا و همچنین آزمون فرضیه های مطرح شده درباره ی مهم ترین موانع مدیریت دانش در چهار نوع فرایند کسب وکار، نقطه ی آغازی برای ادامه پژوهش های آتی است.

هدف: هدف مقاله حاضر، مطالعه تطبیقی فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران و بررسی رابطه آن با رضایت کاربر است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه پژوهش به سه دسته کتابداران و مدیران کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران و کاربران این کتابخانه ها تقسیم می شوند. از میان کتابخانه های عمومی (تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی)، آن دسته از کتابخانه هایی انتخاب گردید که حداقل 3 کتابدار در آن مشغول به کار باشند. در مجموع 22 کتابخانه عمومی و 11 کتابخانه دانشگاهی انتخاب شد. از میان کاربران کتابخانه های دانشگاهی 383 کاربر به روش نمونه گیری با احتمال متناسب با اندازه و از میان کاربران کتابخانه های عمومی 381 کاربر به روش تصادفی گزینش گردید. داده های پژوهش از طریق دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی و رضایت کاربر گردآوری شد. پرسشنامه فرهنگ سازمانی براساس مدل چارچوب ارزش های رقابتی کامرون و کوئین طراحی گردید. داده ها با آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون من- ویتنی و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شدند. یافته ها: براساس نتایج پژوهش، فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های عمومی شهر تهران را فرهنگ سازمانی قومی و فرهنگ کتابخانه های دانشگاهی را فرهنگ سلسله مراتبی تشکیل می دهد. بین کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران از نظر فرهنگ سازمانی تفاوت معنی داری وجود نداشت. بین رضایت کاربر کتابخانه های عمومی و نوع فرهنگ سازمانی این کتابخانه ها رابطه معنی داری مشاهده نشد؛ اما رابطه بین رضایت کاربر کتابخانه های دانشگاهی و نوع فرهنگ سازمانی این کتابخانه ها معنی دار (66/0) بود. اصالت/ارزش: تاکنون مطالعه تطبیقی فرهنگ سازمانی حاکم بر انواع کتابخانه ها در ایران و همچنین بررسی ارتباط فرهنگ سازمانی با رضایت کاربران به عنوان یک متغیر در مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی اصلاً مورد توجه قرار نگرفته است.

هدف: در راستای ترسیم سازوکار ملی ترویج علم در کشور، تعیین مناسبت برای ترویج علم و تعیین روشی مناسب برای اهدای جوایز از اهمیت زیادی برخوردار است که در این پژوهش به آنها پرداخته می شود. روش: جامعه پژوهش، شامل 60 نفر از صاحبنظران حقیقی و حقوقی (شاغل در سازمان های متولی ترویج علم) در زمینه ترویج علم در کشور است. داده های پژوهش توسط تلفیقی از روش های اسنادی-کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که پاسخگویان، با «تعریف هفته ای با عنوان ترویج علم» موافقند. اهدای جوایز در سطح ملی نیز توانست در مجموع، بالاترین رتبه را به خود اختصاص دهد. اصالت اثر: تاکنون پژوهشی به منظور ترسیم سازوکار ملی ترویج علم در کشور که منجر به تعیین مناسبت برای ترویج علم و تعیین روشی مناسب برای اهدای جوایز شود انجام نشده است.

أبوالفرج الإصفهانی مـن کبار العلماء وأعیان الأدباء فی القـرن الثالث الهجری، وکان عالمـاً بأیام النّاس والأنساب والسیر. تطرّقنا فی هذا المقال إلی حیاته العلمیّة والثقافیّة ودرسنا شخصیته بما فیها من الغموض؛ إذ نراه ینتمی إلی التشیّع مع أنّه أمویّ النسب، وعرضنا بعض ما وصل إلینا من آراء العلماء حول شخصیته. ورأینا أنه رغم غزارته العلمیّـة والأدبیّة لایخلو من بعض الإساءات والهفوات. وعمدنا إلی کتابه الأغانی، ذلک الکتاب الشهیر الذی اعتبر من أهم مصادر فی اللغة العربیة وتاریخها والذی یغلب علیه صحة النقل؛ فعالجناه وعثرنا علی بعض الأخطاء والروایات الضعیفة. واعترف الکثیر من العلماء بمکانة أبی الفرج العلمیّة والأدبیة؛ وکتابه الأغانی یعتبر موسوعة أدبیّة وتاریخیة؛ إذ یحمل بین دفّتیه ترجمة لحیاة معظم الجاهلیین والمخضرمین والإسلامیین والمحدثین، کما یتضمن بعض الأحداث التاریخیة.

در این مطالعه، اثرات نوسان قیمت نفت بر رفاه خانوارها در دهک های مختلف درآمدی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به قابلیت های مدل تعادل عمومی قابل محاسبه نسبت به مدل های تک معادله ای، این روش انتخاب، و همچنین از معیار تغییرات معادل (EV) به منظور ارزیابی تغییرات رفاه خانوارها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که اثر نوسانات قیمت نفت بر درآمد، هزینه و رفاه خانوارهای شهری، بیشتر از خانوارهای روستایی بوده و به عبارتی، وابستگی درآمد خانوارهای شهری به قیمت نفت، بیش از خانوارهای روستایی است. همچنین افزایش قیمت نفت نسبت به کاهش آن، تأثیر بیشتری بر رفاه، درآمد و هزینه خانوارها دارد. نسبت EV به کل مخارج برای ثروتمندان و فقرا تقریباً یکسان است که نشان می دهد با کاهش قیمت نفت، فشار یکسانی به فقرا و ثروتمندان وارد می شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت درونداد و بروندادهای جریان اطلاعات در مراکز تحقیقاتی وابسته به مراکز آموزش عالی کشور از دیدگاه پژوهشگران انجام گرفته است. روش: برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تأیید شد، استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 200 مرکز تحقیقاتی وابسته به وزارت "" علوم، تحقیقات و فناوری"" ، "" وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی"" و "" دانشگاه آزاد اسلامی"" بود که در هر مرکز رؤسای مراکز تحقیقاتی، معاونین پژوهشی، مدیران پژوهشکد ه های وابسته به مراکز مذکور، مدیران گروه های علمی، مدیران کتابخانه ها و اعضای هیأت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد و 770 پرسشنامه ارسال گردید و 562 پرسشنامه ( 72.99 درصد) تکمیل شد. یافته ها: در مرحله درونداد (گردآوری و استفاده از اطلاعات) قال بهای الکترونیکی بیشتر از قال بهای چاپی، در مرحله پردازش (تولید و ذخیره اطلاعات) قال بهای چاپی بیشتر از قال بهای الکترونیکی و در مرحله برونداد (اشاعه اطلاعات) قال بهای چاپی بیشتر از قال بهای الکترونیکی مورد استفاده قرار م یگیرد. تحلیل یافت هها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میزان استفاده از انواع مختلف قال بها در هر سه مرحله درونداد، پردازش و برونداد در مراکز پژوهشی مورد مطالعه به صورت معن یداری متفاوت است. در مرحله استفاده، پژوهشگران بر منابع الکترونیکی بیشتر از منابع چاپی تأکید داشتند، اما در مرحله تولید و اشاعه قالب چاپی بیشتر از الکترونیکی مورد تأکید قرار گرفت. به طور کلی، می توان گفت که جریان اطلاعات در مرحله درونداد از وضعیت مناسب تری نسبت به مرحله پردازش و برونداد برخوردار است.

هدف: تحلیل و بررسی میزان مشارکت متولیان در ترویج علم و رضایت مندی از عملکرد آنها از دید صاحبنظران حقیقی و حقوقی حوزه ترویج علم. روش/ رویکرد پژوهش: داده ها توسط تلفیقی از روش های اسنادی- کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. جامعه پژوهش، شامل 30 نفر از صاحبنظران حقیقی و30 نفر از صاحبنظران حقوقیِ شاغل در نهادهای متولی ترویج علم در کشور است. یافته ها: از نظر «میزان مشارکت»، تنها «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (دانشگاه ها)» و «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» توانسته اند شاخص «متوسط به بالا» را از آنِ خود کنند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان مشارکت متولیان در فرآیند ترویج علم در حد کمی است و همچنین نحوه عملکرد آنها نیز رضایت بخش نیست. به منظور تقویت فرآیند ترویج علم در کشور و موفقیت سازوکار ملی آن، میزان مشارکت متولیان ترویج علم باید افزایش یابد.

به منظور تعیین بهترین شیوه سیاست گذاری و پیاده سازی فرایند ترویج علم در کشور، ارائه سازوکاری ملی با توجه به چالش ها، ضروریات و نیازهای یک کشور اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش تلاش شده است به طور ویژه، به این مهم پرداخته شود. بدین منظور جامعه پژوهش شامل 60 تفر از صاحبنظران حقیقی و حقوقی در کشور که هریک به نوعی برای ترویج علوم در کشور فعالیت می کنند مورد مراجعه قرار گرفته اند. داده ها توسط تلفیقی از روش های پژوهشی اعم از اسنادی-کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه (محقق ساخته) و روش نمونه گیری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. تعیین بهترین شیوه سیاست گذاری و پیاده سازی ترویج علم در کشور همزمان با ترسیم و تعریف سازوکار ملی ترویج علم، یکی از مهمترین نکات مورد نظر در این مقاله بوده است. قابل ذکر است پس از جمع آوری و تحلیل داده ها و ترسیم سازوکار اولیه، تعدادی از صاحبنظران در طرح پرسش از خبرگان (دلفی) شرکت کرده و به بازبینی، اصلاح و تایید سازوکار پرداختند. به منظور شناسایی بهترین روش های به کار گرفته شده و الگوگیری از روش های موفق سایر کشورهای پیشرو در این زمینه، مطالعاتی در سطح بین المللی نیز صورت گرفته است. تحلیل یافته ها نشان داد که «سیاست گذاری متمرکز ملی (شورایی و هیات امنایی) و پیاده سازی غیرمتمرکز» بهترین شیوه برای سازوکار ملی ترویج علم از دید پاسخگویان است. طبق این مدل از سیاست گذاری، شورایی از سیاست گذاران به سیاست گذاری کلان می پردازند و سایر نهادها نیز ضمن تعامل با این شورا، به پیاده سازی فرایندهای ترویج علم می پردازند.

هدف: میزان استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر از پایگاه های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران و امکانات موجود در آن و شناسایی مشکلات در استفاده از آن بررسی شده است. روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی، و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. نتایج با استفاده از روش آمار توصیفی (فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شد. از 114 پرسشنامه توزیع شده در میان تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، 81 پرسشنامه تکمیل و عودت داده شد. یافته ها: 89 درصد از اعضای هیئت علمی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی استفاده می کنند. مهم ترین علت استفاده اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، انجام طرح پژوهشی 67 درصد، تألیف مقاله 65 درصد و امور آموزشی56 درصد بوده است. پراستفاده ترین پایگاه های اطلاعاتی موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ساینس دایرکت ، پروکوئست ، اشپرینگر بوده است. بیشترین رضایت کاربران از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی روزآمد بودن اطلاعات، وجود اطلاعات حوزه موضوعی و دسترسی آسان در برخی از رشته ها بوده است. وضعیت اینترنت دانشگاه، عدم اطلاع از وجود پایگاه ها، ناآشنایی با شیوه های جست وجو از عمده مشکلات کاربران در دسترسی به اطلاعات بوده است. نتیجه گیری: پیشنهاداتی برای رفع مشکلات و استفاده بهینه از پایگاه های موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ارائه شد.

هدف این مقاله، تحلیل فعالیت دانشمندان حوزه نانوفنّاوری ایران در قالب شاخص های پراستنادی، پرتأثیری، و پرکاری است. جامعه آماری این پژوهش کل مدارک پژوهشگران نانوفنّاوری ایران در نمایه استنادی علوم در سال های 1991 تا 7 آگوست 2011 (4605 رکورد) بوده است. یافته ها نشان داد که شاخص همکاری در هر مدرک 39/3 است. بیشترین شاخص همکاری در سال 1997 با 6 نویسنده در هر مدرک بوده است. درجه همکاری پژوهشگران نانوفنّاوری ایران 96/0 بوده که حاکی از گرایش بیشتر نویسندگان این حوزه به هم تألیفی است. با توجه به ضریب همکاری کلی (64/0)، نویسندگان این حوزه تمایل بالایی به تولید مدارک علمی مشارکتی دارند. سال 1997، بالاترین ضریب مشارکت (83/0) و سال 1991 کمترین ضریب مشارکت (5/0) را به خود اختصاص داده اند.

هدف: بیان نیاز اطلاعاتی اولین حلقه ارتباطی بین نیاز اطلاعاتی کاربر و محتوای نظام اطلاعاتی است. کاربر با استفاده از انواع نظام­های پردازش نمادین و شیوه­های بیان، نیاز اطلاعاتی خود را با نظام اطلاعاتی درمیان می گذارد. درنهایت نظام اطلاعاتی با تطبیق آنچه به­عنوان پرسش ارائه شده است با مدارک و منابع موجود، پاسخی نهایی را به کاربر ارائه می کند. بر این اساس، هدف این مقاله تشریح وجوه مختلف بیان نیاز اطلاعاتی است. روش/ رویکرد پژوهش : با بررسی متون مختلف، ابتدا نیاز اطلاعاتی، انواع آن و عوامل موثر بر آن به­صورت خلاصه تشریح شده است؛ سپس مقولاتی مانند بیان و اندیشه رابطه متقابل آنها با یکدیگر و شیوه های پردازش نمادین را مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه بیان نیاز اطلاعاتی، انواع پرسش و مسائلی پیرامون نظام­های اطلاعاتی در ارتباط با بیان نیاز اطلاعاتی و شیوه های بیان آن مورد کاوش قرار می گیرد و به الگوهای اطلاع یابی که در آنها به بیان نیاز اطلاعاتی به­عنوان یک جزء از الگو اشاره شده است، نظری می شود. نتیجه­گیری : درنهایت این مقاله رهیافت هایی نظیر زبان­شناختی، روان­شناختی و نظام­های ذخیره و بازیابی برای پژوهش در حوزه نیاز اطلاعاتی، با تاکید بر زبان فارسی ارائه را می کند که می تواند آغازگر پژوهش های نو در کتابداری و اطلاع رسانی ایران باشد.

پژوهش حاضر، شبکه هم نویسندگی بین المللی پژوهشگران نانوفناوری ایران را بر حسب فراوانی هم نویسندگی کشورها و قاره ها، نخستین سال هم نویسندگی کشورها، تمرکز اصلی همکاری میان کشورها، اهمیت موقعیت کشورها در شبکه نحوه تکامل شبکه هم نویسندگی، رواج هم نویسندگی با کشورها، مطرح کردن فکر جدید توسط کشورها و علایق در حال رشد سریع با استفاده از CiteSpace (نرم افزار مصورسازی روندها و الگوها در متون علمی) به وسیله 4605 مدرک استخراج شده از نمایه استنادی علوم از طریق بخش جستجوی پیشرفته پایگاه وبگاه علوم بین سال های 1991 تا 2011 با عبارت جستجوی ساخته شده از اصطلاحات درخت نانوفناوری، شناسایی شده به وسیله اصطلاح نامه اینسپک و کامپندکس، تحلیل کرده است. نتایج نشان داد که پژوهشگران نانوفناوری ایران با 44 کشورخارجی هم نویسندگی داشته و بیش ترین تعداد مدارک هم تألیف را با قاره اروپا و کشور کانادا داشتند. بیش ترین همکاری های علمی ایران در میان کشورهای هم جوار به ترتیب با کشورهای «آذربایجان»، «روسیه»، «پاکستان و ترکیه» و «عمان و امارات متحده عربی» بوده است. ایران با بقیه کشورهای هم جوار همکاری علمی نداشته است. از آن جا که کانادا کشوری پرکار از نظر همکاری بوده و دارای بیش ترین مرکزیت بینیت بوده است، این کشور تاثیر غالبی بر پژوهشگران نانوفناوری کشور ایران داشته است. نخستین اتصالات ایران با کشورهای غیر هم سو با جهت مطالعاتی پژوهشگران نانوفناوری ایران در دوره پنج ساله سوم (2005-2001) اتفاق افتاده است. کشورهای با جهت مطالعاتی یکسان با کشور ایران از فعال ترین کشورهای مشارکت کننده با پژوهشگران نانوفناوری ایران تا سال 2004 بوده اند. از نظر پژوهشگران نانوفناوری ایران، کشور ژاپن با مقدار سیگمای 1.16 بالاترین رتبه را از نظر مطرح کردن فکر جدید به خود اختصاص داده است. "wall-carbon-nanotubes"، "density-functional"، "fe-2-o" و "single-wall-carbon-nanotubes" به ترتیب پرتکرارترین اصطلاحات مورد استفاده در بین تولیدات علمی دارای بیش از یک نویسنده حوزه نانوفناوری ایران بوده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی شهرستان رامسر و تنکابن با استفاده از ابزار لایب کوال انجام گرفته است. روش: در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه لایب کوال استفاده شده است. این پرسشنامه ابزاری استاندارد است که به ارزیابی کیفیت خدمات از دید کاربران می پردازد. نمونه آماری این پژوهش شامل 410 نفر از کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان رامسر و تنکابن (در دوره زمانی مورد مطالعه، اردیبهشت 1390) بوده است که پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد. از این تعداد 382 پرسشنامه عودت داده شد و پس از حذف پرسشنامه های ناقص 365 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته: یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح خدمات دریافتی کاربران در برخی گویه ها از حداقل سطح مورد انتظار آنها بیشتر می باشد اما حداکثر سطح انتظارات آنها را برآورده نکرده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که این کتابخانه ها در بُعد کنترل اطلاعات نسبت به سایر ابعاد ضعیف تر می باشند، به طوری که منابع آنها حداقل سطح انتظارات کاربران را نیز برآورده نساخته است. اصالت: در این پژوهش علاوه بر اینکه کیفیت کتابخانه های عمومی یک شهرستان بررسی شده است، فراتحلیلی از تحقیقات انجام شده در حوزه کیفیت خدمات در کتابخانه عمومی کشور که در دو شهر دیگر انجام شده است نیز انجام شده است.  

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی رابط کاربر نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم در سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از متون مرتبط است. این پژوهش، به روش ارزیابانه و با استفاده از 12 شاخص استخراج شده از منابع گوناگون فارسی و انگلیسی انجام گرفته است. ابزار استفاده شده در پژوهش حاضر، سیاهه وارسی است و تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزارهای SPSS و Excel صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که وضعیت نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم از نظر رعایت شاخص های رابط کاربری در مقیاس لیکرت پایین تر از سطح متوسط (63/2) قرار دارد. برترین نرم افزارها، در دسته های قرآن، حدیث، و فقه و احکام، از نظر رابط کاربری آنها، به ترتیب «جامع التفاسیر نور» و «معجم موضوعی بحارالانوار» و «نورالفقاهه 3» بود و ضعیف ترین نرم افزارها در این دسته بندی، به ترتیب «مشکات»، «معجم احادیث الامام المهدی (عج)» و «طوبا» بود. مراکز تولید نرم افزارهای علوم اسلامی نیز در این پژوهش، از نظر تولید نرم افزارهایی با رابط کاربر مناسب، ارزیابی و بهترین تولیدکننده نرم افزارها به ترتیب «مرکز تحقیقات کامپیوتری نور» و «مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی» و «دارالحدیث» معرفی شدند. امتیاز رابط کاربری نرم افزارها در مقیاس لیکرت پایین تر از امتیاز حداکثری، یعنی امتیاز کامل ارزیابی، بود. میانگین کل امتیاز نرم افزارهای فقه و احکام، حدیث، و قرآن با یکدیگر یکسان نبودند. همچنین، بین محصولات مختلف سازمان های تولیدکننده نرم افزارهای علوم اسلامی، از نظر رابط کاربر، تفاوت معنی داری وجود داشت.

کتابخانه دیجیتالی از جمله مهمترین ارمغان های وب برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است. یکی از موانع عمده عدم حضور کارآمد کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخل کشور در وب، فقدان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتال است. وجود یک نرم افزار مناسب، بخش بزرگی از موانع و مشکلات مربوط به فرایند راه اندازی کتابخانه دیجیتال از جمله ذخیره سازی، مدیریت، سازماندهی، دسترس پذیری، و بازیابی اطلاعات را مرتفع خواهد کرد. هدف کلی طرح حاضر، بررسی امکان بهره گیری از نرم افزار های کد منبع باز با مطالعه موردی نرم افزار گرین استون برای راه اندازی کتابخانه های دیجیتال در ایران است. این پژوهش، به روش پیمایش کتابخانه ای و با استفاده از سیاهه وارسی 9 طیفی در دو مرحله انجام شد. دو گروه از متخصصان علوم کتابداری و اطلاع-رسانی و علوم کامپیوتر در مرحله اول، و سه گروه کاربری با مدارک دکتری و کارشناسی ارشد و کارشناسی در مرحله دوم، جامعه پژوهش را تشکیل می دادند. یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین نظرات دو گروه از متخصصان در مورد قابلیت ها و امکانات نرم افزار گرین استون وجود ندارد. از طرفی، براساس نقطه نظرات سه گروه کاربری مشخص شد که قابلیت ها و امکانات نرم افزار گرین استون در سطح مناسبی است. مهمترین باگ های نرم افزاری و مشکلاتی که در راستای پردازش زبان فارسی در نرم افزار یافت شد عبارتند از: نظم الفبایی ناقص برای چهار حرف فارسی (پ، چ، ژ، گ)، عدم پشتیبانی از حروف فارسی در برخی از بخش های مختلف نرم افزار نظیر ایجاد نمایه توانمند کوئیک و درنهایت، رابط کاربر به نسبت ضعیف از لحاظ بصری و محتوایی.

شاخص های h و g از مهم ترین شاخص های ارزیابی برون داد مدارک علمی پژوهشگران و موسسات پژوهشی هستند که همزمان به اندازه گیری کمیّت و کیفیت برون داد علمی پژوهشگران می پردازند. در این پژوهش میزان شاخص های h، g و پارامتر m پژوهشگران پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی محاسبه شد و مورد اندازه گیری و سپس تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این پژوهش از نوع تحقیقات علم سنجی است که با روش های اسنادی و تحلیل استنادی انجام پذیرفته است. جامعه ی پژوهش از مدارک علمی نمایه شده 117 نفر از پژوهشگران پژوهشکده های دانشگاه شهید بهشتی در سه پایگاه استنادی WoS، Scopus و Google Scholar تشکیل شده است. با گردآوری و تلفیق داده های بدست آمده از هر پایگاه، شاخص های h، g و پارامتر m هر یک از پژوهشگران محاسبه شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. متوسط شاخص h جامعه ی مورد بررسی برابر 1.85 و متوسط شاخص g برابر 2.66 و همچنین متوسط پارامتر m جامعه ی مورد مطالعه برابر 0.41 بدست آمده است. همچنین شاخص های h، g و پارامتر m محاسبه شده برای مردان بیشتر از زنان بدست آمده است. بالاترین رقم شاخص h بدست آمده در گروه زنان برابر 18 و در گروه مردان برابر با 23 بوده است. به همین ترتیب، بالاترین عدد شاخص g بدست آمده در گروه زنان برابر 27 و در گروه مردان برابر با 33 بدست آمده است. علاوه بر آن، بالاترین عدد پارامتر m بدست آمده برای زنان 2 و برای مردان برابر با 2.5 بوده است. شاخص های h، g و پارامتر m تعداد 60 نفر (51.3٪) از پژوهشگران برابر صفر بدست آمد. در مجموع مطالعات حاکی از آن است که پژوهشگران پژوهشکده های گیاهان و مواد اولیه دارویی، علوم محیطی، و لیزر و پلاسما نسبت به پژوهشگران پژوهشکده های بهداشت خانواده و اعجاز قرآن، از نظر شاخص های h، g و پارامتر m کسب شده در سطح بالایی قرار دارند.