روانشناسی

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مدل رابطه بین ذهن آگاهی و کیفیت رابطه زناشویی با میانجی گری باورهای لذت بری و قدردانی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان متأهل ساکن شهر اصفهان در سال 1400 بود که در 5 سال اول زندگی زناشویی شان قرار داشتند که از بین آنها 258 نفر از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های کیفیت رابطه زناشویی؛ قدردانی مک کالو و همکاران (2002)؛ ذهن آگاهی براون و رایان (2003) و باورهای لذت بری برایانت (2003) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و تحلیل مدل-یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج رابطه مثبت و معنادار بین ذهن آگاهی، قدردانی و باورهای لذت بری با کیفیت رابطه زناشویی را نشان دادند (001/0p<). همچنین اثر غیرمستقیم باورهای ذهن آگاهی از طریق باورهای لذت بری و قدردانی بر کیفیت رابطه زناشویی و همچنین اثر غیر مستقیم ذهن آگاهی بر قدردانی از طریق باورهای لذت بری مورد تأیید قرار گرفت (05/0p<). بنابراین پیشنهاد می شود مشاوران و روانشناسان در حوزه خانواده از نتایج این پژوهش برای ارتقا کیفیت زندگی زناشویی و فردی خانواده ها استفاده کنند و با بکارگیری تدابیری جهت ارتقا و استفاده از مهارت های ذهن آگاهی، تجارب باورهای لذت بری و قدردانی جهت افزایش کیفیت رابطه زناشویی در کارهای آموزشی و بالینی خویش به کار گیرند.

هدف مطالعه حاضر، بررسی مسیرهای تحولی هوش شناختی در کودکان پیش دبستانی ایرانی جهت پیشگیری یا مداخله زودهنگام بوده است. نمونه موردمطالعه، 433 کودک سالم ایرانی (دختر=47.8 درصد) از پنج شهر شامل تهران، بندرعباس، مشهد، زرند و تبریز و در گستره 48 تا 78 ماهگی بود. جهت سنجش هوش شناختی، از نسخه سوم فارسی مقیاس هوش اولیه پیش دبستانی وکسلر استفاده شد. از 42 مورد همبستگی موجود ، 22 مورد همبستگی پیرسون مثبت متوسط (.3<r<.7) مشاهده شد که بیانگر همبستگی درونی بالای مؤلفه های شناختی هست. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین هوش کلامی، هوش عملی و هوش کلی در پسران و دختران وجود ندارد. نتایج آزمون کروسکال-والیس نشان داد که تغییرات معناداری بین مسیر تحولی هوش کلامی، هوش عملی و هوش کلی در دسته های سنی شش ماهه وجود دارد که با آزمون تعقیبی گیمز-هاول این تغییرات به طور دقیق تر بررسی شد. افزایش معنادار (p<.01) هوش شناختی در 48 تا 78 ماهگی، نشان می دهد که این سن، یکی از دوره های حیاتی مرتبط با تحول توانایی شناختی است. مسیرهای تحولی هوش شناختی یافته شده در پژوهش حاضر، می تواند به برنامه ریزان و متخصصین کمک کند تا برنامه ریزی سودمندتری جهت اوایل کودکی داشته باشند.

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای خشونت خانگی، تعارض زناشویی، عزت نفس و تاب آوری در رابطه بین انسجام خانوادگی و والدآزاری در دانش آموزان دختر و پسر متوسطه اول و دوم در شهر شهرکرد بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر و پسر متوسطه اول و دوم در شهر شهرکرد و مادران آنان در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که 779 نفر به روش نمونه-گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان این پژوهش پرسش نامه والد آزاری فرم پسران (PAS-bv)، مقیاس والد آزاری (دختر- مادر)(PAS-gm)، مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی (VCED)، مقیاس به تعارض زناشویی والدین (PMCS)، پرسشنامه انسجام خانواده (SFC)، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و تاب آوری کانر دیویدسون (CD-RIS)، را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین خشونت خانگی، تعارض زناشویی، انسجام خانوادگی، عزت نفس و تاب آوری با والد آزاری رابطه معناداری وجود دارد. مدل نهایی برازندگی مناسبی را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که که انسجام خانوادگی هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق خشونت خانگی، تعارض زناشویی، عزت نفس و تاب آوری بر والد آزاری اثر معنادار دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر دشواری در تنظیم هیجان و انعطاف پذیری شناختی بیماران مبتلاء به وسواس فکری-عملی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. در این مطالعه 30 نفر از بیماران دارای نشانگان وسواس فکری-عملی کلینیک های روانشناسی شهر رشت در سال 1400 به عنوان نمونه پژوهش در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه ها با پرسشنامه های وسواس فکری-عملی پادوا توسط ساناویو (1988)، دشواری در تنظیم هیجان گراتز و روئمر (2004) و انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) مورد سنجش قرار گرفتند. پس از 10 جلسه 90 دقیفه ای درمان شناختی-رفتاری برای گروه آزمایش، مجددا شرکت کنندگان به پرسشنامه پژوهش پاسخ دادند. یافته های بدست آمده نشان داد درمان شناختی-رفتاری به طور معنی داری باعث کاهش دشواری در تنظیم هیجان (عدم پذیرش پاسخ های هیجانی، دشواری در انجام رفتار هدفمند، دشواری در کنترل تکانه، نبود آگاهی هیجانی، راهبردهای محدود، نبود وضوع هیجانی) و افزایش انعطاف پذیری شناختی شده است (001/0>P). با توجه به مشکلاتی که بیماران مبتلا به وسواس در ابعاد هیجانی و شناختی دارند، لازم است در فرایند درمان بیماران به این موارد بیشتر توجه گردد.

هدف پژوهش بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه با تعلل ورزی تحصیلی با نقش میانجی ویژگی های شخصیتی و کمال گرایی است. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است و به روش مدل معادلات ساختاری انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه خلیج فارس در سال 1400 به تعداد 8640 نفر تشکیل داد. 301 نفر از دانشجویان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار (ISQ)، مقیاس اهمال کاری فعال (APS)، مقیاس اهمال کاری غیرفعال (PPS)، پرسشنامه شخصیتی هگزاکو (HPQ) و پرسشنامه ساختارهای کمالگرایی چندبعدی (MPCQ) را تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار spss و amos استفاده شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد رابطه مستقیم متغیر طرحواره ناسازگارانه با کمال گرایی و طرحواره ناسازگار با ویژگی های شخصیت معنی دار می باشد. همچنین رابطه مستقیم ویژگی های شخصیت با تعلل ورزی تحصیلی معنی دار بود اما رابطه مستقیم کمال گرایی با تعلل ورزی تحصیلی معنی دار نبود. همچنین روابط غیر مستقیم طرحواره ناسازگار با تعلل ورزی تحصیلی از طریق ویژگی های شخصیت معنی دار بود اما روابط غیر مستقیم طرحواره ناسازگار با تعلل ورزی تحصیلی از طریق کمال گرایی معنی دار نبود. بر اساس یافته های تحقیق نتیجه می گیریم که طرحواره های ناسازگار از طریق ویژگی های شخصیتی به خوبی با تعلل ورزی تحصیلی ارتباط پیدا می کنند. در پایان پیشنهادات لازم ارائه گردید.

هدف پژوهش حاضر تبیین مدل پیش بینی تعارضات زناشویی دانشجویان براساس نیازهای اساسی بود. پژوهش حاضر همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان متاهل 4 دانشگاه آزاد شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه ای به تعداد 172 دانشجو (131 زن، 41 مرد) که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و در داخل هر خوشه با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های تعارضات زناشویی (MCQ)و نیازهای اساسی گلاسر گردآوری شدند و با استفاده از نرم افزار spss-22 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که میان میزان ارضاشدگی نیازهای اساسی رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همبستگی میان تعارضات زناشویی با نیاز به عشق و تعلق خاطر و نیاز به تفریح نیز منفی و معنادار است. همبستگی میان پنج نیاز اساسی مثبت و معنادار است؛ لذا تعارضات زناشویی با استفاده از نیازهای اساسی قابل پیش بینی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی اختلالات شخصیت بر اساس ترومای پیچیده و روابط موضوعی با نقش میانجی گری توانمندی ایگو انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود، جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانشجویان دبیری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی را در نیمسال دوم سال تحصیلی 1400-1399 شامل می شد. شرکت کنندگان 161 نفر دختر و پسر بودند که به روش نمونه گیری غیرتصادفی دردسترس انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از مقیاس های پرسشنامه شخصیت (SCID-II)، پرسشنامه روابط ابژه بل (BORI)، پرسشنامه ترومای پیچیده (CTQ) و مقیاس توانمندی ایگو (PIES) استفاده شد. داده های جمع اوری شده از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته ها نشان داد؛ ترومای پیچیده و روابط ابژه با نقش میانجی توانمندی ایگو، اختلالات شخصیت در دانشجو معلمان را پیش بینی می کنند. و بین اختلالات شخصیت و ترومای پیچیده، بین اختلالات شخصیت و روابط ابژه و بین اختلالات شخصیت و توانمندی ایگو در دانشجو معلمان رابطه وجود دارد. و همچنین روابط ابژه با نقش میانجی توانمندی ایگو، اختلالات شخصیت در دانشجو معلمان را پیش بینی می کنند. به طور کلی زمانی که ترومای پیچیده و روابط موضوعی ضعیف با والدین از دوران کودکی در دانشجو معلمان شکل گرفته شده باشد، ایگو هم ضعیف رشد می کند و در نتیجه فرد در معرض اختلالات شخصیت قرار خواهد گرفت.

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه تاب آوری و حمایت اجتماعی ادراک شده در زنان نابارور دارای انگ ناباروری بالاو پایین انجام گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز ناباروری رویان جهاد دانشگاهی اراک در سال ۱۴۰۱ بودند. ۹۸ زن نابارور به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت هدفمند انتخاب شدند (۴۹ زن نابارور دارای انگ ناباروری بالا و ۴۹ زن نابارور دارای انگ ناباروری پایین). شرکت کنندگان به پرسشنامه انگ ناباروری ادراک شده، مقیاس تاب آوری و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد زنان نابارور دارای انگ ناباروری بالادر مقایسه با زنان نابارور دارای انگ ناباروری پایین در تاب آوری و حمایت اجتماعی ادراک شده به طور معناداری نمرات پایین تری دارند (P<0/05). یافته های این پژوهش اهمیت توجه به عوامل روانی- اجتماعی در مقابله با انگ ناباروری را روشن می سازد.

هدف از پژوهش حاضر طراحی پروتکل مشاوره توان بخشی مبتنی بر روان درمانی پویشی کوتاه مدت بر اساس تجارب افراد دارای آلبینیسم بود. نوع پژوهش حاضر ترکیبی، از نوع کاربردی و در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا بود. جامعه آماری این پژوهش افراد دارای آلبینیسم در سال 1399 بودند. تعداد 13 نفر از افراد دارای آلبینیسم به شکل هدفمند برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و داده ها با نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. به منظور سنجش روایی محتوایی پروتکل تدوین شده از ضریب روایی لاوشه استفاده شد. تعداد 3 مضمون اصلی و 29 مضمون فرعی از مصاحبه ها حاصل شد. سپس با بررسی و مطالعه متون مرتبط با درمان های پویشی، پروتکل مشاوره توان بخشی مبتنی بر روان درمانی پویشی کوتاه مدت در 3 فاز تدوین شد و جهت بررسی روایی محتوایی در اختیار 9 نفر از روان درمانگران پویشی کوتاه مدت گرفت. باتوجه به تأیید این پروتکل آموزشی توسط متخصصان، می توان از پروتکل تهیه شده به عنوان یک مداخله توان بخشی برای افراد دارای آلبینیسم استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای خودانتقادی در رابطه بین خودشیفتگی و افکار خودکشی در نوجوانان بود. روش پژوهش حاضر با توجه توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه نوجوانان دختر و پسر (14-18 ساله) شهر ایلام بود که 374 نفر با استفاده از فرم تعیین حجم نمونه کوکران به روش دردسترس انتخاب شدند. اطلاعات این پژوهش از طریق پرسشنامه های خودانتقادی تامپسون 2004 (LOSC)، پرسشنامه خودشیفتگی آمز 2006 (NPI-16) و پرسشنامه افکار خودکشی بک 1979 (BSSI) جمع آوری شد. از تحلیل معادلات ساختاری (SEM) وآزمون سوبل برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که اثر مستقیم خودشیفتگی و افکار خودکشی (0/001=P) ،خودشیفتگی و خودانتقادی(0/005=P) ،خودانتقادی و افکار خودکشی (0/002=P) واثر غیر مستقیم خودشیفتگی و افکار خودکشی با میانجی گری خود انتقادی معنادار است. مدل پژوهش از برارزش مطلوبی برخوردار بود و نتایج پژوهش نشان داد که بین خودشیفتگی با افکار خودکشی بر اساس نقش میانجی خودانتقادی در نوجوانان رابطه معنادار وجود دارد به عبارت دیگر با افزایش خودانتقادی در نوجوانان خودشیفته،میزان افکار خودکشی افزایش میابد.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر راهبردهای نظم جوییِ شناختی هیجان دانش آموزان دختر تیزهوش انجام گرفت. روش: پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جامعه آماری، دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در مدارس تیزهوشان شهر تهران (متوسطه دوره دوم) در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۹۹ بودند، که با روش نمونه گیری در دسترس، دانش آموزان پایه دهم دبیرستان فرزانگان تهران(۱۷۰ نفر)، انتخاب شده و پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (CERQ) را تکمیل نمودند. از بین آنها ۳۲ نفر که نمره های پایینی در راهبردهای انطبافی داشتند، به عنوان گروه نمونه مشخص و به صورت تصادفی، به دو گروه ۱۶ نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. به گروه آزمایش در ۱۲ جلسه ۷۰ دقیقه ای (دوبار در هفته)، مهارت های مقابله با اضطراب و افسردگی و مدیریت استرس آموزش داده شد و گروه کنترل، آموزشی دریافت نکردند. پس از اتمام جلسات آموزش و همچنین پس از گذشت یک ماه و نیم در مرحله پیگیری، پرسشنامه مذکور برای هر دو گروه اجرا شد. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از روش «تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر» نشان داد، آموزش مهارت های زندگی در دانش آموزان تیزهوش به صورت معنادار و پایدار، استفاده از راهبردهای انطباقی نظم جویی شناختی هیجان را افزایش و استفاده از راهبردهای غیر انطباقی نظم جویی شناختی هیجان را کاهش می دهد. نتیجه: استفاده از آموزش مهارت های زندگی می تواند در افزایش استفاده از راهبردهای انطباقی نظم جویی شناختی هیجان و کاهش راهبردهای غیر انطباقی آن موثر واقع شود.

هدف پژوهش حاضر شیوع مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD در دوره کووید-۱۹: نقش حمایت اجتماعی، حل مسئله اجتماعی و تاب آوری بود. 136 مادر به صورت دردسترس در پژوهش شرکت کردند و مقیاس های افسردگی، اضطراب، استرس، حمایت اجتماعی ادراک شده چندبعدی، فرم کوتاه پرسشنامه حل مسئله اجتماعی تجدید نظر شده (فرم کوتاه) و مقیاس تاب آوری (فرم کوتاه) تکمیل کردند. نتایج توصیفی نشان داد که از میان مادران %91/41 درصد دارای افسردگی متوسط تا بسیار شدید، %82/58 دارای اضطراب متوسط تا بسیار شدید و %27/49 درصد دارای استرس متوسط تا بسیار شدید بودند. بین حمایت اجتماعی، سبک های حل مسئله اجتماعی مثبت (جهت گیری مثبت و سبک منطقی) و تاب آوری با مشکلات روان شناختی رابطه منفی معنادار و بین سبک های حل مسئله اجتماعی منفی با مشکلات روان شناختی رابطه مثبت معنادار وجود داشت. نتایج رگرسیون گام به گام به ترتیب نقش معنادار سبک های حل مسئله اجتماعی منفی، سبک های حل مسئله اجتماعی مثبت، تاب آوری و حمایت اجتماعی را در پیش بینی مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD در دوره کووید-19 تأیید کرد. براساس نتایج تقویت حمایت اجتماعی و توجه به راهبردهای روان شناختی مبتنی بر حل مسئله اجتماعی مثبت و تاب آوری برای کاهش مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD پیشنهاد می شود.