طاهر علیزاده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی در زنان دارای همسران سوءمصرف کننده مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی زنان دارای همسر معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر تهران در سال 1400 بود که از میان آنها تعداد 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) به روش در دسترس انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگذاری شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (SF-36، سازمان بهداشت جهانی، 1996) و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (RSPWB-SF، ریف، 1989) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی زنان دارای همسران دچار سوءمصرف مواد در دو گروه آزمایش و کنترل در سطح 05/0 تفاوت معنی داری وجود دارد. آموزش درمان مبتنی بر شفقت می تواند ابزاری سودمند در بهبود بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی در زنان دارای همسران دچار سوءمصرف مواد باشد.

هدف از پژوهش حاضر طراحی پروتکل مشاوره توان بخشی مبتنی بر روان درمانی پویشی کوتاه مدت بر اساس تجارب افراد دارای آلبینیسم بود. نوع پژوهش حاضر ترکیبی، از نوع کاربردی و در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا بود. جامعه آماری این پژوهش افراد دارای آلبینیسم در سال 1399 بودند. تعداد 13 نفر از افراد دارای آلبینیسم به شکل هدفمند برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و داده ها با نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. به منظور سنجش روایی محتوایی پروتکل تدوین شده از ضریب روایی لاوشه استفاده شد. تعداد 3 مضمون اصلی و 29 مضمون فرعی از مصاحبه ها حاصل شد. سپس با بررسی و مطالعه متون مرتبط با درمان های پویشی، پروتکل مشاوره توان بخشی مبتنی بر روان درمانی پویشی کوتاه مدت در 3 فاز تدوین شد و جهت بررسی روایی محتوایی در اختیار 9 نفر از روان درمانگران پویشی کوتاه مدت گرفت. باتوجه به تأیید این پروتکل آموزشی توسط متخصصان، می توان از پروتکل تهیه شده به عنوان یک مداخله توان بخشی برای افراد دارای آلبینیسم استفاده کرد.

مصدومیت های ورزشی ازجمله بحران های شایعی است که بر کیفیت زندگی ورزشکاران تأثیر مهمی دارد. ورزشکاران واکنش روانی یکسانی به آسیب دیدگی های ورزشی نشان نمی دهند و این واکنش ها تحت تأثیر عوامل متعددی است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازتوانی ورزشکاران مصدوم انجام گرفت. جامعه پژوهش را تمام ورزشکاران مصدوم ناشی از فعالیت های ورزشی در شهر تهران را در سال 1399 تشکیل می داد. 17 مشارکت کننده با استفاده از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی تحلیل شدند. پس از پیاده سازی مصاحبه ها 200 کد اولیه استخراج شد، پس از مطالعه متن با مقایسه کدها طبقات شناسایی شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازگشت به بازی شامل دو طبقه دریافت حمایت های روانی-اجتماعی ورگه های شخصیتی بودند. طبقه حمایت روانی- اجتماعی مناسب دارای سه زیر طبقه بود که شامل حمایت خانواده، حمایت تیم و ارتباط با روانشناس بود. طبقه بعدی از عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازگشت به بازی، رگه های شخصیتی بود که شامل پنج طبقه خودکارامدی، پایداری، شفقت خود، پذیرش، مثبت نگری بود. نتایج این پژوهش نشان داد که ترکیبی از عوامل شخصیتی، محیطی و اجتماعی مرتبط با روان می تواند بر فرایند بازگشت به بازی اثر تسهیلی داشته باشد. شناخت این عوامل که متناسب با زمینه اجتماعی و تجربه واقعی ورزشکاران به دست آمده است، می تواند به مربیان، روانشناسان ورزشی و طراحی بسته های بازتوانی روانی-اجتماعی برای افراد مذکور کاربرد مهمی داشته باشد، یعنی از طریق تقویت عوامل تسهیلگر به فرایند بازتوانی و بهبودی کمک کرد.

مقدمه: مطالعات نشان داده اند که تمایل نسبت به دریافت خدمات روان شناختی به طور معناداری در دریافت خدمات روانشناختی حرفه ای نقش دارند. بنابراین اندازه گیری تمایل نسبت به خدمات مورد توجه سیاست گذاران و پژوهشگران قرار گرفته است. هدف: با توجه به عدم وجود ابزار مناسب اندازه گیری، پژوهش حاضر به دنبال بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس «نگرش نسبت به دریافت خدمات روان شناختی حرفه ای» در سالمندان ایرانی بود. روش: این پژوهش یک مطالعه مقطعی (توصیفی) از نوع روان سنجی ابزار است. جامعه آماری پژوهش را ۲۰۰ نفر از افراد ۶۰ ساله و بالاتر ساکن شهر تهران تشکیل دادند. نمونه ها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردید. جهت بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس از روایی صوری و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. برای روایی پیش بین مقیاس از ابزار بهزیستی سازمان بهداشت جهانی و برای بررسی پایایی مقیاس از آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: روایی صوری ابزار بعد از ارزیابی و اصلاح آن توسط گروه متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. مقیاس مورد مطالعه همبستگی معنادار و مثبتی با ابزار بهزیستی سازمان بهداشت جهانی داشت ( r =۰/۲۶ ). شاخص های برازش مدل مقیاس حاضر نیز در تحلیل عاملی تأییدی مناسب بود ( CMIN =۲/۲۲۹، GFI =۰/۹۲۹، CFI =۰/۹۴۳ ، RMSEA =۰/۰۷۹). همچنین ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه برابر با ۰/۸۴ بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه مورد بررسی مقیاسی پایا و روا برای سنجش نگرش سالمندان ایرانی نسبت به دریافت خدمات سلامت روان است. بنابراین از مقیاس حاضر می توان در پژوهش های آتی پس از بررسی های بیشتر استفاده کرد.