دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی

در این مقاله ابتدا مروری بر نحوه مدیریت جامعه اسلامی توسط حضرت پیامبر ص در خصوص حضور بانوان در عرصه های مختلف اجتماعی داشتیم و در ادامه آثار این نوع مدیریت را در عملکرد زنان تربیت شده این مکتب، در حادثه عاشورا بیان نموده ایم. این مقاله که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگارش یافته، بر این باور است که حضور فعال و حماسه ساز بانوان در اتفاقات عاشورا، محصول روش مدیریت پیامبر اکرم ص در ایجاد فضای تربیتی فراگیر برای همه شهروندان از جمله بانوان در جامعه اسلامی بوده و در عصر حاضر هم لازمه حرکت جوامع بشری در مسیر تعالی و حق طلبی، الگو قرار دادن آن شیوه تربیتی و مدیریتی -البته با در نظر گرفتن تفاوتهای فرهنگی جامعه صدر اسلام با شرایط کنونی انسانها- می باشد.

با توجه به این که تعداد کثیری از افراد جامعه را بانوان تشکیل می دهند و این خیل عظیم جمعیت بعضا به عنوان همسر، مادر، دختر خانواده در رشد و تعالی سایر افراد جامعه نقش کلیدی ایفا می کنند. بنابراین باید به بحث آموزش دینی، تربیت اهمیت داد. یکی از راه های تعالی معنوی و ایمانی افراد جامعه ترویج برخی امور مذهبی است. یکی از مباحثی که اسلام در بحث انسان سازی بر آن تاکید کرده، مساله اقامه نمازهای جماعت است. در سال های اخیر متولیات فرهنگی به برپایی نمازهای جماعت بانوان در اماکنی مانند مدارس اهتمام ویژه دارند. مشهور فقهای امامیه امامت جماعت زنان برای زنان را جایز دانسته اند لذا لازم است مقوله اذن همسر را نیز بررسی شود. با برسی های اجمالی صورت گرفته مشخص شد چنان چه برپایی نماز جماعت موجب تضییع حق زوج و تصرف در مال وی بدون اذن او نباشد، جایز است و بانوان با طیب خاطر می توانند به این امر مستحبی اما مهم اهتمام داشته باشند.

مازندران سرزمینی ست که به واسطه ی قدمت تاریخی و هم چنین اقلیم خاص خود پذیرای بناهای قابل تامل بسیاری است که دارای فرهنگ و معماری بومی ویژه اند. سقانفارها به بناهای چوبی گفته می شود که در روستاهای مازندران، خاصه در بخش مرکزی آن بنا شده اند و پس از مساجد در کنار تکایا از اهمیت و اعتبار فرهنگی تاریخی خاصی برخوردار می باشند. نگارنده بر این باور است که که نقوش موجودات ترکیبی و نقوش مار-اژدها در سقانفارها از گذشته های دور به یادگار مانده است؛ به ویژه که این نقوش با سنتی کهن و دیرین با مضمون باروری-برکت در ارتباط بوده است. سنتی که از روزگار پیشازرتشتی تاکنون در خاطره جمعی ایرانیان تداوم یافته؛ در سقانفار و دیگر آثار دوره اسلامی متجلی شده است. هدف این مقاله پاسخ گویی به این سوال اساسی است که وفور استفاده از نقش زن حائز چه معنا و مفهومی بوده است؟ روش انجام پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و شیوه ی گردآوری مطالب تلفیقی از روش های کتابخانه ای و میدانی بوده است. نمادهای اسطوره ای به کار رفته در این تزیینات دارای کاربرد جهان شمول و معانی شناخته شده هستند که در بیان مفهوم باروری به کار می رفته اند. همچنین این نمادها دارای پیشینه ای بسیار کهن در تمدن های مختلف بشری هستند که بی ارتباط با فرض مطرح شده نیست. بدین منظور در این پژوهش به شیوه ی تطبیقی به ردیابی نقوش مذکور در این منابع پرداخته شده است.

هدف اصلی این مقاله یافتن سایه های اندیشه های دیالکتیکی سقراط در درمان دیالکتیکی (dbt) بود.مقاله مروری با استفاده از مطالعات گذشته وجستجوی مقالات مختلف با استفاده از پایگاه اطلاعاتی نور مگز ،گوگل اسکولار ،سیلولیکا و...صورت پذیرفت. روش نمونه گیری 50 مقاله گرد آوری شد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 20مقاله انتخاب کرده وبه بررسی آن پرداخته شد نتایج پژوهش نشان داد « سایه های اندیشه وفلسفه دیالکتیکی سقراط با توجه به بررسی تاریخچه درمان دیالکتیکی وبهره گیری این درمان از فلسفه دیالکتیک در درمان اختلال شخصیت مرزی کاملا مشهود بود ونشانه های اقتدار این تفکر را می توان در درمان مشاهده کرد.در واقع سقراط برای درمان ذهن انسان در آن زمان از روش دیالکتیکی مشابه دیالکتیک امروزه استفاده نموده است.

در این پژوهش اشعار ایرج میرزا از منظر بینامتنیت ژنت و وجود میراث مردمی مورد بررسی قرار گرفت. ایرج میرزا شاعری از تبار قاجار است که مدتی نیز شاعر دربار بوده و مدحیاتی در وصف اشخاص و بزرگان دینی و قاجاری داشته است. اشعاری که برای این منظور بررسی شد عبارت اند از منظومه زهره و منوچهر و چند نمونه از مدحیات ایشان. در واقع می توان اشعار میرزا را به اشعار مدحی و اشعار متاخر تقسیم کرد، چون در اشعار مدحی سخن از میراث مردمی کمتر به چشم می خورد و بیشتر ذکر اشخاص درباری و دولتی است. اما در اشعار متاخر، مخصوصا در شعر بلند زهره و و منوچهر علاوه بر استناد به میراث مردمی بینامتن هایی استفاده کرده است که بیشتر آنها متوجه مردم است تا درباریان. بنابراین، ایرج میرزا در اشعار متاخر خود که برای مردم سروده از مسائل روزمره و ذکر دلدادگی و عشق سخن گفته است، در حالی که در مدحیات خود همانند یک روحانی به ذکر و مدحیات از برزگان دین یا گاهی انسان های صالح روزگار خود پرداخته است.

یکی از اسباب و علل قیام امام حسین علیه السلام برای پذیرفتن حکومت، خواست و دعوت مردم از امام علیه السلام است. زمانی که مردم از امام بخواهند، امام باید حکومت را در دست گیرد. اما هر گاه مردم به سوی امام، روی نیاورند و خواهان تشکیل حکومت نباشند، امام، وظیفه ای برای تشکیل حکومت ندارد. همین اقبال و روی آوری مردم و دعوت برای رهبری و حکومت، برای امام حسین علیه السلام اتفاق افتاد. دریافت نامه ای با تاکیدات از سرشناسان و اشراف تاثیرگذار که هر کدام در رأس خیل عظیمی از مردان جنگی قبایل قرار داشته و نبض نظامی-اقتصادی کوفه در اختیارشان بود، این اطمینان خاطر را به حضرت حسین علیه السلام داد تا نماینده خویش مسلم بن عقیل را برای گرفتن بیعت و فراهم کردن شرایط لازم، جهت حرکت به سوی عراق با مرکزیت کوفه بدان جا بفرستد. بعد از بیعت مردم با حضرت مسلم، ناگاه ایشان را رها کردند تا اینکه آن حضرت توسط حاکمان به شهادت رسید. حتی اوضاع به همین مقدار ختم نشد، بلکه مردم کوفه در گروه دشمنان امام حسین علیه السلام قرار گرفته و در مقابل آن حضرت صف کشی کرده و موجب شهادت آن حضرت شدند. پزوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی انجام شد و با مراجعه به منابع مکتوب کتابخانه ای، این نتیجه حاصل شد که علل سستی و انحراف منتظران حضرت حسین علیه السلام، عدم درک صحیح از اضطرار به حجت، رو به ضعف نهادن و به خطر افتادن موقعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی، ترس و اجبار، تعصبات قبیله ای، بروز کسالت، سستی و بی حالی، اقدام دیرهنگام خواص و راحت طلبی آنان بود.

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد رسانه های نوپدید در رابطه با لیگ برتر فوتبال ایران از دیدگاه خبرنگاران و کارشناسان علوم ارتباطات و رسانه بود. روش پژوهش میدانی و بر مبنای هدف از نوع توسعه ای- کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه خبرنگاران در لیگ های فوتبال و کارشناسان ارتباطات رسانه ای، همچنین مخاطبین لیگ برتر فوتبال کشور بود. نمونه پژوهش شامل 384 نفر (با تأکید بر کفایت نمونه فرمول تعیین حجم نمونه کوکرال) بود. روش نمونه گیری در این پژوهش، تصادفی طبقه ای بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی عملکرد رسانه های نوپدید در رابطه با لیگ برتر فوتبال، متشکل از 62 عبارت بود. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون T تک نمونه ای انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، عملکرد رسانه های نوپدید در رابطه با لیگ برتر فوتبال ایران از دیدگاه خبرنگاران و کارشناسان علوم ارتباطات و رسانه در حد مطلوبی گزارش شد (0001/0=P).

هدف از انجام این پژوهش تعیین رابطه مدیریت استعداد و مدیریت نخبگان با شایسته سالاری در مدیران آموزش و پرورش استان مازندارن می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف جزء پژوهش های کاربردی و از شاخه ی توسعه ای و از لحاظ ماهیت و روش، جزء پژوهش های توصیفی همبستگی است. جامعه آماری در این تحقیقی شامل کلیه کارکنان سازمان آموزش و پرورش استان مازندارن می باشد که تعداد آن ها برابر با 137 نفر می باشد. با توجه به حجم جامعه و مراجعه به جدول برآورد حجم نمونه کرجسی و مورگان، حجم نمونه پژوهش برابر با 100 نفر در نظر گرفته شد. برای انتخاب نمونه های تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت کارکنان استفاده گردید. روش گردآوری داده ها شامل: کتابخانه ای و میدانی بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه می باشد. پرسشنامه استاندارد شایسته سالاری مصلحی(1391)، پرسشنامه مدیریت استعداد اوهلی (2007) و پرسشنامه محقق ساخته مدیریت نخبگان که پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیریت استعداد برابر با 79/0، مدیریت نخبگان برابر با 73/0 و برای شایسته سالاری برابر با 87/0 محاسبه گردید. آزمون فرضیه های پژوهش و داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار spss و آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، معادلات رگرسیون و ضریب تعیین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که مدیریت استعداد با شایسته سالاری در مدیران آموزش و پرورش استان مازندارن رابطه دارد. همچنین مدیریت نخبگان با شایسته سالاری در مدیران آموزش و پرورش استان مازندارن رابطه دارد. همچنین شایسته سالاری در مدیران آموزش و پرورش استان مازندارن را می توان با متغیرهای مدیریت استعداد و مدیریت نخبگان تبیین نمود.

فضای سایبر، به عنوان ارمغان قرن حاضر، دگرگونی های بی نظیری را در زندگی بشر به وجود آورده است، که در عصر حاضر شتاب بیشتری گرفته و با شبکه های اجتماعی، افراد را از بعد مکان رهانیده است. شبکه های اجتماعی نقش پررنگی در دنیای امروز دارند و پیش بینی می شود با پیدایش و رونق روز افزون شبکه های اجتماعی، در کنار مزایای بی شمارشان، تهدیدی جدی برای افراد جامعه محسوب می شود؛ اما آنچه که بر نگرانی ها می افزاید این است که در سال های اخیر مطابق تحقیقات و مطالعات آماری انجام شده با پیدایش شبکه های اجتماعی، به صورت تصاعدی بر شمار بزه دیدگان زن افزوده می شود و هرچه می گذرد آسیب های شبکه ها با سرعت و وخامت بیشتری، بزه دیدگی زنان را به سوی خود فرا می خوانند. بدین ترتیب در این تحقیق توجه به بزه دیدگی زنان در فضای سایبر نیز در دستور کار قرار گرفت و سعی بر آن شده است تا ضمن بررسی شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یک مولد تازه در جامعه به نقش نظارت همگانی پلیس در جهت پیشگیری و کاهش آسیب های آن نیز پرداخته شود. با این همه مسئله بزه دیدگی زنان در فضای سایبر کماکان به عنوان یک بحران مغفول هر روز ابعاد گسترده تری به خود می گیرد.

مجاز مرسل یکی از انواع مجاز است و علامه طباطبایی به عنوان یکی از مفسران معاصر که نزد جامعه تفسیری مقبولیت خاصی دارد، با دارا بودن شروطی «مجاز مرسل» در برخی آیات را پذیرفته و از آن در تفسیر بهره برده؛ لذا برای فهم بیشتر نکات تفسیری ایشان در «المیزان فی تفسیر القرآن» مطلع بودن از این شروط اهمیت دارد؛ از این رو، هدف این پژوهش پاسخگویی به این پرسش بود: «شروط پذیرش مجاز مرسل در آیات قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی چیست؟» داده های پژوهش منابع کتابخانه ای و نرم افزاری بود و بر اساس روش توصیفی تحلیلی یافته های پژوهش به این اشاره دارند که پذیرش «مجاز مرسل» در آیات در دیدگاه علامه، دو شرط اساسی دارد: شرط اول، «توافق با مبانی فکری و عقیدتی علامه» مانند «جمع شدن صفت تقوا با تمام مراتب ایمان» و «اعتقاد به تجسم اعمال» و شرط دوم، «توافق با قواعد بلاغی» مانند «رئیسی بودن جزء در مجاز مرسل جزئیه» و «حتمی بون نتیجه در مجاز مرسل مسببیه است». عدم اشاره علامه به برخی موارد مجاز مرسل در آیات با وجود شرایط مذکور، به دلیل استعمال عرف و وضوح مطلب است.

توسل از مهم ترین قوانین نظام حکیمانه هستی و آفرینش است که همه عقلای عالم در زندگی خود بر عقلانیت و مشروعیت آن اذعان دارند. به مقتضای نظام موجود در این جهان، همه انسانها برای نیل به کمالات و اهداف متعالی خویش، به غیرخود محتاج اند و البته این نیاز و وابستگی در سایر موجودات نیز جریان دارد. قانون توسل به عنوان یک واقعیت تکوینی، در نظام هستی حاکم است و هیچ کس نسبت به جریان حتمی این سنت در نظام حکیمانه الهی تردید ندارد. این اهمیت موجب شده تا چارچوب چنین اعتقادی در معرض مکاتب و گروه های علمی و فرقه های مختلف قرار گیرد. مقاله حاضر با شیوه کتابخانه ای و روشی توصیفی و تجلیلی با بهره گیری از منابع و ابزار کتابخانه به آن پرداخته و به ابهامات و سوالات اساسی و مهمی دراین خصوص پاسخ گفته است. از جمله یافته های این تحقیق این است که توسل انواع فراوانی دارد که بعضی از انواع توسل به اتفاق همه دانشمندان از جمله رشید رضا و آیت الله سبحانی جایز و بعضی از آن ممنوع است و بعضی دیگر مورد اختلاف است، اصل توسل مورد اتفاق همه مسلمانان بوده ولی در تعیین مصداق یا مصادیق توسل بین آنان اختلاف وجود دارد.