مهدی مهدوی پناه

عوامل متعددی در شکل گیری تفکرات اخلاقی پیروان یک مکتب نقش ایفا می کنند، در این میان نقش آموزه های مکاتب و ادیان مجاور و تفکرات پیشین، عاملی تأثیر گذار و تعیین کننده است. یکی از راهبردهای دین مبین اسلام در حوزه اخلاق، نوع مواجهه اش با مواهب دنیایی و غرایز انسانی بوده است، اما نشانه هایی از تاثیرپذیری مسلمانان از تفکرات اخلاقی مسیحیت، پیامبر گرامی ص را بر آن داشت که نسبت به این نگرانی اعلام موضع کرده و به مقابله با آن بپردازد. زیرا عدم ممانعت از این انحراف در همان مراحل اولیه، می توانست عامل ایجاد نگرانی های جدی برای اخلاق مسلمانان بعد از وفات ایشان باشد.

در این مقاله ابتدا مروری بر نحوه مدیریت جامعه اسلامی توسط حضرت پیامبر ص در خصوص حضور بانوان در عرصه های مختلف اجتماعی داشتیم و در ادامه آثار این نوع مدیریت را در عملکرد زنان تربیت شده این مکتب، در حادثه عاشورا بیان نموده ایم. این مقاله که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگارش یافته، بر این باور است که حضور فعال و حماسه ساز بانوان در اتفاقات عاشورا، محصول روش مدیریت پیامبر اکرم ص در ایجاد فضای تربیتی فراگیر برای همه شهروندان از جمله بانوان در جامعه اسلامی بوده و در عصر حاضر هم لازمه حرکت جوامع بشری در مسیر تعالی و حق طلبی، الگو قرار دادن آن شیوه تربیتی و مدیریتی -البته با در نظر گرفتن تفاوتهای فرهنگی جامعه صدر اسلام با شرایط کنونی انسانها- می باشد.

متون اسلامی در عین اینکه جوهره انسانی زنان و مردان را یکسان معرفی کرده و راه دستیابی به کمالات انسانی و سعاتمندی اخروی را برای هر دو گروه هموار دانسته اند، تفاوت هایی را هم میان آنها ذکر کرده اند که این تفاوتها به نوبه خود منشاء تفاوت در احکام و شرایط زنان در جامعه و خانواده گشته است.در این نوشتار دیدگاهی که اسلام در مورد ویژگی های خاص زنان مطرح کرده و در نهایت موجب وضع احکام خاص برای آنان گردیده مورد بررسی قرار گرفته است.