دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی

دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی

دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم خرداد 1400 شماره 37

مقالات

۱.

بررسی انتقادی دلایل مخالفان و بهانه متخلفان از بیعت با امام علی علیه السلام

تعداد بازدید : 330 تعداد دانلود : 70
بررسی اینکه چه کسانی در حکومت حضرت علی علیه السلام با وی بیعت کردند و چه کسانی سرباز زدند از این جهت اهمیت دارد که پژوهشگر با فضای عصر حکومت آن حضرت بیشتر آشنا می شود و می تواند چالش ها و مسائلی که حضرت با آن روبرو بودند را به خوبی درک کند و اینکه بیعت کردن یک فرد سرشناس چقدر در پیشبرد اهداف حضرت موثر بوده است و بالعکس بیعت نکردن چنین افرادی وابراز مخالفت چه هزینه هائی را به حکومت حضرت تحمیل کرده است و بر این اساس میزان رسیدن حضرت به اهدافی که برای حکومت خود داشتند را می توان سنجید اینکه چه کسانی باحضرت بیعت کردند؟ چه کسانی از ابتدا بیعت نکردند؟ چه کسانی ازبیعت خود منصرف شدند؟ دلایل آنها چه مسائلی بوده است؟ را اینگونه می توان جواب داد که به طور کلی حضرت امام علی علیه السلام در طی حکومت خود با دو دسته افراد مخالف و غیر همسو با خود رو به رو بود. اول کسانی که از ابتداء با او بیعت نکردند که برای این دسته می توان گروه قاعدین را مثال زد که با حضرت بیعت نکردند و در هیچ کدام از جنگ ها حضرت را یاری نکردند، دوم کسانی بودند که ابتدا با حضرت بیعت کردند، اما به دلایل مختلف بیعت خود را شکستند. که این دسته هم به دو گروه مارقین و ناکثین تقسیم می شوند.این دو گروه دلایل و بهانه هایی برای مخالفت و بیعت شکنی خود با حضرت داشتند. دلایل عبارت بود از دنیا طلبی، ریاست خواهی، کینه های پنهان و جهل و نادانی بهانه ها هم عبارت بوداز: قتل عثمان،همگانی نبودن بیعت و ادعای اجباری بودن بیعت،گروه هایی که با حکومت حضرت مخالف بودند متاسفانه با اقدامات خرابکارانه خود نظر حضرت را به جای این که صرف حکومت و مردم و امور دینی شود به مقابله با خود معطوف کردند و جنگ هایی از قبیل صفین، نهروان و جمل را به حکومت نو پای حضرت علی علیه السلام تحمیل کردند و باعث ضربات مادی و معنوی زیادی شدند. روش کار در این تحقیق کتاب خانه ای و تحلیل محتوا بوده است. از این پژوهش می توان نتیجه که مخالفت ها چه از اول در قالب عدم بیعت وچه در اثنای حکومت در قالب بیعت شکنی حضرت را ازرسیدن به اهداف حکومتی اش بازداشت و توان حکومت اسلامی را به جای رسیدگی به امور دینی صرف جنگ و احتجاج با مخالفان و متخلفین از بیعت کرد.
۲.

شناسایی و رتبه بندی عوامل انسانی مؤثر بر افزایش هزینه و زمان پروژه های عمرانی کشورهای در حال توسعه و ایران با استفاده از تکنیک های AHP و تاپسیس

تعداد بازدید : 744 تعداد دانلود : 669
امروزه مدیریت پروژه های عمرانی با پیچیدگی و تغییراتی شدید روبرو شده است. به کارگیری الگوهای گذشته و فقدان توجه ویژه به تغییرات صورت گرفته باعث افزایش هزینه ها شده و ممکن است پروژه از توجیه پذیری فنی و اقتصادی خارج شود. در این مقاله پس از مطالعه ی جامع ادبیات تحقیق در دو مرحله عوامل انسانی افزایش هزینه ی پروژه های عمرانی در چهار دسته (کارفرما، مشاور، پیمانکار و قوانین و مقررات) و راهکارهای غلبه بر آن ها (21 مورد) استخراج گردید. عوامل انسانی افزایش هزینه به وسیله ی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی شناسایی شده و به وسیله الگوریتم تاپسیس فازی رتبه بندی شدند. در مرحله ی بعد با توجه به معیارهای شناسایی شده، ادبیات تحقیق مجدداً مورد مطالعه قرار گرفت تا راه کارهای غلبه بر این عوامل نیز شناسایی گردد. این راهکارها نیز در اختیار 25 نفر از خبرگان قرار گرفت تا با انجام مقایسات زوجی، مؤثرترین این راهکارها را شناسایی نمایند. نتایج پژوهش فعلی نشان می دهد که انجام مطالعات امکان سنجی به طور کامل، برنامه ریزی و نظارت بر فعالیت ها و وجود برنامه ی تغییر در صورت نیاز و کنترل و نظارت بر مطالعات انجام شده توسط مشاور از جمله مهمترین راهکارهای شناسایی شده می باشند.
۳.

بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر عملکرد نوآوری از طریق سازه تعهد به نوآوری -مطالعه موردی: کارکنان نخبه در استان تهران

نویسنده:
تعداد بازدید : 385 تعداد دانلود : 661
امروزه در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی ، سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی نیز مورد توجه قرار گرفته است. سرمایه اجتماعی، یا بعد معنوی یک اجتماع، میراثی تاریخی است که از طریق تشویق افراد به «همکاری» و «مشارکت» در تعاملات اجتماعی، قادر است به حل میزان بیشتری از معضلات موجود در آن اجتماع ، فائق آید. هدف اصلی این مطالعه تعیین سرمایه اجتماعی بر عملکرد نوآوری از طریق سازه تعهد به نوآوری بود. جامعه آماری این مطالعه کارکنان نخبه در استان تهران بودند. داده های این مطالعه توسط پرسش نامه و به روش آسان و در دسترس جمع آوری گردید. برای تجزیه تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای اسمارت پی ال اس استفاده گردیده است. نتایج حاصله نشان داد که پایایی و روایی پرسشنامه تحقیق درحد تعیین شده بودند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که تعامل اجتماعی، هنجارهای مشترک ، اعتماد بر تعهد به نوآوری تأثیر مثبت و معنی دار دارد . بعلاوه ، تعهد به نوآوری بر عملکرد نوآوری تأثیر مثبت و معنی دار دارد. این مطالعه با بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر عملکرد نوآوری از طریق سازه تعهد به نوآوری توانست پنجره جدیدی بسوی محققان و درست اندرکاران برای بهبود عملکرد نواوری بگشاید. بنابراین، نتایج این مطالعه می تواند برای مجامع علمی و دست اندرکاران مفید باشد.
۴.

آموزش مجازی - ارتباط والدین/ دانش آموزان

تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 432
با گسترش روز افزون شبکه اجتماعی، بر جنبه های مختلف زندگی دانش آموزان تاثیر داشته و نظارت والدین در چگونگی استفاده از این شبکه ها یکی از مباحث اصلی و مهم در تعلیم و تربیت دانش آموزان می باشد. نوع برخورد والدین با فرزندان که محتواهای کمتر مناسب و یا نامناسب را در محیط اینترنت مشاهده می کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی آموزشی مجازی– ارتباط والدین/ دانش آموزان انجام شد. بر مبنای یافته های این مطالعه حضور بیش از حد دانش آموزان در شبکه های مجازی بدون نظارت صحیح از سوی والدین باعث کاهش عملکرد تحصیلی می شود. پیشنهاد می شود مسولین ذیربط برنامه های جامع به منظور آشنایی بهتر و صحیح والدین با فضای مجازی و نظارت مطلوب تر بر استفاده بهینه دانش آموزان از فضای مجازی در تمامی زمینه های کارکردی فضای مجازی فراهم آورند.
۵.

اوضاع فرهنگی قم هنگام ورود فاطمه معصومه، انسان شناسی فرهنگی کنشگران فرهنگی قم از180 - 230

تعداد بازدید : 506 تعداد دانلود : 879
مقاله تحریر و تحلیل و تبیین مجدد پژوهش تاریخی اوضاع فرهنگی قم هنگام ورود فاطمه معصومه به قم است که در کنگره بین المللی مکانت فرهنگی قم و حضرت معصومه در 1384 حرم قم به صورت سخنرانی ارایه شد. حوادث تاریخ 180 تا 230 هجری را در چهارچوب پارادایم جامعه شناسی تغییرات فرهنگی از دوره باستان به اسلامی و تشیع بدون پیش فرض ها و عقاید معاصر بررسی کرده است. اوضاع فرهنگی قم هنگام ورود فاطمه معصومه تابع رویدادهای حد فاصل شهادت موسی بن جعفر تا شهادت امام رضا و برخوردها بین موسی بن جعفر با هارون رشید و شدت تشتت فرقه ای رو به انهدام تشیع در قم بین شیعیان است که با تاسیس تشکیلات مستقل شیعی بوسیله امام در برابر تشکیلات سنتی خلافتی همراه است که در تدبیر امر قم وثبات تشیع امامیه موثر افتاد. مواضع موسی بن جعفر با خلافت عباسی و بزرگترین خلیفه ان هارون به منزله جنگ تمام عیاربا خلافت و اعلام عدم مشروعیت دینی ان از سوی موسی بن جعفر است این موضع امام باعث تغییراتی انقلابی در شرق و غرب جهان اسلام و فروپاشی یکپارچگی امپراطوری عباسیان و تاسیس چند دولت شیعه و قدرت محلی و قیام های گسترده علویان شد. این بحران سیاسی فرهنگی با تدابیر اقتصادی و نظامی و با لشکر کشی هارون به مرز قم و سیاست فرهنگی مامون، ولایتعهدی امام رضا و ترور فضل بن سهل و امام رضا و شهادت فاطمه معصومه و انتقال قدرت از ایران به بغداد و احیا مجدد تعصب عربی و حذف همه فرق غیر امامیه و غلبه امامیه بر قم به پایان رسید و شکل فرهنگی قم تعییر کرد و پایگاه امامیه شد. این وضع فرهنگی برایند مجموعه رفتار کنش گران سیاسی نظامی فرهنگی است .تغییری از نوع رفض در قم شهر کلاسیک ایرانی هنگام خروح از دوره باستان به دوره اسلامی به تدریج با ساختار احتماعی سیاسی چدبد شکل داد. این فرایند فرهنگی فرضیه پژوهش است که شکل گیری جریانی از اندیشه فرهنگی در این شهر تحت تأثیر جاذبه و دافعه امام رضا و فاطمه معصومه است که در پی آن وکلای امام رضا واصحاب امام مبانی اساسی «فرهنگ شیعه امامیه» را در قم تدوین کردند. پژوهش به طور اجمالی به سیاست فرهنگی خلافت عباسی در قم ورئوس حوادث فرهنگی آن مقارن سفر فاطمه معصومه به قم و پیامدهای سفر حضرت در تغییرات فرهنگی پرداخته است. اوضاع فرهنگی هنگام نزول ایشان به قم تشتت فرقه ها است که در توقف امامت و انهدام تشیع امامیه مشترک بوند این وضع حاری در قم با وحود فاطمه معصومه درهم شکست. خبر من زارها عارفا بحقها فله الجنه حق فرهنگی فاطمه معصومه در عبور تشیع از ویرانی توقف بود. امام رضا، فاطمه معصومه، هارون الرشید، مامون عباسی، جاحظ، ثمامه بن اشرس، و صیف کامه، سردار دیلمی (م 253 ه )، برقی، احمد بن الحسن بن سعید بن حماد، ملقب به «دندان»، مقدسی، مسعودی، زینب، موسی بن جواد، کنشگران فعال پهنه مکانی فرهنگی متصلی بین بغداد قم ری مرو در طی پنج دهه( 180- 230 )بودند که ثمرات نزاع آن ها در جاهای مختلف به صورت غالب و مغلوب ظاهر شد از جمله تاسیس شهر امامیه در قم وجه غالب است. فعال ترین کنشگر فرهنگی این عرصه مامون عباسی است و با همه نقشه ها نتوانست امام رضا را وادار کند مقتضیات امامت را به خاطر منافع خلافت رها کند و همین را امام در توجیه پذیر ش ولایتعهدی در تشبیه به امام علی متذکر شده است که حلافت را پذیرفت و مقتضیات امامت را برای خلافت کنار نگذاشت و دولت عدالت ارایه داد. تمدن اسلامی در عصر توسعه ان محتاج وجود امام رضا ع بود و از جمله در گفتگو بین الادیانی و تمدنی نیاز به وجود انسان کامل در هنگام بخران انسانی احراز شد که نقطه مشترک رفتار امام رضا و علی در سبک رفتار سیاسی است. برنامه سیاسی اهل بیت برای انتقال مکتب اندیشه شیعه به قم از عصر امام صادق و با هجرت فرهنگی اصحاب او اغاز شد که ان ها را با عبارت\" لنا قبر\" در قم ، به اینده روشن تشیع در قم با اثر مقبره گزینی یکی از اهل بیت در وقوع تغییرات فرهنگی را بشارت داده بود.
۶.

تجلی رستاخیز در پنج گنج نظامی

نویسنده:
تعداد بازدید : 766 تعداد دانلود : 340
نظامی، مفهوم معاد را در کنار اصول دیگر اخلاقی و دینی مورد تاکید قرار داده است.او همچون دیگر شاعران، وابسته به نگرش خود به شکلی به مفاهیم دنیوی و اخروی در اشعار خود پرداخته است؛ اما نظامی به مفهوم معاد به شکل وسیع تر و کامل تر پرداخته است. اصل کلام نظامی، پوییدن برای رسیدن به حیات اخروی سعادتمندانه است؛ و معتقد است که نباید به زندگی دنیوی دل بست. او به افقی روشن و دنیایی برتر که همان زندگی اخروی و معاد است، چشم دارد؛ و در کنار آن از حقیقت های دنیای مادی و خوب و بد آن نیز سخن به میان می آورد. نظامی همواره در اشعار خود به این موضوع تاکید دارد که بازگشت آدمی به مبدأ و اصل آفرینش است. او همچنین از هر فرصتی استفاده می کند تا اهمیت معاد و رستاخیز را در اشعار خود متجلی کند. معاد در کنار توحید و عمل صالح، پایه های فکری نظامی را تشکیل می دهند. در تاریخ شعر فارسی، هر یک از شاعران به تناسب نگرش و جهان بینی خود، به گونه ای دنیا و جهان مادی عصر خود را شناخته و به توجیه آن در شعرهایشان پرداخته اند، اما دید نظامی و نگرش و جهان بینی وی، درباره دنیا و آخرت، به طور کلی گسترده تر و کامل تر به نظر می رسد. گسستن از دنیا و تلاش برای دستیابی به حیات اخروی سعادتمندانه، مغز کلام و شعر نظامی است. او هر جا که از دنیای حاضر و اکنون آدمی سخن گفته، به آن دنیا و روز قیامت و مکافات هم اشارتی نموده است و همواره بازگشت آدمیان به اصل و مبدا آفرینش و معاد جسمانی آنها را متذکر می شود؛ در حقیقت، نظامی نه تنها واقعیت های دنیای مادی را می بیند و از نیک و بد آن سخن می گوید، بلکه فراتر از آن، چشم به دنیایی برتر و افقی روشن تر دارد. در این مقاله سعی شده است تا سیمای معاد در آثار نظامی و به ویژه مخزن الاسرار، بر اساس آیات قرآن و احادیث، تجزیه و تحلیل گردد و ارتباط آن با مقولاتی چون دین، دنیا، مرگ، عدل و مغفرت تبیین شود. در این مقاله سعی شده است تا عقیده و دیدگاه نظامی را درباره ی معاد ، و رابطه آن با مفاهیمی چون دنیا و دین براساس پنج گنج او مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و اهمیت آنها را بیان کنیم..
۷.

ارتباط معنویت و سیاست در گزاره های اسلامی

تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 770
اندیشمندان و علمای اسلام به پیوستگی بین معنویت و سیاست و دین معتقدند چون سیاست به عنوان وسیله ای برای تحقق بخشیدن به اهداف متعالی دین، و ارتباط خدشه ناپذیری با آن دارد. این مقاله در پاسخ به این مسئله مهم است که پیوستگی میان معنویت و سیاست چگونه محقق می شود؟ در این پژوهش ابتدا به تعریف دین و معنویت و سیاست می پردازیم که ابتدا درک درستی از آن ها بدست آید و سپس به ارتباط بین آن ها می پردازیم. و می کوشیم که دین با هدف تکامل معنوی انسان که یک حرکت جوهری آگاهانه است به دنبال این است که انسان را تا عالی ترین کمالات وجودی رشد دهد. که این کار جز در بستر امور سیاسی ممکن نیست. دین و معنویت به عنوان مجموعه برنامه های الهی، سیاست را در رساندن انسان به کمال معنوی هدایت می کند. و باعث رشد و ترقی انسان در تمام ابعاد می شود. در این نوشتار سعی بر آن شده که از روش کتابخانه ایی و از شیوه توصیفی _ تحلیلی به مطالب پرداخته شده است.
۸.

پیش بینی صمیمیت جنسی و سازگاری زناشویی براساس کیفیت زندگی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرمانشاه

نویسنده:
تعداد بازدید : 75 تعداد دانلود : 781
این پژوهش با هدف پیش بینی صمیمیت جنسی و سازگاری زناشویی براساس کیفیت زندگی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرمانشاه 9 انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمام زوج های جوان بین 30 تا 40 سال شهر کرمانشاه می باشد که از این میان تعداد 80 زوج یعنی 160 نفر(80 زن و 80 مرد) به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند.در این مطالعه از پرسشنامه های صمیمیت جنسی (باگاروزی،)، پرسشنامه سازگاری زناشویی (گراهام بی. اسپانیر،1976) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد.دادهای پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری spss-19 و روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین صمیمیت جنسی و سازگاری زناشویی با کیفیت زندگی رابطه معنی داری وجود دارد.همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که صمیمیت جنسی و سازگاری زناشویی توانایی پیش بینی کیفیت زندگی در زوجین را دارد.
۹.

امکان و استحاله استناد به قرآن ازدیدگاه امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه

تعداد بازدید : 447 تعداد دانلود : 878
امیر المومنین علیه السلام در سخنان خود به طور عام و در نهج البلاغه به طور خاص اشارات زیادی به فضائل قرآن کریم نموده اند و در جمع میان منابع مورد استناد، اصالت را به قرآن داده اند. در مجموع سخنان امیرالمومنین علیه السلام می توان فهمید که قرآن کریم کتاب هدایت، وسیله جدایی حق از باطل و استناد به آن برای آن کس که با محتوای قرآن آشنا باشد، باعث پیروزی است. در برابر این همه اشارات زیبا، حضرت در خطاب به ابن عباس زمانی که او را برای محاجه باخوارج می فرستند به او توصیه می فرمایند، «لا تخاصمهم بالقرآن فإن القرآن حمال ذو وجوه تقول و یقولون و لکن حاججهم بالسنه فإنهم لن یجدوا عنها محیصا» با آیات قرآن با آن ها محاجه نکن، چرا که قرآن تاب معانى مختلف و امکان تفسیر گوناگون دارد تو چیزى مى گوئى و آن ها چیز دیگر، لکن با سنت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم با آن ها بحث نما که در برابر آن پاسخى نخواهند یافت. حال این شبهه پیش می آید با اینکه قرآن کریم کتاب هدایت است، پس چرا نمی توان گروهی گمراه را با استناد به آن هدایت کرد؟! این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که چرا حضرت در نامه 77 نهج البلاغه ابن عباس را از احتجاج به قرآن باز می دارد در حالی که سایر نامه ها، حکمت ها و خطبه ها افراد را به قرآن واستناد به آن فرا می خوانند. در این جستار که به روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات منابع دینی است به این نتیجه رسیده ایم که امیر المومنین علیه السلام بنا به دلایلی خاص ابن عباس از احتجاج به قرآن با خوارج منع کرده اند که بخشی از این دلایل عبارتنداز: احتمال صراحت در مقصود نداشتن برخی آیات قرآن کریم مانند «لیس کمثله شی»، احتمال به نتیجه نرسیدن بحث با خوارج از طریق قرآن کریم، احتمال معنی کردن و تاویل آوردن برای قرآن برحسب امیال و نظرات فردی، صراحت در مقصود داشتن سنت مانند این روایت که «علی با حق است وحق با علی است» که هیچ جای بحثی باقی نمی گذارد، تاویلات گوناگون داشتن قرآن که هر کس یک تاویل آن را بیان می کند، وجود آیات متشابه در قرآن که منظور آن ها مشخص نیست. همه این دلایل باعث شده تا امیر المومنین علیه السلام احتجاج با سنت را در بحث با خوارج به احتجاج با قرآن ترجیح دهند.
۱۰.

عقاید تفرقه انگیز وهابیت و رویکرد علمای اسلامی در مواجهه با این فرقه

تعداد بازدید : 960 تعداد دانلود : 89
دین اسلام به عنوان کاملترین وعقلی ترین مکتب، با رویکردهای معرفتی باعث شد مردم طوعاوکرها به آن گرایش پیدا کنند و از دریای معارف قرآنی آن سیراب گردند و از همان ابتدای پیشرفت وترویج اسلام همواره دشمنان ومعاندانی هر چند بعضی در لباس دوست وخودی مانع تبلیغ صحیح این دین پرشکوه گشته اند.هم اکنون نیز مسلک جعلی وهابیت، این دشمن خانگی همچون موریانه ای به دنبال تخریب دین برآمده ؛مسلکی که نه با معارف قرآن ونه با سخنان پیامبر وحی (صلی الله علیه وآله) ونه با عقل ونه با فطرت سازگاری دارد. چنانچه به افکار خشن وجامدانه ابن تیمیه وبنیانگذاران ومروجین این مسلک انحرافی بنگریم خواهیم دید که از ظاهر دین و با شعارهای فریبنده قصد تخریب دین را نموده اند. تفکری که همه مسلمانان جهان را از دین اسلام خارج و فقط خود را مسلمان می داند . این افراد اندک در جامعه مسلمانان باکج اندیشی و نابخردی ،مسلمانان جهان وحتی پیروان دیگر ادیان را دچار مشکل کرده وچهره ای خشن و کریه ازدین رحمت و مهربانی ارائه نموده اند. لذا بر همه متفکران واندیشمندان مسلمان ،مخصوصا علماء لازم است که اولا این جریان فکری منحرف را به مسلمانان جهان معرفی نموده ومحور وحدت اسلامی که همان اسلام ناب است را تبیین نمایند ثانیا با تمام قوا در مقابل بدعتها وگمراهی های وهابیت قیام کرده و از اسلام ناب محمدی دفاع نمایند که: اذا ظهرت البدع فللعالم ان یظهر علمه والا فعلیه لعنه الله. ما در این مقاله برآنیم ضمن اشاره به مسلک جعلی وهابیت، به نظرات علماءوبزرگان جهان اسلام راجع به این فرقه انحرافی و عقاید مخالف با دین و عقل آنها بپردازیم.
۱۱.

تطبیق مبانی اخلاق و سیاست اساطیر شاهنامه فردوسی و ایلیاد و ادیسه هومر

نویسنده:
تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 603
اسطوره ها، آفرینش، زندگی، مرگ و آمال و آرزوهای مردمان گذشته را بیان می دارند. حماسه ها به مرور زمان از درون اسطوره ها متبلور شده اند. فردوسی ناشر خوبی هاست. سخن شگرف و شگفت او از روزگاران کهن در اندازه اعجاز است. فردوسی پاس دارنده زبان و ادب فارسی و ارزش های مبتنی بر زندگی مردم باستان را در قالب اسطوره و حماسه و تاریخ روایت می کند و منظومه ای شاهکار از زندگی و اخلاق و سیاست مردم ایران باستان را ارائه می دهد. این هنرمند خردورز ضمن فراخواندن همگان به یکتاپرستی از شاخص ها و خصلت های پاک و بهینه اندیشه مردم ایران کهن حرف می زند و آموزش اخلاق و سیاست می دهد. پذیرش امور اخلاقی و علمی، عامل تعالی است، و سیاست، بنیادها و اصول کشورداری را تبیین می کند. در حدود 1800 سال قبل از فردوسی، هومر زندگی ساکنان یونان قرن نهم و هشتم قبل از میلاد را به تصویر می کشد و از اخلاق و سیاست آنان در دو منظومه ایلیاد و ادیسه، که هر یک در قالب 24 سرود و در حدود 27000 بیت سروده شده اند، حرف می زند. فرجام جنگ در هر دو اثر ناکامی است. پیام هومر این است که جنگ بد است؛ در نتیجه، جهان را می توان با معیارهای انسانی درک کرد. زندگی می تواند فراتر از کشمکش بی فرجام ادامه داشته باشد، همان نکته بارزی که در نگرش دیده بان تعالی اخلاق و سیاست زبان و ادب فارسی یعنی، فردوسی برین جلوه گر است. کوشش برای به دست آوردن پیروزی، به مراتب زیباتر از خود پیروزی است.
۱۲.

استخراج استلزامات تربیتی از آرای افلاطون در آموزش و پرورش ابتدایی ایران

تعداد بازدید : 779 تعداد دانلود : 316
هدف از پژوهش حاضر استخراج استلزامات تربیتی از آرای افلاطون در آموزش و پرورش ابتدایی ایران است روش پژوهش حاضر، روش تحلیل محتوای کیفی است. روش تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شده در این پژوهش پس از مطالعه و بررسی روش های تحلیل محتوا، به ویژه تحلیل محتوای کیفی مایرینگ و فلیک ، استخراج و اجرا شده است. حوزه پژوهش شامل کلیه کتب و منابع نوشته شده پیرامون اندیشه ها و آرای تربیتی افلاطون بود. جهت نمونه گیری به علت کثرت منابع در این حوزه از کلیه مکتوبات چاپی و دیجیتالی در دسترس استفاده گردید.هدف افلاطون از طرح نظام تعلیم و تربیتی خود، تحقق غایتی بود که بنیان ارمان شهر خود را بر اساس آن پایه ریزی کرده بود، یعنی عدالت، که بنابر اعتقاد وی تحقق آن زمانی صورت می گرفت که هر فردی در همان مقام خاص در جامعه باشد که به آن تعلق دارد و همان کاری را انجام دهد که بر حسب گرایش و آموزش برای آن مناسب است. افلاطون بر این عقیده بود که برای 10 سال اول ، عمدتا باید تربیت بدنی وجود داشته باشد. به عبارت دیگر ، هر مدرسه باید یک سالن ورزشی و یک زمین بازی داشته باشد تا بتواند قوای بدنی و سلامتی کودکان را توسعه دهد و آنها را در برابر هر بیماری مقاوم کند. علاوه بر تربیت بدنی ، افلاطون موسیقی را نیز توصیه می کند تا در شخصیت آنها اصلاح خاصی ایجاد کند و به روح و جسم لطف و سلامتی عطا کند. افلاطون همچنین دروسی مانند ریاضیات، تاریخ و علوم را تجویز می کرد. از نظر افلاطون، دانش حاصل از اجبار ذهن را درگیر نمی کند. بنابراین ، او معتقد بود که آموزش نباید اجباری باشد، بلکه باید نوعی سرگرمی باشد زیرا این امر باعث می شود معلم بتواند ذهنیت طبیعی کودک را درک کند. افلاطون همچنین بر تربیت اخلاقی تأکید داشت. در این پژوهش مولفه های برنامه درسی یعنی هدف، محتوا، روش، ارزشیابی از دیدگاه افلاطون و در ایران در دوره ابتدایی مورد بحث قرار گرفته است.
۱۳.

بررسی جایگاه بانوان در اشعار عصر بیداری، مطالعه موردی سید اشرف الدین گیلانی «نسیم شمال»

تعداد بازدید : 154 تعداد دانلود : 265
یکی از ابعاد مهم عصر مشروطه، پیدایش ادبیات سیاسی-اجتماعی و شعر مردمیست. شاعران فراوانی در مقابل گروه اندکی که هنوز شعر بازگشتی می سرودند، به زبان مردم و برای آنان شعر سرودند و هم آوا با مشروطه خواهان، فریاد آزادی و نفرت از بیگانه و هر آن چه نابرابریست را سر دادند. در این میان اشرف الدین حسینی قزوینی (1247-1313ش.)، معروف به نسیم شمال زبان مردم کوچه و بازار، لحن عامیانه، طنزآمیز و بی پروا را در اشعار خود به کار گرفت، او در کلیات دیوان به بانوان در جایگاه مهمی از مخاطبان خود نگاه کرد و اشعاری به زبان آنان و برای آن ها سرود. نسیم شمال را باید در زمره شاعران مدافع حقوق بانوان دانست. او از جمله شاعرانیست که در مبارزه با جهل و استثمار و نیز تنویر افکار عمومی، در راستای طرد هرگونه ظلم و تعدی، نقش بسزایی داشته است. در این مقاله کوشش می شود به آن دسته از اشعاری که نسیم شمال درباره بانوان سروده است را مورد بررسی قرار می دهیم. هدف این پژوهش بررسی جایگاه بانوان در اشعار نسیم شمال است، جامعه مورد بررسی دیوان نسیم شمال است.
۱۴.

بررسی و تعیین راهکارهای قانونمند ساختن دانش آموزان مقطع متوسطه استان کهگیلویه و بویر احمد

تعداد بازدید : 30 تعداد دانلود : 980
این که چه نوع قانونمندی و محدودیتی چگونه باشد و تا چه اندازه مورد بحث های زیادی قرار گرفته است لیکن ما در این نوشتار آن نوع قانونمندی را مورد توجه قرار داده ایم که در آن سلامت جسم و روان دانش آموزان و دیگران و نیز شرف و صلاح او و خانواده مصون بماند . سازگاری اندیشیده ای بین دانش آموزومحیطایجاد گرددو مقاصد ارزنده ی تربیتی در سایه او تقویت گردد. حد قانونمندی را قوانین مورد قبول معین می کند و در این راه تجربه و اطلاعات مخصوص والدین و مربیان می تواند به کار آید .اعمال محدودیت باید به گونه ای باشد که احساس تحمیل و فشار برای دانش آموز پدید نیاید ودانش آموز در دنیای خود آن را سنگین به حساب نیاورد . هم چنین مرز و صورت کنترل باید به گونه ای باشد که او را به تخلف و عصیان و احیانا ترک خانواده و زندگی نکشاند . اصل براین است که از راه پند دادن ،خیر خواهی ،رهنمود دادن و آگاه کردن دانش آموزان آنها را واداریم که پذیرای نظم و قواعد و شرایط باشد و تدریجا با قانونمندی خو گیرد و همچنین احساس امنیت خود را از دست ندهد. در این مقاله به بررسی وتعیین راهکارهای قانونمند ساختن دانش آموزان مقطع متوسطه استان کهگیلویه و بویر احمد پرداخته ایم.
۱۵.

اثربخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش اضطراب، میزان افسردگی و بهبود مهارت های ارتباطی کودکان مضطرب

تعداد بازدید : 518 تعداد دانلود : 703
هدف این پژوهش اثربخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش اضطراب، میزان افسردگی و بهبود مهارت های ارتباطی کودکان مضطرب بوده است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود؛ جامعه آماری پژوهش کلیه کودکان مراجعه کننده به دو کلینیک مشاوره در شهر تبریز با مشکلات ارتباطی و اضطراب در سال 1399 بودند. که تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های مهارتهای ارتباطی کوئین دام (2004، پرسشنامه افسردگی بک-ویرایش دوم (BDI-II) و مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب آشکار کودکان رینولدر و ریچموند در سال 1978 استفاده شد. همچنین بازی درمانی گروهی در ده جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا گردید؛ نتایج نشان داد که، بازی درمانی بر افسردگی، اضطراب و مهارت های ارتباطی اثربخش است. به طوری که موجب کاهش اضطراب و افسردگی و و بهبود مهارت های ارتباطی کودکان مضطرب شد.
۱۶.

بررسی تاثیر ترکیب نحوی بر فهم آیات قرآن کریم

تعداد بازدید : 974 تعداد دانلود : 636
در این پژوهش نقش و تاثیر تغییر در ترکیبات نحوی بر فهم آیات قرآن کریم بررسی شده و به بخشی از اختلافات معانی ناشی از ترکیبات متفاوت نحوی اشاره شده است. اختلافاتی که بر اثر ترکیب نحوی در معانی این آیات آمده هر کدام زمینه ساز یک مکتب فقهی یا کلامی شده است. به عنوان مثال اختلاف در عاطفه یا مستانفه بودن «واو» در آیه 7 آل عمران «ما یعلم تاویله الا الله والراسخون فی العلم» اختلاف در فاعل بودن یا مفعول بودن الله در آیه 164 نساء «کلم الله موسی تکلیما»اختلاف در ترکیب «انما» در آیه 72 طه «انما تقضی هذه الحیاه الدنیا» و مواردی دیگر که شبیه به این آیات است، به ما نشان می دهد علم نحو و قواعد آن تا چه اندازه می تواند در تفسیر و فهم قرآن کریم به ما کمک کند. در این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی تاثیر ترکیب نحوی در آیاتی از قرآن کریم که مشهورتر است، پرداخته ایم.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۹