پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال چهارم پاییز 1400 شماره 3 (پیاپی 15)

مقالات

۱.

واکاوی علل نگرش منفی برخی صوفیان خراسان به ازدواج از قرن دوم تا پنجم ه.ق.

کلید واژه ها: تصوف خداوند خانواده مرد و زن ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۹۲
جریان تصوف در دو اصل بیان شده، از آن جمله یکی پاکی درونی صوفی که عبارت از قلب بوده برای خداوند. در مرحله دوم باید یک صوفی در مرتبه ای اتحاد به وجود خداوند برسد. بناً برخی از صوفیان به همین دلیل به یکی از جلوه ای مهم زندگی انسان که ازدواج بوده، کم تر توّجه نموده دوری می کردند، درحالی که ازدواج و تشکیل خانواده برای ادامه نسل بشر اهمیت خاصی در اسلام دارد؛ این عده ای از صوفیان که نسبت به ازدواج و تشکیل آن کم علاقه بوده اند، به دلیل بعضی از الزامات خانوادگی بوده اند. از جمله این که محبت زن و فرزند را مانع بین خود و خداوند می دانستند. به باور آن ها مشغله ی ازدواج باعث می شده، که به حب خداوند متعال کوتاهی صورت گیرد. روش کار در این مقاله، بررسی علل نگرش منفی نزد برخی صوفیان خراسان از قرن دوم تا قرن پنجم با روش تحقیق توصیفی- تاریخی است، و البته توضیح و تشریح این نکته که یکی از مبنای ازدواج نکردن آن ها، رابطه باخدا و اهمیتی که داشته و نمی خواستند بین این رابطه مانعی ای قرار گیرد و آن رابطه، باعث گسست رابطه باخدا شود.
۲.

بررسی فرآیند رفتاری دشمن در پروژه مأیوس سازی از نگاه دینی

نویسنده:

کلید واژه ها: دشمن مأیوس سازی مردم قرآن روایات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۲۲۱
مخالفان جمهوری اسلامی، پس از شکل گیری انقلاب اسلامی، همواره به دنبال ایجاد یأسی فراگیر در جامعه بوده و در این رهگذر همواره مدل زیستی و فکری مادی را به جامعه تزریق می نموده اند؛ چراکه سبک زندگی غربی و مادی، انسان را در نهایت به پوچی و ناامیدی سوق خواهد داد؛ از همین روی بوده که اگر جامعه بتواند در دامان خود افراد را پرورش دهد و شخصیت افراد موجود در خود را ارتقاء دهد، جامعه ی ایده آل و توأم با دینی محسوب می شود و ظرفیت افراد در دامان آن به هرز نخواهد رفت. در قرآن موارد مختلفی را می توان یافت که دشمنان در جنگ نرم با هدف ضربه زدن به جامعه اسلامی از آن استفاده می کنند. امروزه با توّجه به جایگاه انقلاب اسلامی در منطقه و جهان و پیشرفت های مختلف کشور، ضروری است راه های دشمن در مأیوس سازی جامعه مورد تحلیل قرار گیرد که بر اساس این ضرورت در این مقاله، نویسنده با روشی توصیفی تحلیلی به موضوع ورود نموده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که دشمن در فرآیندی پیچیده، سطوح مختلفی از جامعه اعم از فضای فکری، ابعاد معیشتی، گفتمان ارزشی و ... را هدف قرار داده تا مردم را نسبت به آینده و استقامت در این مسیر مأیوس سازد و اگر خواص جامعه، مسئولین و عقبه ی فکری، متوّجه این فرآیند نباشند، ناامیدی و سرخوردگی در سطح اجتماع فراگیر خواهید شد و دشمن از این مجرا، اهداف استعماری و فتنه جویانه ی خود را به دست خواهد آورد.
۳.

واکاوی بنیادین تلورانس و درآمیختگی آن با فرهنگ غرب

کلید واژه ها: تلورانس تساهل و تسامح غرب قرون وسطی رنسانس رفورم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۷۱
«تلورانس» گفتمانی رایج در ادبیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع غربی است که ترجمه آن «تساهل و تسامح» در جامعه ما نیز رواج بسیاری دارد؛ در حالی که بین این مفهوم غربی، با آن چه در فرهنگ متعالی اسلام است، تفاوت های ریشه ای وجود دارد. واکاوی و تبیین صحیح خاستگاه این اصطلاح در فرهنگ غرب، از آن جهت که باعث شناخت درست و بهتر این مسأله می شود، کنکاشی بایسته و ضروری است؛ که در این مقاله به آن پرداخته شده است. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و بهره مندی از منابع اصیل غربی، به این نتیجه دست یافته ایم که ریشه تلورانس را باید در دوران قرون وسطی و هم چنین عصر رنسانس و اطلاحات دینیِ غرب، جستجو کرد؛ که منشأ آن نیز، اعتراض نسبت به اختناق دینی گسترده ی کلیسای مسیحی کاتولیک بوده که با انواع فسادهای مالی، اقتصادی و فکری آمیخته گشته است؛ در این فرآیند، بنیان های تساهل و تسامح غربی بر اساس اومانیسم و سکولاریسم شکل گرفته و به مرور، پلورالیسم، لیبرالیسم، شکاکیت و نسبیت هم با آن ها پیوند خورده است.
۴.

ابعاد تربیتی اندیشه امام خمینی در ساخت سرمایه اجتماعی

کلید واژه ها: تربیت اسلامی سرمایه اجتماعی امام خمینیرحمت الله علیه نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
امام خمینیرحمت الله علیه در نیل به اهداف انقلاب اسلامی، توّجه ویژه ای به مردم و بسیج عمومی مبتنی بر تربیت اسلامی داشته است. از همین رو کنکاش و پژوهش پیرامون سرمایه اجتماعی از منظر اندیشه تربیتی امام خمینیرحمت الله علیهحائز نکات ارزشمندی است که بر اساس آن می توان به ویژگی های اختصاصی اندیشه تربیتی امام خمینیرحمت الله علیهدر این زمینه پی برد. نیاز است علل و ریشه ها، بسترها، مؤلفه ها، پیامدها و نتایج این موضوع به صورت یکپارجه بررسی شود. بنابراین مقاله حاضر با هدف توصیف و تحلیل ابعاد تربیتی اندیشه امام خمینیرحمت الله علیه در ساخت سرمایه ی اجتماعی در قول، فعل و آثار مکتوب ایشان پرداخته است و با استفاده از الگوی نظریه داده بنیاد، ابعاد مذکور به روش تحلیلی- توصیفی استخراج شده است. نتایج نشان داد که ابعاد تربیتی سرمایه اجتماعی در دیدگاه امام خمینیرحمت الله علیه گونه منحصر به فردی از سرمایه اجتماعی را در خدمت اعتلای اجتماعی قرار می دهد که وجوه برجسته تربیتی زیربنای ساخت آن است.
۵.

واکاوی اندیشه های چپ و جریان چپ گرایی در آمریکای لاتین

نویسنده:

کلید واژه ها: آمریکای لاتین چپ گرایی ایالات متحده امریکا سوسیالیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۷۶
تحولات اخیر آمریکای لاتین به خصوص بازگشت رهبر چپ گرایان بولیوی بعد از کودتای سال 2019 به این کشور و استقرار دولت چپ گرا در این کشور و هم چنین تحولات شیلی، پرو و اکوادور و تمایل به چپ گرایی در این کشورها، هر محقق و پژوهش گر بین المللی را به تعمق و تفکر بیش تر وانهاده تا معادلات و سیاست های جدید حاکم بر این منطقه از جهان که معروف به حیات خلوت ایالات متحده می باشد را دقیق تر رصد کند. از گذشته قدرت های مادی بر این قسمت از جهان که دارای منابع بی شمار زمینی کشاورزی آب و... بوده چشم طمع داشته اند و به نحوی این بخش از قاره آمریکا همواره محل قدرت نمایی کشورهای بزرگ بوده است. برای درک وضعیت فعلی آمریکای لاتین ضروری است از تفکرات و ریشه های جنبش های سیاسی آگاه شد و علت چپ گرایی و چرایی علاقمندی مردم این منطقه به این مؤلفه قدرت را بهتر درک کرد. در واقع می توان گفت چرخش فعلی به سمت چپ در آمریکای لاتین اوج یک روند طولانی است که دلایل و عوامل بسیاری ازجمله تاریخ استعمار و اشغال این منطقه، سیاست های ایالات متحده، نظریه های سوسیالیتی و کمونیستی و تاریخ معاصر از حکومت های نظامی دارد. این مقاله تلاش خواهد کرد تا توضیح دهد که چرا چنین تغییر لرزه ای به سمت چپ رخ داده است. مدل تجزیه و تحلیل این مقاله در چهار بخش است. ابتدا مفهوم، تاریخچه و علل چپگرایی بررسی می شود و سپس اثر سیاست های ایالات متحده بر چپگرایی مورد بحث قرار می گیرد و در ادامه اثر چپگرایی بر افول هژمونی ایالات متحده و در پایان وضعیت حکومت های فعلی چپ مورد بحث واقع می شود.
۶.

ارائه مدلی جهت شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر دیدگاه خریداران صنعت کفش در شهرهای دوشنبه و خجند «تاجیکستان» بااستفاده از رویکرد آمیخته

کلید واژه ها: بازاریابی دیدگاه خریداران رفتار مصرف کننده کفش تاجیکستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۷۳
امروزه محیط اقتصادی به سرعت در حال تغییر است. یکی از مهم ترین جنبه های رفتار مصرف کننده بررسی دلایل ترجیح یک کالا نسبت به کالای مشابه است. پژوهش حاضر به ارایه مدلی جهت شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر دیدگاه خریداران صنعت کفش در شهرهای دوشنبه و خجند کشور تاجیکستان با استفاده از رویکرد آمیخته پرداخته است. مقاله حاضر از حیث هدف یک تحقیق کاربردی، ازنظر شیوه گردآوری داده ها، تحقیقی توصیفی- غیرآزمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خریداران کفش در شهرهای دوشنبه و خجند کشور تاجیکستان و حجم نمونه آماری 384 نفر بوده است. یافته ها حاکی از آن است که ارزش، تنوع، کارایی، حجم امکانات و مزایا بر دیدگاه خریداران کفش در تاجیکستان مؤثر است. هم چنین بر اساس یافته های تحقیق اثبات شد که معیار «کارایی» تأثیرگذارترین معیار بوده و زیرمعیار «اندازه پاشنه وکفه محصول» با وزن نهائی 0.0719 در اولویت اول زیرمعیارها قرار دارد. از آن جایی که جامعه ی آماری تحقیق حاضر را مصرف کنندگان کشور تاجیکستان تشکیل داده اند، لذا نتایج تحقیق قابل تعمیم به خریداران کفش در سایر بازارها نمی باشد. در نظر نگرفتن متغیر های تعدیل کننده که علت آن افزایش پیچیدگی مدل و محدودیت زمانی می باشد از محدودیت های اصلی پژوهش حاضر است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۷