پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال چهارم زمستان 1400 شماره 4 (پیاپی 16)

مقالات

۱.

مجلس دوم شورای ملی و نقش انگلیس و روسیه در انحلال آن

کلید واژه ها: اولتیماتوم روسیه انگلیس مجلس دوم شورای ملی انحلال مجلس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 818 تعداد دانلود : 683
ایران پس از سال ها تلاش در سال 1385 ه.ش موفق شد از پادشاه (مظفرالدین شاه) تأییدیه تشکیل مجلس شورای ملی را بگیرد. عزل محمدعلی شاه و نیابت ناصرالملک حوادث مهم تا تشکیل مجلس دوم بود.در ایران آن چنان که لازم بود برای شکل گیری مجلس و دولتی که به طور منظم با هم در ارتباط باشند، بنیاد محکمی آماده نشده بود. حضور دولت های دیگر در ایران که مهم ترین آن ها روسیه و انگلیس بودند، خود مانعی بزرگ به شمار می آمد.هم چنین، وجود رجال سیاسی بزرگ که هرکدام سیاست خاص خود را دنبال می کردند، بر وخامت اوضاع می افزود. با شکل گیری مجلس، نظراتی برای بهبود اوضاع در ایران مطرح شد که در نتیجه برای استخدام مستشار آمریکایی که کشوری مهم و بی طرف بود، رأی صادر شد.به همین جهت مستر شوستر با هیئتی وارد ایران شد و به عنوان خزانه دار کل مشغول به کار شد. امّا او ابتدا با کاهش قدرت اشراف و بزرگان، کوتاه شدن دست بیگانگان در ایران و... سبب شد تا بر علیه ش هجمه هایی بزرگ صورت بگیرد.به رغم خروج شوستر از ایران فشار سیاسی تا حدی بالا بود که مجلس دوم منحل شد و در نتیجه دولت و نائب السلطنه قدرت اصلی را در دست گرفتند.مجموعه ای کتب و مقالات موجود درباره اولتیماتوم به وضعیت ایران و نقش روسیه اشاره دارند که در این مقاله به عنوان منابع یاد شده است.ما برآنیم به نقش انگلیس اشاره کنیم و از حمایت های انگلیس نسبت به روسیه سخن خواهیم گفت.در این مقاله از روش تحلیلی – توصیفی و کمک از منابع کتابخانه استفاده شده است.
۲.

پدافند غیرعامل در تدابیر نظامی امام علی(ع)با تأکید بر نهج البلاغه

کلید واژه ها: پدافند غیرعامل دفاع غیر عامل تدابیر نظامی امام علی (ع) موضع جنگی اصول پدافند غیر عامل نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 241 تعداد دانلود : 193
دفاع غیر عامل، به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم بکارگیری جنگ افزار و تسلیحات نیست و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی، حساس و مهمِ نظامی و غیر نظامی و هم چنین تلفات انسانی، جلوگیری کرد و یا میزان خسارات و تلفات ناشی از حملات و بمباران های دشمن را به حداقل ممکن کاهش داد.سابقه ی بکارگیری اصول پدافند غیرعامل، به انسان های ابتدایی برمی گردد. در این تحقیق به دست آمد که اصول پدافند غیرعامل که امام علی علیه السلام در جنگ های خویش از آن بهره برده است عبارت از تبیین هدف جهاد، تقویت روحیه شهادت طلبی، تضعیف روانی نیروی دشمن، انتخاب موضع جنگی مناسب، رصد کردن فعالیت دشمن و اعلام خطر، تعیین نیروهای ذخیره و احتیاط، حفظ اسرار نظامی، اطاعت پذیری نسبت به فرمانده، آموزش و تمرین، محافظت و دفاع از نیروهای ضعیف تر و زخمی ها و عقب نشینی تاکتیکی می باشد.
۳.

تأثیر جهانی شدن بر روی مظاهر و جنبه های نظری و مفهومی امنیت ملی حکومت ها در قرن 21

کلید واژه ها: تلورانس تساهل و تسامح غرب قرون وسطی رنسانس رفورم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 921 تعداد دانلود : 323
«امنیت جهانی» مبنی بر نظامی تازه قرار دارد؛ بر این اساس اصول و مبادی خاص مورد توّجه قرار می گیرد که نتیجه آن تأمین امنیت برای همه ملت ها است؛ امنیت جهانی رویکردی جهان شمول پر مسأله دارد.بنابراین در روابط بین الملل از ابتدای شکل گیری دولت- شهرها تا بروز دولت- ملت ها و دولت های رفاه و حتّی در عصر جهانی شدن، دغدغه اساسی بازیگران بین المللی کسب و حفظ قدرت و برقراری و پایداری امنیت بوده است؛ بازیگران ملی درک نمودند امنیت آن ها در عرصه جهانی، در پیوند با امنیت سایر بازیگران بوده و در پرتو تلاش معی است که می توانند به امنیتی عام برای همه کشورها دست یابند؛ وجه تمایز «امنیت» و «جهانی» در همین نکته نهفته است؛لذا می توان گفت در دورانی که گفتمان غالب روابط بین الملل واقع گرایی و نئوواقع گرایی بود، گفتمان «مورگنتا» صادق است که ارزیابی قدرت از توانایی نظامی آغاز می شود و سپس به توانایی هایی که مستقیماً بر توانایی نظامی تأثیر داشته می رسد و در امتداد آن بر توانایی هایی که به صورت غیر مستقیم منجر به توانایی نظامی است، ختم می ود. ما در این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل تأثیر جهانی شدن بر روی مظاهر و جنبه های نظری و مفهومی امنیت ملی حکومت ها در قرن بیست و یکم هستیم و از روش توصیفی تحلیلی بهره برده ایم.
۴.

شناسایی و بررسی عوامل مؤثربر کاهش فقر شیعیان در افغانستان بر اساس رویکردتحلیل سلسله مراتبی

کلید واژه ها: فقر شیعه افغانستان تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 476 تعداد دانلود : 307
فقر دارای آثاراقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جوامع بوده است. هدف این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر کاهش فقر شیعیان در کشور افغانستان می باشد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) انجام شده و با بهره گیری از نرم افزار اکسپرت چویس عوامل مؤثر بر کاهش فقر رتبه بندی گردیده است. یافته های تحقیق درکشور افغانستان نشان می دهد که چهار عامل عمده در کاهش فقر شیعه ها در این کشور شامل عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاستی-حکومتی و فرهنگی می باشند که هر عامل دارای شاخص های مشخص می باشند و در مجموع 30 شاخص برای این چهار عامل شناسایی شده است. نتایج نشان می دهد عامل سیاستی – حکومتی فقر با داشتن ضریب (0.469) در رتبه اول و معیار عامل اقتصادی فقر، عامل اجتماعی فقر و عامل فرهنگی فقر به ترتیب با داشتن ضریب (0.268 ، 0.152 و 0.112) به ترتیب در رتبه های دوم، سوم و چهارم قرار گرفته است. رتبه بندی شاخص های سی گانه چهار معیار اصلی، به طور کلی نشان می دهد که شاخص فساد اداری و سوء استفاده از قدرت در دستگاه های دولت، فرار سرمایه ها(به علت جنگ های خارجی و نزاع های داخلی) و کوتاهی دولت در تأمین اجتماعی، تأمین غذا، تأمین مسکن و بهداشت عمومی به ترتیب با بیش ترین وزن (0.102 ، 0.096 و 0.088) در رتبه اول تا سوم قرار گرفته اند.
۵.

تبیین مسأله حجاب درسیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی با کمک مدل پیر بوردیو

کلید واژه ها: حجاب ارزش ها دختران دانشجو جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 477 تعداد دانلود : 88
این مقاله به بررسی رابطه مسئله حجاب و نگرش دختران دانشجو نسبت به ارزش های سیاسی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. و به این پرسش می پردازد که نگرش دختران دانشجو درباره ی حجاب تا چه اندازه با نگرش آن ها نسبت به ارزش های سیاسی نظام جمهوری اسلامی همبستگی مثبت یا منفی دارد. و این فرضیه را به آزمون می گذارد که برخلاف انتظار، نگرش دختران دانشجو نسبت به مسئله حجاب ارتباط چندانی با نگرش آن ها نسبت به ارزش های سیاسی بنیادین جمهوری اسلامی ندارد. مدل این پژوهش بر اساس چارچوب نظری پیر بوردیو است و این نتیجه از پژوهش حاصل شده است که هرچند نگرش دختران دانشجو نسبت به حجاب نوعی مخالفت باارزش های سیاسی جمهوری اسلامی نیست امّا این دختران با بسیاری از ارزش ها و سیاست گذاری های جمهوری اسلامی مخالف هستند.
۶.

تأثیر زنان برحوزه سیاست ورزی درجمهوری اسلامی ایران باتوّجه به الگوی حکمرانی خوب

کلید واژه ها: سیاست ورزی سیاستمدار حکمرانی خوب زنان زنان و توانمندسازی مشارکت پاسخگویی پایبندی به قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 61
در این مقاله به منظور بررسی تأثیر زنان بر حوزه سیاست ورزی در جمهوری اسلامی ایران با توجه به الگوی حکمرانی خوب ابتدا با تعریف سیاست ورزی و بررسی اجمالی تمامی ویژگی های حکمرانی خوب اما با تاکید بر پنج مولفه اصلی مورد نظر نویسنده و با مرور بر پژوهش های قبلی و نظریات فعلی جدید و کمی قبل تر و شناسایی برخی عوامل کلیدی مؤثر بر سیاست ورزی زنان و موانع آن تحلیل انجام شده و راهکارهایی جهت افزایش و یا بهبود آن ارائه خواهد شد. در این تحقیق ابتدا از روش توصیفی تحلیلی جهت مرور اطلاعات موجود بهره گرفته شده و سپس به روش تطبیقی هر کدام از مؤلفه های حکمرانی خوب در سیاست ورزی مورد تجزیه قرار خواهد گرفت و نتیجه تحقیقات در یک مقایسه کلی شکل نهایی خواهد گرفت تا چگونگی و میزان تأثیر زنان در حوزه سیاست ورزی استخراج گردد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳