پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه

پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال 7 تابستان 1403 شماره 2 (پیاپی 26)

مقالات

۱.

آینده پژوهی و تبیین نقش و جایگاه دانشگاه های سازمانی در افق علمی ایران 1414

نویسنده:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
توجه به آموزش عالی از ضروریات دستیابی به چشم اندازهای پیشرفت کشور می باشد.این امر مهم بایستی نزد سیاست گذاران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار باشد. طراحی چشم انداز ها و افق های آینده نگارانه در جهت دستیابی به آینده مطلوب، از ضروریاتی است که در طول دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. دانشگاه های سازمانی به عنوان نهادی واسط برای حذف فاصله موجود میان دانشگاه و جوامع هدف شکل گرفته اند.این دانشگاه ها نیز با توجه به راهبردهای آموزشی و توسعه ای کارکنان، ارتقا فرهنگ سازمانی و یکپارچه ساختن فرصت های یادگیری مستمر و کارآمد و ...، بایستی با استراتژی های دراز مدت و ترسیم افق در برنامه ها، فعالیت ها و منابع، رشد کمی و کیفی در روند دستیابی به اهداف را مدنظر قرار دهد. در این پژوهش تلاش خواهیم کرد با بررسی جایگاه دانشگاه های سازمانی و تبیین نقش آن، آینده پژوهی در افق علمی 1414 ایران ارائه نماییم.
۲.

شایسته سالاری و مشارکت مردم در ایران افق 1414

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۲
آینده نگری و پیش بینی در خصوص تحولات آینده نقدپذیر و سخت است. با این وجود، می توان بر پایه آمار، اسناد و شواهد علمی، نسبت به مشارکت مردم در فراینده جمهوریت تحلیل و تجزیه کرد و نتایج آن را به جامعه ارائه نمود. زیرا در نظام های مردم سالار، آنچه حکومت ها انجام می دهند، قابل تجزیه و تحلیل است و مهم ترین رقیب دستگاه های اجرایی و نظارتی، واقعیت های ملموس و عمل کردها هستند؛ نه گفتمان های حاکمیت. یعنی مردم روزانه و به عینه آنچه انجام گرفته، از قبیل نقاط قوت و ضعف، را مشاهده می کنند و در بحث و جدال ها مصداق سازی می نمایند، خصوصاً به دلیل جو رسانه ای اکثریت برخط و به روزهستند، لذا باید عملکردها خروجی داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با رویکرد توصیفی – تحلیلی است که با روش کتابخانه ای انجام شده است. تایج نشان می دهد چنان که مسئولین در سلیقه های مختلف معتقد به کارکرد نیروهای داخلی باشند و شایسته سالاری را مبتنی بر نیروهای جوان و با تجربه قرار دهند و عدالت عمومی را بر پایه آموزهای قرآن، نهج البلاغه و رهنمودهای امامین انقلاب قرار دهند، مشارکت مردم در افق یاد شده به یک طراز مقبول رشد می کند و جمهوریت و اسلامیت نظام تأمین می شود.
۳.

سند تحول رفتار شهروندی و افزایش سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در کلان شهر شیراز در ایران افق 1414

تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۲
امروزه هدف همه کوشش های مدیریت شهری در زمینه افزایش خدمات، جلب رضایت بیشتر شهروندان است و این امر به ویژه برای شهرداری ها، هدف ایده آل بزرگی است و بخش عمده ای از آن با ارائه خدمات به شهروندان محقق می شود. هدف این پژوهش، سنجش میزان رضایت شهروندان از خدمات شهری شهرداری شیراز و ارائه راهکارهای افزایش سرمایه اجتماعی در افق ایران 1414 در کلان شهر شیراز و روش آن توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و میدانی و از ابزار پرسش نامه استفاده شده است.جامعه آماری در این پژوهش 2میلیون نفر و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 241 نفر است که به صورت تصادفی ساده برگزیده و مطالعه شدند. در این پژوهش، الگوی کانو برای سنجش میزان رضایت شهروندان و نرم افزار SPSS برای محاسبه پایایی پرسش نامه به کار رفته اند. براساس یافته های پژوهش عامل پارکینگ های عمومی با ضریب رضایت 576/0 به منزله مهم ترین الزامات اساسی، عامل رسیدگی شهرداری به چهره ظاهری شهر از نظر زیبایی، مبلمان شهری و ... با ضریب رضایت 552/0 به منزله مهم ترین الزامات عملکردی، و عامل زیبایی ساختمان های شهر با ضریب رضایت 524/0 به منزله مهم ترین الزامات انگیزشی شناخته شدند. به طور کلی به ترتیب الزامات انگیزشی، عملکردی و اساسی، باعث رضایت بیشتر شهروندان و درنتیجه، افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی حاکمیت در میان شهروندان شیرازی شده و درصورت تقویت این مهم، می توان آینده مطلوبی را برای افق 1414 متصورشد.
۴.

فرصت ها و چالش های حکمرانی هوش مصنوعی در امتداد حیات اجتماعی فقه اسلامی در ایران افق 1414

تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۸
سرعت بالای تحولات پیچیده و جذاب «هوش مصنوعی»، از دنیایی جدید برای تسخیر ذهنیت بشر پرده بر می دارد؛ دنیایی که بر جوانب مختلف زیست فردی و اجتماعی تأثیر ویژه خواهد داشت. از جمله این پدیده گریزناپذیر، می تواند بر موضوعات دینی(اعم از نهادها، مسئله ها، راهکارها و...)، مخصوصاً علم دست یابی به احکام شریعت یعنی «فقه» تأثیرگذار باشد به گونه ای که واکنش های عمومی فقهاء، درباره آن به نحوی قابل درک ترکیبی از اضطراب و امیدواری بوده است؛ لذا بی تفاوتی در پاسخگویی و تحلیل درست موضوعاتِ جدید فقهی، تهدیدهایی را ایجاد خواهد نمود و فقه را دچار نوعی انزوا خواهد کرد، همچنین آمادگی برای مدیریت آینده این هوش انسان نما، فرصت نقش آفرینی برای مسئولیت تاریخی فقه در پیچ تمدنی خواهد داشت. به این سبب، مساله اصلی این تحقیق بررسی فرصت ها و چالش های راهبری هوش مصنوعی در فقه است. ز اینرو این نوشتار با هدف فهم صحیح متخصصین متعهد، از الزامات تمدنی هوش مصنوعی، نگارش شده تا با آینده پژوهی دقیق، امنیت اعتقادی و رفتاری، پویایی فقه اسلامی، در امان نگه داشته شود. نتیجه آنکه، «هوش مصنوعی» همانطور که می تواند در تسریع و تدقیق فرآیند اجتهاد و ارتقاء آن مؤثر باشد، همچنین می تواند با ظاهرگرایی و حکم سازی، دست یابی به احکام دینی را دچار چالش نماید تا جایی که می توان گفت عدم جواز به کارگیری هوش مصنوعی به عنوان فتوادهنده، از اتقان بیشتری برخوردار است.
۵.

آینده پژوهی و مطالعه تطبیقی موقعیت هوش مصنوعی در عدالت کیفری ایران و امارات متحده عربی در افق 1414

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۳
در بررسی آینده پژوهی 1414 یکی از مسائل بسیار پرکاربرد و مطلوب را باید موقعیت هوش مصنوعی ناشی از فناوری های نوین در عدالت کیفری و نقش و جایگاه آن در اجرای بهتر عدالت کیفری در کشورهای ایران و امارات در جهت حفظ و حمایت از حقوق شهروندان و متهمان دانست. مطالعه تطبیقی موقعیت هوش مصنوعی در عدالت کیفری ایران و امارات متحده عربی به روش نظری و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری از منابع تحقیق انجام گرفت. برنامه ریزی ها و سیاست های کلان پیشرفت، نقش و جایگاه آینده پژوهی و چشم انداز و چالش های پیش روی از جمله بومی سازی، فرهنگ سازی، بهره برداری مناسب از جمله اهداف دو کشور ایران و امارات است که هوش مصنوعی می تواند نقش تأثیرگذاری بر فرآیند دادرسی کیفری و اقدامات مرتبط با نظام کیفری ایفاء نماید. هوش مصنوعی را می توان دانش و تکنولوژی نوین، پویا و آینده نگر دانست که در مراحل مختلف دادرسی در جهت تحقق بهتر عدالت کیفری بکار گرفته شود و با توجه به مزایایی متعدد از جمله سرعت، تحلیل دقیق، کمک به قضات و طرفین دادرسی، کمک به پیش بینی تمهیدات، سیاستگذاری ها و راهبردهای مختلف از جمله سرعت و تسهیل دادرسی کیفری، کمک به تحقیقات مقدماتی، آموزش در زمینه آشنایی با حقوق دادرسی و شهروندی، کمک به کنترل و پیشگیری از ارتکاب جرایم و کمک به ایجاد و گسترش امنیت اجتماعی، شهری و محیطی مورد استفاده قرار گیرد. در واقع هوش مصنوعی را می توان راهبرد و برنامه ای بلند مدت در دو نظام کیفری ایران و امارات دانست تا بتوان یک سازوکار مطلوب، پیشرو و هدفمند را در رابطه با عدالت کیفری و ایجاد سازوکاری مناسب و آینده نگر در اجرای بهتر اهداف و سیاستگذاری های نظام کیفری و غیرکیفری دو کشور دانست.
۶.

آینده پژوهی و رهیافت الگوی مطلوب سیاسی بر مبنای ادراکات معرفتی

تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۸
از آنجا که انسان مدنی بالطبع است، نیازمند الگوی مطلوب سیاسی جهت دستیابی به بهترین نوع حکومت در راستای سعادت بشر می باشد. ناخت مبانی اندیشه سیاسی دینی برپایه عقل و آموزه های وحیانی از ضرورت های بی بدیل جهت پایه گذاری و تشکیل الگوی مطلوب سیاسی است. در میان مبانی نظام فکری، معرفت شناسی، از دیرباز در میان جستارهای بنیادین اندیشه های بشری مطرح بوده و باعث نمایان سازی غایت قصوایی است که همانا ارائه کننده مسیرهای نیل به شناخت و یقین است مهمترین مباحث آن در رابطه با منابع و ابزار آن می باشد که توسط حکیمان مسلمان عنوان شده و آن را شامل ادراکات حسی، خیال، وهم، عقل، شهود و وحی می دانند که اشتراکات ظاهری با ابزار معرفت شناسی فلسفه غرب داشته اما در عمل تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که با درنظر داشت مباحث آینده پژوهی، توجه به ادراکات معرفتی چگونه می تواند در حوزه سیاست، رها از امیال انسانی به فکر و عمل سیاسی دست یازد؟ از این رو بحث را در رابطه با تنها دو منبع معرفتی عقل و وحی، که بن مایه و طریقت های معرفت هستند، پی گرفته خواهد شد. روش مورد استفاده در پژوهش توصیف، تحلیل متن و محتوا و استنباط و استناد خواهد بود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۷