تعلیم و تربیت استثنایی

زمینه: در مطالعه حاضر، نوجوانان شنوا و ناشنوای دختر و پسر شهر تبریز از نظر سلامت عمومی مورد مقایسه قرار گرفته اند. روش: نمونه پژوهش شامل 100 دانش آموز ناشنوا و شنوای دختر و پسر مدارس ناشنوایان و شنوایان شهر تبریز می باشد. برای سنجش متغیر سلامت عمومی (نشانه های بدنی، اضطراب و بی خوابی، نارسا کنش وری اجتماعی و افسردگی وخیم) از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ (28- GHQ) استفاده شد. روش آماری مورد استفاده تحلیل واریانس یک راهه بود. یافته ها: نتایج نشان داد که نوجوانان شنوا و ناشنوا در متغیر سلامت عمومی تفاوت معنا داری دارند و سطح سلامت عمومی نوجوانان ناشنوا از نوجوانان شنوا و پسران ناشنوا از دختران ناشنوا پایین تر است. نتیجه گیری: نوجوانان ناشنوا نسبت به نوجوانان شنوا، نشانه های بدنی، اضطراب و بی خوابی و نارساکنش وری اجتماعی بیشتری دارند. اما در متغیر افسردگی وخیم بین دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد.

هدف: ادراک تنیدگی در نظام والد-کودک را تنیدگی والدینی گویند که ویژگی های تنیدگی زای کودک و پاسخ های والدین به این ویژگی ها را در برمی گیرد. بنابراین آموزش مهارت های تنیدگی به ویژه به والدین کودکان با نیازهای ویژه ازجمله ناشنوا بسیار حایز اهمیت است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های مقابله با تنیدگی والدینی، مادران کودکان ناشنوا 1 تا 3 ساله صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر، از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش، شامل مادران دارای کودک ناشنوای تحت پوشش اداره بهزیستی شهر گرگان بودند. ابتدا 24 نفر از این مادران به صورت تصادفی انتخاب، سپس با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گواه (12 نفر) جاگماری شدند. گروه آزمایش طی 12 جلسه مهارت های مقابله با تنیدگی والدینی را آموزش دیدند. هر دو گروه نیز در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با پرسشنامه مقیاس تنیدگی والدینی بری و جونز (1995) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مهارت های مقابله با تنیدگی، سطح تنیدگی مادران کودکان ناشنوادر گروه آزمایش را به طور معناداری کاهش داده است. نتیجه گیری: برنامه مقابله با تنیدگی ارائه شده، می تواند میزان تنیدگی این مادران را در حد قابل توجهی کاهش دهد.

زمینه: این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی (طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه) است که با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی بر حافظه دیداری، تمرکز و توجه، دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر انجام شده است. روش: بدین منظور، 30 نفر از 50 دانش آموز دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر پایه اول ابتدایی شاغل به تحصیل را (بر اساس نمرات آزمون تجدید نظر شده وکسلر) به صورت تصادفی انتخاب و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابتدا، آزمودنی ها با آزمون کا.ال. تی و بنتون مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش مداخله های بازی درمانی را طی 13 جلسه چهل و پنج دقیقه ای به صورت گروهی دریافت کرد، اما گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. پس از پایان دوره بازی درمانی، هر دو گروه دوباره مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاکی از این است که مداخله های انجام شده برروی گروه آزمایش مفید بوده واین تفاوت ها (952/0، 00/1) در نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه گواه معنادار نبوده است. نتیجه گیری: از داده های به دست آمده از پژوهش می توان استنباط کرد که بازی درمانی به طور معناداری میزان حافظه دیداری ، تمرکز و توجه آزمودنی ها را افزایش داده است.

زمینه: استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات، یادگیری مهارت ها و محتوای اطلاعات و دانش ها را افزایش داده و رشد مهارت ها و اطلاعاتی که می-تواند در دنیای واقعی مورد استفاده ی افراد دارای نیازهای آموزشی ویژه قرار گیرند، کمک شایانی کند و در آموزش دانش کاربردی دانش آموزان استثنایی، نقش مهمی را ایفا کند. پیشرفت در فن آوری اطلاعات و ارتباطات، به بهبود آموزش و یادگیری به دانش آموزان دارای نیازهای آموزشی ویژه منجر شده است. نتیجه گیری: فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای این دانش آموزان، به دو طبقه ی فن آوری کمکی و فن آوری آموزشی، تقسیم بندی می شود. فن آوری کمکی، عبارتی کلی و عام است و تمام ابزارهای توان بخشی، سازگارانه و کمکی برای افراد با کم توانی را در بر می گیرد و شامل تمام مراحل انتخاب، تشخیص و استفاده ی مناسب از این ابزارهاست. فن آوری آموزشی شامل انواع گوناگونی از نرم افزارها و سخت افزارها به همراه شیوه های آموزش خلاق برای رفع نیازهای یادگیری دانش آموزان در کلاس است. فناوری های کمکی و فناوری های آموزشی موجود برای دانش آموزان استثنایی، هر یک انواع بسیاری دارند که در این مقاله به شرح و تفصیل هر یک از آن ها به طور جداگانه می پردازیم.

کمبود یا فقدان مهارت های اجتماعی به عنوان یکی از ویژگی های اختلالات طیف اتیسم شناسایی می شود. الگوسازی ویدیویی یک مداخله درمانی چند بعدی است که بر توانایی یادگیری مشاهده ای تاکید می کند. این روش مداخله ای یکی از روش هایی است که برای افراد دارای اختلالات طیف اتیسم منافع گسترده ای دارد، موجب افزایش عملکرد مستقلانه می گردد و نیز می تواند جهت دستیابی به اهداف آموزشی بی شماری از جمله اهداف رفتاری، مهارت های خودیاری، ارتباطی و اجتماعی استفاده شود.

زمینه: آموزش مبتنی بر وب، یکی از فن آوری های نوین آموزشی است که با کاربرد رویکردهای اکتساب دانش مبتنی بر سازنده گرایی و عینیت گرایی و با بهره گیری از رایانه و اینترنت، می تواند محیطی مناسب را برای آموزش ایجاد کند. از آنجایی که کودکان بانیازهای ویژه عموماً نسبت به کودکان عادی، دارای محدودیت هایی در یادگیری می باشند به نظر می رسد آموزش مبتنی بر وب بتواند نقش مهمی در جبران محدودیت های یادگیری این کودکان ایفا نماید. مقاله حاضر با مرور پژوهش های مربوط به حوزه ی آموزش مبتنی بر وب، سعی نموده است تا مبانی نظری و مفروضه ها، دستورالعمل ها و گام های طراحی و ارزیابی، نمونه ای از مدل های آموزشی، اثربخشی، مزایا و معایب آموزش مبتنی بر وب برای دانش آموزان بانیازهای ویژه را معرفی نماید. نتیجه گیری: نتایج گویای آن است که آموزش مبتنی بر وب با ارائه ی محتوای جذاب، درگیرنمودن یادگیرنده در فرایند یاددهی- یادگیری و نیز فراهم نمودن آموزش از راه دور، امکان یادگیری را در هر زمینه، در هر زمان و در هر مکان برای دانش آموزان با نیازهای ویژه فراهم می آورد. البته با توجه به مشکلاتی که درباره ی آموزش از راه دور وجود دارد نیاز است تا عناصر برنامه های آموزشی مبتنی بر وب برای دانش آموزان با نیازهای ویژه با در نظر گرفتن این مشکلات، طراحی یا بهبود یابند.

این مطالعه به تحقیق درباره وضع برنامه های آموزش پیش حرفه ای و حرفه ای برای افراد ناتوان در کراچی پاکستان طراحی شده است. اطلاعات لازم به وسیله پرسشنامه ساختاری از 23 مدرسه ویژه واقع در کراچی جمع آوری و نمونه گیری به صورت هدفمند انتخاب شده است. فرضیه ها با کمک ضریب درصدی و خی2 آزمایش شده اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بیشتر مدارس ویژه تنها برنامه های آموزش پیش حرفه ای ارائه می کردند و مدارس کمتری دوره های حرفه ای داشتند. دلیل ارائه دوره های پیش حرفه ای این بود که، وسایل کمتری به دلیل نبود درخواست های عرضه و تقاضا نیاز بود تا دوره ها برگزار شود. همچنین هیچ برنامه درسی استانداردی برای دوره های حرفه ای ارائه شده در مدارس ویژه وجود نداشت. مدارس ویژه هیچ اطلاعاتی از مکان هایی که دانش آموزان را بعد از ترک مدرسه جذب می کردند، نداشتند. بعضی دانش آموزان شغل هایی در حوزه های مهارتی که آموزش دیده بودند به دست می آوردند، بعضی از آنها هم شغل هایی در حوزه های دیگر کسب می کردند و به بعضی دیگر هم بدون هیچ توجهی درباره مهارتشان گفته می شد"" به خانه برو"". نتیجه به دست آمده از این پژوهش این بود که هیچ برنامه آموزش پیش حرفه ای و حرفه ای مؤثری برای افراد ناتوان در کراچی وجود ندارد.