تعلیم و تربیت استثنایی

تعلیم و تربیت استثنایی

تعلیم و تربیت استثنایی سال سیزدهم 1392 شماره 8 (پیاپی 121) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی وضعیت دانش آموزان مبتلا به فلج مغزی در مدارس استثنایی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبب شناسی فلج مغزی عوامل خطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 877
فلج مغزی یک اصطلاح غیراختصاصی و توصیفی است که به اختلال در عملکرد حرکتی، در اوایل کودکی اطلاق می گردد، غیر پیشرونده بوده و ناشی ازآسیب دائمی مغز در حال رشد می باشد. فلج مغزی دارای عوامل خطر زای مختلف است که معمولاً قابل پیشگیری می باشند. این مطالعه با هدف بررسی عوامل و علل موثر در بروز فلج مغزی تدوین گردیده است و به صورت پیمایشی است، به این صورت که 57 دانش آموز مبتلا به فلج مغزی از مراکزآموزش و پرورش استثنایی استان مازندران به طورتصادفی انتخاب شده اند، پس از معاینه دقیق فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی، پرسشنامه ای شامل سئوالات مربوط به دوران حاملگی، زایمان و بعد از زایمان در اختیار خانواده و نیروهای توان بخشی، قرار گرفت. از 57 دانش آموز مورد مطالعه30 مورد (6/52 درصد) پسر و 25 مورد (9/43 درصد) دختر بودند که بیشترین فراوانی در نوع اسپاستیک (9/50 درصد) بود، در این گزارش عوامل متعددی در بروز فلج مغزی موثر بوده اند که بیشترین مورد مربوط به تولد نوزاد نارس (6/59 درصد) همچنین تولد نوزاد با وزن کم (1/49 درصد)، خفگی زایمانی (8/29 درصد) و زردی (8/29 درصد) بوده است. این بررسی نشان دهنده ی وجود علل قابل پیشگیری در بروز فلج مغزی در کودکان است.
۲.

روش مجازی (مبتنی بر وب) رویکرد نوین روحیه ی کارآفرینی برای افراد با ناتوانی جسمی - حرکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کارآفرینی الکترونیکی روش مجازی و الکترونیکی افراد با ناتوانی جسمی حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 393 تعداد دانلود : 244
هدف این پژوهش بررسی روش مجازی (مبتنی بر وب) به عنوان رویکرد نوین کار و رابطه ی آن بر روحیه ی کار آفرینی در بین افراد با ناتوانایی جسمی - حرکتی بوده و روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. نمونه های آماری شامل ۵۰ نفر افراد با ناتوانایی جسمی - حرکتی استان مرکزی بوده که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده بدون جایگزین انتخاب شده اند. به منظور بررسی این رابطه از یک پرسشنامه محقق ساخته ی روحیه کار آفرینی استفاده شد و بعد از اطمینان از روایی و پایایی آن ، در اختیار افراد با ناتوانایی جسمی و حرکتی گذاشته شد. یافته ها نشان داد که روش مبتنی بر وب، منجر به افزایش روحیه ی کارآفرینی در افراد دارای ناتوانی جسمی - حرکتی می شود و همچنین شاخص های روحیه ی کارآفرینی در این افراد بالاتر از میانگین بوده است.
۳.

آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های اجتماعی نارسایی توجه/ بیش فعالی سنجش و آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 101
اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی بر اساس وجود مشکلاتی در توجه، بازداری، مهار تکانشگری و سطح فعالیت تعریف می گردد. بر اساس نتایج پژوهش ها، کودکان مبتلا به این اختلال در حیطه های مهمی مانند حافظه کاری و کنش های اجرایی که در تحول بعدی فرد بسیار مهم می باشند، دارای ضعف هستند. این کنش ها به کودک اجازه می دهد تا رفتار خود را بازبینی کرده و مطابق با آن تغییر دهد. اغلب اوقات مشکلات کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در کنش-های اجرایی در تمامی حیطه های تحصیلی، اجتماعی و رفتاری او تبلور می یابد. بنابراین کودکان مبتلا به این اختلال بر اساس گزارش همسالان، والدین و معلمان دارای مشکلات عمیق در برقراری روابط با همسالان هستند. شواهد حاکی از آن است که این مشکلات اجتماعی از دوره کودکی تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه دارد. این یافته در هر دو جنس و در هر شکل از اختلال صادق است. به طور کلی درک قابلیت اجتماعی کودکان مبتلا به نارسایی توجه/ بیش فعالی به بررسی برخی از جنبه های تحولی مانند تصور از خود، کنش های اجرایی و حافظه کاری در آنها بستگی دارد. همچنین بررسی ریخت های مختلف این اختلال حاکی از آن است که کودکان با ریخت غلبه بر نارسایی توجه در مقایسه با ریخت ترکیبی اختلال، کمتر پرخاشگر بوده و از گوشه گیری بیشتری برخوردار هستند و در نتیجه به میزان بیشتری توسط همسالان مورد بی توجهی و غفلت قرار می گیرند. بدین ترتیب مقاله حاضر ضمن توصیف اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی از بعد کنش وری اجتماعی سعی بر آن دارد تا روش های خاص سنجش و عوامل ایجاد کننده نارسایی اجتماعی در کودکان مبتلا به این اختلال را به تفصیل مورد بحث قرار دهد و در نهایت رویکردهای خاص آموزش مهارت های اجتماعی را به این کودکان بیان کند.
۴.

نورون های آینه ای و نقش آن درتقلید و نظریه ی ذهن در کودکان طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقلید نظریه ی ذهن نورون های آینه ای کودکان طیف اتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 15 تعداد دانلود : 495
یافته های جدید علمی از کشف گروهی از نورون ها در قسمت پیش حرکتی قشر خاکستری مغز خبر می دهند. این نورون ها، نورون های آینه ای نام دارند. متخصصان برای اولین بار درحدود دهه ی 1990 سیستم نورون های آینه ای را در میمون ها در دانشگاه پارما کشف کردند. نورون های آینه ای در مغزمسئول درک اعمال و مقاصد دیگرانند. سیستم نورون های آینه ای یک نقش مهم در درک اعمال دیگران داشته و ممکن است توانایی ضروری برای انسان ها در یادگیری از طریق مشاهده و تقلید باشد. پژوهش های نوروفیزیولوژی زیادی اثبات کرده اندکه این نورون ها در مغز کودکان طیف اتیسم به طور جدی آسیب دیده اند که پیامد آن به صورت نقص در رفتارهای تقلیدی و نظریه ی ذهن آشکار می شود. مقاله حاضر با بررسی نورون های آینه ای در پی توضیح و تبیین کارکردهای آنها در تقلید و نظریه ی ذهن کودکان طیف اتیسم می باشد. یافته های این پژوهش می تواند در آموزش کودکان طیف اتیسم موثر باشد.
۵.

اختلال نارساخوانی بریل در دانش آموزان دارای آسیب بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال بریل دانش آموز نابینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 509
متخصصان حوزه دانش آموزان دارای نیازهای ویژه سال هاست که از شرایط دانش آموزان باهوش نابینایی که در عین حال با مشکلات خواندن بریل مواجه هستند، نگران هستند. معلمان کودکان نابینا در برخی موارد معتقدند که شرایط اختلال خواندن بریل در میان دانش آموزان نابینا وجود دارد و این در حالی است که تقریبا تعداد مقالات در باره ی این موضوع بسیار محدود است.این مقاله علت نارسایی خواندن برخی دانش آموزان نابینای با استعداد و باهوش را شرح می دهد و در مورد مفهوم اختلال خواندن بریل در دانش آموزان دارای آسیب بینایی توضیح می دهد
۶.

آموزش پاسخ محور (PRT) در کودکان با اختلال طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودک اتیسم آموزش پاسخ محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 388 تعداد دانلود : 438
اتیسم یکی از اختلالاتی است که در چهارمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در طبقه اختلال های تحولی فراگیر قرار می گیرد. آسیب در مهارت های اجتماعی، مهارت های ارتباطی و الگوهای رفتاری، علایق و فعالیت های کلیشه ای، تکراری و محدود از مهم ترین ویژگی های این اختلال است. با توجه به آمار بالا، متخصصان برنامه های مداخله ای ویژه ای برای درمان و آموزش این کودکان در نظر گرفته اند که اغلب این روش ها مبتنی بر رویکرد هایی است که مهم ترین آنها رویکرد های رفتاری و آموزشی می باشد. یکی از روش هایی که در چهار چوب رویکردهای رفتاری به کار می رود آموزش پاسخ محور است. در این روش رفتار هایی به منزله رفتار هدف تلقی می شوند که در بهبود سایر رفتار ها نقش داشته باشند. از آنجایی که در این روش پس از اصلاح یک رفتار هدف، رفتارهای وابسته به آن نیز تغییر می کنند، استفاده از این روش موجب صرفه جویی در وقت می شود. آموزش پاسخ محور مبتنی بر طبیعت کودک است و کودک فعالیت های مورد علاقه و شکل آموزش را انتخاب می کند. در واقع در این روش مربی باید ابتکار عمل زیادی داشته باشد و از هر موقعیت یک بازی بسازد و با روشی دور از خشونت و آزار کودک ، به او آموزش دهد. در این مقاله برآنیم تا به معرفی آموزش پاسخ محور بپردازیم و چالش های پیش رو را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
۷.

آشنایی با دستگاه های ورودی و خروجی رایانه ویژه آسیب دیدگان بینایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نابینا بریل کم بینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 664 تعداد دانلود : 954
نابینایان و کم بینایان به عنوان گروهی از دانش آموزان با نیازهای ویژه همچون دیگران می توانند از رایانه استفاده کرده و بهره ببرند. پیشرفت تکنولوژی و ادغام آن با الفبای بریل و گویا کردن اطلاعات مکتوب منجر به ایجاد تجهیزات تکنولوژیکی و تولید ابزارهای ورودی و خروجی رایانه ویژه آسیب دیدگان بینایی و استفاده آنان همچون دیگران از رایانه شده است. در مقاله حاضر ضمن معرفی دستگاه های ورودی و خروجی رایانه ویژه آسیب دیدگان بینایی، به منظور کسب ایده، هم چنین تولید و بومی سازی دستاوردهای موجود، به معرفی جدیدترین ابزارهای ورودی و خروجی رایانه برای این گروه از دانش آموزان پرداخته می شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۳۱